آنالیز ریسک چیست ؟

متون منتخب از منابع فارسی

آنالیز ریسک چیست ؟

‌

ریسک باقی مانده / ثانویه

ریسک باقی مانده

یک مثال کلاسیک زمانی است که از پوشش بیمه برای ریسک یک حادثه، استفاده می‌کنید .

بگذارید بگوییم که شما به‌عنوان یک مشاور مدیریت، ریسکی را تشخیص می‌دهید و ناخواسته نکات ناخوشایندی که موجب شکایت از طرف مشتری برای جبران خسارت می‌شود را ارائه می‌دهید .

تحلیل و ارزیابی احتمال / اثر ممکن است تعیین کند که، با این‌که احتمال دادن مشاوره بد ممکن است کم ریسک باشد اما در صورت وقوع ریسک، تأثیر جبران خسارت علیه شما بسیار زیاد خواهد بود – حتی به اندازه‌ای که شما را ورشکسته کند .

بنابراین پاسخ شما ممکن است تسهیم ریسک مالی این رویداد با یک شرکت بیمه باشد.

شرکت بیمه درصورتی که شخصی از شما شکایت کند، موافقت می‌کند هزینه‌های شما را از 10.000 تا 10.000.000 دلار پرداخت کند .

این نوع بیمه نسبتاً رایج است و به آن بیمه خسارت حرفه‌ای یا مسئولیت حرفه‌ای گفته می‌شود .

ریسک باقی مانده دراین مورد 10،000 دلاری است که هنوز درصورت شکایت هنگام بیمه شدن باید بپردازید وهمچنین مبالغ بیشتر از 10،000،000 دلار .

همچنان احتمال طرح شکایت تغییری نکرده است، اما اکنون احساس می‌کنید که اثر آن 10 هزار دلار است که کم به نظر می‌رسد .

اگرچه اثر مبالغ بالاتر از 10،000،000 دلار هنوز هم زیاد است، اما شما می‌دانید که احتمالاً شکایت در برابر این مبلغ نسبت به احتمال شکایت در مرحله اول بسیار کمتر است -لذا نگران بودن، ارزش آن را ندارد.

بنابراین، اگر ریسک ما را از متوسط به پایین منتقل کرده‌اید، احتمالاً ریسک باقیمانده را خواهید پذیرفت. گاهی اوقات باید بررسی کنید که فرضیات شما هنوز معتبر باشند .

آنالیز ریسک چیست ؟

بنابراین ریسک باقی مانده، ریسکی است که توسط عامل پاسخ دادن به ریسک شما به جا مانده و یا برطرف نشده است .

مهم است که شما فرایند مدیریت ریسک را با ریسک‌های باقی مانده تا جایی ادامه دهید که یا از بین بروند یا به‌راحتی آنها را بپذیرید.

ریسک ثانویه

1-با تلاش با اختصاص منابع بیشتر به پروژه می‌توانید برای از بین بردن احتمال بروز ریسک پاسخ دهید.

آنچه شما باید انجام دهید این است که به عقب برگردید و دو ریسک ثانویه - ریسک کاهش سود و ریسک از دست دادن اعتبار - را تجزیه و تحلیل کنید تا تعیین کنید که کدامیک برای ذینفعان شما بیشتر قابل قبول است.

به عبارت دیگر، حد تحمل محتمل آنها نسبت به گزینه‌ها چیست؟

یک بار دیگر می‌توانید از روش ارزیابی احتمال / اثر استفاده کنید. اما اگر نتیجه واضحی وجود ندارد، می‌توانید مستقیماً با ذینفعان مشورت کنید.

همچنین ببینید که منظور ما از گزینه‌های دو به دو ناسازگار چه بود.

دراین حالت، به جای استفاده از یک راه حل به صورت کامل یا عدم پاسخ‌دهی، ممکن است با افزایش اندک به هزینه‌ها و به تأخیر انداختن برنامه با مقادیر کم به ریسک پاسخ دهید.

اجرای آنالیز ریسک برنامه زمان‌بندی

شرط اول برای آنالیز ریسک برنامه زمان‌بندی داشتن یک برنامه زمان‌بندی استاندارد، قابل اتکا و معتبر است. در واقع تمامی مواردی که در هفت بخش قبلی به عنوان موارد و اصول اساسی تهیه برنامه زمان‌بندی توضیح داده شد باید مجدداً بررسی شود، زیرا آنالیز ریسک زمان‌بندی کاملاً به کیفیت شبکه زمان‌بندی تهیه شده وابسته است.

این موارد حتماً باید مجدداً مورد بررسی قرار گیرند تا سلامت برنامه زمان‌بندی تایید شود:
آیا ساختار شکست کار به درستی تهیه شده است؟!
آیا فعالیت‌ها به خوبی تعریف شده‌اند؟!
آیا تمامی الزامات قراردادی نظیر قیدها و مایلستون‌ها در برنامه زمان‌بندی دیده شده است؟!
آیا ارتباط بین فعالیت‌ها، Lag و Leadها به صورت منطقی لحاظ شده است؟!
آیا برآورد مدت زمان فعالیت‌ها بر اساس تخصیص درست منابع و محدودیت‌های آن انجام شده است؟!
آیا شناوری فعالیت‌ها به طور منطقی تخصیص یافته‌اند؟!
و …

آنالیز ریسک برنامه زمان‌بندی از تکنیک‌های آماری برای تعیین سطح اطمینان تحقق زمان اتمام پروژه استفاده می‌کند. تمرکز این آنالیز بروی عدم قطعیت‌ها و تاثیر ریسک‌ها روی مدت زمان فعالیت‌هاست. برآورد مدت زمان فعالیت‌ها باید بر اساس محتمل‌ترین حالت (Most Likely) و نه بر اساس حالت‌های خوشبینانه و بدبینانه انجام شود. همچنین ریسک‌ها باید شناسایی شده و در سند Risk Register ثبت شده باشند.

اجرای آنالیز ریسک برنامه زمان‌بندی

آنالیز ریسک برنامه زمان‌بندی بر اساس شبیه سازی آماری انجام می‌شود که توزیع احتمالی در نظر گرفته شده برای هر فعالیت و نیز ریسک‌های شناسایی شده و احتمال اثر آن‌ها روی فعالیت‌ها در این آنالیز اثرگذار هستند. آنالیز کمی که با استفاده از شبیه‌سازی آماری صورت می‌گیرد به این صورت است که توزیع احتمالی از زمان تکمیل هر فعالیت در نظر گرفته می‌شود و نهایتاً زمان اتمام پروژه با سطوح اطمینان مختلف به عنوان خروجی ارائه خواهد شد.

برای مثال فرض کنید زمان اتمام پروژه بر اساس زمان‌بندی اولیه تهیه شده 31 شهریور می‌باشد. بر اساس آنالیز ریسک انجام شده با سطح اطمینان 95% متوجه می‌شویم پروژه در تاریخ 30 دی به اتمام خواهد رسید. یعنی با 4 ماه اختلاف نسبت به برنامه اولیه. اینجاست که باید بررسی کنیم برای جبران این موضوع چه اقدامات و تغییراتی در برنامه اولیه باید اعمال کنیم و یا Risk Mitigation داشته باشیم و مجدداً آنالیز ریسک را انجام دهیم.

آنالیز ریسک زمان‌بندی فقط بروی مسیر بحرانی انجام نمی‌شود و کل برنامه را در نظر می‌گیرد زیرا در این شبیه‌سازی از آنجایی آنالیز ریسک چیست ؟ که مدت زمان فعالیت‌ها در هر دور شبیه‌سازی ممکن است متفاوت در نظر گرفته شود، مسیر بحرانی نیز تغییر خواهد کرد و محاسبات بر این اساس انجام می‌شود.

جمع‌آوری داده‌های ریسک

برای جمع‌آوری داده‌های ریسک ممکن است 2 رویکرد داشته باشیم:
1- رویکرد Three-point Durations
2- رویکرد Risk Driver

در رویکرد Three-point Durations ریسک را در مدت زمان فعالیت‌ها در نظر می‌گیریم و صرفاً برآورد مدت زمان فعالیت‌ها بر اساس محتمل‌ترین حالت یا Most Likely نخواهد بود. در رویکرد Risk Driver ریسک‌های پروژه شناسایی شده احتمال و وقوع آن‌ها ارزیابی می‌گردد. سپس این ریسک‌ها به فعالیت‌های برنامه زمان‌بندی تخصیص می‌یابند. صرف نظر از اینکه از چه روشی استفاده می‌کنیم داده‌های ریسک باید توسط افراد خبره و با تجربه مورد بررسی قرار گیرند.

آنالیز ریسک برنامه زمان‌بندی با رویکرد Three-point Durations

در این روش در زمان برآورد مدت زمان فعالیت‌ها، 3 زمان خوشبینانه، محتمل و بدبینانه برای هر فعالیت برآورد می‌شود. حال بر اساس توزیع احتمالی انتخاب شده که می‌تواند توزیع بتا، نرمال یا مثلثی باشد شبیه سازی (عموماً شبیه‌سازی مونت کارلو) انجام می‌شود.

در این شبیه سازی نرم‌افزار به صورت کاملاً تصادفی و با تکرار زیاد مثلاً 1000 بار، هر بار فعالیت‌ها را با یکی از مدت زمان‌های خوشبینانه، محتمل و بدبینانه در شبکه زمان‌بندی قرار داده و محاسبات را انجام می‌دهد و نهایتاً تاریخ اتمام پروژه با سطح اطمینان‌های مختلف در قالب نمودار به ما ارائه خواهد شد.

آنالیز ریسک برنامه زمان‌بندی با رویکرد Risk Driver

در این رویکرد ریسک‌های پروژه شناسایی شده و در سندRisk Register ثبت می‌شوند. سپس احتمال و اثر وقوع آن‌ها ارزیابی می‌گردد. حال این ریسک‌ها به فعالیت‌های برنامه زمان‌بندی تخصیص می‌یابند و اثرشان روی برنامه زمان‌بندی بررسی می‌شود. در واقع در این رویکرد احتمال وقوع ریسک‌ها هم وارد محاسبات می‌شود و تاثیر ریسک‌ها را از چند جنبه در نظر می‌گیریم.

در این رویکرد اثر ریسک را در سه حالت خوشبینانه، محتمل و بدبینانه با ضرایب مشخص در نظر می‌گیریم. در این رویکرد ممکن است یک ریسک به چند فعالیت تخصیص داده شود.

اولویت‌بندی ریسک‌ها و فعالیت‌ها

در این بخش می‌خواهیم ریسک‌ها را اولویت‌بندی کنیم و متوجه شویم کدام ریسک بیشترین تاثیر را روی برنامه زمان‌بندی دارد و اهمیت فعالیت‌ها را از منظر ریسک مشخص کنیم تا بر این اساس بتوانیم برنامه پاسخ به ریسک یا Risk Mitigation مناسبی تدوین نماییم.

مدیریت ریسک جامع سازمانی (Enterprise Risk Management)

تعریف

مدیریت جامع ریسک (ERM) به معنای راهبرد کسب و کار مبتنی بر برنامه است، این برنامه متأثر از اعضاء هیأت مدیره، مدیریت و سایر کارکنان در سطح کل شرکت به کار گرفته می‌شود، طبق این راهبرد شناسایی رویدادهای بالقوه‌ و تأثیرگذار بر شرکت و مدیریت انواع ریسک‌ها در چارچوب اشتهای ریسک قرار گیرند و اطمینانی منطقی از نیل به اهداف شرکت حاصل می¬شود. مدیریت جامع ریسک باید تمامی جنبه‌های برنامه راهبردی را كه شامل طرح استراتژیک، طرح بازاریابی، طرح عملیاتی، تحقیق و توسعه، مدیریت و سازمان، پیش‌بینی‌ها و اطلاعات مالی، تامین مالی، فرآیندهای مدیریت ریسک و سازوکارهای کنترلی کسب و کار است مورد توجه قرار دهد.

متون منتخب از منابع غیر‌فارسی

• English Definition 1: a process, effected by an entity's board of directors, management and other personnel, applied in strategy setting and across the enterprise, designed to identify potential events that may affect the entity, and manage risks to be within its risk appetite, to provide reasonable assurance regarding the achievement of entity objectives.
• English Definition 2: Enterprise risk management (ERM) is a plan-based business strategy that aims to identify, assess, and prepare for any dangers, hazards, and other potentials for disaster—both physical and figurative—that may interfere with an organization's operations and objectives.
• English Definition 3: Enterprise Risk Management (ERM) is the practice of planning, coordinating, executing and handling the activities of an organization in order to minimize the impact of risk on investment and earnings. ERM extends the approach to incorporate not only risks connected with unexpected losses, but also strategic, financial and operational risks.

ترجمه متون منتخب از منابع غیر‌فارسی

1. منبع اول: مدیریت جامع ریسک (ERM)، فرآیندی است متأثر از اعضاء هیأت مدیره، مدیریت و سایر کارکنان و در تنظیم راهبرد استفاده شده و در سطح کل شرکت به کار گرفته می‌شود تا به این ترتیب شناسایی رویدادهای بالقوه‌ و تأثیرگذار بر شرکت و مدیریت انواع ریسک‌ها در چارچوب اشتهای ریسک قرار گیرند و اطمینانی منطقی از نیل به اهداف شرکت حاصل شود.
2. منبع دوم: مدیریت جامع ریسک (ERM) به یک راهبرد کسب و کار مبتنی بر برنامه است که برای شناسایی، ‌ارزیابی و ایجاد آمادگی‌های لازم برای مقابله با هر نوع مخاطره و پتانسیل‌های مخاطراتی دیگر مرتبط با وقوع هر نوع فاجعه محتمل در این زمینه -اعم از فیزیکی و مجازی- که ممکن است در فعالیت‌ها (عملیات) و اهداف سازمان تداخل ایجاد نماید را در بر می‌گیرد.
3. منبع سوم: مدیریت جامع ریسک (ERM)‌ به معنای تجربه برنامه‌ریزی،‌ هماهنگی، اجرا و رسیدگی به امور و فعالیت‌های سازمان به منظور حداقل‌کردن تأثیر ریسک بر سرمایه‌گذاری و عایدی است. این مدیریت رویکردی را توسعه می‌دهد که به موجب آن نه‌تنها ریسک‌های مرتبط با زیان‌های غیرمنتظره، بلکه ریسک‌های راهبردی، مالی و عملیاتی را نیز تحت پوشش قرار می‌گیرند.

آدرس منابع غیر‌فارسی

• Reference Address 1: the US 'Committee Of Sponsoring Organizations Of Treadway Commission' (COSO)
• Reference Address 2: https://www.investopedia.com/terms/e/enterprise-risk-management.asp
• Reference Address 3: https://www.techopedia.com/definition/29096/enterprise-risk-management-erm

متون منتخب از منابع فارسی

1. تعریف فارسی اول: مدیریت یکپارچه ریسک (ERM)، فعالیتی جامع، یکپارچه و مستقل است که به شرکت کمک می‌کند تا به هدف اصلی خود یعنی حداکثرسازی ثروت سهامداران دست یابد. مدیریت یکپارچه ریسک باید تمامی جنبه‌های طرح تجاری از برنامه استراتژیک را كه شامل طرح استراتژیک، طرح بازاریابی، طرح عملیاتی، تحقیق و توسعه، مدیریت و سازمان، پیش‌بینی‌ها و اطلاعات مالی، تأمین مالی، فرآیندهای مدیریت ریسک و مکانیسم‌های کنترلی کسب و کار است مورد توجه قرار دهد.
2. تعریف فارسی دوم: فرآیند شناسایی، ارزیابی، مدیریت و کنترل رویدادها یا موقعیت‌های بالقوه برای حصول اطمینان معقول از تحقق اهداف سازمان را مدیریت ریسک یکپارچه (ERM :Enterprise Risk Management) می‌گویند.

آدرس منابع فارسی

• ۱. آدرس منبع فارسی اول: اسماعیل‌نژاد آهنگرانی، مجید (۱۳۹۱)، اصول و مفاهیم مدیریت ریسک، انتشارات روابط عمومی بانک سینا.
• ۲. آدرس منبع فارسی دوم: http://fgrgroup.org/wp-content/uploads/2017/02/2-ERM-Services.pdf

الگوی نوشتار تعریف

منظور از مدیریت ریسک پروژه چیست؟

چکیده : در این مقاله ضمن شناسایی ریسک های پروژه راهکارهایی برای شناسایی و مدیریت ریسک توسط مدیران پروژه ارائه می شود.

مدیریت ریسک در مدیریت پروژه عبارت است از شناسایی، ارزیابی، و پیشگیری یا کاهش خطرات یک پروژه که پتانسیل تأثیرگذاری بر نتایج مورد نظر را دارد. مدیران پروژه معمولاً مسئول نظارت بر فرآیند ریسک‌های پروژه در طول مدت چرخه پروژه هستند.

برای شناسایی مدیریت ریسک در پروژه بر اساس استاندارد pmbok، مدیران پروژه باید درک روشنی از اهداف خود داشته باشند تا بتوانند موانع احتمالی را که می‌توانند بر توانایی تیم برای تولید نتایج تأثیر بگذارد، شناسایی کنند.

کانی امرسون، استادیارارشد در دانشگاه Northeastern و فعال در حوزه مدیریت پروژه می‌گوید: «مدیریت ریسک در واقع به این معناست که به اهداف پروژه خود نگاه کنید و بفهمید که چه تهدیدهایی برای آن اهداف وجود دارد، و چه کاری می‌توانید برای رفع آن‌ها از ابتدا انجام دهید.»

انواع رویدادها یا سناریوهایی که در دسته ریسک قرار می‌گیرند، می‌توانند گسترده باشند و گاهی به اشتباه تفسیر شوند. در حالی که مدیران پروژه یا کسانی که وظیفه نظارت بر یک پروژه را بر عهده دارند ممکن است تمایل داشته باشند که ریسک‌ها را منحصراً تهدید بدانند اما همیشه اینطور نیست.

برای روشن شدن این تصور غلط و رایج، امرسون ریسک‌ های پروژه را اینگونه تعریف می‌کند: «. یک رویداد در آینده که ممکن است اتفاق بیفتد یا نیفتد که اگر اتفاق بیفتد، تأثیری بر اهداف پروژه خواهد داشت. این می‌تواند مثبت باشد یا یک فرصت منفی باشد و حتی یک تهدید.»

انواع ریسک پروژه

فراتر از اصول اولیه معنای «ریسک»، مقام مدیریت پروژه باید انواع مختلفی از خطراتی را که ممکن است با آنها مواجه شوند را نیز بدانند. بسته به نوع پروژه، عواملی که باید در نظر گرفته شوند متفاوت خواهند بود.

انواع مختلفی از خطرات وجود دارد که به طور مکرر رخ می‌دهد، صرف نظر از ویژگی‌های پروژه. انواع رایج ریسک عبارتند از:

هزینه: خطر رویدادهایی که بر بودجه تأثیر می‌گذارد، به ویژه آن‌هایی که باعث می‌شوند پروژه بیش از بودجه تکمیل شود. اشتباهات در برآورد هزینه معمولاً علاوه بر عوامل خارجی باعث ایجاد خطر نیز می‌شود و به نوعی تهدید برای پروژه محسوب می‌شود.

زمان‌بندی: ریسک برنامه‌ریزی نشده، مانند رویدادهایی که باعث به تاخیر افتادن در شروع یا اتمام پروژه می‌شوند. عدم شناسایی محدوده پروژه یک دلیل رایج برای مشکلات مربوط به زمان‌بندی و تاخیر در پروژه است.

عملکرد: ریسک رویدادهایی که باعث می‌شود پروژه نتایجی را تولید کند که با مشخصات پروژه مطابقت ندارد.

بسته به جزئیات پروژه، انواع دیگری از ریسک‌ها ممکن است رخ دهد. به عنوان مثال، مدیران پروژه همچنین ممکن است نیاز به برنامه‌ریزی در مورد خطرات مربوط به اجرا، آموزش، آزمایش و غیره داشته باشند.

هنگامی که مدیران پروژه دسته بندی‌های ریسکی را که باید به آن توجه داشته باشند را شناسایی کنند، می‌توانند شروع به درک اینکه چگونه این ریسک‌ها ممکن است بر نتایج پروژه تأثیر بگذارند و چه کاری می‌توانند برای کاهش اثرات آنها انجام دهند، شروع کنند. برای انجام این کار، آن‌ها همچنین باید وسعت و عمق هر نوع ریسک را در زمینه کلی پروژه در نظر بگیرند.

فرآیند مدیریت ریسک و روش‌های شناسایی ریسک

برای محافظت از یک پروژه در برابر ریسک برنامه‌ریزی نشده، مدیران پروژه معمولاً یک فرآیند مدیریت ریسک مداوم را دنبال می‌کنند که به آنها کمک می‌کند تهدیدها و فرصت‌ها را شناسایی و درک کنند و به آنها پاسخ دهند. با این حال، قبل از شروع این فرآیند، در مدیریت ریسک در پروژه بر اساس استاندارد pmbok مهم است که به طور کامل اقدامات سازمان خود را درک کنید و اینکه چگونه روند مدیریت ریسک پروژه خود را برای پروژه انجام خواهید داد. سپس مراحل زیر را طی کنید:

ریسک‌هایی را که می‌تواند پروژه شما را تحت تاثیر قرار دهد شناسایی کنید؛

مالکیت هر ریسک شناسایی شده را به یکی از اعضای تیم که مسئولیت نظارت بر آن تهدید یا فرصت را بر عهده دارد، واگذار کنید. اگرچه برخی از مدیران پروژه ترجیح می‌دهند پس از تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها، مالکیت را واگذار کنند، گذراندن زودهنگام این مرحله می‌تواند سودمند باشد.

هر ریسک را تجزیه و تحلیل کنید تا به طور کامل عوامل محرک درگیر و اثرات بالقوه را درک کنید. حتماً در این مرحله وسعت و عمق هر تهدید را در نظر بگیرید تا شدت هر ریسک را در چارچوب کلی پروژه ارزیابی کنید.

خطرات پروژه را با توجه به فوریت و شدت تأثیری که می‌توانند ایجاد کنند، اولویت‌بندی کنید.

به ریسک‌های شناسایی شده خود مطابق با رویکرد مدیریت ریسک خود پاسخ دهید، یا با انجام اقداماتی برای جلوگیری از وقوع رویداد ریسک یا به حداقل رساندن تأثیر آن در صورت وقوع. این مرحله باید شامل ایجاد پاسخ و همچنین انجام اقداماتی باشد.

استراتژی مدیریت ریسک خود را زیر نظر داشته باشید و در صورت نیاز تغییراتی ایجاد کنید.

اگرچه مراحل روشنی در فرآیند مدیریت ریسک وجود دارد، اما در حالت ایده‌آل این باید یک تلاش مداوم باشد. به هر حال، ماهیت ریسک ذاتاً غیرقابل پیش‌بینی است و مدیران پروژه باید چابکی و انضباط را داشته باشند تا به طور مداوم با تغییرات در طول یک پروژه خاص سازگار شوند.

5 نکته برای آنالیز ریسک چیست ؟ شناسایی ریسک‌های پروژه

در حالی که حذف کامل ریسک‌های یک پروژه غیرممکن است، مراحلی وجود دارد که مدیران پروژه می‌توانند برای مدیریت موثر پروژه‌ها و در عین حال کاهش میزان ریسک طبق آن عمل کنند. در اینجا چهار نکته برای شروع وجود دارد:

1. یک برنامه مدیریت ریسک ایجاد کنید

هر کسی که در مدیریت پروژه تجربه داشته باشد می‌داند که که داشتن یک برنامه برای مدیریت ریسک چقدر برای موفقیت ضروری است.

به گفته امرسون، برنامه مدیریت ریسک شما باید متدولوژی شما را برای شناسایی و اولویت‌بندی ریسک، میزان تحمل ریسک، نحوه واکنش تیم شما به ریسک، نحوه ارتباط ریسک و غیره را مشخص کند. توسعه چنین برنامه‌ای زمان و تلاش می‌خواهد، اما سرمایه‌گذاری در مرحله برنامه‌ریزی اغلب با ایجاد یک نقشه راه که تیم شما را در طول مرحله اجرای پروژه هدایت می‌کند، نتیجه می‌دهد.

2. فهرست ریسک‌های پروژه را به‌روز نگه‌دارید

ثبت ریسک های پروژه می‌تواند با برنامه مدیریت ریسک شما یا یک سند جداگانه ترکیب شود، فهرستی از تمام رویدادهای خطر احتمالی است که پتانسیل تأثیرگذاری بر پروژه شما را دارند. داشتن این سند به شما کمک می‌کند تا از مشکلات احتمالی مطلع شوید، اما مهم است که آن را به‌روز نگه دارید تا همیشه یک تصویر فوری و دقیق برای مراجعه و مشاهده‌ ریسک‌ها داشته باشید.

از ثبت ریسک خود برای پیگیری ریسک، نحوه واکنش تیم شما و خطرات جدیدی که در ابتدا قادر به شناسایی آنها نبودید، استفاده کنید. با به‌روز نگه داشتن این سند و اطمینان از یکپارچگی آن با سایر برنامه‌های تحویلی برنامه‌ریزی، شما، اعضای تیم و سایر ذی‌اثران کلیدی همیشه تصویر روشنی از وضعیت پروژه خواهید داشت.

3. رویداد ریسک را درک کنید

یک اشتباه رایج در مدیریت ریسک این است که افراد تمایل دارند به ریسک بر حسب پیامدهای احتمالی فکر کنند تا خود رویداد ریسک. به عنوان مثال، مردم گاهی اوقات "از دست دادن مهلت" را به عنوان یک خطر برای پروژه خود تشخیص می‌دهند. در حالی که از دست دادن ضرب الاجل مطمئناً یک تهدید برای پروژه است، این در واقع خطر نیست، بلکه تأثیر آن است.

در عوض، ریسک را در قالب زیر در نظر بگیرید: به دلیل X، Y ممکن است رخ دهد که باعث تاثیر Z شود. انجام این کار به شما کمک می‌کند ریشه ریسک، رویداد ریسک و نحوه رسیدگی به آن را درک کنید.

4. به جای واکنش نشان دادن، فعال باشید

مدیران پروژه گاهی اوقات ممکن است این اشتباه را مرتکب شوند که یک رویکرد واکنشی به مدیریت ریسک به جای یک رویکرد فعالانه اتخاذ کنند. همیشه داشتن چابکی برای واکنش در هنگام رخ دادن یک رویداد برنامه‌ریزی نشده ضروری است، اما همچنین مهم است که یک قدم به عقب بردارید و پروژه خود را از طریق یک لنز پیشگیرانه مشاهده کنید.

با صرف زمان در مراحل اولیه فرآیند مدیریت ریسک و تجزیه و تحلیل کامل هر ریسک، می‌توانید خود را برای برداشتن گام‌های پیشگیرانه‌ای که احتمال وقوع رویداد ریسک را کاهش می‌دهد، آماده کنید.

5. مهارت‌های مدیریت پروژه خود را توسعه دهید

مهم‌تر از همه، مدیریت مؤثر پروژه‌ها و ریسک‌های آنها مستلزم پایه‌ای قوی از مهارت‌های مدیریت پروژه است. علاوه بر تمرین، به‌روز ماندن با روندهای صنعت، و شرکت در کنفرانس‌ها و کارگاه‌ها، یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود این مهارت‌ها، کسب گواهی یا مدرک تحصیلات تکمیلی در مدیریت پروژه است.

کسانی که با فرصتی برای نظارت بر پروژه مواجه هستند اما فاقد آموزش رسمی هستند، می‌توانند از آموزش مدیریت پروژه بهره‌مند شوند. با این حال، کسانی که در حال حاضر در این زمینه کار می کنند نیز می‌توانند با ارتقای هنر خود سود ببرند.

به عنوان مثال، برنامه‌هایی مانند دوره مدیریت ریسک و یا دوره جامع مدیریت پروژه، برای توسعه مهارت‌ها ضروری است و از طریق تجربه عملی طراحی شده‌اند. مدرسین مجموعه پیشرو مدریت پیران فرصت‌های منحصر به فردی را برای بحث در مورد چالش‌های دنیای واقعی در کلاس ارائه می‌دهند و به دانشجویان این امکان را می‌دهند که دانش خود را در سناریوهایی که در نقش‌های خود با آن مواجه خواهند شد، به کار گیرند.

چگونگی بررسی ریسک و مدیریت آن

در هر جایگاهی باشید، در موقعیت‌هایی قرار می‌گیرید که نیاز است تصمیم‌گیری‌ کنید که در بعضی مواقع همراه با ریسک است. در نتیجه بررسی ریسک بسیار حائز اهمیت است.

ریسک از دو بخش تشکیل شده است: احتمال این که اتفاقات با خطا و اشتباه رخ دهند و پی‌آمد‌های منفی که ممکن است به همراه داشته باشند.

ممکن است شناسایی ریسک سخت باشد، به هر حال، می‌توان آن را برنامه‌ریزی و مدیریت کرد و اگر شما در زمینه‌های سرمایه، زمان یا اعتبار با شرایطی رو به رو شدید آنالیز ریسک چیست ؟ که برای آن برنامه‌‌ای نداشتید، باید حواستان را جمع کنید.

چون کار کردن همراه با ریسک و خطر است، بررسی و آنالیز ریسک یک مسئله‌ی اساسی به شمار می‌رود. این بررسی می‌تواند به شما کمک کند تا زمان مواجه شدن با ریسک را با توجه به شرابط و موقعیتتان بشناسید و درک کنید. به عبارت دیگر، به شما کمک می‌کند تا ریسک را مدیریت کنید و اثر آن را بر روی برنامه‌ای که دارید کم کنید.

بررسی ریسک چیست؟

بررسی ریسک فرآیندی است که به شما کمک می‌کند تا مشکلات بالقوه‌ای را که می‌توانند طرح و پیش قدمی کسب و کارتان را از بین ببرند، شناسایی و مدیریت کنید.

برای انجام دادن آنالیز ریسک، ابتدا باید تهدید‌های ممکن که با آن‌ها مواجه هستید را شناسایی کنید و احتمال به وقوع پیوستن خطر‌ها را ارزیابی کنید.

بررسی ریسک می‌تواند کار پیچیده‌ای باشد، تا جایی که گاهی نیاز است جزئیات اطلاعات مانند برنامه‌ی پروژه، اطلاعات مالی، قوانین امنیتی، پیش‌بینی فروش و بازاریابی، و اطلاعات دیگر مرتبط را رسم کنید. به هر حال، بررسی ریسک یکی از ابزار‌های اساسی است و باعث حفظ زمان، هزینه و اعتبار می‌شود.

چه زمانی آنالیز ریسک لازم است؟

• هنگامی که برای یک پروژه برنامه‌ریزی می‌کنید، برای کمک به پیش‌بینی و خنثی کردن مشکلات قابل وقوع.
• هنگامی که در حال تصمیم‌گیری برای همراهی کردن با یک پروژه هستید.
• هنگامی که قصد دارید سطح ایمنی و مدیریت ریسک بالقوه را در محیط کارتان افزایش دهید.
• برای آمادگی در مقابل اتفاقاتی مانند خرابی تجهیزات و تکنولوژی، سرقت، بیماری کارمندان، یا حوادث طبیعی.
• هنگامی که برای تغییراتی که در محیط پیرامون رخ می‌دهد می‌خواهید برنامه‌ریزی کنید، برای مثال رقیب جدیدی در حرفه‌ی شما وارد بازار می‌شود، یا تغییری در سیاست های دولت رخ می‌دهد.

چگونگی استفاده از آنالیز ریسک

برای اعمال آنالیز ریسک، مراحل زیر را دنبال کنید:

۱. تهدید‌ها را شناسایی کنید

اولین مرحله از آنالیز ریسک شناسایی ریسک‌های موجود و قابل وقوع است. ریسک‌هایی که ممکن است با آن‌ها مواجه شوید. این تهدید‌ها می‌توانند منابع متفاوتی داشته باشند. برای مثال می‌تواند موارد زیر باشد:

انسانی- بیماری، آسیب، یا از دست دادن یک فرد مهم باشد.

اداری- قطع شدن منبع تاَمین یا خدمت، از دست دادن دسترسی به سرمایه‌ی اصلی، یا مشکل در توزیع.

وابسته به شهرت و اعتبار- از دست دادن اعتماد مشتریان یا کارمندان، یا آسیب به شهرت و اعتبار بازار و کسب‌و‌کار

رویه‌ای- مشکل در جواب‌گویی، سیستم‌های درونی یا تنظیمات یا شکست‌های مالی

پروژه‌ای- بیشتر از بودجه خرج کردن، طول کشیدن کار‌های اصلی، یا پیش آمدن مشکلاتی در رابطه با محصولات یا کیفیت خدمات

مالی- شکست کسب‌و‌کار، نوسانات بازار سهام، تغییرات میزان سود یا غیر قابل دسترس بودن منابع.

تکنیکی- پیشرفت کردن تکنولوژی، یا شکایت‌های فنی

طبیعی- آب و هوا، حادثه‌های طبیعی

سیاسی- تغییر در مالیات، عقاید عمومی، یا نفوذ خارجی

ساختمانی- حوادث، روشنایی ضعیف، خراب بودن اتاق‌ها یا مکان‌هایی که کارمندان، محصولات یا تکنولوژی‌هایی که می‌توانند آسیب ببینند در آن‌جا هستند

شما می‌توانید برای اعمال یک آنالیز ریسک صحیح از روش‌های متفاوتی استفاده کنید:

لیستی مانند لیست بالا به طور خلاصه تهیه کنید تا بررسی کنید که تهدیدی وجود دارد یا خیر؟

در رابطه با سیستم، مراحل و ساختاری که استفاده می‌کنید فکر کنید و ریسک‌های موجود در هر بخش را بررسی کنید. چه مسائلی در رابطه با آن‌ها وجود دارد که ممکن است به شما آسیب برسانند؟

از افرادی که دیدگاه‌های متفاوتی دارند سوال کنید. اگر شما سرپرست یک تیم هستید، از افراد گروهتان اطلاعات بخواهید، و با اعضای دیگر سازمان یا افرادی که پروژه‌های مشابه را هدایت می‌کنند مشورت و هم‌فکری کنید.

۲. ارزیابی ریسک

هنگامی که تهدید‌ها را شناسایی کردید، لازم است تا احتمال این دو مورد را محاسبه کنید: رخ دادن تهدید‌ها و میزان تاثیرشان.

یکی از راه‌های انجام این کار، تخمین دقیق احتمال به وقوع پیوستن اتفاق و سپس ضرب کردن این مقدار در میزان هزینه برای انجام درست آن در صورت وقوع است. این کار به شما ارزش ریسک را می‌دهد:

ارزش ریسک = احتمال رخ دادن اتفاق × هزینه‌ی رخ دادن

به عنوان مثالی ساده، تصور کنید شما این ریسک را شناسایی کرده‌اید که اجاره‌ منزل می‌خواهد به طور اساسی افزایش یابد:

شما فکر می‌کنید که ۸۰ درصد شانس رخ دادن این اتفاق تا ۱ سال آینده وجود دارد زیرا مالک شما اخیرا اجاره را برای کسب‌و‌کار‌های دیگر افزایش داده است. اگر این اتفاق بیفتد، در سال آینده به کسب‌و‌کار شما ۵۰۰۰۰۰ دلار هزینه اضافه خواهد کرد.

بنابراین ارزش ریسک افزایش اجاره برابر است با:

۰.۸(احتما رخ دادن اتفاق) × ۵۰۰۰۰۰(هزینه‌ی رخ دادن) = ۴۰۰۰۰۰ (ارزش ریسک)

همچنین می‌توانید از نمودار احتمال/تاثیر ریسک استفاده کنید تا ریسک را ارزیابی کند. این کار به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید کدام ریسک احتیاج به توجه بیشتری دارد.

نکته:

مراحل را با عجله طی نکنید. به هر میزان که اطلاعات بیشتری جمع‌آوری کنید می‌توانید به صورت دقیق‌تر احتمال رخ دادن یک اتفاق را ارزیابی کنید. اگر راه و روش دقیقی برای پیش‌بینی کردن ندارید از اطلاعات گذشته کمک بگیرید.

چگونگی مدیریت ریسک

زمانی که شما ارزش ریسکی که با آن مواجه هستید را شناسایی کردید، می‌توانید به دنبال راهی برای مدیریت آن‌ بگردید.

نکته:

به دنبال راه‌های مقرون به صرفه باشید، نمی‌توان از پیش دانست که صرف کردن زمان و انرژی و پول برای حذف کردن یک ریسک نسبت به هزینه‌ی رخ دادن آن اتفاق به صرفه‌تر است یا خیر. به عنوان مثال امکان دارد پذیرش ریسک نسبت به استفاده‌ی منابع بیش از اندازه برای حذف آن بهتر باشد.

در چگونگی اجرای مدیریت ریسک معقول باشید، به خصوص اگر موارد اخلاقی شرکت یا امنیت افراد مورد نظر باشد. در نهایت پس از مدیریت ریسک شما با تصمیمات زیر روبرو خواهید شد:

از ریسک اجتناب کنید

در بعضی مواقع، ممکن است بخواهید کاملا از ریسک اجتناب کنید. برای مثال می‌توان گذشتن از یک پروژه یا صرف نظر کردن از آنالیز ریسک چیست ؟ یک فعالیت پرخطر را نام برد. زمانی که شرکت کردن در یک ریسک منفعتی برای سازمان شما ندارد یا هزینه‌ی پیدا کردن آثار آن به صرفه نیست، این عمکلرد خوبی است.

به یاد داشته باشید زمانی که شما از یک ریسک بالقوه به طور کامل اجتناب می‌کنید، ممکن است فرصتی را نیز از دست بدهید.

ریسک را تقسیم کنید

شما هم‌چنین می‌توانید با افراد، گروه‌ها، سازمان‌ها یا اشخاص ثالث ریسک و نتیجه‌ی احتمالی را تقسیم کنید.

برای مثال، زمانی که ساختمان اداریتان را یا فهرست اموال شرکت را تحت پوشش بیمه‌ی شخص ثالث قرار می‌دهید یا زمانی که در آغاز توسعه‌ی محصول مشترک با یک سازمان دیگر شریک می‌شوید، ریسک را با آن‌ها تقسیم کرده‌اید.

ریسک را بپذیرید

انتخاب آخر شما پذیرش ریسک است. این انتخاب معمولا بهترین گزینه برای مواقعی است که نمی‌توان از ریسک جلوگیری کرد یا آن را کاهش داد، زمانی که زیان بالقوه‌ی ریسک کم‌تر از هزینه‌ی آنالیز ریسک چیست ؟ بیمه‌کردن برای جلوگیری از ریسک است، یا زمانی که سود احتمالی در بهای پذیرش ریسک است.

برای مثال، ممکن است خطر و تهدید یک پروژه را به دلیل سود فروشی آن که هزینه‌های شما را پوشش می‌دهد دیر بپذیرید.‌

کنترل ریسک

اگر شما راه‌حل پذیرش ریسک را انتخاب کرده‌اید، راه‌هایی وجود دارد که بتوانید آثار آن را کم کنید.

استفاده از تجربیات گذشته از روش‌های تاثیرگذار کاهش ریسک است. مدیران باتجربه کارهای پر ریسک را در ابعاد کوچک‌تر و قابل کنترل تر انجام می‌دهند. از نتایج آزمایش‌های گذشته می توانید استفاده کرده تا محل ریسک را شناسایی کنید و اعمال پیشگیرانه را قبل از انجام کار در ابعاد بزرگ صورت دهید.

فعالیت‌های پیشگیرانه، شامل ارزیابی برای پیش‌گیری از رخ دادن موقعیت‌های پر ریسک است، این کار شامل رفتار‌های مبتنی بر سلامتی و ایمنی، محافظت به وسیله تجهیزات امنیتی همچون دیواره‌های آتش روی سرورهای سازمانی و آموزش‌های جانبی به گروهتان می‌باشد.

فعالیت‌های کشف کننده، شامل شناسایی قسمت‌هایی از پروژه که اتفاق اشتباهی در آن رخ می‌دهد، و سپس فراهم آوردن مراحلی برای آن قسمت است تا در صورت رخ دادن مشکل فوراَ حل شود. فعالیت‌های کشف کننده شامل دو بار بررسی کردن گزارش‌های مالی، انجام دادن آزمایش‌های ایمنی قبل از عرضه محصول، یا نصب کردن گیرنده‌ها و دریافت کننده‌های حسی برای کشف نقص‌های محصولات است.

نکته‌ی کلیدی:

آنالیز و بررسی ریسک یک راه اساسی و مهم برای شناسایی و ارزیابی عواملی است که می‌توانند تاثیرات منفی بر موفقیت یک پروژه داشته باشند. این کار به شما اجازه می‌دهد تا ریسک و خطری که شما و یا سازمانتان با آن رو به رو هستید را شناسایی و بررسی کنید، و به شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید با شرایط موجود پیشروی کنید یا خیر.

آنالیز و بررسی ریسک را با شناسایی تهدید‌ها انجام دهید، و احتمال رخ دادن تهدید‌های قابل وقوع را ارزیابی ‌کنید.

زمانی که ارزش ریسکی که با آن مواجه هستید را به دست آوردید، می‌توانید به دنبال راهی برای مدیریت موثر آن باشید. این کار می‌تواند انتخاب کردن اجتناب از ریسک، تقسیم کردن، یا پذیرش آن در حالی باشد که سعی می‌کنید آثارش را کاهش دهید.