سرمایه گذاری جمعی

پس از تعریف و تشریح مدل ها و ارائه مشخصات آنها، سرمایه پذیران باید بهترین و مناسبترین مدل را برای پروژه های مربوطه خود انتخاب کنند.

«تامین مالی جمعی» در ایران و آلمان

در رویداد AHK 44 Business Lounge کارشناسان آلمانی و ایرانی مخاطبان را با مفهوم تامین مالی جمعی (Crowdfunding) و مزایای آن آشنا کردند.

اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان در AHK 44 بیزنس لانژ میزبان بیش از 50 نفر علاقه‌مند به موضوع تامین مالی جمعی بود.

در این رویداد، هولگر فایک، کارشناس برجسته آلمانی در امور سرمایه‌گذاری و مشاور سرمایه، جعفر محمدی، مدیرعامل پلتفرم تامین مالی سرمایه گذاری جمعی جمعی «دونگی» و علی عمیدی، مدیرعامل پلتفرم تامین مالی جمعی «کارن کراود» به عنوان سخنران حضور داشتند و حسین سرافراز، قائم مقام مدیرعامل اتاق آلمان مدیریت جلسه را بر عهده داشت.

تامین مالی جمعی به مدلی از بازار سرمایه گفته می‌شود که در آن برای تامین مالی مورد نیاز یک پروژه، تعداد زیادی سرمایه‌گذاری خرد از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی شکل می‌گیرد و پس از به ثمر رسیدن پروژه، اشخاص، بسته به سود یا زیان پروژه، دریافت می‌کنند. برای این کار نیاز به پلتفرم‌های آنلاین با مجوز از نهادهای مروبطه و شفافیت کاملی مالی نیاز است.

هولگر فایک، با 40 سال سابقه در حوزه بازار سرمایه، درباره اهمیت و موفقیت‌های تامین مالی جمعی در آلمان صحبت کرد. او ضمن معرفی پلتفرم‌هایی که در آلمان، پروژه‌ها را به سرمایه‌گذاران متصل می‌کند، امکانات سرمایه‌گذاری و سرمایه‌پذیری را شرح داد.

پس از فایک، جعفر محمدی درباره تامین مالی جمعی در ایران صحبت کرد. به گفته او، تعریف ساده تامین مالی جمعی را می‌توان به «کار از من، پول از تو، در سود و زیان شریک» خلاصه کرد. به گفته جعفری، شرکت‌هایی که قصد دارند برای انجام پروژه‌های خود از این طریق، تامین مالی انجام دهند، تا سقف 10 میلیارد تومان اجازه سرمایه‌پذیری دارند. به این ترتیب، شرکت‌ها می‌توانند تا 10 میلیارد تومان از سرمایه مورد نیاز خود را از روش تامین مالی جمعی فراهم کنند. به گفته فایک، در آلمان، این رقم تا 8 میلیون یورو است.

علی عمیدی نیز با ارائه مثال‌هایی موفق از تامین مالی جمعی از طریق پلتفرم کارن کراود، به مزایای این مدل سرمایه‌گذاری اشاره کرد؛ کاهش ریسک در سرمایه‌گذاری و اتصال مستقیم سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر.

از سوی دیگر، جعفری، یکی از مهم‌ترین مزایای تامین مالی جمعی را تلاش سرمایه‌گذار برای تبلیغات و موفقیت پروژه‌ای که در آن سرمایه‌گذاری کرده است خواند.
در حال حاضر، 5 پلتفرم از شورای عالی بورس ایران مجوز فعالیت در تامین مالی جمعی را گرفته‌اند:

تأمین مالی جمعی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

یکی از رویکردهای نوین سرمایه‌گذاری و تأمین، تأمین مالی جمعی است. در این روش، هدف آن است تا منابع مالی از سوی افراد مختلف، تأمین شود. به عبارت دیگر، در روش تأمین مالی جمعی، منابع مالی با مشارکت افراد متعدد، تأمین خواهد شد. در این مقاله هم‌چنین چگونگی اجرای فرآیند تأمین مالی جمعی را با ذکر یک مثال شرح داده‌ایم. در پایان نیز به معرفی مزایا و امتیازات این شکل از تأمین مالی پرداخته‌ایم.

تأمین مالی و جایگاه تأمین مالی جمعی در آن

شرکت‌ها، تیم‌ها و حتی افراد، برای رسیدن به اهداف خود، نیازمند برنامه و بودجه هستند. این امر بدان معنا است که برنامه‌های توسعه‌ی یک شرکت یا فرد، برای اجرایی شدن به بودجه نیاز خواهند داشت. به عبارت دیگر، تأمین مالی یک اقدام ضروری به منظور عملیاتی‌ کردن برنامه‌های توسعه و رشد خواهد بود.

شرکت‌ها برای تأمین منابع مالی، راهکارهای مختلفی را می‌توانند دنبال کنند. به عنوان مثال، آن‌ها می‌توانند از مؤسسات مالی معتبر و بانک‌ها وام بگیرند. هم‌چنین می‌توانند اوراق بهادار و سهام جدیدی را منتشر کنند که با فروش آن اوراق منابع مالی مورد نیازشان را جذب کنند. کلیه‌ی این روش‌ها در دو گروه راهکارهای تأمین مالی مبتنی بر سرمایه و راهکارهای تأمین مالی مبتنی بر بدهی ، قابل بررسی و مطالعه است. ما در مقالات مجزا، به تشریح هر یک از راهکارهای مبتنی بر بدهی و سرمایه پرداخته‌ایم. در این مطلب، قصد داریم تا شکل دیگری از تأمین مالی که به صورت مشارکت جمعی از مردم است، را توضیح دهیم. این شکل از تأمین مالی، برای تیم‌ها و افراد نیز قابل اجرا می‌باشد.

تأمین مالی جمعی چیست؟

شکل دیگری که می‌توان برای تأمین مالی و بودجه‌ی شرکت در نظر گرفت، تأمین مالی جمعی است. در زبان انگلیسی، به این روش Crowdfunding گفته می‌شود. همان‌طور که در مقدمه‌ی این مطلب نیز بیان کردیم، در روش تأمین مالی جمعی، جمعی از افراد مشارکت دارند.

روش تأمین مالی جمعی، معمولاً در بستر اینترنت صورت می‌گیرد. به این صورت که پروژه‌ی مورد نظر تعریف می‌شود. مثلاً تأمین مالی به قصد چاپ یک کتاب، یا تأمین مالی برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار نوپا و هر چیز دیگری، در اینترنت تعریف می‌شود. در این تعریف، مشخص می‌شود که برای این پروژه، به چه مبلغی نیاز داریم. سپس مردم با مراجعه به این سایت و بررسی پروژه‌ها، می‌توانند مبلغی که در توان دارند و تمایل دارند را پرداخت نمایند. بنابراین، در تأمین مالی جمعی، جمعی از مردم، به عنوان سرمایه‌گذاران طرح، مشارکت خواهند داشت.

فرآیند تأمین مالی جمعی

همان‌طور که اشاره کردیم، در روش تأمین مالی جمعی، پروژه‌ی مورد نظر برای جمع‌آوری مبلغ درخواستی، تعریف می‌شود. عموماً این اطلاعات، در یک پلت‌فرم اینترنتی منتشر خواهد شد. به عنوان مثال تصور کنید شخصی که به صورت حرفه‌ای در نگارش فیلم‌نامه مشغول به کار است، یک فیلم‌نامه‌ی کوتاه خوب را تهیه کرده و نوشته است. اگر این فیلم‌نامه‌نویس برای ساخت فیلم کوتاه خود، بودجه‌ی کافی را نداشته باشد، می‌تواند وارد این پلت‌فرم‌ها شده و به معرفی هدف خود بپردازد. در صورتی که نظر مردم، برای اجرایی شدن پروژه‌ی فیلم‌نامه‌نویس، جلب شود؛ آن‌ها به تأمین هزینه‌های مالی ساخت فیلم کوتاه، کمک خواهند کرد. پس در نتیجه، فیلم‌نامه‌نویس قادر خواهد بود تا بودجه‌ی ساخت فیلم را از طریق سرمایه‌های مردمی، به کار گیرد.

در حالت کلی، برای تأمین مالی جمعی، به سه بازیگر نیاز خواهیم داشت. یکی فردی که کارآفرین یا صاحب ایده است که در مثال قبل، فیلم‌نامه‌نویس بازیگر این نقش بود. بازیگر دوم، پلت‌فرمی است که کارآفرین از طریق آن به انتشار طرح و تشریح آن می‌پردازد. بازیگر سوم نیز جمع افرادی هستند که قصد دارند در تأمین مالی پروژه‌ی مورد نظر، مشارکت داشته باشند. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران، بازیگر سوم در این فرآیند خواهند بود.

سرمایه‌گذاران و افرادی که تأمین مالی جمعی را انجام داده‌اند در نهایت از سود آن پروژه‌ی سرمایه‌گذاری سهیم خواهند بود. جزئیات بازدهی سرمایه‌گذاری هر فرد متناسب با آن پروژه‌ی سرمایه‌گذاری و مختصات آن است.

چگونگی شکل‌گیری تأمین مالی جمعی

شاید برایتان جالب باشد که بدانید روش تأمین مالی جمعی، چطور ایجاد شد. ایجاد این روش به صورت سازمان‌یافته، از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۸ آغاز شد. در آن سال‌ها، بانک‌ها و مؤسسات مالی، رغبتی به وام دادن نداشتند. از طرف دیگر شرکت‌ها و کارآفرینان، برای رسیدن به اهداف خود، نیازمند پول بودند. این نیاز، سبب شد تا آن‌ها به دنبال روش‌های دیگری برای تأمین مالی باشند.

تأمین مالی جمعی، شکل سازمان‌یافته‌ی مشارکت دوست و اقوام در خصوص جمع‌آوری هزینه برای یک هدف خاص است. روشن است که مبالغ کلان برای پروژه‌های بزرگ اقتصادی، با پرداخت هزینه از سوی گروه کوچک،‌ امکان‌پذیر نیست. در نتیجه، در روش تأمین مالی جمعی به شکل امروزی، تیم افرادی که در پرداخت هزینه‌ها مشارکت دارند، بزرگ‌تر در نظر گرفته می‌شود. یعنی جمع‌آوری پول و تأمین مالی برای هدف تعیین شده، محدود به دوست و خویشاوند نخواهد بود.

بسیاری از ما، تجربه‌ی مشارکت در تأمین مالی جمعی را داشته‌ایم! به عنوان مثال، زمانی که برای خرید یک خوراکی گران در مدرسه، تمام اعضای گروه، پول‌هایشان را به نحو مساوی به اشتراک می‌گذاشتند، شکل ساده‌ای از مشارکت جمعی را تجربه می‌کردیم. این تجربه در خصوص فعالیت‌های خیریه‌ای نیز بسیار دیده می‌شود. صندوق‌های صدقات و یا جمع‌آوری کمک‌های نقدی برای کمک به یک یا چند خانوار، نمونه‌ای از مشارکت جمعی تمام مردمی است که در آن صندوق، مشارکت مالی داشته‌اند. مشارکت یک زوج برای خرید خانه، مشارکت یک تیم دانشجویی برای اجرای یک پروژه و … همه نمونه‌هایی از مشارکت جمعی است که در زندگی خود، با آن مواجه می‌شویم.

انواع پلت‌فرم برای تأمین مالی جمعی

پلت‌فرم‌هایی که امکان تعریف پروژه‌ها و تأمین مالی را می‌دهند، به چند شکل طراحی و ساخته می‌شوند. برخی از این پلت‌فرم‌ها، ساختاری اهدایی و خیریه‌ای دارند. در چنین پلت‌فرم‌هایی، افرادی که در تأمین مالی پروژه مشارکت دارند، انتظار هیچ‌گونه پاداشی را نخواهند داشت. به عبارت دیگر، مشارکت افراد برای تأمین مالی پروژه‌ها در پلت‌فرم‌های اهدایی، مشارکتی خیرخواهانه و دوستانه است. در دنیا، پلت‌فرم‌های زیادی بر این مبنا ساخته شده است. در ویکی پدیا نام پلت‌فرم‌هایی نظیر گوفاندمی، کرینگ بریدج، جاست گیوینگ، کازس، اکت بلو، کرادرایز، گیوفوروارد، دانر چوز، فاندلی، رازو و فاندراز در این‌ دسته از پلت‌فرم‌های تأمین مالی جمعی آورده شده است. این پلت‌فرم‌ها می‌توانند به صورت حوزه‌ی مشخص فعالیت داشته باشند. یعنی تنها کمک‌های مالی برای پروژه‌های پزشکی را جمع‌آوری کنند.

شکل دیگر پلت‌فرم‌های تأمین مالی جمعی، پاداش دهنده است. در این پلت‌فرم‌ها، به مشارکت‌کنندگان در تأمین مالی پروژه‌ها، پاداش اعطا خواهد شد. پاداش در سیستم این پلت‌فرم‌ها، بر اساس درصد مشارکت هر فرد به وی اختصاص داده می‌شود. معمولاً پاداش‌هایی که در این سیستم‌ها در نظر گرفته می‌شود، به صورت خدمات است. یعنی کارآفرین (تعریف‌کننده‌ی پروژه برای تأمین مالی) متعهد می‌شود تا نسخه‌های اول محصول و خدمات خود را به صورت رایگان به حامیان خود تقدیم کند.

حالت سومی که در پلت‌فرم‌های تأمین مالی جمعی وجود دارد، خرید سهام جمعی است. این شکل، پیچیده‌ترین شکل ممکن برای تأمین مالی جمعی است. در این نوع از پلت‌فرم‌ها، به ازای درصد مشارکت افراد در سرمایه‌گذاری، سهام اعطا می‌شود. به عبارت دیگر، افراد با سرمایه‌گذاری در چنین پلت‌فرم‌هایی، بر روی آن فعالیت، سرمایه‌گذاری کرده و در سود یا زیان شریک خواهد شد.

اطمینان در طرح‌های تأمین مالی جمعی

لازمه‌ی مشارکت در طرح‌های اقتصادی و مالی، اطمینان است. سرمایه‌گذار باید بتواند به کارآفرین، پروژه و پلت‌فرم اعتماد کامل داشته باشد. در غیر این صورت، بعید است که شخصی سرمایه‌ی خود را بابت تحقق طرح شخص یا تیمی، آن هم در یک پلت‌فرم نامشخص، پرداخت نماید!

برای جلب اطمینان، امکان استعلام طرح‌های تأمین مالی جمعی در وب سایت فرابورس ایران وجود دارد. هم‌چنین در وب سایت فرابورس ایران، لیست تمام پلت‌فرم‌های مجاز که دارای گواهی‌نامه‌ی فعالیت در زمینه‌ی تأمین مالی جمعی هستند را منتشر کرده است. بنابراین، سرمایه‌گذار با مراجعه به وب سایت فرابورس ایران، می‌تواند بستر و طرح قابل اعتماد برای سرمایه‌گذاری را انتخاب نماید.

مزایای مشارکت در تأمین مالی جمعی

به غیر از پلت‌فرم‌های خیریه‌ای که مزیت اقتصادی برای مشارکت‌کنندگان ارائه نخواهد داد، مشارکت در تأمین مالی، مزیت‌هایی نیز دارد. به عنوان مثال، پلت‌فرم‌هایی که به ارائه‌ی سود و یا سهام در قِبال درصد مشارکت افراد می‌پردازند، در حقیقت امکان سرمایه‌گذاری را با حداقل‌ترین بودجه‌ی ممکن فراهم می‌آورند. همان‌طور که روشن است با یک مبلغ پایین، نمی‌توان در سرمایه‌گذاری مشارکت داشت. در حالی‌که پلت‌فرم‌های تأمین مالی جمعی، این موضوع را امکان‌پذیر ساخته‌اند.

همچنین در برخی از پلت‌فرم‌ها، به منظور تشویق شهروندان برای مشارکت در تأمین مالی پروژه‌ها، ضمانت سرمایه ارائه می‌شود. در این صورت، سرمایه‌ای که بابت پروژه توسط سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود، بیمه شده خواهد بود. بنابراین شکست طرح و برنامه‌ای که برای آن تأمین مالی صورت گرفته است، با عودت وجه به سرمایه‌گذاران همراه است.

جمع‌بندی آکادمی دانایان

تأمین مالی جمعی یکی از شیوه‌هایی است که به منظور دریافت و تأمین بودجه‌ی مالی برای پروژه‌ی خاص، به کار برده می‌شود. مثال بارز این شکل از تأمین مالی، در پروژه‌های خیریه قابل مشاهده است. پلت‌فرم‌هایی که برای تعریف و انتشار توضیحات و اطلاعات پروژه‌ها به کار می‌روند، در بستر اینترنت هستند. در این مطلب، به سه دسته از انواع این پلت‌فرم‌ها اشاره شد. پلت‌فرم‌های خیریه‌ای، پلت فرم‌های پاداش دهنده و پلت‌فرم‌های ارائه‌دهنده‌ی سهام، از جمله انواع این پلت‌فرم‌ها به شمار می‌آیند. نکته‌ی دیگری که در خصوص پلت‌فرم‌ها مطرح می‌شوند، اعتبار آن پلت‌فرم برای حفاظت از اطلاعات است. پلت‌فرم‌ها می‌توانند به‌گونه‌ای طراحی شوند که از صاحبین ایده، ارزشیابی خاصی را به منظور سرمایه گذاری جمعی راستی‌آزمایی بگیرند. از جمله پلت‌فرم‌های قابل اطمینانی که در وب‌سایت ویکی پدیا معرفی شده است، می‌توان به پلت‌فرم «جهان هوشمند» اشاره کرد.

پلتفرم تامین سرمایه جمعی «حلال‌فاند» تاکنون ۱۵۰ میلیارد تومان تامین مالی کرده است

پلتفرم تامین مالی جمعی حلال فاند تا امروز توانسته ۱۵۰ میلیارد تومان سرمایه را برای بیش از سیصد پروژه جمع سپاری کند. مدیران این پلتفرم قصد دارند این رقم را بیشتر کنند و در یکی .

در دیجیاتو ثبت‌نام کنید

جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.

تازه‌های تکنولوژی

پلتفرم تامین مالی جمعی حلال فاند تا امروز توانسته ۱۵۰ میلیارد تومان سرمایه را برای بیش از سیصد پروژه جمع سپاری کند. مدیران این پلتفرم قصد دارند این رقم را بیشتر کنند و در یکی دو سال آینده آن را به هزار میلیارد تومان برسانند و برای تحقق این امر قصد دارند که تمرکزشان را در سطح کشور انجام دهند و متمرکز به پروژه‌های پایتخت نباشند.

«محمدحسین رضائیان»، مدیرعامل حلال‌فاند در نشست خبری این پلتفرم که ظهر امروز با حضور اصحاب رسانه برگزار شد با اعلام اینکه در کشور ایران حجم نقدینگی بالاست اما کسب‌وکارها برای راه‌اندازی معطل نقدینگی هستند تاکید کرد که این مساله در دنیا کاملا برعکس است و بانک‌ها به دنبال کسب و کارها هستند.

رضاییان باور دارد ساختار کشور مقاومت زیادی در برابر تغییر دارد و نظام بانکی کشور همچنان مشکلاتی دارد که سالهاست اصلاح نمی‌شود و نظام های کشور علی الخصوص در حوزه مالی و اقتصادی در برابر تغییر مقاومت دارند: « رتبه ایران در تامین مالی کسب و کارها ۱۸۵ است و تقریبا در آخرین رده های دنیا هستیم. »

سرمایه گذاری روی بیش از سیصد پروژه با موفقیت بوده است

او تاکید کرد پس از مطالعه بحث‌های فناوری آنها به این نتیجه رسیدند که کرادفاندینگ می‌تواند تا حد زیادی حلقه مفقوده بین سرمایه گذاری و کسب و کارها را جبران کند: «مردم باید بدون واسطه باهم معامله کنند و در پروژه های همدیگر شرکت کنند، مثل چیزی که در حوزه خودرو الان رخ داده ولی در بحث سرمایه گذاری تا چندی پیش وجود نداشت. در سال ۲۰۰۹ به بعد این سیستم ها در دنیا رخ داده بود و در سال ۹۵ سرمایه گذاری جمعی مقدمات اولیه را راه اندازی کردیم و در سال ۹۷ به صورت رسمی آغاز به کار کردیم. هدف ما این بود که مردم به هیچ عنوان نباید متضرر بشوند اما از آنجایی که مردم به نهادهای معتبر کارکشته هم اعتماد ندارند و مردم تحمل شکست های پیاپی ندارند و کاری کردیم تا در کسب و کارها بیایند سرمایه گذاری کنند آن هم بدون هیچ ریسکی.»

مدیرعامل حلال فاند تاکید کرد آنها با عددهای کوچکتر این پروژه را پیش بردند و توانستند کار را پیش ببرند: «اما در وهله اول بدون مجوز کار میکردیم هرچند عملا غیرقانونی نبودیم ولی قوانینی هم برای کاری که میکردیم وجود نداشت.»

به گفته رضاییان در حلال فاند چهارصد پروژه انجام شده که از پنجاه میلیون تا پنج میلیارد تومان تامین مالی داشته و بیش از ۳۰۰ مورد از این پروژه‌ها به صورت صد در صدی محقق شده و بقیه نیز در حال تکمیل است: «تا به امروز ۱۵۰ میلیارد تومان در این پروژه ها انجام شده که شاید در بحث اقتصادی کشور رقم بزرگی نباشد اما برای بخش سرمایه گذاری که مردم در آن ریسک دارند، به نظرمان خیلی خوب است هر چند در افق کشور کماکان عدد خوبی نیست. ما برای ۱۴۰۳ به یک همتی فکر میکنیم و باید عددها در واحد همتی یعنی یک هزار میلیارد تومان به بالا تعریف بشود.»

رضاییان در پاسخ به دیجیاتو مبنی بر اینکه آیا سرمایه گذار یا سرمایه پذیر خارج از ایران نیز تاکنون داشته‌اند یا خیر اعلام کرد که هنوز چنین اتفاقی در مجموعه آنها رخ نداده ولی این چشم انداز وجود دارد: «برخی محصولات پروژه‌های ما به خارج از ایران هم صادر شده اما ما تمرکزمان روی پروژه‌های داخل کشور است و از این نظر می‌خواهیم اقتصاد داخلی را تقویت کنیم و در برنامه‌های شرکت تعریف شده تا سرمایه‌گذار خارجی نیز در آینده داشته باشیم.»

شریعتی، کارشناس توسعه کسب‌و‌کار حلال فاند نیز در این نشست با اعلام این موضوع که عمر پلتفرم‌های تامین مالی جمعی در ایران از دهه نود فراتر نمی‌رود اعلام کرد که آنها با دغدغه‌ای خاص وارد این حوزه شدند تا بتوانند پروژه‌های دانش بنیان را به سرمایه مورد نیازشان برسانند: « ، این پروژه ها نیازمند منابع کلان بانکی نیست و بازدهی بالایی هم دارند و برای سرمایه گذاران خرد جذاب هستند. ما اولین مجموعه ای بودیم که در این راه قدم گذاشتیم و با تاکید بر کراد بودن راه خود را پیش بردیم.»

شریعتی نیا خاطر نشان کرد: «حلال فاند مزایایی گسترده برای سهولت و سرعت تامین مالی با سرمایه گذاری جمعی ریسک پایین دارد؛ ما در راستای توسعه کشور طبق شعار سال و همت تمام ارکان حاکمیت برای توسعه اقتصاد نوآور و مبتنی بر دانش بنیان، آمادگی حمایت و کمک به شرکت‌های دانش بنیان را برای تامین مالی جمعی در جهت توسعه تا سقف 10 میلیارد تومان داریم.»

نگاهی به کل کشور

برنامه های آتی حلال فاند نیز در این نشست مشخص شد. شریعتی اعلام کرد آنها در طول فعالیت خود سعی کردند جذب سرمایه های بزرگ با ریسک پایین را پیش ببرند تا قضاوت عمومی سرمایه‌گذاران خود را به این سمت ببریم که پروژه های ما Risk Free هستند و مخاطرات سرمایه گذاری را حذف کنیم: «این مجموعه این امکان را داده تا برای آینده شرکت تمرکز کنیم و به سمت جذب سرمایه های کلان و خرد با ریسک پایین پیش ببریم.»

شریعتی اعلام کرد که آنها در سال آینده همکاری استراتژیک با شرکت های حقوقی خواهیم داشت و قصد دارند اقتصاد دانش بنیان را در سراسر کشور ترویج دهند: «گسترش اقتصاد دانش بنیان در شهرستان ها هم هستیم و میخواهیم در راستای توسعه اقتصاد دانش بنیان به صورت محلی فعالیت کند و فعالیت خود را فقط در پایتخت ادامه ندهد.»

انتخاب مدل سرمایه گذاری جمعی

پس از تعریف و تشریح مدل ها و ارائه مشخصات آنها، سرمایه پذیران باید بهترین و مناسبترین مدل را برای پروژه های مربوطه خود انتخاب کنند.

انتخاب مدل سرمایه گذاری جمعی

در این بخش، سعی می شود تا چارچوب های تصمیم گیری پیشنهاد شود که با یکسری ملاحظات کلیدی و بر اساس ایجاد تناسب درست بین بودجه مورد نیاز و ویژگی های هر مدل، سرمایه پذیران را هنگام انجام چنین انتخاب هایی کمک کند. در مجموع، سه چارچوب ارائه شده است. شکل 1 چارچوب عمومی برای انتخاب مدل مناسب برای سرمایه پذیر را ارائه می دهد. همچنین نسخه مفصل تری از این چارچوب در شکل2 نشان داده شده، که تحت عنوان چارچوب توسعه یافته انتخاب مدل مناسب برای سرمایه پذیر است. در واقع، چارچوب توسعه یافته همان چارچوب عمومی را دربر می گیرد. چارچوب عمومی برای اهداف ساده ارائه شده است زیرا آشنا ترین مدل های سرمایه گذاری جمعی را شامل می شود، در حالی که مدل دوم شامل مدل های جدیدتر یا کمتر آشنا است. در هر صورت، در اینجا تمرکز بر سازمان های بدون محدودیت در اندازه (از کارآفرینان خرد تا کسب و کارهای بزرگ) است. علاوه بر این، شکل 3 نیز چارچوب انتخاب مدل جمع آوری کمک های مالی مصرف کننده را ارائه می دهد. این چارچوب مخصوص افرادی است که برای نیازهای مصرفی خصوصی و غیر کسب و کاری نیاز به حمایت مالی و جذب سرمایه دارند.

شکل 1. چارچوب عمومی برای انتخاب مدل مناسب برای سرمایه پذیر سازمانی

شکل 2. چارچوب توسعه یافته انتخاب مدل مناسب برای سرمایه پذیر سازمانی

شکل 3. چارچوب انتخاب مدل جمع آوری کمک های مالی مصرف کننده

اولین مسئله ای که نیازمند توجه است، درک درست از مبلغ مورد نیاز برای جمع آوری در کارزار (کمپین) است. تعیین چنین مبلغی باید بر اساس یک برنامه و بودجه دقیق پروژه باشد که شامل تمام هزینه های پیش بینی شده برای اجرای خود پروژه، امور تبلیغاتی سرمایه گذاری گسترده و حاشیه بافر لازم برای هزینه های غیرمنتظره است. سرمایه پذیران احتمالی همچنین باید تمام منابع مالی لازم برای اجرای پروژه و سهم نسبی سرمایه گذاری جمعی را در نظر بگیرند.

علاوه بر این، نحوه استفاده از وجوه جمع آوری شده باید دقیق و برنامه ریزی شده باشد، بنابراین انتظار می رود با یک کمپین موفقیت آمیز مواردی مثل تعداد واحدهای تولید شده، تعداد کارمندان جذب شده، حمایت های روابط عمومی حاصل شده، تعداد افراد حامی و غیره آسان تر به دست آید. بدین ترتیب، سرمایه پذیران باید حداقل اهداف خود را برای تلاش در جهت جمع آوری کمک مالی که بدون آن پروژه اجرا نخواهد شد، و همچنین برخی از اهداف کششی را با توجه به آنچه که باید بیشتر از حداقل اهداف، در صورت هزینه بیش از انتظار پروژه ، محقق شود، در نظر بگیرند. تعیین اهداف کششی و بلندپروازانه در تشویق حامیان بالقوه برای کمک به جذب سرمایه اضافی پس از دستیابی به حداقل اهداف تاثیر دارد.

پس از تعریف حداقل مبلغ هدف، سرمایه پذیران باید ارزیابی كنند كه آیا در مقایسه با حجم دیگر كمپین های سرمایه گذاری جمعی در بازار ملی، مقدار بودجه مدنظر آنها مبلغی نسبتاً كم یا زیاد است. البته این آستانه ها دقیق نیستند، و در کشورهای مختلف، متفاوت است و با پیشرفت صنعت نیز، سالانه تغییر می کنند. از این رو ، برای درک بهتر شرایط بازار، سرمایه پذیران تشویق می شوند که هم با کارشناسان و خبرگان مشورت کنند و هم با انجام تحقیقات و بنچ مارک، اهداف خود را در مقایسه با اهداف کمپین های قبل در طی چند سال گذشته در همان بخش صنعت و کشور مورد بررسی و مقایسه قرار دهند. در بیشتر کشورها طی سال های 2017-2018، آستانه بین 25 هزار دلار تا 50 هزار دلار بود که مبالغ زیر این محدوده را می توان نسبتاً کوچک و بالاتر از آن را نسبتاً زیاد در نظر گرفت.

لازم به ذکر است که بیان این نکات می تواند تضمین کننده باشد. البته دقت کنید که آنچه که در یک مقطع زمانی مشخص و در یک زمینه خاص، مبلغی را نسبتاً کوچک یا بزرگ نشان می دهد، نباید به عنوان موانع سخت در نظر گرفته شود، بلکه در حقیقت به عنوان نقاط مرجع برای واسنجی انتظارات در مورد احتمال موفقیت باید مورد توجه قرار بگیرند. کمپین های سرمایه گذاری جمعی به طور مداوم رکوردهای جدیدی را ثبت می کنند و مبالغ بالاتری نیز تحت مدل های مختلف به دست می آیند. با این حال، هر چقدر بلندپروازی یک کمپین بیشتر باشد، ریسک آن بالاتر بوده و نیازمند تلاش و منابع تبلیغاتی اضافه تری خواهد بود.

کمپین های با مبالغ پائین

اگر حداقل مبلغ هدف تعیین شده توسط سرمایه پذیر در محدوده مبالغ نسبتاً کم قرار گیرد، بررسی بعدی ماهیت پروژه ای است که باید تأمین مالی شود. اگر این پروژه ماهیت تجاری داشته باشد، به عبارت ساده، انتظار می رود شخصی از این طریق درآمد کسب کند، به عنوان یک کمپین تجاری در نظر گرفته می شود. اگر پروژه غیر تجاری باشد و از اجرای آن هیچ كسی درآمد مالی نداشته باشد، می توان آن را یك پروژه غیرانتفاعی دانست. حال، اگر پروژه ماهیتی غیرانتفاعی داشته باشد، این سال مطرح می شود که آیا به حامیان نتایج ملموس یا مزایایی به صورت جوایز، محصولات یا خدمات ارائه می شود؟ اگر چنین مزایایی ارائه نشود، کمپینر باید استفاده از مدل سرمایه گذاری جمعی مبتنی بر اهدا را در نظر سرمایه گذاری جمعی بگیرد. اگر مزایای ملموس در یک زمینه غیرانتفاعی ارائه شود، سرمایه پذیر ممکن است یک مدل ترکیبی پاداش و دونیشن (اهدا) را در نظر بگیرد. در چنین مواردی، جذب سرمایه در درجه اول برای خیرهای بیشتر هدایت می شود اما ممکن است جوایز ملموسی نیز مثل کلاه، فنجان یا تی شرت تبلیغاتی پروژه برای جلب حمایت بیشتر به حامیان داده شود و یا محصولات تولید شده توسط افرادی که از تامین مالی پروژه سود می برند (به عنوان مثال صنایع دستی، کالاهای مصرفی، یا تجارب غذا و نوشیدنی که توسط اعضای گروه های اجتماعی محروم ایجاد شده است که آموزش، معیشت یا اشتغال آنها از طریق وجوه جمع آوری شده ایجاد می شود)، باشد.

با این وجود، اگر این پروژه تجارت محور باشد، این سوال مطرح می شود که چه نوع محصولات و خدماتی را برای تولید ارائه می دهد؟ . اگر محصولات یا خدمات، نیاز بخشهای خاصی از مصرف کنندگان خصوصی را برآورده می کنند، در بیشتر موارد مدل تأمین مالی سرمایه گذاری جمعی مبتنی بر پاداش توصیه می شود. در اینجا سرمایه پذیران می توانند محصولات یا خدمات خود را قبل از تحمل هزینه های تولید واقعی خود پیش فروش کنند. چنین پیش فروش هایی، از طریق ارائه پاداش های مختلف، همچنین می توانند در شناسایی ترجیحات مصرف کننده از قبل از نظر طراحی، مشخصه ها و قیمت گذاری کمک کنند.

اگر پروژه تجارت محور باشد و از طریق سرمایه گذاری جمعی، محصولات و خدمات به مشتریان تجاری یا دولتی ارائه شوند، سرمایه پذیران باید کمپین های مبتنی بر سهام را در نظر بگیرند. خرید عمده به جای پاداش فردی و نیز بقای اقتصادی، عواملی هستند که باعث می شود تا خریداران صنعتی و موسسه ای تشویق شوند تا از طریق سرمایه گذاری جمعی مبتنی بر سهام مشارکت کنند.

کمپین های با مبالغ بالا

اگر حداقل مبلغ هدف تعیین شده توسط سرمایه پذیر در محدوده مبالغ نسبتاً زیاد قرار گیرد، بررسی بعدی ماهیت پروژه ای است که باید تأمین مالی شود. اگر از پروژه تأمین مالی شده در درجه اول انتظار می رود که بازده غیر مالی ایجاد کند، پیشنهاد آن بازدهی اجتماعی است. بازده اجتماعی در اینجا به مثابه چتری است که برای مزایای اجتماعی، بشردوستانه و زیست محیطی استفاده می شود. اگر از پروژه تأمین مالی شده در درجه اول انتظار می رود که در درجه اول بازده مالی داشته باشد، پس به عنوان یک فرصت سرمایه گذاری باید در نظر گرفته شود.

وقتی پروژه ها در درجه اول بازدهی اجتماعی دارند، این سوال مطرح می شود که چه کسی ذینفع اصلی چنین مزایایی است؟ . اگر این پروژه به نفع گروهی از افراد با یک مأموریت و نیاز اجتماعی مشترک باشد (به عنوان مثال نصب صفحات خورشیدی برای مصرف برق ساکنان یک روستا)، آنها می توانند خودشان را به عنوان یک جامعه تعاونی سازماندهی کنند که سهام مالکیت در تعاونی را به اعضای احتمالی خود می فروشند. در چنین پروژه هایی که سرمایه گذاری های اجتماعی انجام می شود در درجه اول هدف بازدهی اجتماعی است و بازدهی مالی دغدغه ثانویه خواهد بود چنین سرمایه پذیرانی ممکن است انواع مختلفی از وام دهی اجتماعی را در نظر بگیرند (به عنوان مثال استارت آپ برای جمع آوری و بازیافت پلاستیک که افراد بیکار را به خدمت می گیرند).

وقتی پروژه ها در وهله اول از فعالیت تجاری، بازدهی مالی در نظر داشته باشند، این سوال مطرح می شود که افق زمانی مورد انتظار برای اینکه حامیان چنین مزایایی را دریافت کنند احتمالاً چقدر خواهد بود؟ . اگر این پروژه مستلزم سرمایه گذاری طولانی مدت باشد، این سوال دوباره مطرح می شود که میزان ریسک چقدر خواهد بود؟ .. اگر ریسک نسبتاً کم باشد، و جریان نقدینگی کافی از پروژه محتمل باشد، شرکت سرمایه پذیر باید از مدل وام دهی کسب و کار استفاده کند. اگر ریسک ها نسبتاً زیاد باشد، و زمان و حجم جریان نقدینگی نیز نامطمئن باشد، سرمایه پذیران باید استفاده از مدل سرمایه گذاری جمعی مبتنی بر سهام را با فروش سهام مالکیت در این سرمایه گذاری بررسی کنند.

به همین ترتیب اگر این پروژه مستلزم سرمایه گذاری کوتاه مدت باشد، این سوال مطرح می شود که که چگونه بودجه جمع شده هزینه می شود؟ اگر جذب سرمایه برای یک سرمایه گذاری استراتژیک در جهت افزایش ظرفیت و رشد شرکت استفاده شود، سرمایه پذیر باید از یک مدل وام دهی تجاری استفاده کند.

کمپین های مصرف محور

علاوه بر سرمایه پذیران سازمانی، بخش زیادی از حجم سرمایه گذاری جمعی به تأمین مالی مصرف کنندگان مرتبط است. در این زمینه، گزینه های مدل محدودتر هستند.

در این بخش نیز ، اولین وجهی که باید مورد توجه قرار گیرد، مبلغ پول است. مصرف کنندگان باید برای هزینه های مرتبط با فعالیت مصرفی که قصد دارند انجام دهند و همچنین هزینه های مربوط به فعالیت تأمین سرمایه جمعی برنامه ریزی کنند. پس از مشخص شدن چنین هزینه هایی می توان حداقل مبلغ هدف برای کمپین را تعیین کرد. پس از تعریف حداقل مبلغ هدف، سرمایه پذیران باید ارزیابی كنند كه آیا در مقایسه با حجم دیگر كمپین های سرمایه گذاری جمعی در بازار ملی، مقدار بودجه مورد نیاز آنها مبلغی نسبتاً كم یا زیاد است. البته این آستانه ها دقیق نیستند، و در کشورهای مختلف، متفاوت است و با پیشرفت صنعت نیز، سالانه تغییر می کنند. از این رو ، برای درک بهتر شرایط بازار، سرمایه گذاری جمعی سرمایه پذیران تشویق می شوند که هم با کارشناسان و خبرگان مشورت کنند و هم با انجام تحقیقات و بنچ مارک، اهداف خود را در مقایسه با اهداف کمپین های قبلی در طی چند سال گذشته در همان بخش صنعت و کشور مورد بررسی و مقایسه قرار دهند. در بیشتر کشورها طی سال های 2017-2018، آستانه بین 25 هزار دلار تا 50 هزار دلار بود که مبالغ زیر این محدوده را می توان نسبتاً کوچک و بالاتر از آن را نسبتاً زیاد در نظر گرفت.

اگر حداقل مبلغ هدف تعیین شده توسط سرمایه پذیر در محدوده مبالغ نسبتاً کم باشد، بررسی بعدی سرمایه گذاری جمعی این است که جذب چه مقدار سرمایه برای رفاه سرمایه پذیر مهم است. اگر جذب سرمایه برای امور سلامتی سرمایه پذیر بسیار حیاتی است (به عنوان مثال موارد اورژانسی جراحی)، آنها باید مدل سرمایه گذاری جمعی دونیشن یا اهداء را در نظر بگیرند.

اگر جذب سرمایه برای امور رفاهی حیاتی سرمایه گذاری جمعی نیست، همانند موارد مصرف منظم (به عنوان مثال وقایع زندگی مانند عروسی یا تولد، خرید لوازم خانگی، بازسازی و تعمیر منازل)، سرمایه پذیران باید مدل های وام دهی مصرف کننده را در نظر بگیرند. اگر حداقل مبلغ هدف تعیین شده توسط سرمایه پذیر در محدوده مبالغ نسبتاً زیاد باشد، بررسی بعدی این است که چگونه وجوه جمع آوری شده استفاده می شود؟ اگر بودجه برای سرمایه گذاری برای سرمایه های فیزیکی یا انسانی (به عنوان مثال نوسازی و بروزرسانی منازل، تدارک امور آموزشی) استفاده شود، سرمایه پذیران باید از مدل وام دهی مصرف کننده استفاده کنند.

ورود "تامین سرمایه تمدن" به بازار تامین مالی جمعی

به گزارش ایبِنا به نقل از روابط عمومی شرکت تامین سرمایه تمدن، شرکت تامین سرمایه تمدن درراستای تأمین مالی شرکت‌های کوچک‌ و متوسط، دانش‌بنیان و فناور، مطابق برنامه استراتژیک خود در حوزه تأمین مالی نوین، سکوی تامین مالی جمعی آی‌بی‌کراد(iBcrowd) ) را برای تامین سرمایه در گردش تولید محصولات آرایشی و بهداشتی شرکت داروسازی پارس حیان از امروز ۲۵ دی ماه ۱۴۰۰ به مدت ۱۴روز تحت نظارت شرکت فرابورس ایران راه اندازی کرد.

این دوره سرمایه گذاری ۲۴ماهه با نرخ سود ۲۵.۵درصد به صورت سالانه می باشد .در این روش سرمایه گذاری، شرکت منابع حاصل از گواهی های شراکت که توسط تامین سرمایه تمدن فروخته می شود را جهت تولید محصولات خود به کار گرفته و سود حاصل از تولید را با مشارکت کنندگان در این فرصت سرمایه گذاری تقسیم خواهد کرد.

حداقل میزان سرمایه گذاری در این طرح برای افراد حقیقی از ۱۰میلیون ریال تا ۵ میلیارد در نظرگرفته شده است و سرمایه گذاری بیش از ۵میلیارد ریال فقط برای اشخاص حقوقی امکان پذیر می‌باشد.

شیوه پرداخت سود، ماهیانه بوده و پرداخت اصل سرمایه نیز در انتهای دوره سرمایه گذاری (۲۴ماه) انجام خواهد شد. در این شیوه از تامین مالی ، سرمایه گذاران معاف از مالیات هستند.