امکان افزایش سرمایه

امکان افزایش سرمایه

افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص را می توان از طریق صدور سهام جدید (افزایش تعداد سهام) و یا از طریق بالا بردن مبلغ اسـمی سـهام (برای مثال 100 سهم 000 / 1 ریالی را به 100 سهم 000/ 100 ریالی) انجام داد.

توجه : برای افزایش سرمایه حتماً باید در آن سال مالی بازرس تمدید شده باشد.
توجه : برای افزایش سرمایه حتماً باید اظهار نامه افزایش سرمایه در دو نسخه توسط سهامداران امضاء و همراه با صورتجلسه به اداره ثبت شرکت ها ارسال گردد.

1- پرداخت نقدی : در این خصوص باید مبلغی به حساب شرکت واریز و گواهی بانکی دریافت کرد. برای مثال سرمایه شرکت 000/ 000/ 1 ریال است و شما با پرداخت 000/ 000/ 90 ریال به حساب شرکت برای افزایش سرمایه اقدام و سرمایه را به 000/ 000/ 100 ریال افزایش می دهید.

((صورتجلسه افزایش سرمایه از طریق واریز نقدی))

بسمه تعالی

صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده شرکت ………………………………… (سهامی خاص) به شماره ثبت ………………… و شناسه ملی ………………………… و سرمایه ثبت شده …………………………. ریال در تاریخ ………………………… ساعت ………….. صبح با حضور کلیه سهامداران در محل قانونی شرکت تشکیل و نسبت به موارد ذیل اتخاذ تصمیم گردید. _­

در اجرای ماده 101 لایحه اصلاحی قانون تجارت اشخاص ذیل به عنوان هیئت رئیس مجمع انتخاب شدند:

نام و نام خانوادگی	شماره ملی	سمت در جلسه
رئیس
ناظر
ناظر
منشی

دستور جلسه : افزایش سرمایه از طریق واریز نقدی

مجمع موافقت و تصویب نمود که:
به پیشنهاد هیات مدیره و ملاحظه گزارش بازرس قانونی شرکت دایر بر لزوم افزایش سرمایه مقرر گردید سرمایه شرکت از مبلغ ………………………… ریال به مبلغ …………………….. ریال منقسم به …………….. سهم بانام …………….. ریالی از طریق واریز نقدی طی گواهی بانک به شماره …………………….. مورخ …………………….. افزایش یافت.

سرمایه شرکت مبلغ …………………………. ریال منقسم به …………………….. سهم بانام ………………. ریالی که تماماً نقداً پرداخت شده می باشد و ماده مربوطه در اساسنامه به شرح فوق اصلاح گردید.

به آقای ……………………………… احدی از سهامداران شرکت وکالت داده می شود که ضمن مراجعه به اداره ثبت شرکت ها نسبت به ثبت صورتجلسه و پرداخت حق الثبت و امضاء ذیل دفاتر ثبت اقدام نماید.

لیست سهامداران حاضر در جلسه مجمع عمومی فوق العاده مورخ …………………. ساعت …….. صبح:

2- تبدیل مطالبات نقدی حاصل شده اشخاص از شرکت به سهام جدید:

اگر شخصی از شرکت طلبی داشته باشد، به جای دریافت طلب خود از شرکت سهام دریافت می کند و مبلغ اسمی سهم با طلبی که از شرکت دارد تهاتر می شود. در این مورد دیگر نیازی به واریز نقدی وجود ندارد.

((صورتجلسه افزایش سرمایه از طریق مطالبات حال شده))

بسمه تعالی

صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده شرکت ………………………………… (سهامی خاص) به شماره ثبت ………………… و شناسه ملی ………………………… و سرمایه ثبت شده …………………………. ریال در تاریخ ………………………… ساعت ………….. صبح با حضور کلیه سهامداران در محل قانونی شرکت تشکیل و نسبت به موارد ذیل اتخاذ تصمیم گردید. _­

در اجرای ماده 101 لایحه اصلاحی قانون تجارت اشخاص ذیل به عنوان هیئت رئیس مجمع انتخاب شدند:

نام و نام خانوادگی	شماره ملی	سمت در جلسه
رئیس
ناظر
ناظر
منشی

دستور جلسه : افزایش سرمایه از طریق مطالبات حال شده

مجمع موافقت و تصویب نمود که:
به پیشنهاد هیات مدیره و ملاحظه گزارش بازرس قانونی شرکت دایر بر لزوم افزایش سرمایه مقرر گردید سرمایه شرکت از مبلغ ………………………….. ریال به مبلغ ………………………….. ریال منقسم به …………….. سهم بانام ……………… ریالی از محل مطالبات حال شده سهامداران از طریق صدور سهام جدید افزایش یافت.

سرمایه شرکت مبلغ ………………………….. ریال منقسم به ………………………….. سهم بانام …………….. ریالی که تماماً نقداً پرداخت شده می باشد و ماده مربوطه در اساسنامه به شرح فوق اصلاح گردید.

به آقای ………………………….. احدی از سهامداران شرکت وکالت داده می شود که ضمن مراجعه به اداره ثبت شرکت ها نسبت به ثبت صورتجلسه و پرداخت حق الثبت و امضاء ذیل دفاتر ثبت اقدام نماید.

لیست سهامداران حاضر در جلسه مجمع عمومی فوق العاده مورخ ………………………… ساعت ………… صبح:

صورتحساب ریز مطالبات سهامداران از شرکت ………………………….. (سهامی خاص) به شماره ثبت …………………… و شناسه ملی …………………………. :

نام و نام خانوادگی

ریز مطالبات (ریال)

امضاء

3- انتقال سود تقسیم نشده یا اندوخته یا عواید حاصله از اضافه ارزش سهام جدید به سرمایه شرکت:

منظور از سود تقسیم نشده، سود قابل تقسیم ماده 239 لایحه می باشد. این سود، حق سهامداران است که ممکن است یا به صورت نقد بین آن ها تقسیم شود و یا اینکه به جای پرداخت نقدی سود، سهام جدید منتشر و بین صاحبان سهام تقسیم شود.

منظور از اندوخته در این ماده اندوخته اختیاری می باشد، زیرا به موجب تبصره 2 ماده 158 انتقال اندوخته قانونی به سرمایه ممنوع است.

شرکت اوراق مشارکت قابل تبدیل با سهام صادره را دریافت و به جای پرداخت سود به دارندگان این اوراق، به آنان سهام جدید می دهد. اوراق مشارکت قابل تبدیل با سهام فقط توسط شرکت سهامی عام پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار منتشر می شود.

با توجه به اینکه ثبت اطمینان کمترین هزینه را نسبت به موسسات ثبتی دیگر از شما اخذ می نماید ، لذا برای انجام امور خود با کارشناسان ما تماس بگیرید و به خاطر عدم پرداخت هزینه های جزئی خود را دچار مشکلات عدیده ای از قبیل تکمیل نبودن مراحل ثبت، رد صورتجلسه و بدهی مالیاتی و ابطال مجوزهای اخذ شده و … ننمایید.

امکان افزایش سرمایه

هرگونه اجتماع صاحبان سهام و مدیران به منظور بررسی شرایط شرکت و تصمیم‌گیری‌های کلان مربوطه، «مجمع عمومی» نامیده می‌شود. در واقع بالاترین رکن قانون‌گذاری در یک شرکت سهامی عام، مجمع عمومی است؛ که تصمیمات آن برای تیم مدیریتی مجموعه لازم‌الاجرا است. مجامع عمومی شرکت‌ها به دلایلی نظیر بررسی صورت‌های مالی، افزایش سرمایه، تصویب سود نقدی و. تشکیل می‌شوند.

هرگونه تمام صاحبان سهام، حق رأی و حضور در مجمع عمومی شرکت را دارند. بنابراین سهام‌داران می‌توانند با در دست داشتن برگه سهام خود، به بخش امور سهام‌داران شرکت مراجعه نموده و مجوز حضور در مجمع را دریافت کنند. هم‌چنین آن‌ها می‌توانند؛ از طریق ارائه وکالت‌نامه معتبر، نماینده قانونی خود را برای شرکت در مجمع اعزام کنند. علاوه بر سهام‌داران، حضور ناظران قانونی و اعضای هیئت مدیره نیز برای تشکیل مجمع الزامی است.

برگزاری و دعوت به مجامع برعهده هیات مدیره شرکت‌ها است که از ضوابط قانونی خاصی نیز برخوردار است. بر این اساس، هیئت مدیره موظف است که حداکثر 40 روز و حداقل 10 روز قبل از مجمع، زمان، مکان و دلیل برگزاری آن را در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار به اطلاع عموم سهام‌داران برساند. هم‌چنین از طریق سامانه کدال یا وبسایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (آیکون زرد رنگ اطلاعیه جدید کدال در صفحه مربوط به هر نماد)، آخرین آگهی‌ مجامع شرکت‌ها قابل مشاهده است.

بر اساس قانون تجارت، مجامع عمومی شرکت‌های سهامی عام به چند دسته کلی تقسیم می‌شوند که هر کدام وظایف خاصی را برعهده دارند. در ادامه به شرح موارد مربوط به هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.

اولین مجمع صاحبان سهام شرکت، که توسط مؤسسین و پذیره‌نویسان اولیه فقط برای یک‌بار تشکیل شده و یکی از الزامات ابتدایی تأسیس شرکت‌های سهامی عام است. بر اساس ماده 74 قانون تجارت، وظایف عمومی مجمع مؤسس به شرح موارد زیر است:

• رسیدگی به گزارش مؤسسین و تصویب آن و همچنین، احراز پذیره‌نویسی کلیه سهام شرکت و تادیه مبالغ لازم
• تصویب طرح اساسنامه شرکت و در صورت لزوم اصلاح آن
• انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت
• تعیین روزنامه کثیرالانتشاری که هر گونه دعوت و اطلاعیه بعدی برای سهام‌داران، تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی در آن منتشر خواهد شد.

تبصره: گزارش مؤسسین باید حداقل پنج روز قبل از تشکیل مجمع عمومی مؤسس در محلی که در آگهی دعوت مجمع تعیین شده است، برای ‌مراجعه پذیره‌نویسان سهام آماده باشد.

در مجمع عمومی مؤسس حضور عده‌ای از پذیره‌نویسان که حداقل نصف سرمایه شرکت را تعهد نموده باشند، ضروری است. اگر در اولین ‌دعوت اکثریت مذکور حاصل نشد، مجامع عمومی جدید فقط تا دو نوبت توسط مؤسسین دعوت می‌شوند؛ مشروط بر این که لااقل بیست روز قبل از ‌انعقاد آن مجمع، آگهی دعوت آن با قید دستور جلسه قبل و نتیجه آن در روزنامه کثیرالانتشاری که در اعلامیه پذیره‌نویسی معین شده است، منتشر گردد.‌ مجمع عمومی جدید زمانی قانونی است، که صاحبان لااقل یک سوم سرمایه شرکت در آن حاضر باشند. در هر یک از دو مجمع فوق کلیه تصمیمات باید ‌به اکثریت دو سوم آراء حاضرین برسد. در صورتی که در مجمع عمومی یک سوم اکثریت لازم حاضر نشد، مؤسسین عدم تشکیل شرکت را اعلام‌ می‌دارند!

این مجمع سالانه یک‌بار تشکیل شده و به منظور رسمیت بخشیدن به آن، حضور دارندگان حداقل 50 درصد سهام شرکت الزامی است. در صورت عدم حضور صاحبان سهام، مجمع برای دومین بار با دارندگان هر تعداد سهم (بیش از 15 درصد سهام) برگزار خواهد شد. تصیمات «مجمع عمومی عادی سالیانه» با آراء نصف + 1 حاضرین معتبر خواهد بود؛ اما در مواردی نظیر انتخاب مدیران و بازرسان، کسب اکثریت نسبی بر اساس روش‌های متفرقه اکتفا می‌کند.

بر اساس قانون، تمامی شرکت‌های سهامی عام موظفند تا حداکثر پس از گذشت 4 ماه از پایان سالی مالی خود، مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت را برگزار کنند؛ اما مجامع عمومی عادی که خارج از چهارچوب زمانی مجامع سالیانه و به اهداف خاصی نظیر تعیین اعضای هیئت مدیره در هر زمان لازم و ممکن تشکیل شوند، «مجمع عمومی عادی فوق‌العاده» نامیده می‌شوند. وظایف اصلی مجمع عمومی عادی عبارت است از:

• بررسی صورت‌های مالی شرکت
• رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره کلیه امور جاری شرکت، غیر از آنچه که در صلاحیت مجامع عمومی مؤسس یا فوق‌العاده است.
• رسیدگی به ترازنامه، حساب سود و زیان سال مالی قبل، صورت دارایی و مطالبات و دیون شرکت، صورت‌حساب دوره عملکرد و سالانه شرکت متعاقب استماع گزارش مدیران و بازرس یا بازرسان.
• انتخاب مدیران و بازرس یا بازرسان
• تصویب ترازنامه و دستور تقسیم سود میان صاحبان سهام
• تعیین روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی‌ها و اطلاعیه‌های شرکت تا مجمع عمومی عادی سال بعد در آن انتشار خواهد یافت.

• مجمع عمومی فوق‌العاده

در موارد اضطراری که موضوعات خاصی پیرامون فعالیت شرکت مطرح باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت مجمع عمومی عادی نبوده و تصمیم‌گیری سریع لازم است، مجمع عمومی شرکت در اسرع وقت تشکیل جلسه خواهد داد و اصطلاحاً «مجمع عمومی فوق‌العاده» نامیده می‌شود. به منظور تشکیل جلسه مجمع در اولین بار، حضور بیش از نیمی از دارندگان سهام الزامی است و در صورت به حد نصاب نرسیدن حضار طی دعوت اول، جلسه دوم با حضور بیش از یک سوم سهام‌داران (30 درصد سهام) نیز رسمیت خواهد یافت. تصمیمات مجمع عمومی فوق‌العاده، با اکثریت دو سوم آراء شرکت‌کنندگان در مجمع معتبر است. مهم‌ترین این وظایف عبارتند از:

• تغییر اساسنامه
• تغییر سرمایه
• انحلال قبل از موعد

• مجمع عمومی خاص

این نوع از مجامع عمومی بسیار پرکاربرد و معمول نبوده و صرفاً در مواردی که مجمع عمومی تصمیم به تغییر حقوق نوع خاصی از سهام شرکت داشته باشد، «مجمع عمومی خاص» برگزار می‌شود. مصوبات این مجمع زمانی به طور قطعی قابل اجرا است که دارندگان این سهام در جلسه‌ای مشخص آن را تأیید کنند. حضور حداقل نیمی از مالکان سهام مذکور برای رسمیت جلسه مجمع عمومی خاص الزامی است و در صورت عدم حضور صاحبان سهام، جلسه دوم با وجود بیش از یک سوم سهامداران یاد شده تشکیل می‌شود و به واسطه آراء بیش از دو سوم حضار، تغییرات مذکور اعمال خواهند شد.

برگزاری مجامع عمومی شرکت نیازمند اطلاع‌رسانی عمومی قبلی است؛ که بر اساس فرآیند قانونی ویژه‌ای انجام می‌شود تا همه سهامداران از این موضوع مطلع شوند. بر اساس قوانین معاملاتی بازار سرمایه، معاملات سهام شرکت حین برگزاری مجمع عمومی متوقف شده و اصطلاحاً نماد بسته می‌شود.

تمام تصمیمات و سیاست‌های اتخاذ شده در مجمع عمومی شامل افرادی است که در زمان برگزاری مجمع سها‌مدار شرکت باشند و این امر، مستلزم آن است که قبل از بسته ‌شدن نماد اقدام به خرید سهم کرده باشید. ذکر این نکته ضروری است که اگر در روز بازگشایی سهام خود را بفروشید، تمام مزایای مجمع از قبیل سود نقدی و. ، کماکان متعلق به شما است. به عبارت دیگر، استمرار سهامداری لزوم بهره‌مندی از منافع مجامع عمومی قبلی نیست! هم‌چنین سرمایه‌گذاران با بررسی دقیق مندرجات آگهی برگزاری مجمع می‌توانند بر اساس مزایای احتمالی مجمع پیش‌رو، در مورد حضور یا عدم حضور در آن تصمیم‌گیری کنند و در صورت عدم تمایل پیش از بسته شدن نماد، سهام خود را بفروشند.

مقدار سود هر سهم (EPS) بستگی به عملکرد شرکت دارد و سود نقدی تقسیم شده در پایان سال مالی (DPS)، تابع تصمیمات اتخاذ شده در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت است. بر اساس قانون، شرکت‌ها موظفند تا حداکثر 8 ماه پس از برگزاری مجمع، سود نقدی مصوب را به حساب صاحبان سهام واریز نمایند که بر حسب سیاست‌های مالی و شرایط داخلی شرکت، دوره پرداخت سود در میان این شرکت‌ها متفاوت است. لازم به‌ذکر است که به‌موجب ماده 90 قانون تجارت، شرکت‌های سهامی عام باید 10 درصد از سود سالیانه را خود میان صاحبان سهام تقسیم کنند.

برای کسب اطلاعات دقیق‌ در مورد زمان پرداخت سود نقدی سهام باید به اگهی مجمع شرکت در وبسایت کدال مراجعه کنید.

1. مراجعه به وبسایت کدال https://www.codal.ir
2. نماد یا اسم شرکت را در بخش «جستجوی اطلاعیه» تایپ کنید.
3. در منوی کشویی «نوع اطلاعیه» گزینه «زمانبندی پرداخت سود» را انتخاب نموده و سپس روی دکمه «جستجو» کلیک کنید.
4. در این مرحله فهرستی از اطلاعیه‌های جدید شرکت برای شما نمایش داده می‌شود که باید روی اولین گزینه (از بالا به پایین) کلیک کنید.
5. زمان پرداخت سود مجمع در فایل اصلی گزارش فایل‌های موجود در پیوست، ذکر شده است!

واریز سود مجمع از 3 روش کلی انجام می‌شود:

در این روش نیازی به پیگیری از طرف سهامدار نیست و سود سهام، به شماره حساب معرفی شده توسط سهامدار در سامانه سجام واریز می‌شود. همه شرکت‌ها سود سهام را از طریق سجام واریز نمی‌کنند و این فرآیند، تابع سیاست‌های خود شرکت است.

1. واریز به حساب سهامدار

در این روش نیازی به پیگیری از طرف سهامدار نیست و سود سهام، به شماره حساب معرفی شده توسط سهامدار در سامانه سجام واریز می‌شود. همه شرکت‌ها سود سهام را از طریق سجام واریز نمی‌کنند و این فرآیند، تابع سیاست‌های خود شرکت است.

1. مراجعه حضوری به بانک

در این روش سهامداران برای دریافت سود سهام خود، باید با در دست داشتن مدارک شناسایی و کد بورسی به یکی از شعب بانک طرف قرارداد شرکت مراجعه کنند. زمان مراجعه و بانک مربوطه، متعاقبا توسط خود شرکت اطلاع‌رسانی عمومی می‌شود.

در مورد نحوه قیمت‌گذاری سهام پس از برگزاری مجمع و حین بازگشایی نماد، همواره ابهامات زیادی برای سرمایه‌گذاران وجود دارد. اگر پرداخت سود نقدی در مجمع عمومی عادی سالیانه تصویب شود، قیمت سهم در روز بازگشایی تابع فرمول و شرایط زیر است:

سود نقدی – قیمت پایانی قبل از برگزاری مجمع = قیمت سهم در زمان بازگشایی

حاصل فرمول بالا قیمت تابلویی اولیه سهم است و کشف قیمت، بدون محدودیت و بر اساس عرضه و تقاضا صورت می‌پذیرد. پس از انجام معامله در قیمت مورد توافق معامله‌گران با حجم مشخص، قیمت تعیین شده و سهم به مدت کوتاهی بسته می‌شود. در نهایت معاملات سهم بر اساس قیمت کشف شده و محدوده نوسان مجاز آن، از سر گرفته می‌شود. به طور مثال فرض کنید، نماد خودرو با قیمت پایانی 500 تومان وارد مجمع شده است. در مجمع عمومی شرکت اقدام به تصویب سود نقدی 60 تومانی می‌نماید. قیمت تابلویی سهم در زمان بازگشایی عبارت است از:

سپس بر مبنای فرآیند کشف قیمت، اولین معامله سهم در قیمت 410 تومان ثبت می‌شود. در ادامه و پس از وقفه‌ای کوتاه، خرید و فروش سهام بر مبنای این قیمت و محدوده نوسان روزانه آغاز می‌شود.

اگر به هر دلیلی نتوانستید در موعد مقرر (یعنی روش‌‌های واریز به حساب سهامدار و مراجعه حضوری به بانک) برای دریافت سود سهام اقدام کنید، سود مذکور به‌عنوان طلب شما از شرکت در حساب طلبکاری از شرکت ذخیره می‌شود و برای دریافت مبلغ، می‌توانید با بخش امور سهام بگیرید تا از فرآیند دریافت سود مطلع شوید. در غیر این صورت، شما همچنان از شرکت طلبکار هستید و در زمان افزایش سرمایه، می‌توانید برای پرداخت هزینه تبدیل حق تقدم به سهم از همین حساب طلبکاری استفاده کنید تا حق تقدم‌هایتان تبدیل به سهم شود.

متاسفانه دسترسی شما به این بخش امکان پذیر نیست ، ورود به این بخش تنها توسط مشتریان شرکت امکان پذیر است یا اگر مشتری شرکت هستید ممکن است به این بازار دسترسی نداشته باشید. از لینک زیر می توانید مشتری شرکت شوید

همه‌چیز درباره افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و حق تقدم

برای شرکت‌ها افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و ارائه حق تقدم و همچنین افزایش سرمایه با روش صرف سهام مطلوب‌ترین روش‌های افزایش سرمایه است؛ زیرا این دو روش افزایش سرمایه باعث می‌شود سرمایه نقدی نصیب شرکت شود که می‌تواند با آن به توسعه خود بپردازد.

در راستای مقالاتی که ما می‌خواهیم در آکادمی تجارت‌نیوز درباره بورس، مفاهیم، اصطلاحات و عملیات آن بنویسیم، در این مقاله به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و حق تقدم می‌پردازیم.

سود انباشته

طبق قانون تجارت ایران شرکت‌ها باید هرساله بخشی از سود سالانه خود را در حسابی تحت عنوان «سود انباشته» نگه‌داری کنند. شرکت‌ها می‌توانند بعدا از این پول استفاده کرده و خود را توسعه دهند.

مثلا وقتی شرکتی بخواهد بخش‌های جدیدی تاسیس کند که پولش را ندارد، می‌تواند با استفاده از همین مبلغ ذخیره‌شده در حساب سود انباشته استفاده کند. البته برای انجام چنین کاری باید معادل همین سود انباشته، سهام جدید بین سهام‌داران توزیع کند.

در این حالت عملا پول جدیدی نصیب شرکت نمی‌شود اما هیئت‌مدیره و سهام‌داران عمده و خرده شرکت به این رای می‌دهند که شرکت از حساب انباشته پول برداشت کرده، افزایش سرمایه انجام داده و مثلا واحدهای جدیدی افتتاح کند.

رای‌گیری برای افزایش سرمایه از آورده نقدی

تصمیم برای افزایش سرمایه در کل در هیئت‌مدیره شرکت اتخاذ می‌شود و پس از مجوز سازمان روی می‌دهد. البته مراحل افزایش سرمایه شامل جزئیات بیشتری که در ما مقاله دیگری به آن می‌پردازیم.
وقتی همه این اتفاق‌ها افتاد سهام شرکت ۳ روز قبل از مجمع عمومی فوق‌العاده افزایش سرمایه متوقف می‌شود و دیگر نمی‌توان آن را معامله کرد.

مزیت مهم افزایش سرمایه با آورده نقدی برای سهام‌داران شرکت این است که میزان مالکیت سهام‌داران فعلی شرکت تغییری نمی‌کند. به همین دلیل در این نوع افزایش سرمایه از سهام‌داران فعلی خواسته می‌شود متناسب با تعداد سهم‌هایی که دارند، به‌حساب شرکت پول واریز کنند.

مجموع همین پول‌هاست که باعث می‌شود سرمایه شرکت افزایش یابد و پول در اختیار آن قرار گیرد. با این کار میزان سهم‌ها و طبعا دارایی هر سهام‌دار به‌اندازه پول واریزی‌اش افزایش می‌یابد.

اگر همه سهام‌داران این کار را بکنند، میزان دارایی شرکت افزایش می‌یابد. تعداد سهم‌های سهام‌داران نیز به‌تناسب افزایش می‌یابد؛ اما ترکیب سهام‌دارها و میزان مالکیت آن‌ها بر شرکت تغییر نمی‌کند.

بعد از افزایش سرمایه با آورده نقدی، قیمت سهام شرکت کاهش می‌یابد؛ اما از آن‌سو به همین نسبت حق تقدم در سبد دارایی سهام‌داران اضافه می‌شود. در نهایت مجموع این دو عدد برابر دارایی قبلی فرد خواهد بود.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی گروه مپنا

فرض کنید شما ۲ هزار سهم از گروه مپنا با نماد «رمپنا» را دارید. این شرکت برای توسعه فعالیت‌های خود تصمیم می‌گیرد ۶۰ درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی داشته باشد. به همین دلیل ۳ روز پیش از مجمع عمومی فوق‌العاده، سهام شرکت در قیمت ۵۰۰ تومان بسته می‌شود.

یعنی دارایی شما از سهم رمپنا در روز توقف آن، یک‌میلیون تومان است. ارزش اسمی هر سهم گروه مپنا ۱۰۰ تومان است.

ارزش اسمی یک رقم توافقی بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان است که شرکت‌ها هنگام تاسیس آن را معین می‌کنند؛ مثلا اگر سرمایه یک شرکت هنگام تاسیس ۲ میلیارد تومان و ارزش اسمی آن ۲۰۰ تومان تعیین‌شده باشد، تعداد سهم‌های شرکت ۱۰ میلیون سهم خواهد بود. در ایران عموم شرکت‌ها ارزش اسمی خود را ۱۰۰ تومان انتخاب می‌کنند.

پس‌ازاین افزایش سرمایه و بازگشایی سهم، شما همچنان ۲۰۰۰ سهم رمپنا را خواهید داشت؛ اما قیمت هر سهم در بازار به ۳۵۰ تومان خواهد رسید. قیمت هر حق تقدمی که با نماد «رمپناح» به سبد شما اضافه می‌شود، 250 تومان خواهد بود.

ازآنجایی‌که میزان افزایش سرمایه 60 درصد است، یعنی سهام‌داران به ازای هر سهمی که موقع بسته شدن نماد معاملاتی شرکت داشتند، 0.6 حق تقدم می‌گیرند.

یعنی اگر شما هنگام بسته شدن سهام رمپنا ۲ هزار سهم از این شرکت داشتید، حالا 1200 حق تقدم دارید که قیمت هر حق تقدم 250 تومان است.

در نتیجه شما ۷۰۰ هزار تومان سهام اصلی شرکت و ۳۰۰ هزار تومان حق تقدم خواهید داشت که برابر همان یک‌میلیونی است که قبل از افزایش سرمایه داشتید.

محاسبه قیمت سهام پس از افزایش سرمایه با آورده نقدی

فرض کنید شرکت فرضی «نیرو کاوان»، می‌خواهد از محل آورده نقدی به‌اندازه x درصد افزایش سرمایه داشته باشد.

شرکت‌ها می‌توانند هر سهم جدیدی را که به سهام‌داران خود می‌دهند با قیمت اسمی شرکت بفروشند؛ اما برخی نیز ممکن است رقم بیشتری را هم برای این کار بخواهند. در این حالت افزایش سرمایه به‌جای آورده نقدی، تبدیل به افزایش سرمایه با صرف سهام با حق تقدم خواهد بود.

فرض کنید شرکت به ازای هر سهم جدید از سهام‌داران خود مبلغ pv را می‌خواهد.

اگر قیمت هر سهم شرکت در حال حاضر pp باشد، قیمت هر سهم شرکت پس از افزایش سرمایه چنین محاسبه می‌شود:

که در آن P_{after capital increase} امکان افزایش سرمایه قیمت سهام شرکت پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی است.

در این حالت اگر تعداد سهم‌های شما از شرکت الف به تعداد N_Stocks باشد، تعداد حق تقدمی که به شما تعلق می‌گیرد، برابر خواهد بود با:

که در آن N_{preferred Stocks} تعداد حق تقدمی است که شما خواهید داشت.

قیمت هر حق تقدم هم برابر خواهد بود با:

که در آن P_{preferred Stocks} قیمت هر حق تقدمی است که به شما می‌رسد.

مثال افزایش سرمایه از محل آورده نقدی

بگذارید در چند مثال تمام آنچه را گفتیم، روشن کنیم.

افزایش سرمایه از آورده نقدی برای شرکت غیربورسی یا سهامی خاص

فرض کنید شرکت فولاد خوزستان برای افتتاح یک واحد جدید تولید پروفیل آهن، نیازمند سرمایه است و لازم است ۱۵۰ درصد افزایش سرمایه دهد؛ اما سود انباشته کافی برای این کار ندارد. مدیرعامل پیشنهاد می‌دهد که برای تامین این سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه‌گذار جدید بیاورد.

اما چون در این حالت میزان مالکیت سهام‌داران اصلی شرکت کاهش می‌یابد، آن‌ها به این کار رضایت نمی‌دهند.

به همین دلیل تصمیم می‌گیرند این سرمایه اضافی را خود سهام‌دارها تامین کنند. در این حالت ما یک افزایش سرمایه از محل آورده نقدی خواهیم داشت.

یعنی هرکدام از سهام‌داران باید متناسب با میزان مالکیت خود و البته مبلغ موردنیاز که ۱.۵ برابر دارایی فعلی شرکت است، پول به شرکت بیاورند.

فرض کنید سرمایه شرکت در زمان این تصمیم‌گیری ۱۰ میلیارد تومان است. چون ارزش اسمی سهام که در ابتدای تاسیس ثبت‌شده، ۱۰۰ تومان بود، در نتیجه تعداد کل سهم‌های شرکت ۱۰۰ میلیون سهم می‌شود.

حالا فرض کنید که این شرکت سه سهام‌دار به نام‌های الف، ب و ج دارد که هرکدام دارایی ۴۰ میلیون، ۵۰ میلیون و ۱۰ میلیون سهم هستند.

شرکت می‌خواهد سرمایه خود را 1.5 برابر کند؛ یعنی تعداد سهم‌های آن از ۱۰۰ میلیون به ۲۵۰ میلیون خواهند رسید. چون تعداد سهم‌های شرکت ۱۰۰ میلیون است، با این افزایش سرمایه ۱۵۰ میلیون سهم جدید نیز به شرکت اضافه خواهد شد.

این میزان افزایش سرمایه با در نظر گرفتن ۱۰۰ تومان ارزش اسمی هر سهم برابر ۱۵ میلیارد خواهد بود.

در این حالت چون فرد الف مالک ۴۰ درصد از شرکت است باید ۴۰ درصد از این سرمایه اضافی ۱۵ میلیاردی یعنی ۶ میلیارد را تامین کند.

فرد ب باید 7.5 میلیارد و فرد ج باید 1.5 میلیارد پول جدید به شرکت بیاورند.

با این اتفاق فرد الف مالک ۱۰۰ میلیون سهم، فرد ب مالک ۱۲۵ میلیون سهم و فرد ج مالک ۲۵ میلیون سهم خواهد بود. در نهایت دوباره مالکیت این سه نفر بر شرکت ۴۰ درصد، ۵۰ درصد و ۱۰ درصد می‌ماند.

افزایش سرمایه از آورده نقدی برای شرکت بورسی یا سهامی عام

حال فرض کنید که همین شرکت فولاد خوزستان بعدازاین اتفاق‌ها، حالا تبدیل به شرکت سهامی عام شده و سهام آن با نماد «فخوز» در بورس معامله می‌شود.

سهام‌داران عمده آن همچنان فرد الف، ب و ج هستند اما حالا ۱۰ درصد سهام شرکت یعنی ۲۵ میلیون سهم شناور است و در بورس معامله می‌شود.

حالا دوباره شرکت فولاد خوزستان تصمیم می‌گیرد یک افزایش سرمایه ۱۲۰ درصدی از محل آورده نقدی داشته باشد.

فرض کنید شما در حال حاضر ۵ هزار سهم فخوز دارید. سهم برای مجمع فوق‌العاده جهت افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، به مجمع می‌رود و در قیمت ۱۱۰۰ تومان نماد آن متوقف می‌شود؛ یعنی دارایی شما موقع بسته شدن سهم 5 میلیون و 500 هزار تومان است.

ارزش اسمی فخوز ۱۰۰ تومان است و برای آورده نقدی هم مثل مورد قبل از سهام‌داران می‌خواهد که به ازای هر سهم همان ارزش اسمی یا ۱۰۰ تومان را بپردازند.

در این صورت قیمت سهم پس از بازگشایی مجدد، برابر خواهد بود با:

پس قیمت هر سهم 555 تومان خواهد بود که با در نظر گرفتن ۵ هزار سهم شما، ارزش آن ۲ میلیون و 775 هزار تومان خواهد بود.

در این حالت شما به ازای هر سهم ۱.۲ حق تقدم خواهید داشت. چون شما ۵ هزار سهم دارید، پس تعداد حق تقدم شما:

شما ۶۰۰۰ هزار حق تقدم فخوز خواهید داشت. این حق تقدم با نماد «فخوزح» به سبد دارایی شما اضافه خواهد شد. قیمت هر حق تقدم برابر خواهد بود با:

در نتیجه ارزش حل کل حق تقدم شما ۲ میلیون و ۷30 هزار تومان می‌شود.

مجموع این دو رقم یعنی ارزش سهام اصلی شرکت پس از افزایش سرمایه و ارزش حق تقدم، 5 میلیون و 505 هزار تومان است. چون ما در این محاسبات تقریب‌هایی به کار بردیم، رقم به‌دست‌آمده ۵ هزار تومان بیشتر از ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اولیه بود.

حق تقدم یک سهم، با پسوند ح در انتهای نماد سهم به سبد دارایی سهام‌داران اضافه می‌شود؛ مثلا حق تقدم سهم فملی، «فملیح» و حق تقدم سهم ثغرب، «ثغربح» خواهد بود که پس از برگزاری مجمع و انجام افزایش سرمایه به سبد دارایی سهام‌داران اضافه می‌شود.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و صرف سهام

حال فرض کنید شرکت ملی مس با نماد فملی یک افزایش سرمایه ۸۰ درصدی از محل آورده نقدی داشته باشد. ارزش اسمی آن نیز طبق معمول ۱۰۰ ریال است؛ اما این شرکت برای هر سهم جدید از سهام‌داران مبلغ ۱۳۰ تومان را می‌خواهد.

فرض کنید تعداد کل سهم‌های شرکت در این زمان ۱۰ میلیون سهم باشد. با چنین افزایش سرمایه‌ای، این شرکت ۸ میلیون سهم جدید توزیع می‌کند و به ازای هرکدام ۱۳۰ تومان پول می‌گیرد که می‌شود یک میلیارد و ۴۰ میلیون تومان.

از این رقم ۸۰۰ میلیون تومان به سرمایه شرکت امکان افزایش سرمایه افزوده می‌شود و بقیه ۲۴۰ میلیون تومان به‌عنوان مبلغ صرف سهام در حسابی به این منظور واریز می‌گردد.

اگر قیمت سهم هنگام بسته شدن ۶۰۰ تومان باشد، قیمت آن بعد از افزایش سرمایه برابر خواهد بود با:

در این حالت اگر فرض کنیم پیش از مجمع افزایش سرمایه آورده نقدی، شما ۱۰۰۰ سهم فملی داشتید، تعداد 800 حق تقدم (0.8 حق تقدم به ازای هر سهم) به شما تعلق می‌گیرد که پس از بازگشایی سهم، با نماد «فملیح» در سبد دارایی شما ظاهر خواهد شد. قیمت هر حق تقدم نیز 261 تومان خواهد بود.

استفاده از حق تقدم آورده نقدی

پس از برگزاری مجمع افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، حق تقدم سهم موردنظر در سبد دارایی شما ظاهر می‌شود.

شما با این حق تقدم می‌توانید سه کار انجام دهید:

۱- حق تقدم را بفروشید

حق تقدمی که در مورد فخوز با نماد فخوزح و در مورد فملی، با نماد فملیح در سبد شما ظاهر می‌شود، ۶۰ روز پس از بازگشایی سهم در بازار قابل معامله و دامنه نوسان آن نیز ۱۰ درصد است.
اگر شما نخواهید در افزایش سرمایه شرکت کنید، می‌توانید این حق تقدم را بفروشید.

اگر سهم اصلی را نفروشید، با فروش حق تقدم دیگر امتیاز خود برای حفظ درصد مالکیت خود از شرکت را واگذار می‌کنید.

۲- حق تقدم را به سهام اصلی تبدیل کنید

شما می‌توانید حق تقدم خود را نفروشید.

شاید هم شما در مجمع افزایش سرمایه نبودید اما پس از انجام افزایش سرمایه، حق تقدم یک شرکت را از یکی از سهام‌دارهایی که نمی‌خواست در افزایش سرمایه شرکت کند، در دوره معامله آن خریده‌اید.

خلاصه شما یک نماد حق تقدم در سبد خود دارید.

شرکت در این مواقع یک اطلاعیه پذیره‌نویسی صادر می‌کند و از سهام‌داران و هرکسی این حق تقدم را دارد می‌خواهد با واریز کردن مبلغی به ازای هر حق تقدم به‌حساب اعلامی شرکت، آن را تبدیل به سهام اصلی کنند.

این مبلغ درخواستی همان چیزی است که در مثال‌های بالایی گفتیم. یک شرکت ممکن است صرفا به‌اندازه ارزش اسمی هر سهم (معمولا ۱۰۰ تومان) به ازای هر حق تقدم درخواست کند.
یک شرکت دیگر ممکن است بیشتر از حق تقدم بخواهد و مبلغ اضافی آن را به‌عنوان صرف سهام دریافت کند.

اگر شما بخواهید در افزایش سرمایه شرکت کنید، باید تا تاریخی که توسط اطلاعیه‌های شرکت در سایت کدال اعلام می‌شود، مبلغ موردنظر را به‌حساب اعلامی شرکت واریز کنید و کارهای مربوطه را انجام دهید (کارهایی مثل ارسال فیش واریزی و برگه سهام‌داری به آدرس شرکت. این فرآیندها ممکن است برای هر شرکتی متفاوت باشند).

با این کار پس‌ازاین تاریخ اعلامی نماد شرکت متوقف می‌شود. پس‌ازاین توقف، نماد باز می‌شود و شما به تعداد حق تقدمی که داشتید، نماد شرکت به سبد شما اضافه می‌شود.
اگر قبل از مجمع سهام شرکت را داشتید و نفروختید که این حق تقدم به سهام قبلی شما افزوده می‌شود.

اگر هم حق تقدم را از کسی خریده‌اید، شما سرمایه‌گذار جدید شرکت هستید و دوباره نماد شرکت به سبد شما افزوده می‌شود.

البته لازم به ذکر است که تبدیل حق تقدم به سهام اصلی می‌تواند تا ۶ ماه هم طول بکشد. به همین دلیل هم هست که در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، سهام‌داران خرد چندان تمایلی به پرداخت پول، شرکت در افزایش سرمایه و تبدیل حق تقدم به سهام ندارند.

۳- با حق تقدم هیچ کاری نکنید

اگر هم هیچ کاری با حق تقدمی که به شما رسیده‌ است نکنید، شرکت پس‌ازاین دوره پذیره‌نویسی برای حق تقدم، حق تقدم شما را فروخته و به‌حساب شما واریز می‌کند. قیمت فروش آن نیز برابر قیمت حق تقدم هنگام بسته شدن سهم برای پذیره‌نویسی و تبدیل حق تقدم به سهام است.

یعنی دوباره دارایی شما تغییری نمی‌کند و تنها ممکن است در این مدت به دلیل نوسان قیمت سهام اصلی و حق تقدم تغییر کرده باشد.

درباره آورده نقدی برای شرکت

این‌گونه افزایش سرمایه در کل برای رشد و توسعه شرکت‌ها بسیار جذاب است؛ زیرا در زمان کمی پول زیادی در اختیار شرکت قرار می‌دهد که می‌تواند برنامه‌های توسعه‌ای شرکت را اجرایی کند و در نهایت سودآوری شرکت را در بلندمدت افزایش دهد.

سهام‌داران عمده هم به‌شدت از این روش استقبال می‌کنند زیرا می‌توانند درصد مالکیت و میزان ‌سود خود را افزایش دهند.

بااین‌همه این افزایش سرمایه به دلیل زمان‌بر بودن و کارهایی همچون مراجعه حضوری به بانک جهت واریز پول به‌حساب شرکت، چندان مورد اقبال سهام‌داران خرد نیست.

کارفرمانیوز مرجع مشاوره تخصصی کارفرمایان

مشاوره کسب و کار و فروش و بازاریابی وکیل و مشاور اداره کار مالی و مالیاتی و دیجیتال مارکتینگ

همه چیز درباره مالیات بر افزایش سرمایه

کارفرمانیوز - آیا می‌دانید افزایش سرمایه چیست؟ آیا می‌دانید که افزایش سرمایه مشمول مالیات است؟ آیا می‌دانید نرخ مالیات افزایش سرمایه چقدر است و در صورت عدم پرداخت با چه نرخی، شرکت شما مشمول جریمه خواهد شد؟ آیا توانسته اید با وجود بخشنامه‌های متعدد از افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی سر در آورید؟ پاسخ عمده سؤالات در خصوص مالیات‌ها بر افزایش سرمایه در مقاله حاضر موجود می‌باشد.

همه چیز درباره مالیات بر افزایش سرمایه

مشاوره تخصصی امور مالیاتی ویژه کارفرمایان

افزایش سرمایه چیست؟

معمولأ شرکت‌ها برای تأمین مالی و یا اصلاح ساختار دارایی‌ها و ساختار‌مالی شرکت اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند. جهت درک بهتر مطلب، ما روش‌های افزایش سرمایه را به‌صورت زیر دسته بندی کرده‌ایم:

از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران یا از محل سود انباشته
از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
از محل صرف سهام

اینکه برای افزایش سرمایه، در هر یک از روش‌های فوق چگونه عمل می‌شود، موضوع این مقاله نیست اما مسئله مهم این است که افزایش سرمایه به هر شکلی که صورت گیرد، به‌طور کلی موادی از قوانین مالیات‌های مستقیم، بخشنامه‌ها و همچنین قانون تجارت را هم با خود درگیر می‌کند که اهم قوانین مالیاتی درگیر در این موضوع به شرح زیر می‌باشند:

مواد ۴۸ و ۵۱ قانون مالیات‌های مستقیم که به ترتیب به موضوع مالیات حق تمبر و در صورت عدم پرداخت آن در موعد مقرر، به میزان جریمه آن می‌پردازد.
تبصره ۲ ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم که در خصوص افزایش سرمایه از محل اندوخته صرف سهام موضوعیت دارد.
بند ۷ ماده ۱۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم که به قابل قبول بودن مالیات پرداختی از بابت حق تمبر اشاره دارد.
تبصره ۱ ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم که به تجدید ارزیابی دارایی‌ها پرداخته است.

در این مقاله سعی داریم اثرات مالیاتی در هریک از روش‌های افزایش سرمایه را بررسی کنیم. از شما خواننده عزیز، خواهشمندیم که این مقاله را با دقت تمام دنبال کنید. امیدوار هستیم که برای شما جالب و کاربردی باشد.

۱- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران یا از محل سود انباشته

آسوده ترین راه از نظر قوانین مالیاتی و سایر بخشنامه‌ها، همین روش افزایش سرمایه است. هنگام افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران و یا افزایش سرمایه از محل سود انباشته، شرکت تنها درگیر با مواد ۴۸ و ۵۱ قانون مالیات‌های مستقیم خواهد بود که ابتدا به شرح آنها می‌پردازیم و سپس با مثال، کاربرد آنها را نشان می‌دهیم.

۱-۱- مالیات حق تمبر سرمایه: مطابق با ماده ۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه شرکت‌های ایرانی به استثنای شرکت‌های تعاونی به قرار نیم درهزار مشمول حق‌تمبر سهام یا سهم الشرکه، خواهند بود. حسابداران باید توجه کنند که، شرکت‌ها در دو نقطه با این نوع از مالیات که نوعی از مالیات بر دارایی است، مواجه هستند:

الف- هنگام ثبت شرکت: مهلت پرداخت مالیات حق تمبر ثبت سرمایه شرکت، تا دو ماه از تاریخ ثبت قانونی شرکت در اداره ثبت شرکت‌ها می‌باشد.
ب- هنگام افزایش سرمایه: مهلت پرداخت مالیات حق تمبر افزایش سرمایه شرکت، تا دو ماه از تاریخ ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت‌ها می‌باشد. همچنین افزایش سرمایه در مورد شرکت‌هایی که قبلأ سرمایه خود را کاهش داده اند( مانند شرکت‌هایی که بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت را از دست داده‌ و مجمع فوق‌العاده به انحلال شرکت ندهد که باید مطابق ماده ۱۴۱ قانون تجارت سرمایه شرکت را به مبلغ موجود کاهش دهند) تا میزانی که مالیات حق تمبر آن پرداخت شده است مشمول مالیات مجدد حق تمبر نخواهند بود. این مورد برای شرکت‌های ادغام یا ترکیب شده تا سقف مجموع سرمایه‌های ثبت شده آنها می‌باشد.

فرض کنید شرکت آلفا، با سرمایه ثبتی به مبلغ یک میلیارد ریال در تاریخ ۹۰/۰۱/۱۵ در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت و مالیات حق تمبر ثبت سرمایه شرکت در موعد مقرر پرداخت شده است. این شرکت در تاریخ ۹۷/۰۶/۰۱ سرمایه خود را تا مبلغ هفتصد میلیون ریال، کاهش داده و در تاریخ ۹۸/۰۱/۳۱ تصمیم به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران به مبلغ هشتصد میلیون ریال را دارد. این افزایش سرمایه در تاریخ ۹۸/۰۲/۳۱ در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید.

اکنون سرمایه شرکت مبلغ هفتصد میلیون ریال و مالیات حق تمبر سرمایه شرکت به میزان یک میلیارد ریال پرداخت شده است. بنابراین مبلغ سیصد میلیون ریال از مبلغ افزایش سرمایه، مشمول مالیات حق تمبر نخواهد بود. شرکت آلفا بابت پانصد میلیون ریال مازاد بر سرمایه ثبتی اولیه، باید معادل نیم در هزار(۰٫۰۰۰۵) مالیات حق تمبر افزایش سرمایه پرداخت کند. اگر شرکت آلفا این مالیات را در موعد مقرر پرداخت کند، مبلغ آن دویست و پنجاه هزار ریال خواهد بود.

۲-۱- جریمه عدم پرداخت مالیات حق تمبر سرمایه:مطابق ماده ۵۱ قانون مالیات‌های مستقیم، در صورتی‌که مالیات حق تمبر در موعد مقرر پرداخت نگردد. این عدم پرداخت، علاوه بر پرداخت اصل مالیات، مشمول جریمه ای معادل دو برابر آن هم خواهد بود.

با توجه به مثال قبل، اگر شرکت آلفا بعد از تاریخ ۹۸/۰۴/۳۱ یعنی بعد از دوماه مهلت قانونی، اقدام به پرداخت مالیات حق تمبر افزایش سرمایه کند، باید مبلغ هفتصد و پنجاه هزار ریال نیز پرداخت کند که براساس بند ۷ ماده ۱۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم فقط مبلغ دویست و پنجاه هزار ریال اصل مالیات حق تمبر افزایش سرمایه به عنوان هزینه قابل قبول برای شرکت، محاسبه می‌گردد.

۳-۱- معافیت‌های حق تمبر:

مطابق ماده ۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم، شرکت‌های تعاونی مشمول پرداخت حق تمبر نمی‌باشند.
مطابق ماده ۲۷ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار یا بازار خارج از بورس موضوع قانون بازار اوراق بهادار که از محل آورده نقدی یا مطالبات حال شده سهامداران افزایش سرمایه می‌دهند، از پرداخت حق تمبر ماده ۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره آن معاف می‌باشند.
مطابق بخشنامه شماره ۲۰۰/۹۴/۱۳ مورخ ۹۴/۰۲/۰۸ و مقررات ماده ۱۳ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری مصوب ۷۲/۰۶/۰۷ و اصلاحات بعدی آن، اشخاص حقیقی و حقوقی که در منطقه به انواع فعالیت‌های اقتصادی اشتغال دارند، نسبت به هر نوع فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد از تاریخ بهره‌برداری مندرج در مجوز به مدت بیست سال از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی موضوع قانون مالیات‌های مستقیم معاف خواهند بود. همانگونه که قبلأ عنوان کردیم مالیات حق تمبر، نوعی مالیات بر دارایی است.

لازم به توضیح است که، هزینه ثبت سرمایه شرکت با هزینه مالیات حق تمبر سرمایه شرکت متفاوت است، هزینه ثبت سرمایه شرکت‌ها مطابق با ماده ۱۰ امکان افزایش سرمایه قوانین اداره ثبت شرکت‌ها تعیین می‌شود

۲- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

با توجه به شرایط تورمی کشور، برخی شرکت‌ها جهت بهبود ساختار دارایی‌ها و سرمایه شرکت اقدام به تجدیدارزیابی دارایی‌های خود می‌کنند. مطابق با استانداردهای حسابداری، انجام تجدید ارزیابی از یک سو موجب شناسایی درآمدی می‌شود که هنوز تحقق‌نیافته و از سوی دیگر موجب افزایش مبلغ دفتری دارایی تجدید ارزیابی شده و به تبعه آن افزایش هزینه استهلاک می‌گردد. با توجه به تبصره ۱ ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم، افزایش بهای ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های اشخاص حقوقی، با رعایت استانداردهای حسابداری مشمول پرداخت مالیات بر درآمد نیست اما هزینه استهلاک ناشی از افزایش تجدید ارزیابی هم به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی نمی‌گردد.

طبق بند ۴۲ استاندارد حسابداری شماره ۱۱، مازاد تجدید ارزیابی به‌عنوان یک درآمد غیرعملیاتی تحقق نیافته در سرفصل حقوق صاحبان سرمایه منعکس می‌شود. از آنجا که مازاد مزبور درآمد تحقق نیافته است، بنابراین افزایش سرمایه به‌طور مستقیم، از محل آن مجاز نیست، مگر در مواردی که به موجب قانون تجویز شده باشد. به استناد بند (ز) تبصره ۱۰ ماده واحده قانون بودجه سال ۹۷ شرکت‌هایی که بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت را از دست داده‌ و مجمع فوق العاده به انحلال شرکت ندهد که مطابق ماده ۱۴۱ قانون تجارت سرمایه شرکت را به مبلغ موجود کاهش داده‌اند، می‌توانند تنها بخشی از مبلغ مازاد تجدید‌ارزیابی شناسایی شده را در صورت داشتن شرایط، به حساب سرمایه منتقل کنند تا از شمولیت ماده ۱۴۱ اصلاحیه قانون تجارت خارج شوند و مابقی در حساب مازاد تجدید ارزیابی در بخش حقوق صاحبان سهام باقی بماند، پس افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی به موجب قانون تجویز شده و از منظر استانداردهای حسابداری هم پذیرفته شده است.

مطابق تبصره ۱ ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم، افزایش بهای ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های اشخاص حقوقی، با رعایت استانداردهای حسابداری مشمول پرداخت مالیات بر درآمد نیست. اما مطابق ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی تبصره ۱ ماده ۱۴۹ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی به منزله عدم رعایت استانداردهای حسابداری و همچنین تحقق درآمد در آن سال بوده و مشمول مالیات بردرآمد با نرخ ۲۵% خواهد بود.

بنابراین تا به اینجا، هنگام تجدید ارزیابی دارایی‌ها، شرکت بابت افزایش سرمایه از این محل، مطابق ماده ۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم و مطابق ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی تبصره ۱ ماده ۱۴۹ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم به ترتیب مشمول نیم در هزار مالیات حق تمبر افزایش سرمایه و همچنین ۲۵%مالیات بر درآمد خواهد شد.

باید به اطلاع رساند که در حال حاضر مطابق بند (ز) بودجه سال ۹۷- انتقال مازاد تجدید ارزیابی شرکت‌ها، موضوع ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم به حساب افزایش سرمایه با رعایت شروط ذیل بلامانع است و مشمول مالیات به نرخ صفر خواهد بود. همچنین در تاریخ ۹۸/۰۳/۱۳ این معافیت طبق بخشنامه ای تا پایان سال ۹۸ تمدید گردید:

شرکتهای مذکور باید براساس صورتهای مالی عملکرد سال ۱۳۹۶ مشمول ماده ۱۴۱ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت شده باشند. به عبارتی صورت‌های مالی سال ۹۶ آن‌ها،زیان‌بودن آن‌ها را نشان دهد.
شرکتهای مذکور باید با این تجدید ارزیابی از شمول ماده ۱۴۱ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت خارج شوند. به عبارتی زیان شرکت‌های بند الف که قبلأ کاهش سرمایه داده‌اند از طریق افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها، کاهش سرمایه آن‌ها جبران شود.
اگرچه موضوع افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی با ابهاماتی هم از نظر استانداردهای حسابداری و هم قوانین امکان افزایش سرمایه مالیاتی مواجه هست. در هر حال افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی تا پایان سال ۹۸ فقط مشمول نیم در هزار مالیات حق تمبر افزایش سرمایه خواهد بود.

۳- افزایش سرمایه از محل صرف سهام

ممکن است افزایش سرمایه از محل صرف سهام، مقداری ناآشنا باشد بنابراین توضیحات و مثالی را در این خصوص ارایه می‌کنیم. به مابه‌التفاوت ارزش اسمی و وجوه دریافتی بابت سهام، صرف سهام گفته می‌شود. به‌عبارت‌دیگر صرف سهام مبلغ مازاد ارزش بازار نسبت به ارزش اسمی سهام است که در سرفصل حقوق صاحبان سهام منعکس می‌شود اما نکته مهم این است که بر اساس قانون تجارت ازآنجاکه صرف سهام بخشی از سهام محسوب نمی‌شود، نمی‌توان آن را در حساب سرمایه منظور کرد. اما شرکت می‌تواند صرف سهام را با حفظ حق تقدم و یا با سلب حق تقدم انجام دهد و به‌صورت سهام جدید به سهامداران قبلی بدهد.

فرض کنید، شرکت آلفا ۲۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ریال سرمایه با تعداد ۲۰،۰۰۰،۰۰۰برگ سهام دارد. بنابراین قیمت اسمی هر سهم، مبلغ ۱،۰۰۰ریال می‌باشد. در حال حاضر قیمت بازار هر سهم ۴،۰۰۰ریال می‌باشد. شرکت تصمیم به افزایش سرمایه ۱۰۰درصدی دارد پس از طریق پذیره‌نویسی ۲۰،۰۰۰،۰۰۰برگ سهام ۲،۰۰۰ریالی منتشر میکند. با فروش ۶،۰۰۰،۰۰۰برگ سهام پذیره نویسی شده به قیمت بازار، یعنی ۴،۰۰۰ریال مبلغ ۲۴،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ریال عاید شرکت می‌گردد. بنابراین علاوه بر افزایش ۱۰۰درصدی سرمایه مبلغ ۴،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ریال هم صرف سهام ایجاد شده که بین سهامداران قبلی تقسیم و به حساب سرمایه منظور می‌گردد. به این اقدام افزایش سرمایه از محل صرف سهام گویند.

با عنایت به مقررات تبصره ۲ ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم در شرکت­های سهامی پذیرفته شده در بورس اندوخته صرف سهام مشمول مالیات مقطوع به نرخ نیم درصد (۵/۰%) خواهد بود و به این‌درآمد مالیات دیگری تعلق نمی‌گیرد. شرکتها مکلف‌­اند تا پایان ماه بعد از تاریخ ثبت افزایش سرمایه آن را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز‌کنند.

کاربرد افزایش سرمایه از محل سلب حق‌ تقدم در عرضه‌ های اولیه

بازار سرمایه به عنوان یکی از ارکان اقتصاد کشور نقش مهمی در جذب پس‌‌‌ اندازها و منابع مالی کوچک مردم و تخصیص آنها در جهت تامین مالی طرح‌‌‌ های بزرگ اقتصادی دارد. تردیدی نیست که رشد اقتصادی، توسعه رفاه و عدالت اجتماعی و گسترش‌ سازوکارهای تامین مالی در گرو رشد بازار سرمایه به تناسب سایر اجزای سیستم اقتصادی است.

به گزارش اقتصاد آنلاین ، محمد آزاد، کارشناس بازار سرمایه در دنیای اقتصاد نوشت؛ پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه ضمن کمک به رشد این بازار، به تعالی و رشد آنها در فضای رقابتی و شفاف منجر خواهد شد و نام و اعتبار آنها را در جامعه ترقی می‌‌‌بخشد. این در حالی است که عرضه شرکت جدید در بازار و به‌ویژه در شرایط یک سال اخیر، حساسیت‌هایی را برای فعالان بازار ایجاد کرده و در واقع به یک امر منفی تبدیل شده است. هنگامی که از هدف مالکان یا مدیران شرکت‌های متقاضی پذیرش برای ورود به بازار سوال می‌شود اغلب مساله تامین مالی را عنوان می‌کنند ولی در عمل چنین هدفی با روش معمول عرضه‌های اولیه حاصل نمی‌شود. زمانی که بخشی از سهام سهامداران فعلی در روز عرضه اولیه به سهامداران جدید منتقل می‌شود وجوه حاصل به سهامداران فعلی تعلق گرفته و منابع می‌تواند از بازار خارج شود.

این امر باعث ایجاد ذهنیت منفی در خصوص عرضه‌های اولیه شده است. از طرفی هیچ منابعی وارد شرکت نشده و در واقع هدف تامین مالی محقق نمی‌شود مگر اینکه سهامداران فعلی، منابع حاصل را مجددا در قالب اعتبار به شرکت تزریق کنند که معمولا این اتفاق رخ نمی‌دهد. در این میان افزایش سرمایه از محل سلب حق‌تقدم و عرضه این بخش از سهام به قیمت روز به فعالان بازار در جریان عرضه اولیه شرکت‌ها می‌تواند منجر به ورود نقدینگی مناسب به شرکت شود. انتقال مازاد شناسایی شده در اندوخته صرف سهام به عنوان روش ارجح پیشنهاد می‌شود.

افزایش سرمایه از محل سلب حق‌تقدم

افزایش سرمایه با سلب حق‌‌‌تقدم یعنی افزایش سرمایه شرکت ناشی از سلب حق‌تقدم از سهامداران فعلی و عرضه عمومی سهام جدید در بورس با رعایت تشریفات لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت و مقررات مربوطه. مطابق با مفاد ماده ۱۶۰ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، شرکت می‌تواند سهام جدید را برابر مبلغ اسمی بفروشد یا اینکه مبلغی علاوه بر مبلغ اسمی سهم به‌‌‌عنوان اضافه ارزش سهم از خریداران دریافت کند. شرکت می‌تواند عواید حاصله از اضافه ارزش سهم فروخته شده را به اندوخته منتقل یا نقدا بین صاحبان سهام سابق تقسیم کند یا در ازای آن سهام جدید به صاحبان سهام سابق بدهد.

مهم‌ترین مزایای افزایش سرمایه از محل سلب حق‌تقدم، استفاده از وجه نقد حاصل از افزایش سرمایه در پروژه‌‌‌ها و اهداف بلندمدت موردنظر شرکت، افزایش سهام شناور آزاد شرکت با توجه به شرایط پذیرش در بازار، کاهش فرآیند زمانی افزایش سرمایه و بهره‌مندی از معافیت مالیاتی مطابق با قانون مصوب ۲۹/ ۰۵/ ۱۳۹۹ مجلس شورای اسلامی، که به شرکت‌ها امکان می‌دهد در صورت تسلیم مستندات مربوط در مهلت مقرر تا ۲۰‌درصد مبلغ افزایش سرمایه مذکور از سود سال مالی قبل آنها، مشمول مالیات به نرخ صفر شود. نحوه برخورد با صرف سهام ناشی از افزایش سرمایه از محل سلب حق‌تقدم می‌تواند به یکی از سه روش زیر باشد:

الف) سهام جایزه برای سهامداران قبلی: در این حالت، مازاد پرداختی بابت فروش سهام جدید نسبت به ارزش اسمی هر سهم، در قالب صرف سهام ثبت می‌شود و متناسب با آن سهام جدید بین سهامداران قبل از افزایش سرمایه از محل صرف سهام با سلب حق‌تقدم توزیع می‌شود. چون فروش سهام جدید در بازار به قیمتی پایین‌تر از قیمت پایانی روز فروش انجام می‌شود، محاسبات قیمت تئوریک به نحوی است که ثروت سهامداران قبلی تغییر نمی‌کند. به تعبیری، قوانین به شکلی تنظیم شده‌اند که افزایش سرمایه شرکت از محل آورده نقدی، منجر به کاهش یا افزایش ارزش سهامداران قبلی نشود.

ب) سود نقدی: در این حالت، مازاد پرداختی بابت صرف سهام نسبت به ارزش اسمی هر سهم، در قالب سود نقدی بین سهامداران قبلی توزیع می‌شود که البته این روش چون منجر به خروج نقدینگی از شرکت می‌شود کاملا در تضاد با هدف این نوشتار است.

ج) انتقال صرف سهام به اندوخته شرکت: در این حالت، مازاد پرداختی بابت صرف سهام نسبت به ارزش اسمی هر سهم، در قالب اندوخته صرف سهام ثبت می‌شود و شرکت می‌تواند برای تامین مالی طرح‌های جاری یا توسعه‌‌‌ای خود از آن استفاده کند. به این دلیل که در این روش، از محل صرف سهام افزایش سرمایه رخ می‌دهد، قیمت سهام جدید بالاتر از روش‌های اول و دوم تعیین و در بازار به فروش می‌‌‌رسد. این روش به دلیل مزایایی که برای تمام سهامداران دارد و آورده نقدی بیشتری که برای شرکت فراهم می‌کند، بهترین نحوه برخورد با صرف سهام ایجاد شده است که اخیرا مورد توجه قرار گرفته و مصوبه مجلس شورای اسلامی برای معافیت افزایش سرمایه از محل صرف سهام با سلب حق‌تقدم قائل به این حالت است.

نتیجه‌گیری

از بین سه نوع کارآیی بازار سرمایه (اطلاعاتی، عملیاتی و تخصیصی)، آنچه در وضعیت اقتصادی کشور ضرورت بیشتری نشان می‌دهد و در دوسوی دولت و فعالان مورد توافق است افزایش و بهبود کارآیی تخصیصی بازار است. از جمله مواردی که این مهم می‌تواند محقق شود عرضه اولیه شرکت‌هاست. در حال حاضر با توجه به ذهنیت منفی فعالان بازار در رابطه با عرضه‌های اولیه مبنی بر عاملی برای خروج پول از بازار و همچنین دیدگاه کارشناسان بر ضرورت تزریق منابع نقدینگی به شرکت‌ها و نهایتا صرف آن در امر تولید، افزایش سرمایه از محل سلب حق‌تقدم در زمان عرضه اولیه می‌تواند یکی از راهکارهای مناسب جهت جذب منابع جدید، عرضه موفق شرکت‌ها در بازار، عمق بخشیدن به بازار و. باشد.

با این روش، هدف تامین مالی برای شرکت‌های متقاضی که عموما از مهم‌ترین اهدف ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه محسوب می‌شود در قالب یک‌سازوکار قانونی، هدفمند و در جهت منافع کلیه ذی‌نفعان نیز رخ می‌دهد. شرکت‌های متقاضی پذیرش متناسب با میزان سرمایه اسمی و قیمت پایه سهام خود منابع را جذب می‌کنند و در راستای توسعه فعالیت و اجرای طرح‌های جاری و آتی صرف می‌کنند.