حاشیه سود profit margin چیست؟
امروزه گرایش به سمت بازار سرمایه بورسی به شدت افزایش پیدا کرده است اما تنها کسانی در این میان از سایر رقبا پیشی میگیرند که با دانش تخصصی و مهارت کافی به انجام معاملات بپردازند. بسیاری از تحلیل گران بورسی بر پایه تحلیلهای بنیادی برای رسیدن به سیگنالهای عملیاتی تلاش میکنند که در این میان از چندین گزاره مختلف در تحلیل بنیادی کمک گرفته میشود تا در نهایت نتیجه مطلوب در دریافت سیگنال معاملاتی حاصل گردد. در ادامه این قسمت قصد داریم به سراغ مطالبی در رابطه با یکی از گزارههای تحلیل بنیادی به نام حاشیه سود برویم. اگر قصد فراگیری این گزاره را برای موفقیت در بورس دارید، تا انتها با ما همراه شوید.
حاشیه سود چیست؟
همانطور که گفتیم یکی از روشهای مهم به کار گرفته شده در تحلیل بنیادی، حاشیه سود است اما منظور این گزاره چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوئیم که در دادههای موجود در صورت مالی شرکتهای بورسی، میزان فروش و سود شرکت مشخص میشود تا تحلیل گران بتوانند بر پایه دادههای مطمئن، اطلاعات مهم از شرکتهای بورسی را استخراج کنند. حال حاشیه سود اینگونه تعریف میشود که نسبت میزان سود شرکت به میزان فروش آن را با حاشیه سود تعریف میکنیم. در واقع مسئله را اینگونه میتوانیم شرح دهیم که اگر دادهای تحت عنوان میزان سود سهام مورد نظر را بر داده مربوط به میزان فروش سهام تقسیم کنیم، حاصل حاشیه سود را نتیجه میدهد که اگر آن را در ۱۰۰ هم ضرب کنیم، درصد سود به دست میآید.
فرض کنید که در اطلاعات شرکتی گفته شده است که حاشیه سود آن ۱۵ درصد است، این به چه معناست؟ در واقع منظور از این گزاره این است که شرکت مد نظر به ازای هر ۱۰۰ تومان فروش به میزان ۱۵ تومان را بهعنوان سود نصیب خود کرده است. توجه داشته باشید که گاهی مشاهده میشود که حاشیه سود شرکت نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده است که این امر میتواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از جمله کاهش سوددهی شرکت، کاهش قیمت محصول نسبت به گذشته، افزایش هزینههای جانبی شرکت، عدم مدیریت کافی در کنترل هزینهها و…
انواع حاشیه سود
حاشیه سود دارای سه نوع به نامهای حاشیه سود خالص، حاشیه سود ناخالصی و همچنین حاشیه سود عملیاتی است که هر کدام از آنها به بررسی و محاسبه یک المان مهم از شرکت مورد نظر میپردازد.
حاشیه سود خالص
با تقسیم سود خالص بر درآمد کل یک شرکت، حاشیه سود خالص برای آن شرکت به دست میآید که البته این پارامتر در یک بازه زمانی مشخص در نظر گرفته میشود.
حاشیه سود ناخالص
نحوه محاسبه حاشیه سود ناخالصی همانند نوع خالص آن است اما با این تفاوت که در صورت نسبت حاشیه سود ناخالص، میزان سود ناخالص جایگذاری میشود. بنابراین میتوانیم بگوئیم که حاشیه سود ناخالص عبارت است از میزان سود ناخالص تقسیم بر درآمد کل شرکت.
حاشیه سود عملیاتی
در محاسبه حاشیه سود عملیاتی، میزان سود عملیاتی بر میزان کل درآمد شرکت تقسیم میشود که در ادامه به مفهوم دقیق سود عملیاتی نیز خواهیم پرداخت.
حاشیه سود ناخالص چیست؟
همانطور که گفتیم منظور از حاشیه سود، میزان سود یک شرکت نسبت به میزان فروش آن است حال اگر در این میان از هزینههای اضافی پرداخت شده در شرکت صرف نظر کنیم و در محاسبات به میان نیاوریم، حاشیه سود را حاشیه سود ناخالص میگوییم. به طور طبیعی در انجام هر کسب و کاری یک سری هزینههای مربوط به مراحل تولید، دستمزد و مالیاتی وجود دارد که اگر از این هزینهها بگذریم، میتوانیم حاشیه سود را حاشیه سود ناخالص بخوانیم که به هر مقدار میزان آن بالاتر باشد، نشان دهنده عملکرد مناسب شرکت در کنترل هزینههای آن خواهد بود.
مسئله را با ذکر یک مثال واضحتر میکنیم. فرض کنید که شرکت برای تولید یک محصولی به میزان ۱۰۰۰ تومان هزینه کرده است اما آن را در بازار به قیمت ۲۰۰۰ تومان به فروش میرساند؛ در این حالت میتوانیم بگوئیم که حاشیه سود شرکت ۱۰۰۰ تومان یعنی ۱۰۰ درصد بوده است. از طرف دیگر فرض کنید که دادههای اطلاعاتی یک شرکت مشخص میکند که حاشیه سود آن، ۵۰ درصد است؛ این گفته بدان معنا است که از هر ۱۰۰۰ تومنی که محصول به فروش میرود، به میزان ۵۰۰ تومان آن سود حاصل از فروش خواهد بود. البته توجه داشته باشید که این حاشیه سود، به صورت ناخالص و با احتساب هزینههای مختلف عنوان شده است.
محاسبه حاشیه سود
اگر بخواهیم سود ناخالص را از دادههای یک شرکت سهام دار بورسی محاسبه کنیم، باید به تفاوت در قیمت تمام شده با میزان فروش دسترسی پیدا کنیم؛ به عبارت دقیق تر، اگر بهای تمام شده محصول را از قیمت فروش محصول کم کنیم، به سود ناخالص آن محصول میرسیم. حال که سود ناخالص را محاسبه کرده ایم، به راحتی میتوانیم حاشیه سود ناخالص را نیز محاسبه کنیم. برای این کار، میزان فروش را بر سود ناخالص محصول که در مرحله قبل محاسبه کردیم تقسیم میکنیم.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که حاشیه سود برای همه محصولات یک شرکت قابل محاسبه است و معمولا عددهای متفاوتی نیز برای محصولات مختلف یک شرکت به دست میآید. بنابراین اگر قرار باشد که این متغیر را برای کل محصولات به دست آورید، میتوانید ار قیمت تمامی محصولات میانگین گرفته و سپس در فرمول حاشیه سود قرار دهید.
نکته: به هر میزان که حاشیه سود یک شرکت بالاتر باشد، به همان میزان میتوان به آینده آن امیدوار بود که چندین المان مختلف بر میزان نوسان این پارامتر تاثیر گذار خواهند بود. کاهش هزینههای تمام شده برای تولید محصول و در طرف مقابل افزایش قیمت محصول از جمله پارامترهای افزایش دهنده حاشیه سود یک شرکت تلقی میشود. فراموش نکنید که برای کاهش قیمت محصول باید تدابیری اندیشیده شود که کیفیت محصول را هدف قرار ندهد؛ به این معنا که کاهش هزینههای تولید نباید بر روی کیفیت محصول تاثیر گذار باشد.
حاشیه سود عملیاتی چیست؟
از دیگر مفهومهای حاشیه سود میتوان به حاشیه سود عملیاتی اشاره کرد؛ جاییکه به محاسبه سود یک شرکت پس از پرداخت هزینههای مختلف و اما پیش از پرداخت مالیات پرداخته میشود. در واقع اگر بخواهیم حاشیه سود عملیاتی را محاسبه کنیم، باید درآمد عملیاتی یک شرکت را بر فروش خالص آن تقسیم کنیم تا در نهایت نتیجه حاصل همان حاشیه سود عملیاتی تلقی شود. توجه داشته باشید که منظور از درآمد مالیاتی همان درآمد پیش از پرداخت بهره است و همچنین اینکه اگر هزینه کالایهای مورد معامله را از میزان سود خالص از فروش یک شرکت کسر کنیم، سود عملیاتی به دست میآید.
هر شرکت بر حسب نحوه کارکرد و فعالیتی که در بازار دارد، دارای یک سری هزینههای جانبی خواهد بود که به آن هزینههای عملیاتی گفته میشود؛ به طور مثال هزینههای اداری، بازاریابی، توزیع و… جزو این هزینههای عملیاتی به حساب میآید. اگر این هزینههای عملیاتی از سود ناخالص کم شود، سود عملیاتی محاسبه میشود. حال اگر سود عملیاتی محاسبه شده در این مرحله، به میزان فروش شرکت تقسیم شود، حاشیه سود عملیاتی محاسبه میشود که میتواند نشان دهنده توانایی شرکت در کنترل هزینهها باشد.
مزایا و محدودیتهای حاشیه سود
محاسبه حاشیه سود میتواند یک معیار خوب از میزان سودآوری یک شرکت باشد. در واقع با در نظر گرفتن میزان تمامی هزینههای پرداخت شده از سوی شرکت برای تولید محصول و همچنین میزان درآمد حاصل از فروش محصولات، یک دید کلی از میزان توانایی شرکت در کنترل هزینهها به دست میآید. حاشیه سود بالا نشان از قیمتگذاری مناسب محصولات، کنترل هزینههای پرداختی برای تولید محصول و همچنین مدیریت کارآمد شرکت مورد نظر است و در طرف مقابل کاهش میزان حاشیه سود یک شرکت، هشداری برای تغییر روند قیمتگذاری و هزینههای شرکت خواهد بود.
حال به سراغ محدودیتهای حاشیه سود برویم؛ جاییکه گفته میشود گاهی فروشهای یکباره شرکت، شرایط را تا حدودی فریبنده جلوه میدهد. به این معنا که گاهی دیده میشود که شرکتی تحت تاثیر عواملی با فروش یکباره توانسته است که حاشیه سود را در سطح بالایی برای خود نگه دارد؛ در صورتیکه چنین رقمی برای حاشیه سود، ناپایدار خواهد بود. محدودیت دیگر حاشیه سود زمانی اهمیت پیدا میکند که شرکتها مدلهای تجاری متفاوتی دارند. در واقع منظور این است که با محاسبه حاشیه سود نمیتوان مقایسه دقیقی از شرکتها در صنایع مختلف را به دست آورد بلکه شرایط سوددهی صنایع مختلف متفاوت خواهد بود.
جمعبندی
حاشیه سود یکی از گزارههای استفاده شده در تحلیل بنیادی است که میتواند یک معیار خوب از میزان سودآوری یک شرکت باشد. انواع حاشیه سود عبارتند از حاشیه سود خالص، حاشیه سود ناخالص و همچنین حاشیه سود عملیاتی که هر کدام از انواع این حاشیهها دارای فرمول محاسبه ویژه است. حاشیه سود بالاتر برای یک شرکت نشان از کنترل و مدیریت خوب هزینههای پرداخت شده برای شرکت، قیمتگذاری مناسب محصولات و همچنین به کار گرفتن استراتژی فروش خوب در بازار برای شرکت مورد نظر معاملات حاشیهای است.
معاملات حاشیهای
حاشیه نرخ سود بانکی از عناصر تعیینکننده در مدیریت منابع و مصارف بانک ها است که تجزیهوتحلیل و بررسی عوامل مؤثر بر آن میتواند برای مدیریت بانک ها درک صحیحی از وضع موجود برای برنامه ریزی آتی را فراهم آورد. تفاوت میان سود دریافتی بابت تسهیلات اعطایی و سود پرداختی به سپرده های بانکی، حاشیه نرخ سود بانکی نامیده میشود. هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر حاشیه نرخ سود بانک های دولتی (ملی ، سپه، کشاورزی، توسعه صادرات و مسکن) و بانک های خصوصی (سامان، اقتصاد نوین، پارسیان، پاسارگاد، کارآفرین و رفاه کارگران) و بانک های مشمول اصل 44 قانون اساسی (ملت، تجارت و صادرات) در ایران است. برای اندازهگیری آثار متغیرهای مختلف روی حاشیه نرخ سود، متغیرهای مستقل را به دو گروه متغیرهای کلان (نقدینگی بازار سهام، کل حجم معاملات در بازار سهام و میزان سپرده جاری) معاملات حاشیهای و متغیرهای نماینگر مقررات نظارت بانکی (مالکیت بانک ها، ریسک اعتباری، ریسک نقدینگی و کفایت سرمایه) تقسیم کرده و با استفاده از روش پانلدیتا و داده های سالانه طی سال های 1392-1384) به بررسی آثار هر یک از این عوامل بر روی متغیر وابسته (حاشیه نرخ سود بانکی) پرداختهایم. نتایج الگوی برآورد شده نشان می دهد از میان متغیرهای کلان، کل حجم معاملات بازار سهام بیشترین تأثیرو سپرده های جاری کمترین تأثیر را بر این متغیر داشتهاند و نقدینگی بازار سهام اثر معناداری بر این متغیر نداشته است. از میان متغیرهای نظارت بانکی ریسک نقدینگی بیشترین و ریسک اعتباری کمترین تأثیر را بر متغیر حاشیه نرخ سود بانکها داشته و مالکیت بانک ها اثر معناداری بر روی حاشیه نرخ سود بانک ها نداشته است. بر اساس این نتایج حاشیه نرخ سود بانکی در بانک های خصوصی و دولتی ایران تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند.
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Nazarian R, aziziyanfard R. An Analysis of the Efective Factors on Net Spread in the Banks of Iran. qjfep. 2016; 4 (14) :73-106
URL: http://qjfep.ir/article-1-468-fa.html
نظریان رافیک، عزیزیان فرد رقیه. بررسی عوامل مؤثر بر حاشیه نرخ سود بانکها در ایران . فصلنامه سیاست های مالی واقتصادی. 1395; 4 (14) :106-73
کارگزاری آگاه
سرمایهگذاری، کوتاهترین مسیر رسیدن به آسایش مالی است. ما در مجموعه آگاه شما را برای تجربه لذتبخش این آسودگی، قدم به قدم همراهی خواهیم کرد. شما میتوانید همراه با آگاه، بورس را شروع کنید، آموزش ببینید، با مبانی سرمایهگذاری موفق در این بازار آشنا شوید، داراییهایتان را به تجربه و تخصص بالای تحلیلگران ما بسپارید و در نهایت بورس را به منبعی برای کسب ثروت تبدیل کنید.
بلاگ بآشگاه مشتریان کارگزاری آگاه
اخبار و رویدادها
کارگزاری آگاه ۱۷ ساله شد!
اختصاصی آگاه پرس- آگاه در حالی هفدهمین سال تاسیس خود را جشن گرفت که به پاس همراهی و اعتماد هزاران سرمایهگذار، دیگر تنها یک کارگزاری نیست و شرکتهای م.
«همای» آگاه یک ساله شد!
به گزارش آگاه پرس: صندوق «همای» جدیدترین صندوق شرکت سبدگردان آگاه است که در مدت کوتاهی توانست اعتماد سرمایهگذاران را به خود جلب کند؛ این صندوق از نوع.
صندوق «همای» آگاه ۱۰ هزار میلیاردی شد
اختصاصی آگاهپرس: صندوق همای آگاه برای سومین بار مجوز افزایش سقف گرفت و سقف واحدهای آن از ۴ هزار میلیارد به ۱۰ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرد. با .
استارتاپها در بازار سرمایه، فرصتی برای متنوعسازی پرتفوی
به گزارش آگاه پرس: در حاشیه بازدید مدیرعامل فرابورس، قاسم دارابی، از کافه بازار به سوالاتی در مورد ورود استارتاپها به بورس پاسخ داد. دارابی در پاسخ .
توانمندسازی مشتریان برای رسیدن به آسایش مالی با تمرکز بر آموزش صندوقهای سرمایهگذاری
آگاه پرس: نه سال از شروع فعالیتهای واحد آموزش در کارگزاری آگاه میگذرد، لطفا دربارهی روند شکلگیری واحد آموزش در کارگزاری آگاه برای مخاطبان ما توضیح.
اضافه شدن امکان نمایش عمق کل بازار و مظنه خرید و فروش در آساتریدر
به گزارش آگاه پرس- یکی از مهمترین وظایف کارگزاریها، ایجاد بستری مناسب برای مشتریان جهت انجام معاملات بورسی و همچنین تحلیل شرایط کلی بازار است. به زبا.
حضور آگاه در بیست و ششمین نمایشگاه بینالمللی نفت،گاز، پالایش و پتروشیمی
اختصاصی آگاه پرس- گروه آگاه در بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی نفت ، گاز، پالایش و پتروشیمی که از ۲۳ تا ۲۶ اردیبهشت ماه در محل دائمی نمایشگاههای بین.
برگزاری بیش از ۷۰۰ دوره آموزشی بورس
به نقل از آگاه پرس- واحد آموزش کارگزاری آگاه در پاییز ۱۴۰۰ با برگزاری ۷۲۷ دورهی آموزشی متنوع و ۲۱۸۱ ساعت کلاس آموزشی، گام بلندی در راستای توانمندسازی.
مسکن؛ ابر بحران یا مسئلهای پیشپا افتاده
اختصاصی آگاه پرس- نوشتهاند که متوسط هزینهی مسکن در جهان، از سبد خانوار، ۱۸ تا ۲۵ درصد است، اما این عدد در ایران ۷۰ درصد را هم رد کرده است. این آما.
بیست و ششمین نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی افتتاح شد
اختصاصی آگاه پرس- محمد باقر قالیباف در حاشیه افتتاح بیست و ششمین نمایشگاه نفت ضمن بازدید از سالنهای نمایشگاه و دستاوردهای و پروژههای شرکتهای حاضر، .
آدرس دفتر مرکزی
تهران- خیابان نلسون ماندلا(آفریقا)- بالاتر از میرداماد- بن بست پیروز - پلاک 13
توضیحات رئیس کل بانک مرکزی درباره معاملات روبل - ریال
رییس کل بانک مرکزی گفت: حجم معاملات روبل - ریال به مرور افزایش مییابد و دیگر فقط ارزی به نام دلار و یورو تعیینکننده نرخ ارز کشور نیست، بلکه روبل هم کنار سایر ارزها موجودیت مییابد.
به گزارش ایسنا، علی صالحآبادی در حاشیه جلسه امروز هیات دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره بخشنامه وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در زمینه جلوگیری از گرو گرفتن بخشی از تسهیلات توسط بانکها و دور زدن این بخشنامه از سوی برخی بانکها، گفت: این امر قطعاً خلاف است ما قبلاً هم اعلام کردیم که بانکها حق ندارند بخشی از وجوه ناشی از تسهیلات را بلوکه کنند. موارد را اعلام کنید تا ما با آن برخورد کنیم.
وی در پاسخ به پرسشی درباره مکانیسم راهاندازی معامله روبل - ریال اظهار کرد: همانطور که اعلام شد معامله روبل در برابر ریال شروع شد که اتفاق بزرگی است و صادرکنندگان مختلفی که به روسیه صادرات دارند و عمدتاً شرکتهای خشکبار هستند میتوانند ارز خود را در بازار توافقی به نرخ عرضه و تقاضا، ارائه کنند و روبل خود را بفروشند.
صالحآبادی تاکید کرد: این کار از دیروز شروع شده است که البته با دو میلیون روبل شروع شد و تداوم خواهد داشت. با توجه به هماهنگیها با طرف روس و اتخاذ تدابیر لازم، حجم این معاملات به مرور افزایش مییابد و بازار پرعمقی خواهد شد و فقط ارزی به نام دلار و یورو تعیینکننده نرخ ارز کشور نیست. روبل هم کنار سایر ارزها موجودیت مییابد.
رییس کل بانک مرکزی یادآور شد: حجم معاملات روبل زیاد خواهد شد و طبیعتاً تقاضا برای سایر ارزها مثل دلار، کاهش مییابد و البته محدود به روبل هم نخواهد بود و سایر ارزها هم در آینده ارائه خواهیم کرد تا سبد متنوعی از ارزهای مختلف داشته باشیم و اثرگذاری ارزهایی مثل دلار را کاهش دهیم.
صرافی کوینبیس، امشب تمام معاملات حاشیهای را حداقل به مدت یک ماه لغو میکند
به گزارش خبرگزاری Coindesk، صرافی بزرگ کوینبیس قصد دارد که در راستای مقررات اخیر کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) تمام معاملات حاشیهای را از امروز در حالت تعلیق قرار دهد. این صرافی مستقر در سانفرانسیسکو دیروز در وبلاگ رسمی خود اعلام کرد که از معاملات حاشیهای جدید توسط مشتریان مانع خواهد شد و همزمان سفارشات محدود باز را لغو میکند.
این محدودیت حداقل در تمام ماه آینده تا زمانی که موقعیتهای فعلی منقضی شوند، برقرار خواهد بود. زمانی که مشتریان معاملات حاشیهای را انجام میدهند، در واقع وجوهی را از صرافی قرض میگیرند تا بتوانند هزینههای سرمایهگذاری در یک اوراق بهادار یا رمزارز را پوشش دهند. این به معاملهگران امکان اهرم کردن موقعیتها و چند برابر شدن سود و زیان را اعطا میکند.
این صرافی در اعلامیه خود به دستورالعمل جدید CFTC اشاره کرده که مبنی بر لزوم تحویل واقعی دارایی دیجیتال است. این دستورالعمل که ریشه در اقدام قانونی علیه Bitfinex در سال 2016 دارد، قوانینی است برای زمانی که مشتریان کنترل قانونی رمزارز خود را در اختیار دارند از جمله زمانی که آنها رمزارز خود را از طریق معاملات حاشیهای یا اهرمی به دست آوردهاند.
“تحویل واقعی”
به نظر میرسد که رعایت این الزام قانونی دشوار است، اگر غیرممکن نباشد، چرا که نه آنها و نه هیچ نهاد وابسته نمی معاملات حاشیهای تواند هیچگونه کنترل را بر یک رمزارز که در زمانی بر اساس شرایط یک معامله حاشیهای تحویل داده شده. قرار دهد.
طبق دستورالعمل CFTC ، “تحویل واقعی” زمانی اتفاق افتاده است که مشتری رمزارزخریداری شده را تحت اختیار و کنترل خود دارد، از جمله اگر این محصول از طریق معاملات حاشیهای یا اهرمی خریداری شده باشد و فروشنده هیچ کنترلی بر آن رمزارز ندارد.
صرافی کوینبیس در یک اظهار نظر درباره این دستورالعمل نوشته است که شرکتهای وابسته و نمایندگان فروشنده باید بتوانند رمزارزها را نگهداری کنند. با توضیح بیشتر اشاره کردهاند:
“نیاز به توانایی آزادانه برای انتقال داراییهای دیجیتال در واقع به این معناست که نهادهای ایالات متحده و نهادهای تحت نظارت، یا موجودیتهایی که از ذخیرهسازی سرد یا سایر روشهای حضانت و محافظت از دارایی استفاده میکنند، نمیتوانند داراییهای دیجیتال حاصل از معاملات حاشیهای را نگهداری کنند.”
این دستورالعمل که در سال 2020 نهایی شده، صرافی کوینبیس را ملزم میکند که برای ادامه ارائه خدمات معاملات اهرمی، خود را به عنوان یک صرافی (بورس) کالا با مقررات CFTC تطبیق دهد. صرافیهای دیگری مثل Kraken نیز در ایالات متحده، خدمات معاملات حاشیه ای را ارائه میدهند.
این صرافی در اعلامیهای در وبلاگ خود نوشت:
“باور داریم که مقررات روشن و منطقی برای معاملات حاشیهای نیاز داریم تا اطمینان معاملات حاشیهای معاملات حاشیهای خاطر را برای مشتریان در آمریکا فراهم کنیم و از آنها محافظت نماییم. در حال حاضر خوشبین هستیم و برای رسیدن به این هدف، کاملا هماهنگ با قانونگذاران عمل خواهیم کرد.”
دیدگاه شما