تاریخچه فیات کارنسی

ارز فیات چیست؟ آیا ارز دیجیتال به زودی جای پول را می‌گیرد؟ [+تاریخچه پول]

ارز فیات یکی از مفاهیم مهم در حوزه پولی و بانکی است. امروزه در کشورهای مختلف، به این اصطلاح واحد پول رایج یک کشو یا پول کاغذی می‌گویند. البته این بدین معنی نیست که سکه‌های فلزی، پول فیات نیستند!

عوامل بسیاری مانند عدم محدودیت، هزینه پایین تولید و ارزش مالی، تأثیر عمده‌ای بر روند تاریخی تغییر روش استفاده مردم از پول داشته است. محدودیت‌های فیزیکی و کمبود منابعی مانند طلا و نقره نیز نقش عمده‌ای در این تغییر دارند.

در این مقاله از پول نو قرار است تا با همدیگر معنا و مفهوم این اصطلاح را یکبار برای همیشه یاد بگیریم. اگر به این مبحث علاقه‌مندید تا آخر این مقاله من را همراهی کنید.

ارز فیات چیست؟

طبق تعریف، پول فیات نوعی ارز کاغذی است که از پشتیبانی فیزیکی مانند طلا یا نقره برخوردار نیست. یعنی پیش‌تر این پشتوانه وجود داشته ولی کم کم خود پول دارای ارزش شده. ارزش و اعتبار کامل این پول به قدرت، اعتماد و سیاست ناشر آن بستگی دارد. بنابراین، هر چه قدرت کشور صادرکننده بیشتر باشد، ارزش ارز آن نیز بالاتر است. به عنوان مثال، ارز فیات ایالات متحده، دلار آمریکا است. کشورهای دیگری هم هستند که دلار واحد پولی آن‌هاست مانند کانادا ولی ارزش دلار آمریکا با دلار کانادا یکسان نیست.

ارز fiat برخی از کشورها مانند چین یوان (رنمینبی) است که با نشانه ￥نشان داده می‌شود. علیرغم قدرت اقتصادی و سیاسی بسیار بالا، این ارز در برابر دلار، یورو یا پوند انگلیس ارزش پایینی دارد. دلیل اصلی این امر سیاست اقتصادی و پولی چین است. چینی‌ها با پایین نگه داشتن ارزش یوان نسبت به ارزهای جهانی سعی در جذب سرمایه گذاران بین المللی دارند.

با تضعیف کشور یا بحران اقتصادی یا جنگ، واحد پولی آن کشور کاهش می‌یابد و سقوط می‌کند. نمونه بارز سقوط ارز fiat در کشورها به دلیل بحران اقتصادی، ونزوئلا است. این کشور پس از درگذشت رهبر خود یعنی چاوز، دچار سقوطی شدیدتر از پیش شد به طوری که برای خرید یک قلم کالا در سوپرمارکت، مردم حجم زیادی از اسکناس می‌پرداختند که دیگر شمارش نمی‌شد بلکه وزن می‌شد!

یا مثلا کشور ترکیه پس از شکیت اقتصادی شدیدی که تجربه کرد، صفرهای تاریخچه فیات کارنسی پول ملی خود را کاهش داد تا محاسبه آن ساده‌تر باشد. البته ترکیه رشد اقتصادی‌ای تجربه کرد که توانست تا حدی این کاهش ارزش پول را جبران کند.

ارز فیات به بانک‌های مرکزی هر کشور اجازه می‌دهد تا بر بازار ملی آن کشور تسلط داشته باشند. زیرا کنترل میزان چاپ در دست مسئولان بانک مرکزی است.

یکی از معایب اصلی ارزهای سنتی در مقابل ارزهای دیجیتال این است که برای پوشش کسری بودجه، دولت‌ها می‌توانند مقادیر زیادی از این ارزها را چاپ کنند که منجر به تورم زیاد می‌شود.

ارز فیات چطور به وجود آمد؟

هزاران سال پیش مردم بومی هر منطقه برای تبادل کالا از روش پایاپای یا کالا به کالا استفاده می‌کردند. مثلا یک راس گوسفند معادل ۱۰ کیسه گندم معامله می‌شد. در طی زمان این نوع معامله دچار مشکل شد چون نمی‌شد تعیین کرد که حالا یک ران گوسفند چند کیسه گندم می‌شود!

به مرور راه‌های دیگری جایگزین شد و کار به فلزات گرانبها رسید چون قابل تقسیم بودند. این تقسیم شدن منجر به ضرب سکه شد. سکه‌های طلا ارزش بیشتر و سکه‌های نقره و برنز و آلیاژهای دیگر ارزش کمتر داشتند. به این ترتیب می‌شد خریدهای خرد را هم انجام داد.

بعد از مدتی برای جلوگیری از تقلب و خالص نگه داشتن فلزات سکه‌ها، حاکمان وظیفه مهر کردن و ضرب کردن سکه‌ها را به عهده گرفتند تا اعتبار آن‌ها را تضمین کنند. به این صورت سکه‌های ضرب شده با نقش پادشاهان به وجود آمدند.

نقش داریوش هخامنشی روی سکه طلا. به این سکه‌ها «داریک» می‌گفتند

این روند ادامه داشت تا جایی که حجم معاملات زیاد شد و عملا حمل و نقل و انتقال سکه‌ها ناممکن بود علاوه بر این، دزدی و به سرقت بردن طلای تاجران به دست راهزنان رایج شده بود و کار را برای تجارت سخت می‌کرد.

این شد که چک و اسکناس به وجود آمد و نشان دهنده مقدار طلایی بود که یک تاجر با خود دارد. بانک هم به همین طریق به وجود آمد. تاجران طلای خود را به شخصی بانفوذ می‌سپردند و او روی برگه‌ یا پوست امضا می‌کرد و می‌نوشت که فلان شخص این مقدار طلا پیش من دارد و معامله انجام می‌شد.

چین را می‌توان خاستگاه اولین ارز فیات کاغذی در نظر گرفت. در سلسله تانگ پادشاهان تصمیم گرفتند به جای طلا، نقره یا برنز از پول کاغذی استفاده کنند.

اما استفاده از این نوع ارز در کشورهای غربی از قرن هجدهم آغاز شد. کشورهای غربی، به ویژه در طول جنگ، از ارزهای فیات برای محافظت از ذخایر طلا و نقره خود استفاده کردند.

ارز فیات چگونه کار می‌کند؟

پس از تغییر و تحولاتی که برای شکل پول به وجود آمد، دیگر کم کم اعتبار خود آن فرد جایگزین طلا می‌شد و خود آن برگه یا چک ارزشمند شد. یعنی آن امضای پای برگه بود که ارزش داشت. مثل پول‌های کاغذی ما که امضای رئیس بانک مرکزی نشان‌دهنده اعتبار آن است. پس این گونه شد که دیگر هیچ کالای فیزیکی از این مدل پول پشتیبانی نمی‌کند. این پول بسته به منطقه جغرافیایی شناخته شده، قدرت خرید و ارزش ایجاد می‌کند. بنابراین با کمک پول فیات می‌توان هر محصولی را خریداری کرد.

یکی از اولین استفاده‌های ثبت شده از پول کاغذی در چین در حدود سال ۸۰۰ پس از میلاد بوده است، اگرچه چینی‌ها در اواسط قرن پانزدهم این قالب را کنار گذاشتند. تصویر بالا مربوط به اسکناس کوان چینی است که قدیمی ترین اسکناس شناخته شده در حدود سال ۱۳۸۰ میلادی است.

با استفاده از ارز fiat، قدرت خرید مردم ذخیره می‌شود. آن‌ها محدود به خرید و فروش کالا نخواهند بود. پرداخت حقوق نیز با استفاده از ارزهای فیات آسان است. الان با وجود بانکداری الکترونیکی مبادله ارز کاغذی کمتر شده است ولی پول‌های دیجیتالی هم ارز فیات به حساب می‌آیند.

سیستم کار ارزهای فیات متمرکز است. یعنی یک دستگاه یا سازمان خاص متولی چاپ پول و متعادل نگه داشتن ارزش آن است. بانک و سازمان‌های مالی متمرکز هستند و دولت‌ها آن‌ها را اداره می‌کنند. قانون‌های مربوط به وام، تسهیلات، چک، پرداخت‌ها، سودها و… همگی از سمت قدرت‌های مرکزی هر کشور تعیین می‌شود.

ارزش پول فیات به سیاست پولی، نرخ بهره و عملکرد کشور بستگی دارد

ارزش پول فیات به سیاست پولی، نرخ بهره و عملکرد کشور بستگی دارد. در کشورهایی که از نظر سیاسی یا اقتصادی ناپایدار هستند، تورم بالاتر خواهد بود. طبیعتا در این صورت ارزش پول فیات کاهش می‌یابد و قیمت کالاها و خدمات افزایش می‌یابد. در نتیجه قدرت خرید رو به کاهش خواهد شد و مردم تحت فشار اقتصادی مضاعفی قرار خواهند گرفت.

به طور کلی این ارز برای تامین قدرت خرید و اطمینان اکثریت مردم برای تامین کالاهای مورد نیاز به خوبی عمل می‌کنند. دولت نیز باید با استفاده از سیاست‌های صحیح اقتصادی برای حفظ و حتی افزایش ارزش پول ذکر شده، قدرت خرید مردم را افزایش دهد.

برخی از ارزهای فیات کشورهای جهان

ارزهای فیات مختلفی وجود دارد و در ادامه مقاله چند ارز مختلف رایج در کشورهای جهان را برای شما لیست می‌کنیم:

نام کشور	واحد پولی
آمریکا	دلار
انگلیس	پوند
ین	ژاپن
یوان	چین
یورو	اتحادیه اروپا
دینار	کویت
ریال	عمان
فرانک	سوئیس
درهم	امارات متحده عربی
روپیه	هند
روبل	روسیه

مزایای ارز فیات

مهم‌ترین ویژگی پول فیات ثبات قیمت آن است. عکس این موضوع در مورد طلا، مس و نقره صادق است. استفاده از ارزهای فیات در قرن بیستم در سراسر جهان رواج یافت. زیرا استفاده از این سیستم بیشتر از استفاده از ارزهای کالایی و سکه توجیه اقتصادی داشت.

مزیت دیگر استفاده از پول فیات این است که به دولت‌ها اجازه می‌دهد تا با کنترل میزان چاپ پول، کنترل کامل سیستم مالی و بانکی کشور را در دست بگیرند. به عنوان مثال استفاده از این سیستم به کاهش خسارات وارده به ایالات متحده در جریان بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ کمک کرد.

کار با ارز فیات برای مردم ساده‌تر است و امکان خطا و اشتباه در جابه‌جایی آن کم است. شناخته شده است و مردم سال‌هاست که با آن کار می‌کنند در صورتی که ارزهای دیجیتال جدید و ناشناخته‌اند و هنوز بسیار مردم به آن اعتماد ندارند.

ارز فیات کشورهای مختلف جهان

معایب ارز فیات

هیچ محدودیتی برای ارز فیات وجود ندارد، بنابراین می‌توان آن را در اندازه میلیون‌ها یا میلیاردها نسخه در روز چاپ کرد. این می‌تواند عامل کاهش ارزش پول فیات باشد. این در حالی است که استفاده از فلزات گرانبها مانند طلا و نقره چنین عیبی ندارند چون مقدار آن‌ها در جهان ثابت و عرضه آن‌ها محدود است.

از طرفی ارزهای فیات به راحتی قابل جعل کردن هستند. امروزه از روش‌های مختلفی برای هوشمندسازی اسکناس‌ها وعدم کپی برداری استفاده می‌شود. البته استفاده از این روش‌ها هزینه چاپ پول را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. یکی دیگر از معایب این مدل پولی این است که با تغییر سیستم‌های حکومتی آن کشورها می‌توان آن را به کلی تغییر داد.

تفاوت بین ارز دیجیتال و ارز فیات؛ آیا چیزی به نام ارز دیجیتال فیات وجود دارد؟

پول فیات و ارز دیجیتال مفاهیمی کاملا مستقل هستند. بنابراین، اصطلاح ارز دیجیتال فیات کاملا بی‌معنی است. ارز دیجیتال شکل جدیدی از سرمایه مالی است که می‌تواند جایگزین ارزهای موجود در سال‌های آینده شود. اما مشکلاتی در این راه وجود دارد. زیرا عوض شدن جای ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال مستلزم پذیرش جهانی و اجماع اکثر مردم در سراسر جهان و همچنین شرکت‌های بزرگ و کوچک است.

البته ارز دیجیتال ترجمه خوبی برای کریپتو کارنسی نیست چون ارز فیات می‌تواند شکل دیجیتالی به خود بگیرد. پیش‌تر هم به این اشاره کردیم که با موبایل و هابربانک‌ها ما پول جابه‌جا می‌کنیم بدون اینکه پای هیچ سکه و اسکناسی در میان باشد! پس این پول می‌تواند شکل دیجیتال داشته باشد. ولی این با مفهوم ارز دیجیتال یا رمز ارز متفاوت است.

تفاوت بین ارز دیجیتال و ارز فیات

۱. ارزهای فیات ارزش خود را از دولت صادرکننده به دست می‌آورند، در حالی که ارزهای دیجیتال ارزش خود را مستقیماً از بلاک چین و سرمایه گذاران به دست می‌آورند. بنابراین، ارزهای دیجیتال می‌توانند قوی‌تر عمل کنند در صورتی که پشتوانه فکری و اقتصادی قوی‌ای داشته باشند.

۲. ارزهای فیات توسط بانک‌های مرکزی و موسسات سطح بالا در هر کشور نظارت می‌شوند. در صورتی که بلاک چین‌ها توسط پروتکل‌های خاص، همکاری کاربران و رای گیری اداره می‌شوند.

۳. تفاوت دیگری نیز بین این دو ارز در تقسیم آن‌ها وجود دارد. ارز فیات واسطه‌های گوناگونی دارد. در حالی که ارزهای دیجیتال مبتنی بر شبکه‌های غیرمتمرکز هستند که امکان تراکنش‌های ناشناس با ساختاری خاص را فراهم می‌کند. (درباره استیبل کوین stablecoin بخوانید: استیبل کوین چیست؟)

۴. ارزهای فیات به نوعی استیبل کوین به حساب می‌آیند چون ارزش‌ آن‌ها همواره ثابت است. یک اسکناس ۱۰۰۰ تومنی همیشه ۱۰۰۰ تومان است (ارزش آن نسبت به بقیه ارزها تغییر می‌کند ولی خودش همیشه ۱۰۰۰ تومان می‌ماند) ولی ارزهای دیجیتالی که استیبل کوین نیستند مانند بیت کوین و اتریوم، نوسان قیمت دارند و برای همین می‌توانند به عنوان ذخیره ارزش عمل کنند.

سخن آخر با خوانندگان

در دنیای امروز، تمایل به تجارت سریع، ایمن و بدون احراز هویت در حال افزایش است. استفاده از ارزهای فیات، کارت‌های اعتباری، پرداخت‌های موبایلی و حتی سیستم‌های سریع بانکی بین المللی پاسخگوی این نیاز نیست. اما ارز دیجیتال، به طور ناشناس بستری را برای ایجاد سرعت فوق‌العاده برای انجام چنین تراکنش‌هایی فراهم می‌کند.

با توجه به این نیازها و همچنین محدودیت‌های ارزهای فیات، پول آینده ارز دیجیتال خواهد بود. امروزه ارز دیجیتال پیشرفته‌ترین و خلاقانه‌ترین راه برای پوشش نیازها و نگرانی‌های شماست. بنابراین انتظار می‌رود در آینده نزدیک استفاده از ارزهای فیات کاهش یابد.

پس بهتر است هر چه زودتر دست به کار شوید و با مطالعه و آموزش دیدن درباره ارزهای دیجیتال و نحوه خرید و فروش آن‌ها قدم جدیدی به سوی آینده بردارید. ما در بلاگ پول نو به شما کمک می‌کنیم تا به صورت رایگان آموزش ببینید و بعد از آموزش دیدن در صرافی پول نو سرمایه گذاری را شروع کنید 🙂

تفاوت ارز دیجیتال و ارز فیات چیست؟

اگر ده سال قبل به شما می‌گفتند که در آینده پول‌های کاغذی از رده خارج می‌شوند و سرمایه دیجیتال جای آن‌ها را خواهد گرفت، قطعا به صحت عقل گوینده شک می‌کردید. اما امروزه شاهد هستیم که تریدرها و سرمایه‌گذاران بازار ارز دیجیتال، به‌راحتی و بدون هیچ تردیدی در حال خرید و فروش رمز ارزها هستند. حضور فیات کارنسی‌هایی که به مرور و با گسترش تکنولوژی و زندگی دیجیتال کم‌رنگ‌تر شده و جای خود را به مفهوم جدیدی از سرمایه داده است. برای پی بردن به تفاوت ارز دیجیتال و ارز فیات حتما تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

ارز فیات چیست؟؛ آشنایی با انواع ارز فیات و تاریخچه آن

برای مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال باید به تعریف هریک از این موارد پردازیم. با وجود اینکه در دوره ارز دیجیتال درباره هریک از این مفاهیم توضیحات کلی داده می‌شود، اما در این مطلب نیز برای آشنایی بهتر شما عزیزان تعاریفی آورده ایم.

ارز فیات یا Fiat Currency که به پول بدون پشتوانه اطلاق می‌شود، وجه رایج هر مملکت است. ارزهایی مانند دلار، یورو، پوند، ریال، درهم و کلیه واحدهای پولی کشورهای مختلف در گروه ارز فیات قرار دارند. ارزش ارزهای فیات توسط دولت هرکشور تعیین می‌شود. کشور چین اولین‌بار در قرن یازدهم میلادی ابداع کننده سیستم Fiat Currency است. جایگزین شدن این سیستم به‌جای استفاده از طلا، نقره، ابریشم و سنگ‌های قیمتی، تحولی بزرگ در اقتصاد این کشور به‌وجود آورد.

خرید و فروش ارز فیات؛ مزایا و معایب

فیات کارنسی همان سیستم پرداخت با پول‌های کاغذی است و جایگزین مناسبی برای تبادل سنگ‌ها و فلزات قیمتی بوده است. در دوره مقدماتی ارز دیجیتال و پس از آشنایی با کریپتو کارنسی، خودتان به‌راحتی قادر به تشخیص تفاوت ارز دیجیتال و ارز فیات خواهید بود .

از جمله مزایای استفاده از ارزهای فیات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فیات کارنسی مقرون‌به‌صرفه تر از پرداخت با کالا است.
• ارز فیات مانند طلا معدنی ندارد که روزی تمام شود. پس کمبود و محدودتی شامل آن نمی‌شود.
• پول Fiat در کلیه کشورهای جهان به‌رسمیت شناخته می‌شود.

کلیه موارد فوق برای ارزهای بدون پشتوانه صدق می‌کنند. تفاوتی ندارد از ریال صحبت کنیم یا دلار! هرگونه پول کاغذی که توسط دولت‌ها به رسمیت شناخته می‌شوند ارز فیات هستند.

با وجود اینکه هرکشور مستقلی واحد پولی مخصوص به‌خود را دارد، اما لازم است برخی معایب استفاده از فیات کارنسی‌ها را نیز در نظر بگیریم:

• پول‌های کاغذی به‌خودی خود بی ارزشند. همین موضوع موجب ایجاد تورم و فروپاشی سیستم اقتصادی هر کشور می‌شود.
• سیستم‌های مالی مبتنی بر فیات کارنسی، به‌سادگی قابل فروپاشی هستند. همین موضوع پرریسک بودن استفاده از آن‌ها را تأیید می‌کند.

فراموش نکنید که ارزهای Fiat توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل می‌شوند و از سیستمی متمرکز پیروی می‌کنند. درصورتی‌که کشوری گرفتار تورم و مشکلات اقتصادی شود، پول فیات آن به‌راحتی سقوط می‌کند و مشکلاتش دامن‌گیر مردمش خواهد شد.

آشنایی با رمز ارزها؛ ارز دیجیتال در ایران چه جایگاهی دارد؟

در ادامه بررسی تفاوت ارز دیجیتال و ارز فیات، نوبت به تعریف Crypto Currency می‌رسد. در دوره های آموزش و تدریس خصوصی ارز دیجیتال، مفاهیم ابتدایی و مهم مرتبط با رمز ارزها توسط اساتید عنوان می‌شوند. اما در این مقاله نیز به معرفی این ارزها می‌پردازیم.

کریپتو کارنسی یا رمز ارز به سرمایه‌هایی گفته می‌شود که بر پایه علم رمزنگاری ایجاد شده‌است. به‌دلیل غیرمتمرکز بودن، شفافیت و عدم تغییر، افراد مشهور و سرمایه‌گذاران به‌نام دنیا به خرید و فروش این نوع ارزها روی آورده‌اند.امروزه مردم کشورمان نیز به ترید و ماینینگ ارزهای دیجیتال مشغولند.

مزایا و معایب رمز ارزها؛ تفاوت ارز دیجیتال و ارز فیات

غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال به‌این معنی است که هیچ کشور، سازمان یا نهادی سرمایه‌های دیجیتال را کنترل نمی‌کند. بیت‌کوین، تتر، اتریوم، داج کوین و کلیه ارزهای دیجیتال معروف و غیرمعروف، از فناوری بلاک‌چین استفاده می‌کنند. افرادی که به پاسخ سیگنال ارز دیجیتال چیست می‌رسند، از قبل با سیستم BlockChain آشنایی دارند. در این فناوری کلیه اطلاعات اعضای شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود و امکان تغییر و حذف آن‌ها وجود ندارد.

از مزایای مهم کریپتو کارنسی‌ها نسبت به ارز فیات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دسترسی جهانی و عدم نیاز به تبدیل ارز دیجیتال؛ برخلاف ارز فیات که باید در صرافی‌های هرکشور تبدیل شوند، رمز ارزها نیازی به تبدیل ندارند.
• حمل و جابه‌جایی راحت‌تر ارز دیجیتال؛ با داشتن یک کیف پول سخت‌افزاری امکان ذخیره هزاران رمز ارز وجود دارد. برخلاف ارزهای فیات که با بیشتر شدن وجوه، حجم آن‌ها نیز بیشتر می‌شود.
• امنیت کریپتو کارنسی‌ها؛ اگر رمز و seed کیف پول دیجیتال‌تان را در اختیار کسی قرار ندهید، امکان هک یا دزدی سرمایه دیجیتال شما صفر درصد است.

ارزهای فیات نیاز به نگهداری در گاوصندوق و تاریخچه فیات کارنسی بانک‌ها دارند. با ذخیره پول‌های کاغذی در منزل، دزدها به‌راحتی آن‌ها را سرقت می‌کنند. اما هیچ دزد یا هکری توانایی دسترسی به کوین‌های دیجیتال شما را ندارد.

برتری خرید انواع ارز دیجیتال نسبت به ارز فیات

با دانستن مفاهیم مرتبط، مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال کاری بسیار آسان خواهد بود. پس از آشنایی با مفاهیم موردنیاز و شروع تحلیل تکنیکال، ابزارهایی مانند نمودار لگاریتمی بیت کوین به پیش‌بینی رفتار بازار و اطلاع از سود و زیان سرمایه‌تان کمک شایانی می‌کند.

خرید و فروش کریپتوکارنسی‌ها با ورود به دنیای دیجیتال و تغییر سبک زندگی‌ها، به یکی از اولویت‌های سرمایه‌گذاران مشهور دنیا تبدیل شده است.

مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال در یک نگاه

هر یک از دارایی‌های وابسته به پول‌های Fiat و Crypto Cyrrencyها طرفداران خودشان را دارند. چنانچه شما هم در یک دوراهی برای انتخاب بین این دو ارز گیر کرده‌اید، جدول زیر را مطالعه کنید:

ویژگی‌ها	ارز دیجیتال	ارز فیات
امنیت بالا	دارد	ندارد
قابلیت حمل آسان	دارد	ندارد
نیاز دسترسی جهانی	دارد	ندارد
نیاز به دانش و تخصص	دارد	ندارد
قابلیت تراکنش ناشناس	دارد	ندارد
قابلیت کنترل توسط حکومت	ندارد	دارد
استفاده در همه فروشگاه‌ها	ندارد	دارد
نوسان و ریسک بالا(سود و ضرر)	دارد	ندارد

از آن‌جایی که تبحر در حوزه ارز دیجیتال به زمان و دانش کافی نیاز دارد، بهترین کار شرکت در دوره‌ها و وبینارهای آموزشی است. از این طریق امکان رشد دانش و سرمایه شما در کنار هم وجود دارد. پیشنهاد ما این است که با مطالعه آلت کوین چیست اطلاعات و دانش خود را در زمینه رمز ارزها افزایش دهید.

آموزش ارز دیجیتال با دوره‌های داجکس

در این مقاله به تفاوت ارز دیجیتال و ارز فیات پرداختیم. ویژگی‌ها و تعاریف هریک از این مفاهیم را شرح دادیم و به‌این نتیجه رسیدیم که استفاده و خرید و فروش ارز دیجیتال نسبت به ارزهای فیات پرسودتر است.

کسب اطلاعات تخصصی برای سرمایه‌گذاری در دنیای کریپتو یکی از قدم‌های اصلی است. کسب دانش مورد نیاز این حوزه با شرکت در دوره‌های آموزشی داجکس به‌راحتی قابل دست یابی است. با بررسی پکیج‌های آموزشی، وبینارها و دوره‌های تخصصی Dogex، به یک تریدر موفق و سرمایه‌گذار معروف در دنیای دیجیتال تبدیل شوید. در کنار آموزش‌های تئوریک، انجام معاملات آنلاین در پلتفورم لایوترید داجکس باعث کسب تجربه بیشتر شما خواهد شد. در صورتی که هرگونه سوال یا راهنمایی در زمینه رمز ارزها دارید، از طریق شماره ۰۰۹۷۱۴۵۶۵۶۸۷۱ با کارشناسان خبره ما تماس بگیرید.

پول یا ارز فیات (Fiat Currency) چیست؟

ارز فیات یا پول بی‌پشتوانه مانند دلار آمریکا، در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکننده‌اش می‌گیرد و برخلاف پول کالایی ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. فیات از واژه لاتین به همین نام و به معنی «بگذارید انجام شود» گرفته شده‌ است. دولتی که پول فیات را چاپ می‌کند، عامل تعیین‌کننده در ارزش آن است. در حال حاضر بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری استفاده می‌کنند. این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است.

پیدایش پول فیات

منشا پیدایش پول فیات به قرن‌ها پیش در کشور چین و زمانی که استان سیچوآن تصمیم گرفت پول کاغذی خود را در قرن ۱۱ چاپ کند، برمی‌گردد. در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود. اما در نهایت با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی فیات را در قرن ۱۳ به راه انداخت. این سیستم ارزی برای امپراتوری مغول گران تمام شد، به طوری که مورخان هزینه‌کردن‌های بی‌رویه و ابرتورم ناشی از آن را از دلایل اصلی سقوط این امپراتوری می‌دانند.

در قرن ۱۷ام پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد. در دو قرن آتی، فرانسه نو و مستعمرات سیزده‌‌گانه در آمریکای شمالی نیز این سیستم را به کار گرفتند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن استفاده کرد.

در قرن ۲۰ام میلادی دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ به بعد دولت، مبادله پول‌های کاغذی با طلا را متوقف ساخت. در سال ۱۹۷۲ نیز به دستور رئیس‌جمهور وقت، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.

ارزهای فیات و استاندارد طلا

استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناس‌های کاغذی به طلا را می‌داد. در واقع پشتوانه تمامی پول‌های کاغذی منابع محدود طلا بود که توسط دولت نگهداری می‌شد. تحت سیستم ارزی با پشتوانه طلا، دولت‌ها و بانک‌ها تنها در صورت داشتن ذخایر طلا، قادر به معرفی مقدار برابری از ارز جدید به اقتصاد بودند. این سیستم پولی، جلوی دولت را از خلق پول و افزایش ارزش آن تنها بر مبانی فاکتورهای اقتصادی می‌گرفت.

در سوی دیگر، تحت سیستم ارز فیات پول دیگر به دارایی یا کالای به خصوصی قابل تبدیل نیست. دولتمردان با پول‌های فیات، به طور مستقیم می‌توانند بر روی ارزش ارزهای ملی تاثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی کشور پیوند زنند. در این سیستم پولی، دولت و بانک‌های مرکزی اساسی‌ترین نقش را در مواجهه با رویدادهای مالی مختلف مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری یا تسهیلات کمی ایفا می‌کنند.

طرفداران استاندارد طلا معتقدند که این سیستم ارزی به دلیل پشتیبانی شدن توسط یک دارایی فیزیکی و باارزش، از ثبات بیشتری برخوردار است. در مقابل طرفدران پول‌های فیات عقیده دارند که قیمت طلا به خودی خود بی‌ثبات است. در قالب این مفهوم، ارزش هر دو نوع سیستم پولی نوسان خواهد داشت. اما در سیستم ارزی فیات، دولت در دوران اضطرار اقتصادی انعطاف بیشتری در اقدامات ضروری خواهد داشت.

مزایا و معایب پول‌ فیات

متخصصین حوزه مالی و اقتصاددانان در حمایت از ارزهای فیات هم عقیده نیستند. مدافعان و مخالفان آن مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات مطرح می‌کنند:

کمیابی (Scarcity): پول‌ فیات از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمی‌پذیرد.

هزینه: خلق پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی به‌صرفه‌تر است.

واکنش‌پذیر: پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می‌دهد که نسبت به بحران‌های اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.

مبادلات بین‌المللی: ارزهای فیات توسط تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.

راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینه‌زا باشد، نیست.

نبود ارزش ذاتی: ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی هستند. این به دولت‌ها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را می‌دهد که می‌تواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.

سابقه تاریک: از نظر نمونه‌های تاریخی، پیاده‌سازی سیستم‌ ارزی فیات معمولاً به سقوط نظام‌های مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.

ارز فیات و ارز دیجیتال

تنها مشابهت بین ارز فیات و ارز دیجیتال در نداشتن پشتوانه فیزیکی آن‌هاست. در حالی که ارز فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل می‌شود، ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکزی دارند.

تفاوت آشکار این دو سیستم پولی، در نحوه ایجاد پول‌های جدید در هر یک از آن‌هاست. بیت کوین به عنوان نمونه برتر ارزهای دیجیتال، در مقایسه با پول‌های فیات که در کنترل بانک‌هاست و اساساً می‌توانند بدون هیچ پایه و اساسی به وجود آیند، عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.

به عنوان شکل دیجیتالی پول، ارزهای دیجیتال هیچ قرین فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمی‌شوند. علاوه بر این، تراکنش‌‌ها در ارزهای دیجیتال برگشت‌ناپذیر است در حالی که در ارزهای فیات اینگونه نیست.

لازم به اشاره است که بازار ارز دیجیتال دربرابر بازارهای سنتی و مبادلات ارزی بسیار کوچکتر و پرنوسان‌تر است. این یکی از دلایلی است که مانع از فراگیر شدن و پذیرش گسترده این ارزها در عرصه بین‌المللی شده است. اما با رشد بازار ارزهای دیجیتال، به احتمال زیاد نوسان آن نیز کمتر و کمتر خواهد شد.

نتیجه‌گیری

آینده هیچ یک از سیستم‌های ارزی از قطعیت لازم برخوردار نیست. در حالی که ارزهای دیجیتال راه‌ زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش دارند، تاریخ ارزهای فیات بیانگر آسیب‌پذیر بودن این نوع از پول بوده است.

این از دلایل اصلی حرکت برخی از مردم به سوی سیستم ارز دیجیتال و استفاده از آن‌ها در تراکنش‌های مالی است.

یکی از تفکرات اصلی بیت کوین و ارزهای دیجیتال، کشف شکل جدیدی از پول بر روی شبکه‌ای توزیع شده‌ و همتا به همتا بوده است. بیت کوین می‌تواند به عنوان یک شبکه‌ی اقتصادیِ جایگزین نقش مهمی در آینده اقتصاد جهانی ایفا کند.

پول یا ارز فیات چیست؟ مزایا، معایب و تفاوت Fiat Currency با سایر ارزهای دیجیتال

زمان مطالعه: ۶ دقیقه اگر شما هم در مقام مدیر یا فردی که وظیفه کنترل و انجام تراکنش‌های شرکت، دفتر و یا کسب و کار خود را دارد فعالیت می‌کنید، ممکن است در چندین سال اخیر با بزرگ‌تر شدن جریان رمزارزها به فکر تغییر روش انجام تراکنش‌های خود با استفاده از رمزارزها افتاده باشید. اولین قدم برای این کار […]

اگر شما هم در مقام مدیر یا فردی که وظیفه کنترل و انجام تراکنش‌های شرکت، دفتر و یا کسب و کار خود را دارد فعالیت می‌کنید، ممکن است در چندین سال اخیر با بزرگ‌تر شدن جریان رمزارزها به فکر تغییر روش انجام تراکنش‌های خود با استفاده از رمزارزها افتاده باشید. اولین قدم برای این کار شناخت تاریخچه، وضعیت فعلی و نکات مثبت و منفی این سیستم‌های تراکنش مالی است. یکی از ارزهایی که امروزه در خصوص آن زیاد صحبت می‌شود، ارز فیات می‌باشد. در این مقاله در خصوص ارز فیات و نقش آن در سیستم‌های مختلف تراکنشی صحبت می‌کنیم.

ارز فیات چیست؟ و از چه زمانی ابداً شد و با ارزهای دیجیتال چه تفاوتی‌هایی دارد؟

فیات کارنسی (Fiat Currency) به هر نوع پول بی‌پشتوانه یا حکمی (توسط دولت‌ها) گفته می‌شود. به تاریخچه فیات کارنسی طور ساده‌تر می‌توان گفت ارز فیات پولی است که هیچ ارزش ذاتی و پشتوانه‌ای ندارد. همچنین چاپ، تکثیر و استفاده از آن به وسیله دولت‌ها انجام می‌گیرد. با توجه به همین تعریف بزرگ‌ترین نقطه ضعف آن نیز همین نظارت دولت بر آن است.

ممکن است فیات کارنسی در زمان‌های متفاوت بسته به نوع تصمیم‌گیری و سیاست‌های اقتصادی به‌طور غیرقابل اندازه‌ای تکثیر گردد. این تکثیر می‌تواند موجب بی‌ارزش شدن آن شود. جالب است بدانیم دلار آمریکا، ریال ایران و پوند انگلیس و یورو همگی به نوعی ارز فیات محسوب می‌شوند.

تاریخچه پیدایش

قرن‌ها پیش سیستمی مشابه ارزهای فیات برای اولین بار در چین ابداع شد. این سیستم برای مبادله کالاهای تجاری مهمی مانند طلا، نقره و ابریشم مورد استفاده قرار گرفت. اما همان‌طور که اشاره کردیم، تکثیر بی‌اندازه و عدم حفظ ارزش آن طی سالیان توسط دولت، مشکلساز شد.

این تکثیر بیش از حد دیگر باعث ایجاد ابر تورم شد و نابودی حکومت‌های مهمی در تاریخ را رقم زد. اما از طرفی این سیستم به دولت‌ها و حکومت‌ها این اجازه ایجاد ارز بدون پشتوانه را می‌داد. آنها میتوانستند برای ادامه فعالیت، بدون نگاه به پشتوانه طلای خود، یک ارز را به وجود بیاورند. با استفاده از این ارز میتوانستند بسیاری از نیازهای اقتصادی موجود را تأمین کنند. حتی می توانستند در برهه‌های مهمی از سقوط و تورم‌های کوتاه مدت نجات یابند.

مثال برای ارز فیات

در این بخش با یک مثال سعی می‌کنیم مفهوم ارز فیات را قابل فهم‌تر کنیم.
تصور کنید شما برای خرید کالایی مانند ماشین یا خانه نیازمند این هستید تا مقداری طلا بسته به ارزش آن به فروشنده پرداخت کنید. برای انجام این کار لازم است تا تمام سرمایه خود (مثلاً سکه نقره) را در ازای مقداری طلا به کسی بدهید (صرافی) و از او طلا دریافت کنید. بعد از خرید کالای مورد نظر، فرد فروشنده هم نیازمند پرداخت حقوق کارمندان است اما نمی‌تواند به میزان دقیقی این طلا را بین آنها تقسیم کند. حالا او نیز مجبور است طلای خود را به شخص واسطه‌ای بدهد و در ازای آن واحدهای کوچک‌تر طلا (یا سکه‌های کم ارزش‌تر) دریافت نماید. شاید این برای کسب و کارهای کوچک مشکلی نباشد اما در دولت‌ها برای پرداخت حقوق به صدها نفر این سیستم بسیار وقت گیر و پرهزینه است. از طرفی ما با ذخایر بسیار محدود طلا در جهان در طرف هستیم. از این رو این ایده که به جای طلا از چیزی به عنوان واسط (پول اسکناس و نه سکه طلا) استفاده شود بسیار منطقی‌تر و از لحاظ اقتصادی سودمندتر است.
این مثال می‌توانید اولین جرقه‌های ایجاد ارز فیات را نشان دهد.

نمونه‌های خصوصی و موفق ارز فیات

از نمونه‌های مهم ارز فیات که تا کنون با موفقیت به راه خود ادامه دادند تاریخچه فیات کارنسی می‌توان به شبکه پلی استیشن اشاره کرد. در این شرکت شما به ازای پرداخت مستقیم پول در ابتدا باید کارت‌های مخصوص این شرکت را خریداری کنید (نوعی از ارز مخصوص) و با وارد کردن آن به حساب کاربری، مبلغ دلاری آن را دریافت کنید. باید به این نکته دقت داشت این امر موجب آن می‌شود که اولاً ارزش این کارت‌ها در مقابله با کاهش ارزش دلاری تغییر نکند (یا حداقل کم‌تر تغییر کند) و ثانیا باعث می‌شود که شرکت فوق در صورت نیاز، دلار را با ارز دیگری جایگزین کند.

ارز فیات در مقابل ارزهای دیجیتال

همان‌طور که گفتیم ارز فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی ساخته و مورد استفاده قرار می‌گیرد و کنترل می‌شود. همچنین اشاره کردیم که ارز فیات بدون نگاه به پشتوانه طلا یا همان کالای فیزیکی به وجود می‌آید. شاید این تنها نقطه مشترک این‌گونه ارزها با ارزهای دیجیتال باشد. در مبحث ارزهای دیجیتال کنترل آن‌ها به دلیل استفاده از بلاک چین غیر متمرکز است و نهاد خاصی نمی‌تواند بر آن نظارت کند و از طرفی برخلاف ارز فیات عرضه محدودتر و کنترل شده‌تری دارند. از طرفی باید به این نکته نیز توجه داشت که این عدم نظارت مستقیم در تراکنش‌های بین‌المللی جذابیت بیشتری را برای کاربران فراهم می‌آورد و مشخصاً برخلاف سیستم کلاسیک فیاتی پیگیری‌ها را نیز مشکل می‌کند. نکته قابل ملاحظه دیگر در این بحث توجه به تازگی ارزهای مجازی، بی ثباتی بازارهای آن نسبت به بازار فیات و در نتیجه عدم استقبال از آن‌هاست.

یکی از نمونه‌هایی که در آن از ارز دیجیتال به جای ارز فیات استفاده شده است، فروش آلبوم موسیقی یکی از خوانندگان رپ آمریکا اشاره کرد. در حالی که هنوز چند سالی از معرفی رمزارزهای معروف مانند بیت کوین نگذشته بود، ۵۰ سنت، یک خواننده رپ مشهود، آلبوم خود را با استفاده از بیت کویت به فروش رساند. البته این نکته را هم باید بگوییم که زمانی که این آلبوم فروخته می‌شد قیمت بیت کوین هنوز به بالای ۱۰۰ دلار هم نرسیده بود!

مزایا و معایب فیات کارنسی (ارز فیات)

در طول تاریخ بشر و تمدن‌ها هرگونه تلاشی برای تغییر و استفاده از شیوه جدید و حتی بیان نقطه نظرات علمی و استدلالی همیشه با ترسی از قضاوت شدن و حتی محکومیت همراه بوده است. امروزه نیز با توجه به توسعه و پیشرفت علم و سطح آگاهی جوامع، ما نیز باید با بررسی تخصصی و ریز به ریز نکات اقدام به برداشتن گام‌هایی برای تغییر خود یا کسب و کارمان کنیم. البته نا آگاهی از شرایط موجود و عوامل تأثیرگذار بر اقتصاد و شرایط حاکم نیز نباید باعث اتخاذ تصمیمات احساسی شود. برای هموار ساختن این راه باید همیشه نکات مثبت و منفی را در کنار کمک گرفتن از نمودارها و تجربیات گذشته در نظر داشته باشیم.

ارز فیات هم به مانند هر موضوعی که به تازگی ابدأ می‌شود، نکات مثبت و مفنی همراه خود داشته و خواهد داشت.

– هزینه: طبیعتاً فیات مقرون به صرفه‌تر از پول متکی بر کالا یا طلاست.
– پاسخگویی: ارز بی‌پشتوانه طبیعتاً از لحاظ انعطاف‌پذیری برای دولت‌ها جایگاه ارزشمندی دارد.
– آسودگی: محافظت و نظارت بر ارز فیات برخلاف طلا و دیگر کالاها راحت‌تر و کم هزینه است.
– ریسک پذیری: از نظر بعد تاریخی سیستم ارز فیاتی همواره خطرات جدی را متوجه دولت‌ها کرده است.

چالش‌های ارز فیات

– آیا تمامی رمز ارزها بدون پشتوانه هستند؟

برای جواب به این سؤال باید کمی بیشتر تحقیق کنید. اگر تا کنون فقط اسم بیت کوین را شنیده‌اید، حتماً می‌دانید که مانند انواع ارز فیات بدون پشتوانه فیزیکی تولید می‌شود اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید ارز دیجیتال تتر برخلاف این رویه یک استیبل کوین است و کوینی با مقدار ثابت است و هر تتر با یک دلار آمریکا پشتیبانی می‌شود. امروزه تتر به تأمین نقدینگی و کم شدن ضرر کاربران در برابر نوسانات بازار کمک می‌کند. از این رو رمزارز بسیار مهمی است و از محبوبیت بالایی برخوردار است.
– آیا سرمایه گذاری روی ارزهای بدون پشتوانه راه حلی منطقی است؟
پاسخ به وضعیت مالی و هدف‌های آتی که برای کسب و کار خود برنامه‌ریزی کرده‌اید همگی به اندازه‌ای تأثیرگذار هستند. مطمئناً شناخت کافی و مطالعه و پیگیری این بازارها به شما کمک می‌کند تا حد زیادی از خطرات احتمالی در امان باشید.

– آیا سرمایه‌گذاری یا روی آوردن به بازار شت کوین‌ها می‌تواند گره گشای مشکلات اقتصادی باشد؟

بازار شت‌کوین که در بین محبوبیت ارزهای کوینی جای خود را در سبد خرید مشتریان باز کرده است، بازاری به شدت محبوب و مورد توجه سرمایه گذاران جسور و حتی در مواقعی سودجویان و کلاه برداران می‌باشد. باید بسیار با احتیاط به رسد این کوین‌ها پرداخت. در این بازار ارزهایی هستند که با افزایش ارزش ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ درصدی توانسته‌اند سرمایه گذاران خود را به سودهای هنگفتی برسانند و مطمئناً به علت عدم نظارت در بسیاری از نمونه‌ها به ضررهای میلیونی هم رسیده‌اند.

– آیا ارز فیاتی محبوبیت بالاتری دارد؟

جواب این سؤال بستگی به منطقه جغرافیای شما دارد. برای مثال در ایران استفاده از بازار ارز فیاتی سالیان درازی است که هم مورد توجه شرکت‌ها و ارگان‌ها بوده و هم مورد استقبال کارکنان. در این روش استفاده از کوپن خرید، کوپن تخفیف و حتی کوپن پرداخت قسطی سالیان درازی است که مورد قبول واقع شده است و هم اکنون نیز طرفداران زیادی دارد.

سخن آخر

در حال حاضر کسب اطمینان از آینده ارزهای دیجیتال به علت تازگی و وجود چالش‌های مختلف امکان‌پذیر نیست. در کنار این برای مثال قیمت بیت کوین در یکی دو سال اخیر افت و خیزهای فراوانی را همراه داشته اما هنوز در ابتدای راه قرار دارد و استقبال از آن به حد کافی و مطمئنی انجام نگرفته است. در بحث انواع ارز فیات هم با توجه به سابقه آن و خطرات تورمی که همراه خود دارد باید با درایت تصمیم به انتخاب یکی از این دو راه یا استفاده از آن‌ها به شکل منطقی و اشتراکی گرفت.

پول فیات چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارد ؟

پول هسته اصلی اقتصاد است. امروزه تمام پول‌های مورد استفاده در اقتصادهای غربی، ارز یا پول فیات است. اسکناس دلار، یک تکه کاغذ است که نه ارزش ذاتی دارد و نه می‌توان آن را در بانک مرکزی به طلا یا سایر کالاهای فیزیکی تبدیل کرد. بنابراین، ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی ندارند. پس پول فیات چیست و چه چیزی آن را ارزشمند کرده است؟ تاریخچه فیات کارنسی در این مقاله به این سوالات پاسخ می‌دهیم و نحوه کارکرد ارز فیات، تاریخچه و مزایا و معایب پول کاغذی را بررسی می‌کنیم و در آخر به مقایسه پول بی پشتوانه با ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.

پول فیات چیست؟

در باور عامه مردم تمام ارزها و پول‌های جهان، دارای پشتوانه طلا، نقره و یا هرگونه کالای فیزیکی واقعی هستند. در گذشته این باور مردم درست بود اما امروز دیگر این چنین نیست. به زبان ساده، ارزهای فیات، کالایی هستند که ارزش خود را از کالاهای فیزیکی نمی‌گیرند، بلکه ارزش خود را از دولت صادر کننده آن می‌‌گیرند. در گذشته، ارزش پول به طلا و نقره ذخیره شده در خزانه‌های یک کشور وابسته بود. اما در مورد پول فیات، ارزش آن‌ها به ارتباط میان عرضه و تقاضا و ثبات اقتصادی کشور صادرکننده آن وابسته است.

در دنیا همچنان پول‌هایی وجود دارند که ارزش آن‌ها به پشتوانه کالایی آن‌هاست که به این پول، پول کالایی یا Commodity Money می‌گویند و در نقطه مقابل پول فیات قرار دارند. دلار، یورو، پوند و بسیاری دیگر از ارزهای مطرح در جهان، ارز فیات یا پول بدون پشتوانه به شمار می‌روند.

مفهوم پول در تاریخ بشر در گونه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. کاربرد و هدف اصلی ایجاد پول، تسهیل در انجام مبادلات میان انسان‌ها است. در مصر باستان مردم برای انجام مبادلات خود از فلز استفاده می‌کردند. همانطور که در متون اقتصادی نوشته شده، در منطقه جغرافیایی ترکیه کنونی، قوم Lydians برای اولین بار از سکه‌های طلا و نقره برای مبادلات خود استفاده می‌کرده‌اند.

تاریخچه پول کاغذی

کشوری چین در قرن هفتم میلادی اولین کشوری بود که از پول کاغذی برای مبادلات خود استفاده کرد (منبع). در قرن یازدهم، عرضه این پول کاغذی به صورت انحصاری در اختیار حکومت چین بود. پول در شکل کاغذی، در قرن ۱۵ میلادی در امپراطوری سوئد برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفت و به این شکل، پول کاغذی یا اسکناس وارد دنیای غرب شد.

تغییر پول در قرن بیستم

پس از جنگ جهانی اول، دولت‌ها و کشورها متعهد شدند که در صورت تقاضای افراد، پول کاغذی کشور خود را با کالاهای موجود در کشورشان (عموما طلا) بازخرید کنند. به عبارتی در آن سال‌ها دولت‌ها متعهد بودند که اگر فردی پول کاغذی را به دولتی ارائه دهد، آن دولت باید معادل طلای آن را پرداخت کند. با این‌حال، هزینه‌های جنگ و مشکلات اقتصادی بعد از آن به قدری بالا بود که کشورها مجبور به دریافت وام از سایر کشورها شدند و هزینه توسعه مجدد کشور، به شدت بالا رفت.

این افزایش هزینه‌ها مانع از عملیاتی کردن صددرصد تعهد دولت‌ها شد. کم کم دولت‌ها تعهدات خود را زیر پا گذاشتند و حاضر به دریافت پول و پرداخت معادل کالایی آن نشدند؛ در واقع امکان چنین کاری برای آنها وجود نداشت. کم کم پول چاپ شده توسط دولت‌ها بدون ایجاد پشتوانه کالایی آن رواج یافت. نتیجه چنین تصمیمی، افزایش تورم و کاهش ارزش پول کشورها بود.

توافق برتون وودز (Bretton Woods)

از سال ۱۹۴۴ تا ۱۹۷۱ میلادی توافقی تحت عنوان Bretton Woods انجام شد که مطابق آن، هر ۳۵ دلار آمریکا معادل ۱ اونس طلا ارزش‌گذاری شد. از این رو، پول سایر کشورها با ارزش دلار تنظیم شده و دیگر نیازی به پشتوانه‌سازی کالایی نداشتند. ایالات متحده نیز متعهد شد که با خرید پشتوانه طلا برای دلارهای خود و نگهداری آنها در بانک‌های مرکزی سایر کشورها، به توافق برتون وودز متعهد بماند.

شوک نیکسون

Nixon Shock اصطلاحی برای توصیف تاثیرات مجموعه‌ای از سیاست‌های اقتصادی مطرح شده توسط ریچارد نیکسون، رئیس جمهور آمریکا در سال ۱۹۷۱ است. مهم‌ترین اثر سیاست‌های نیکسون فروپاشی نظام پولی برتون وودز بود. این شوک عملا پایانی بر قرارداد Bretton Woods بود و نتیجه آن توقف تبدیل دلار امریکا به طلا شد. از آن زمان تا به امروز، سیستم پول‌های فیات در سطح جهان پذیرفته شد. اصلی‌ترین مولفه پول فیات، نداشتن پشتوانه کالایی است.

ارز فیات چطور کار می‌کند؟

چیزی که ارزهای فیات را ارزشمند می‌کند، قدرت کشوری است که آن را چاپ و عرضه می‌کند. همچنین پذیرش طرفین قراردادها در استفاده از آن ارز است. در واقع زمانی که مردم جهان در ذهن خود یک ارز مانند دلار را می‌پذیرند و در مبادلات مالی خود از آن به عنوان انتقال ارزش استفاده می‌کنند، آن ارز ارزشمند می‌شود. از این رو اگر مردم اعتقاد و اعتماد خود را نسبت به یک پول فیات از دست بدهند، آن پول دیگر ارزشی نخواهد داشت.

این اتفاقی است که در مورد پول فیات رخ می‌دهد. در مورد پول‌های کالایی چنین اتفاقی رقم نمی‌خورد؛ زیرا آن پول به دلیل داشتن پشتوانه کالایی، ذاتا دارای ارزش است. اگر از فردا مردم جهان به این نتیجه برسند که دلار را در تبالات مالی خود استفاده نکنند و در قراردادهای تجاری خود از ارز دیگری استفاده کنند، ارزش دلار کاهش یافته و به تدریج از رده خارج خواهد شد. از طرفی اگر دولتی سیاست‌های نادرست پولی را در زمینه پول فیات ملی خود اتخاذ کند، مستقیما در ارزش آن تاثیر خواهد گذاشت. لذا تعادل میان عرضه و تقاضا و همچنین قدرت اقتصادی، نظامی، فرهنگی و غیره یک کشور، مستقیما در ارزش ارز ملی آن تاثیر دارد.

مثال‌هایی از پول فیات

ارزش یک ارز فیات به شدت به سیاست‌های اقتصادی یک کشور وابسته است. برای مثال، کشور زیمباوه نمونه‌ای از بدترین انواع مدیریت ارز یک کشور است. بانک مرکزی این کشور در زمان مواجهه با بحران اقتصادی، با سرعت خیره‌کننده‌ای اقدام به چاپ پول کرد. نتیجه چنین اقدامی در زیمباوه، وقوع ابر تورم در اقتصاد این کشور بود. تورم کشور زیمباوه در سال ۲۰۰۸ بین ۲۳۰ تا ۵۰۰ میلیون درصد تخمین زده شد . قیمت‌ها با چنان سرعتی افزایش می‌یافت که مردم برای خرید کالاهای اساسی مجبور به حمل کیسه‌های پول بودند. در اوج بحران اقتصادی در این کشور، ارزش ۱۰۰ تریلیون دلار زیمباوه معادل ۴۰ سنت دلار امریکا بود.

مزایا و معایت پول بدون پشتوانه

در این بخش به بیان مزایا و معایب ارزهای فیات می‌پردازیم. البته اقتصاددانان و سایر کارشناسان امور مالی، در زمینه ارزهای فیات اتفاق نظر ندارند. موافقان و مخالفان این سیستم پولی دلایل خود را دارند.در نتیجه هیچ کدام را نمی‌توان ۱۰۰ درصد درست یا غلط دانست.

• کمبود: یکی از مشکلات پول کالایی، کمبود منابع و کالاهای دارای ارزش برای پشتوانه سازی یک ارز است. اقتصاد کشورها به سرعت پیشرفت می‌کنند و اگر بخواهیم با سیستم قبل، معادل ارزهای خود ذخایر طلا و تاریخچه فیات کارنسی کالاهای دارای ارزش داشته باشیم، با کمبود منابع مواجه خواهیم شد و همچنین نگهداری و ذخیره طلا و استفاده نکردن از آن، کار عقلانی به نظر نمی‌رسد. از این رو پول فیات تحت تاثیر کمبود کالای فیزیکی مانند طلا قرار نمی‌گیرد و محدودیتی برای آن نخواهد داشت.
• هزینه: تولید پول فیات نسبت به پول کالایی مقرون به صرفه‌تر است و هزینه بسیار کمتری دارد.
• انعطاف‌پذیری: ارز فیات به دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آن‌ها انعطاف‌پذیری کامل در زمان وقوع بحران‌های اقتصادی را می‌دهد. پول کالایی چنین انعطافی ندارد.
• هزینه نگهداری: پول کالایی دارایی پشتوانه طلا، نقره و غیره است. این کالاها، پشتوانه ارز ملی یک کشور است و نگهداری و حفاظت از آن، مسئله‌ای حیاتی برای کشورهاست. هزینه نگهداری خزانه یک کشور بسیار بالاست. در حالی که ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی نداشته و در نتیجه هزینه نگهداری ندارند.
• ارزش ذاتی: ارز فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد. این سیستم به دولت‌ها این اجازه را می‌دهد که از هیچ، پول خلق کنند. این اتفاق منجر به ایجاد تورم بیش از اندازه در کشور خواهد شد و می‌تواند باعث فروپاشی سیستم اقتصادی یک کشور شود.
• پیشینه تاریخی: از نظر تاریخی، پیاده سازی سیستم‌های اقتصادی مبتنی بر پول فیات در نهایت منجر به فروپاشی و سقوط مالی یک کشور شده که نشان می‌دهد استفاده از این سیستم خطر بالایی دارد.

ارزهای فیات در مقایسه با ارزهای دیجیتال

نداشتن پشتوا نه فیزیکی وجه اشتراک ارزهای دیجیتال شده و ارزهای فیات است؛ اما تفاوت اصلی آنها در این است که پول‌های فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کشورها کنترل می‌شود و تصمیمات آن‌ها مستقیما بر روی ارز آن کشور تاثیر دارد. اما ارزهای دیجیتال کاملا غیرمتمرکز هستند و هیچ نهاد مرکزی آن را کنترل نمی‌کند.

تفاوت قابل توجه دیگر این دو سیستم مالی، شکل پولی است که در این دو سیستم عرضه می‌شود. بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال عرضه محدودی دارند و مقدار مشخصی از آن‌ها وجود دارند و هیچ کس نمی‌تواند تعداد آن را افزایش یا کاهش دهد و کاملا الگوریتمی‌اند. در مقابل، دولت‌ها و بانک‌های مرکزی هیچ محدودیت و مانعی برای چاپ پول ندارند و عملا عرضه ارز فیات نامحدود است.

از آنجا که ارزهای رمزنگاری شده، شکل دیجیتالی پول هستند و هیچ فرم فیزیکی ندارند، به مکان جغرافیایی خاصی محدود نبوده و بدون مرز هستند. تراکنش‌ها در سیستم رمز ارزها برخلاف ارزهای فیات، غیرقابل بازگشت است.

نوسان قیمت ارزهای دیجیتال در مقایسه با ارزهای فیات بسیار بالاست. یکی از دلایلی که رمز ارزها را نمی‌توان به جایگزین ارزهای فیات تبدیل کرد، همین نوسانات بالای قیمتی آن‌هاست. ثبات قیمت یکی مولفه‌های اساسی در مورد یک ارز است.

سخن پایانی

در این مقاله پول فیات را معرفی کردیم. مختصری از تاریخچه پول در زندگی بشر را شرح داده و انواع پول را بررسی کردیم. ارز فیات در مقابل ارز یا پول کالایی قرار می‌گیرد و وجه تمایز آن، نداشتن پشتوانه کالایی است. ارزش ارزهای فیات به قدرت کشور صادر کننده آن وابسته است. در انتهای مقاله نیز ارزهای دیجیتال را به عنوان گونه جدیدی از ارز معرفی کردیم و شباهت‌ها و تفاوت‌های رمز ارزها را با پول‌های فیات مقایسه کردیم.