اختیار معامله
این ابزارها بهمنظور کاهش یا انتقال ریسک ایجاد شدهاند. یکی از این ابزارها اختیار معامله یا معاملات آپشن است که بیشتر در بورس کالا مورداستفاده قرار میگیرد.
در این مقاله قصد داریم به تعریف قرارداد اختیار معامله، سازوکارهای آن و نقشی که در کاهش ریسک دارد بپردازیم.
اختیار معامله چیست؟
اختیار معامله به ابزارهای مالی گفته میشود دارایی پایه چیست؟ که بر اساس ارزش اوراق بهادار اساسی مانند سهام مشتقه هستند.
اختیار معامله مشتقات مالی هستند که به خریداران حق استفاده، اما نه تعهدی را برای خرید یا فروش دارایی اساسی با قیمت و تاریخ توافق شده میدهند.
قرارداد اختیارات به خریدار امکان خرید یا فروش دارایی (بسته به نوع قرارداد) را ارائه میدهد.
در معاملات آپشن این امکان به دارنده داده میشود که دارایی را در یک بازه زمانی مشخص با قیمت مشخص شده خریداری کند یا دارایی را در یک بازه زمانی مشخص با قیمت مشخص شده بفروشد.
هر قرارداد اختیار تاریخ انقضا مشخصی دارد که دارنده میتواند از فرصت خود استفاده کند.
اختیار معامله معمولاً از طریق کارگزاران آنلاین خریداری و فروخته میشوند.
بر اساس این قرارداد، طرفین معامله با یکدیگر توافق میکنند که معامله را در تاریخ سررسید آینده انجام دهند.
به هنگام عقد قرارداد خریدار معامله اختیار معامله با پرداخت مبلغ مشخص، حق خرید یا فروش را طبق زمان مشخص شده در قرارداد کسب میکند.
در طرف مقابل، فروشنده قرارداد اختیار معامله نیز آمادگی خود برای فروش را طبق مفاد قرارداد اعلام میدارد.
در قراردادهای آتی، برخلاف قراردادهای اختیاری خریدار ملزم به ایفای تعهد است و بدون توجه به وضعیت بازار، در تاریخ مشخص شده ملزم به ایفای تعهد است (حتی اگر متضرر شود).
در قرارداد اختیار معامله بدون هیچگونه اجبار و تعهدی میتوانید تصمیم به معامله بگیرید یا به عبارتی به اختیار خود عمل کنید.
در قرارداد اختیار معامله به دارایی پایه چیست؟ خریدار این امکان داده میشود که پس از بررسی بازار و تمام جوانب معامله ایفای نقش کنند. در صورت متضرر شدن، میتواند به تعهد خود عمل نکند
چنین میتوان نتیجه گرفت که در بین ابزارهای مالی، اختیار معامله نسبت به سایر ابزارها از امکانات بیشتری برخوردار است به همین خاطر قیمت آن نیز نسبت به مابقی ابزارها بیشتر است.
خود قرارداد اختیار معامله بهتنهایی ارزشی ندارد بلکه ارزشش را از دارایی دیگر مانند ارز، سهام، اوراق قرضه و یا کالا میگیرد، به همین خاطر یک ابزار مشتقه نامیده میشود.
بااینحال، عوامل زیادی نیز وجود دارند که بر سودآوری قرارداد اختیار تأثیر میگذارند.
برخی از این عوامل شامل قیمت یا حق بیمه اختیار سهام، مدتزمان باقیمانده تا انقضا قرارداد و ارزش اوراق بهادار سهام یا ارزش سهام است.
معامله گران باید از این متغیرها آگاهی داشته باشند تا بتوانند در مورد زمان معامله آگاهانه تصمیم بگیرند
نحوه خرید و فروش اختیار معامله
قیمتگذاری اختیار معامله
یکی از محرکهای قرارداد اختیار معامله، ارزش ذاتی است. ارزش ذاتی این است که چه مقدار از حق بیمه از اختلاف قیمت بین قیمت سهام فعلی و قیمت اعمال تشکیل شده است
قیمت اختیار که بهعنوان حق بیمه شناخته میشوند، از مجموع ارزش ذاتی و زمانی آن تشکیل شده است.
ارزش ذاتی تفاوت قیمت بین قیمت سهام فعلی و قیمت اعمال است.
زمانی ارزش زیاد است که تا زمان انقضا فرصت بیشتری باقیمانده باشد زیرا احتمال سودآوری سرمایهگذاران قرارداد بیشترمی باشد.
قرارداد اختیار معامله بر روی حجم مشخصی از دارایی پایه انجام میشود.
برای بهدستآوردن حق اختیار، خریدار باید مبلغی تحت عنوان صرف به فروشنده بپردازد.
اختیار معامله بین دو طرف معامله (خریدار و فروشنده) انجام میشود و در این قرارداد مواردی چون؛ دارایی مورد معامله، قیمت توافقی، تاریخ سررسید باید ذکر شود.
انواع اختیار معامله از لحاظ حق اختیار
دو نوع قرارداد اختیار معامله وجود دارد:
اختیار خرید (Call Option)
زمانی که فردی سهامدار تعداد مشخصی از سهام است اما باتوجهبه تحلیلهای خود حدس میزند که ارزش سهمش در آینده افت پیدا خواهد کرد، میتواند با بررسی سهام خود حق اختیار منتشر نماید.
در این زمان، فرد دیگری که بررسی کرده است و فکر میکند ارزش سهم در آینده افزایش پیدا خواهد کرد اما در حال حاضر برای خرید آن پول ندارد، میتواند در قالب اختیار معامله، اختیار خرید سهم را در ازای پرداخت مبلغی مشخص از دارنده سهم خریداری کند.
در زمان سررسید مشخص شده اگر قیمت سهم مطابق با پیشبینیهای خریدار، پیش رفته باشد میتواند تعهد خرید خود را ایفا نموده و از اختیار خود استفاده کنند، درغیر این صورت، اگر قیمت اختیار بالاتر از قیمت در بازار آزاد باشد، اجباری بر ایفای تعهد نخواهد بود.
بنابراین قرارداد اختیار معامله تنها ریسک معامله شما را کمتر میکند.
اختیار فروش (Put Option)
اختیار فروش، اختیار اما نه تعهد، فروش مقدار مشخصی از اوراق بهادار با قیمت از پیش تعیین شده در یک بازه زمانی مشخص است. به این قیمت از پیش تعیین شده که خریدار اختیار خرید میتواند در آن سهم بفروشد، قیمت اعمال گفته میشود.
با کاهش قیمت سهام پایه، اختیار خرید ارزش بیشتری پیدا میکند. برعکس، یک اختیار خرید با افزایش قیمت سهام پایه ارزش خود را از دست میدهد.
اختیار فروش معمولاً باهدف مصونسازی از اقدام نزولی قیمت استفاده میشود.
این استراتژی بهعنوان نوعی بیمه سرمایهگذاری و برای دارایی پایه چیست؟ اطمینان از جلوگیری از ضرر و زیان دارایی از یک مقدار مشخص (یعنی قیمت اعمال شده در اختیار) استفاده میشود.
با نزدیک شدن به زمان انقضا، چون زمان کمتری برای تحقق سود حاصل از معامله وجود دارد، ارزش حق کاهش خواهد یافت.
در استفاده از اختیارها هیچ اجباری وجود ندارد. سرمایهگذاران این اختیار را دارند که بورس سهام را با قیمت بالاتر فعلی بازار بفروشند، نه اینکه لزوماً به قیمت اعمال شده در قرارداد اختیار مجبور به فروش باشند.
فاکتورهای مختلفی وجود دارد که باید در هنگام فروش اختیارهای خرید بهخاطر بسپارید. درک اهمیت ارزش و سودآوری قرارداد اختیار در هنگام معامله از اهم موارد است، زیرا در غیر این صورت خطر سقوط سهام از حد سودآوری را وجود دارد.
نحوه خرید و فروش اختیار معامله
برای انجام معامله اختیار همانند سایر معاملات، داشتن کد معاملاتی لازم است.
در بورس تهران ۱۰ شرکت مجاز به معامله اختیار معاملات هستند. در ایران عمده معاملات بهصورت اختیار خرید انجام میشود و به دلیل شرایط بازار، موقعیت اختیار فروش برای سرمایهگذاران جذاب نیست.
معاملات اختیار بهصورت غیرخودکار و از طریق کارگزاری انجام میشوند؛ بنابراین برای انجام معاملات اختیار، باید درخواستتان را به کارگزاری اعلام نمایید و از طریق کارگزاری برای اتاق پایاپای ارسال میشود.
اتاق پایاپای باتوجهبه اعلام سایر مشتریان، نوع تسویه را تعیین کرده و به اطلاع مشتریان میرساند. تسویه در معاملات اختیار به سه طریق انجام میشود:
نکته مهم کارمزد در قرارداد اختیار معامله این است که در جهت کمک به توسعه بازار در سه ماه نخست قرارداد اختیار معاملات، کارمزد همه ارکان معامله بهغیراز کارگزار، صفر است.
تخصیص در قراردادهای اختیار معامله
دارندگان موقعیت بازخرید بر اساس اعلام نوع تسویه خود به هنگام تخصیص بهصورت زیر مرتب و اولویت بندی میشوند:
مثال نحوه خرید و فروش اختیار معامله:
برای درک بهتر مفهوم اختیار خریدوفروش به مثال ذکر شده دقت نمایید:
فرض کنید سهمی را بررسی کردهاید و به این نتیجه رسیدهاید که در چند ماه آتی قیمت سهم به بیش از ۲ برابر ارزش فعلی (برای مثال در حاضر ۱۰۰۰ تومان) خواهد رسید.
از طرفی، فردی دیگر که سهم را دارد به این نتیجه رسیده است که بازار دچار اصلاح خواهد شد و ارزش سهمش به کمتر از قیمت خرید (مثلاً ۵۰۰ تومان) خواهد رسید.
در این زمان شما بهعنوان خریدار، حق اختیار خرید در ازای مبلغ مشخصی که در قرارداد ذکر میشود را معامله میکنید و توافق میکنید که در تاریخ سررسید سهم را به قیمت توافق شده خریداری کنید یا خیر!
تابلو اختیار معامله
جهت خرید اختیار معاملات از سامانه معاملاتی اوراق بهدار (tsetmc.com) باید اقدام کنید.
برای ثبت درخواست خود باید از کارگزاری بورس اقدام کنید تا دسترسی شما را افزایش دهند.
در طی روز معاملاتی در تابلوی معاملات اختیار بورس نماد اختیار را در سایت بورس کالا https://www.ime.co.ir/Gharardad-Ekhtiar-Moamele.html جستوجو میکنید. سپس نماد معاملاتی را انتخاب کنید. بازه زمانی را نیز میتوانید مشخص نمایید، اختیارهای معامله شده نمایش داده میشوند.
در تابلوی معاملات نماد اختیار معامله خرید با حرف "ض" و نماد اختیار معامله فروش نیز با حرف "ط" در ابتدای نام اصلی نماد نوشته میشود.
قیمت اعمال و تاریخ سررسید نیز در کنار حروف به عدد نوشته میشود.
برای مثال: " ضپاس 7026" نماد اختصاری اختیار معامله خرید وپارس (بانک پارسیان) میباشد.
در "اختیارخ وپارس -1600-1400/07/28 " اختیار خ بیانگر نوع قرارداد که اختیار خرید و"وپارس" نماد اصلی میباشد و تاریخ اعمال آبان 1400 است.
جمعبندی
اختیار معامله ابزاری است که در جهت کاهش ریسک سرمایهگذاری در اختیار سرمایهگذاران قرار گرفته است و بهتنهایی ارزشمند نیست، بلکه ارزش خود را از ارز، سهام، کالا و. که معامله میشوند به دست میآورد.
دارندگان اختیار خرید تعهدی به انجام معامله ندارند بلکه خریدار میتوانند در تاریخ سر رسید قرارداد تصمیم به ایفا یا عدم ایفای تعهد بگیرند.
دو نوع اختیار معامله وجود دارد: اختیار خرید و اختیار فروش. در ایران اختیار فروش رواج کمتری دارد و بیشتر اختیار خرید معامله می شود.
اوراق اختیار فروش تبعی و اوراق اختیار معامله چیست؟
آپشنها (اوراق اختیار معامله) نوعی از اوراق مشتقه هستند که، در بازارهای مالی مورد داد و ستد قرار میگیرند. هدف از انتشار و معامله این اوراق، کنترل و کاهش ریسک سرمایه گذاری است. آپشنها این حق را به دارنده آن میدهند که خرید و فروش یک دارایی را در یک تاریخ مشخص و با قیمت مشخص انجام شود. همانطور که ذکر شد دارنده آپشن مختار است که در سررسید ( یا تا سررسید) یک دارایی را بخرد یا بفروشد و اجبار و تعهدی در این زمینه ندارد ولی در صورت درخواست دارنده اختیار معامله، ناشر موظف و متعهد به خرید یا فروش به نرخ اعمال میباشد.
انواع اوراق اختیار معامله
اوراق اختیار معامله، به اوراق اختیار خرید (call option) و اوراق اختیار فروش (put option) تقسیم میشوند. اوراق اختیار خرید، به دارنده آن این اختیار و اجازه را میدهد تا در یک تاریخ معین (یا تا تاریخ معین) یک دارایی را به قیمت مشخص از ناشر اختیار خرید، خریداری کند. اوراق اختیار فروش به دارنده آن این اجازه و اختیار را میدهد تا در یک تاریخ معین (یا تا تاریخ معین) یک دارایی را به قیمت مشخص به ناشر اختیار فروش، بفروشد.
تاریخ اعمال (expiration date) اوراق اختیار معامله
تاریخ سررسید اوراق اختیار معامله را تاریخ اعمال میگویند.
قیمت اعمال (exercise price) اوراق اختیار معامله
قیمتی که برای خرید یا فروش دارایی پایه اوراق اختیار معامله در تاریخ سررسید مشخص میشود، قیمت اعمال میگویند.
دارایی پایه(Underlying Asset)
اوراق اختیار معامله میتواند بر روی داراییهای مختلف تعریف و منتشر گردد. همانطور که گفته شد اوراق اختیار معامله نوعی اوراق مشتقه میباشد. به این دلیل به این اوراق مشتقه می گویند که هویت خود را از یک دارایی دیگر میگیرند. به دارایی اصلی که اختیار معامله بر روی آن تعریف میشود دارایی پایه میگویند. دارایی پایه میتواند یک کالا مانند شمش فولاد، یک محصول کشاورزی مانند گندم یا یک دارایی مالی مانند سهام یک شرکت یا حتی یک شاخص خاص باشد.
اعمال اوراق اختیار معامله (exercise)
چنانچه دارنده اوراق اختیار معامله تصمیم بگیرد از اختیار خود استفاده کند و دارایی پایه را به قیمت اعمال بخرد یا بفروشد اصطلاحا گفته میشود اوراق اختیار اعمال شده است.
اوراق اختیار معامله آمریکایی و اروپایی چیست؟
جهت اعمال اوراق اختیار معامله دو روش متفاوت وجود دارد . چنانچه دارنده اوراق فقط در تاریخ سررسید اجازه اعمال داشته باشد اصطلاحا به این مدل ، اوراق اختیار معامله اروپایی گفته می شود. در روش دیگه دارنده اوراق اجازه و اختیار دارد تا تاریخ سررسید ( در یک بازه نه صرفا در یک روز مشخص) هر زمان اراده کند اوراق را اعمال کند به این نوع اصطلاحا اوراق اختیار معامله آمریکایی گفته می شود.
هدف از انتشار و معامله اوراق اختیار معامله
فلسفه وجودی آپشنها، کنترل ریسک تولیدکنندگان و فروشندگان کالا است ولی این اوراق صرفا بر روی داراییهای فیزیکی و صرفا توسط تولیدکنندگان و فروشندگان کالا مورد داد و ستد قرار نمیگیرد، بلکه طیف وسیعی از سرمایه گذاران و معامله گران این اوراق را با هدف کنترل ریسک یا کسب سود از طریق نوسان قیمتها مورد معامله قرار میدهند. بعلاوه این اوراق هم بر روی کالاهای فیزیکی هم روی دارایی های مالی مانند سهام و شاخصهای بورس منتشر میگردد.
اوراق اختیار فروش تبعی
بر اساس تعاریفی که ارائه شد؛ اوراق اختیار فروش تبعی که در بازار بورس ایران منتشر میگردد نوعی از اختیار فروش اروپایی است. برخی از ویژگیهای این اوراق عبارتند از:
- تنها کسانی می توانند این اوراق را بخرند که سهامدار شرکت باشند.
- امکان فروش اوراق تبعی تا سررسید وجود ندارد.
- سقف خرید این اوراق توسط هر شخص در اطلاعیه عرضه این اوراق مشخص می گردد.
- هر شخص به میزانی دارایی پایه چیست؟ که این اوراق را می خرد باید سهام شرکت را داشته باشد.
- چنانچه تا قبل از سررسید اوراق اختیار فروش تبعی، شخصی سهام خود را بفروشد و مجددا بخرد امکان استفاده از اوراق تبعی را نخواهد داشت.
با توجه به شرایط بالا، مشخصا انتشار این اوراق با هدف اطمینان دهی به سهامداران خرد، در جهت حداقل سودآوری، همچنین تشویق فرهنگ سهامداری میباشد.
نحوه اعمال و تسویه اوراق اختیار فروش تبعی
قبل از انتشار این اوراق، در اطلاعیه ای بنام اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی اطلاعات لازم در مورد این اوراق شامل نماد معاملاتی، دارایی پایه، تاریخ سررسید، قیمت اعمال، سقف خرید هر شخص حقیقی و حقوقی، تاریخ سررسید، حجم کل عرضه اوراق، ناشر، دوره معاملاتی، دامنه نوسان، حداقل حجم هر سفارش خرید و نحوه تسویه و اعمال این اوراق مشخص میگردد.
عموما تسویه این اوراق به سه صورت می تواند باشد:
الف: تسویه نقدی: در این روش چنانچه دارنده اوراق از اختیار فروش خود در تاریخ سررسید استفاده کند ناشر به قیمت اعمال که در اطلاعیه این اوراق مشخص شده، وجه نقد بحساب دارنده واریز میکند و سهام او را خریداری میکند.
ب: تسویه مابتفاوت قیمت روز و قیمت اعمال : در این روش، ناشر سهام را خریداری نمیکند؛ بلکه به اندازه مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت دارایی پایه در تاریخ سررسید بحساب دارنده اوراق واریز میکند.
ج: تسویه مابتفاوت از طریق واگذاری دارایی پایه: در این روش که کمتر کاربرد دارد در تاریخ سررسید ناشر به اندازه مابتفاوت قیمت اعمال و قیمت روز دارایی پایه، دارایی پایه به دارنده اوراق واگذار می کند.
ارزش اوراق اختیار فروش تبعی
باید توجه داشت که این اوراق، حداقل بازدهی را برای دارنده آن تضمین می کند ولی خرید آن به هر قیمتی توجیه ندارد.
بازده خرید این اوراق به شرح زیر است:
(مبلغ پرداختی بابت خرید سهام و اوراق فروش تبعی) / (مبلغ پرداختی بابت خرید سهام و اوراق فروش تبعی- مبلغ دریافتی بابت اعمال اوراق فروش تبعی)= بازده
بنابراین هرچقدر نرخ خرید این اوراق افزایش یابد بازده حاصل از معامله کمتر شده و از یک نرخ بالاتر حتی وجوهی برای خرید وجود ندارد.
مثالی از اوراق اختیار فروش تبعی
در 7 اردیبهشت 1400، صندوق بازارگردانی هلدینگ خلیج فارس اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، بر روی سهام شرکت پتروشیمی نوری نمود. در اینجا، صندوق بازارگردانی، ناشر و سهام شرکت پتروشیمی نوری، دارایی پایه میباشد.
شرایط این عرضه بشرح زیر می باشد:
همانطور که مشخص است تاریخ سررسید اوراق 15 اردیبهشت سال 1401 و قیمت اعمال 73761 ریال میباشد. سهامداران این شرکت، میتوانند تا سقف 30 هزار ورقه از این اوراق را خریداری کنند. در تاریخ انتشار این اوراق، قیمت سهام شرکت پتروشیمی نوری حدود 60.000 ریال بوده است. چنانچه شخصی این اوراق را خریداری کند و تا تاریخ سررسید نگهداری کند، در تاریخ مذکور دو حالت وجود دارد، چنانچه در 15 اردیبهشت 1401 قیمت هر سهم شرکت پتروشیمی دارایی پایه چیست؟ نوری کمتر از 73761 ریال باشد، دارنده این اوراق میتواند اوراق اختیار فروش را اعمال کرده و سهام خود را به نرخ 73761 به صندوق بازارگردانی خلیج فارس بفروشد. چنانچه قیمت هر سهم پتروشیمی نوری در تاریخ فوق بیشتر از 73761 باشد قاعدتا دارنده اوراق اختیار فروش، سهام خود را میتواند به قیمت بازار بفروشد و نیازی به اعمال این اوراق نیست و خود بخود این اوراق باطل میگردد. اولین معامله این اوراق در تاریخ 8 اردیبهشت به نرخ 121 ریال صورت گرفت. چنانچه شخص سهام این شرکت را در تاریخ مذکور به نرخ 60.000 ریال خریداری کند و اوراق اختیار فروش را نیز به نرخ 121 ریال خریداری کند، حداقل بازدهی این شخص به ازای هر سهم تا تاریخ سررسید (15 اردیبهشت 1401) برابر است با 22.6 درصد است.
0.226= (60000+121 ) / (60000-121-73761) = بازده
برای سادگی محاسبات کارمزدهای معاملاتی را در نظر نگرفتیم. در عمل با منظور کردن کارمزدهای خرید و فروش، بازده کمی کمتر از 22.6 درصد خواهد بود. در واقع با پرداخت 121 ریال به ازای هر سهم میتوان بازده حدود 22 درصدی را بیمه کرد. چنانچه در سررسید قیمت هر سهم نوری بیشتر از 73761 ریال باشد بازده شخص بیشتر از 22 درصد خواهد بود.
قرارداد آتی
کالایی که در قرارداد آتی باید تحویل داده شود باید دارای کمیت، کیفیت و استاندارد و باشد که زمان و محل تحویل آن نیز مشخص باشد. متغیر مورد اهمیت در معاملات آتی، قیمت می باشد که در طول معامله کشف می گردد.
تعریف قرارداد آتی:
قرارداد آتی (future contract) یا به اختصار آتی (futures)، توافق نامه ای می باشد که مبتنی بر خرید یا فروش دارایی در زمان معینی در آینده، و با قیمت مشخص است.
انواع قرارداد های آتی:
قرارداد های آتی به دو گروه اصلی طبقه بندی می شوند:
قرارداد های آتی کالا: شامل محصولات کشاورزی، فلزات، مواد نفتی و …
قرارداد های آتی مالی: ابزار هایی نظیر سهام، اوراق قرضه، ارز و …
در بازار های مالی کنونی، قرارداد ها بر پایه های دیگری همچون ارز، نرخ بهره و شاخص های بازار سهام بسیار متداول شده اند که نقش مهمی را در کنترل ریسک ایفا می کنند.
ویژگی های قرارداد های آتی:
قرارداد های آتی دارای ویژگی های زیر هستند.
اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻮدن ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻗﺮارداد:
شرایط استاندارد این نوع از قرارداد ها باعث می شود که نتوانند به صورت دقیق به همه نیاز های مشارکت کنندگان در بازار های مالی پاسخ بدهند. این شرط یکی از معایب قرارداد های آتی به شمار می رود.
ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﺑﻮرس (ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﻗﻴﻤﺖ):
بورس معاملات آتی مکانی معین برای خریداران و فروشندگان می باشد که از طریق سامانه الکترونیکی دارای استاندارد بورس، معاملات آتی انجام می گردد. این معاملات برای تمامی شرکت کنندگان در بازار به صورت عادلانه عرضه قابل عرضه می باشد.
کارگزاران و کارگزاری ها، سفارش های مشتریان را از طریق روش های موجود در سازمان بورس، در سامانه معاملاتی قرارداد های آتی قرار می دهند.
سپس معاملات ثبت شده بر اساس اولویت های قیمتی و در صورت مساوی بودن قیمت ها بر اساس اولویت زمانی انجام می گیرد.
بورس ها و کارگذاری ها خودشان حق معامله ندارند و نمی توانند مشتریان را وادار به معامله کنند در واقع می توان گفت که مسئولیت بورس و کارگزاری ها، ایجاد بازاری منسجم و شفاف به منظور کشف قیمت ها و انجام معاملات به صورت عادلانه می باشد.
تمامی بورس های سراسر دنیا به وسیله مقام ناظر کنترل می شوند. هر زمان یکی از اعضای معامله گر در بورس، قوانین و مقررات وضع شده را نادیده بگیرد، مشمول جریمه می شود و یا ممکن است که دارایی پایه چیست؟ ممنوع المعامله شود.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله تکالیف مالیاتی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
انواع قرارداد های آتی
اﺗﺎق ﭘﺎﻳﺎﭘﺎی، عدم ریسک اﻋﺘﺒـﺎری، وﺟﻮد مکانیسم وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ و کاهش ریسک اﻋﺘﺒﺎری:
اتاق پایاپای (روزانه) در هر بورس، نقش مهمی را برای تضمین عملکرد مالی قراردادهای آتی معامله شده ایفا می کند که به عنوان پشتوانه قابل اطمینان برای طرفین معامله می باشد.
ﻧﻘﺪ ﺷﻮﻧﺪگی ﺑﺎﻻ:
در این نوع از قرارداد ها، برای این که سرمایه گذار و معامله گر بتواند قرارداد آتی را به فروش رساند، به مالکیت آن دارایی معین نیاز ندارد و با انجام معامله پیش فروش می تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد.
در صورت نیاز به تحویل کالا، می تواند آن را از بازار فیزیکی تهیه کند که این امر میزان نقد شوندگی معاملات را تا حد بسیار زیادی افزایش می دهد.
اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮی ﭘﺎﻳﻴﻦ:
این ویژگی به دلیل توضیحات مورد اول می باشد.
پوشش ریسک:
از مهم ترین مزیت های قرارداد های آتی، خاصیت پوشش ریسک آنها می باشد. این خاصیت، به معنای اتخاذ موقعیتی در بازار می باشد که هدف آن کاهش یا از حذف ریسک ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت است.
هزینه اندک معاملات:
معاملات قرارداد های آتی نسبت به معاملات نقدی از هزینه معاملاتی کمتری برخوردار است.
اهرم مالی:
استفاده از اهرم مالی در معامله های قرارداد آتی از درجه ریسک بالایی برخوردار می باشد و به معامله گران فرصت کسب کردن میزان سود بالایی را می دهد به طوری که معامله گر با یک سپرده اولیه می تواند معادل کل ارزش دارایی تعهد شده، سود و یا زیان کسب کند.
نکته: مسئله ای که این ریسک را تشدید می کند اهرمی بودن معاملات آتی می باشد.
مشخصات قرارداد های آتی:
مشخصات قرارداد های آتی به شرح زیر می باشد.
ﻧﻮع دارایی ﭘﺎﻳﻪ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد کالا:
در قرارداد های آتی، کالا و یا دارایی ای که قرارداد آتی بر روی آن منتشر گردد را اصطلاحا دارایی پایه می گویند.
همچنین در بورس های کالایی در سراسر دنیا، بر روی دارایی های مختلفی از جمله محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فرآورده های نفتی و سایر محصولات قرارداد آتی منتشر می شود که با عنوان دارایی پایه قرارداد های آتی مورد معامله قرار می گیرند.
اﻧﺪازه ﻗﺮارداد آتی:
اندازه قرارداد مشخص کننده حجم دارایی ای می باشد که طی یک قرارداد باید تحویل داده شود. به عبارتی می توان گفت، مقدار استاندارد شده دارایی پایه را به اصطلاح، اندازه قرارداد می نامند.
در این نوع از قرارداد ها، اندازه هر قرارداد توسط بورس تعیین می گردد و سرمایه گذاران فقط می توانند مضرب های صحیحی از این مقادیر را مورد معامله قرار دهند.
دوره و ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻌﺎﻣﻼتی و ﺗﺎرﻳﺦ سررسید:
تاریخ سر رسید قرارداد های آتی بر روی یک کالا به صورت استاندارد و مشخص توسط بورس تعیین می گردد که تنها برای سررسید های معینی تعیین می شود که امکان انجام این گونه معاملات آتی در آنها وجود دارد.
وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ اوﻟﻴﻪ:
در توضیحات بخش اتاق پایاپای شرح داده شده است.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله رکود اقتصادی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
ویژگی های قرارداد های آتی
سایر مشخصات قرارداد های آتی:
- ﺣﺪ ﻧﻮﺳﺎن قیمت روزانه
- حداکثر ﺣﺠﻢ ﻫﺮ سفارش
- ﺳﻘﻒ ﻣﺠﺎز موقعیت ﻫﺎی ﺑﺎز
- ﺗﺤﻮیل و ﻣﻬﻠﺖ ﮔﻮاهی آﻣﺎدگی تحویل
- کارﻣﺰد ﻫﺎ و جرایم
بورس های معامله قرارداد آتی:
در کشور های مختلف جهان، بورس های زیادی برای معامله قرارداد های آتی وجود دارد که دو نمونه از بزرگ ترین بورس های آتی در آمریکا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بورس شیکاگو (CBOT)
- بورس تجاری شیکاگو (CME)
از بزرگ ترین بورس های آتی در اروپا نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بورس قرارداد های آتی و اوراق اختیار معامله بین المللی لندن (LIFFOE)
- بورس یورکس (Eurex)
سایر بورس های بزرگ، شامل:
- بورس Bolsa de Mercadoriasy Futures در سائو پائولو
- بورس آتی مالی بین المللی در توکیو
- بورس بین المللی در سنگاپور
- بورس آتی در سیدنی
نمونه های قرارداد های آتی:
از نمونه های قرارداد های آتی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- قرارداد های آتی بر روی نرخ بهره کوتاه مدت
- قرارداد های آتی بر روی نرخ بهره میان مدت و بلند مدت در آمریکا
- قرارداد های آتی یورو دلاری
معاملات قرارداد های آتی نرخ ارز:
این معاملات در مقایسه با پیمان های آتی نرخ دارایی پایه چیست؟ دارایی پایه چیست؟ ارز بسیار کم می باشند که عمدتا به معاملات صورت گرفته در بورس شیکاگو محدود می گردند.
بیشتر معاملات آتی نرخ ارز، روی ارز های زیر صورت می گیرد:
- یورو
- دلار کانادا
- فرانک سوئیس
- ین ژاپن
- پوند انگلیس
- پزو مکزیک
- دلار استرالیا
فواید قرارداد آتی:
- تثبیت قیمت فروش برای آینده
- حفظ قیمت مورد نظر
- جلوگیری از نوسان قیمت
- اطمینان از دریافت میزان کالا (سهام) در زمان مورد نظر با قیمت تثبیت شده
- کسب سود برای معامله گر به وسیله نوسانان قیمت قرارداد آتی
پوزیشن های معاملاتی:
پوزیشن(Position) معامله زمانی صورت می گیرد که معامله گر در روز، معامله ای انجام دهد در واقع می توان گفت، یک معامله گر در شروع کار روزانه که هنوز هیچ گونه معامله ای انجام نداده است، هیچ موضعی اتخاذ نکرده است.
در این صورت، هیچ تعهدی وجود ندارد، اما به محض این که وارد بازار شود و شروع به انجام معامله نماید، این معامله گر پوزیشن Long را اتخاذ می کند.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله اوراق مالی اسلامی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
ویژگی های قرارداد آتی
Long Position:
واژه Long در زبان انگلیسی دقیقا به معنای مالکیت است و در واژگان بورس به موقعیت فردی اطلاق می شود که اوراق بهادار، کالا، ارز و مانند آنها را خریداری کرده و یا نگهداری می کند و امیدوار است که قیمت آنها افزایش یابد.
در بازار آتی، به افرادی که مبادرت به خرید قرارداد آتی کنند، به گونه ای دارایی پایه چیست؟ که متعهد شوند، در تاریخ انقضا دارایی پایه را تحویل بگیرند، اصطلاحا می گوییم موقعیت Long را اتخاذ کرده اند.
در بازار بورس آتی ایران، فردی که قرارداد آتی را می خرد و خود را متعهد به خرید دارایی پایه بر اساس ضوابط استاندارد بورس در تاریخ معینی می نماید، اصطلاحا موقعیت خرید یا موقعیت تعهدی خرید اختیار کرده است و اگر تا موعد سر رسید قرارداد، موضع خود را حفظ کند، لازم است که دارایی پایه را خریداری نماید.
Short Position:
به موقعیت فردی که قرارداد فروش اوراق بهادار، کالا، ارز و امثال آن را را منعقد کرده باشد، اصطلاحا Short می گویند.
در واقع می توان گفت که، موقعیت Short به موقعیت کسی گفته می شود که تعدادی قرارداد آتی در بازار آتی به فروش رسانده است و هنوز از طریق یک معامله جبرانی (خرید قرارداد آتی) موقعیت خود را در بازار مسدود نکرده است.
موقعیت تعهدی باز:
موقعیتی است که تعهدات دارنده موقعیت به یکی از روش های زیر ساقط نشده است:
- بستن موقعیت (معامله معکوس)
- معاوضه فیزیکی
- تسویه نقدی
- تحویل
همگرایی قیمت آتی با قیمت نقدی:
هر چه تاریخ (موعد) سر رسید قرارداد آتی نزدیک تر می شود، می توان نتیجه گرفت که قیمت آتی به سمت قیمت نقدی میل می کند و در سر رسید قرارداد آتی، قیمت آتی با قیمت نقدی برابر و یا خیلی نزدیک می شود.
در این صورت معامله گران فرصت های آربیتراژی زیر را خواهند داشت:
- فروش یک قرارداد آتی
- خرید دارایی
- تحویل دارایی
انجام این سه گام، باعث ایجاد سودی معادل اختلاف قیمت آتی و قیمت نقدی برای معامله گر می شود.
معاملات CFD؛ پل ورود معاملهگران به زمین بزرگان
منظور از معاملات CFD چیست و این معاملات چگونه انجام میشوند؟ تفاوت معاملات CFD با سایر معاملاتی که در بازار های مالی در جریان است چیست؟ چگونه معامله CFD انجام دهیم؟ استفاده از اهرم و مارجین چه تاثیراتی بر معاملات CFD میگذارد؟ به طور کلی نحوه انجام معاملات CFD تا حدی ، شبیه به معاملات فیوچرز است. در این نوع معاملات، معاملهگران امکان کسب سود، چه از ریزش و چه از رشد قیمت را دارند. در ادامه این مقاله مفهوم معاملات CFD را بیان میکنیم و به پاسخ سوالات فوق میپردازیم.
↵ مفهوم معاملات CFD
بسیاری از معاملهگران فعال در بازار های مالی در سراسر دنیا، دوست دارند سهام شرکت های بزرگ و معتبر و یا ارزهای ارزشمند و گران قیمت را معامله کنند و از خرید و فروش آن ها سود کسب کنند. بر اساس سیستم سنتی دنیای معاملهگری، اگر کسی برای مثال قصد خرید یک تعداد مشخصی از سهام شرکت اپل را داشته باشد ، باید بهای آن را کامل بپردازد و تبدیل به یکی از سهامداران حقوقی یا حقیقی شرکت اپل شود. انجام این کار برای بسیاری از افراد مقدور نیست. ممکن است شخصی به بازار های جهانی دسترسی نداشته باشد. و یا ممکن است سرمایه کافی برای خرید سهام یک شرکت بزرگ را نداشته باشد.
در این مرحله، امکان انجام معاملات CFD به کمک معاملهگران میآید. بر اساس شرایط ویژهای که به لطف وجود انجام این معاملات برای معاملهگران فراهم شده، خریداران و فروشندگان سهام ها و ارزهای مختلف میتوانند بر روی رشد و ریزش یک سهم یا ارز خاص، معاملهای منعقد کنند. بر دارایی پایه چیست؟ اساس تحلیل خود، اگر پیش بینی درستی کرده باشند، سود کسب کنند. در این حالت معاملهگران صاحب واقعی سهام و ارز مورد نظر نیستند. فقط از نوسانات ارزش ، دارایی مورد نظر، کسب سود میکنند یا متحمل زیان میشوند.
کلمه CFD مخفف عبارت Contract For Difference است. معدل آن در فارسی برابر است با قرارداد مابه التفاوت. به عبارتی بر اساس این نوع از قراردادها، معاملهگر بدون اینکه ارزش واقعی و کامل یک دارایی را پرداخت کند. میتواند با پرداخت مبلغ مشخصی، معاملات خرید (Long) یا فروش (Short) باز کند. از افت و خیز ارزش دارایی مورد نظر، نوسانگیری کند. سهام، ارز یا هر دارایی را که این نوع معامله روی آن انجام شود را به عنوان دارایی پایه میشناسیم.
↵ تفاوت معاملات CFD با سایر معاملات
⇐ تفاوت معاملات CFD با معاملات اسپات (Spot)
یکی از مهمترین تفاوت های معاملات CFD با معاملات اسپات، دو طرفه و یک طرفه بودن آنهاست. در معاملات CFD با توجه به نوع پوزیشن معاملاتی که معاملهگر آن را باز میکند، میتواند از رشد و ریزش قیمت سود کند. یعنی اگر پیش بینی کند که قیمت رشد میکند، وارد پوزیشن خرید میشود. در ادامه اگر قیمت رشد کند، سود و اگر قیمت ریزش کند ، ضرر میکند. در حالتی که پیش بینی کند روند قیمتی حالت نزولی پیدا خواهد کرد، با ریزش قیمت سود و با رشد قیمت ضرر میکند. اما در معاملات اسپات، معاملهگران فقط میتوانند از رشد قیمت سود کسب کنند.
⇐ تفاوت معاملات CFD با معاملات آتی یا فیوچرز (Futures)
معاملات CFD و معاملات آتی از لحاظ دو طرفه بودن مشابه یکدیگرند. تفاوت این معاملات در مدت زمان آنهاست. در معاملات فیوچرز، خریدار و فروشنده بر سر یک تاریخ مشخص توافق میکنند، که در آن تاریخ معامله فسخ شود. ولی در معاملات CFD، هر طرف قرارداد میتواند بدون استرس و محدودیت تا هر زمان که بخواهد معامله را باز نگه دارد و هر زمان که بخواهد پوزیشن معاملاتی خود را ببندد. در صورت تحلیل درست و محقق شده، سود خود را دریافت کند.
↵ چگونه معامله CFD انجام دهیم؟
برای انجام معاملات CFD باید در یک کارگزاری یا صرافی که امکان انجام این معاملات را برای کاربران خود فراهم میکند ، حساب باز کنید. به وسیله این حساب کاربری شما میتوانید ارزش دارایی های پایه مختلف در بازارهای مالیای که مجوز انجام معاملات CFD را بر روی دارایی های موجود در خود صادر کردند ، را خرید و فروش کنید. نکته حائز اهمیت درباره این موضوع این است که برخی از بازارها به علت امکان کسب سود های زیاد به وسیله نوسان گیری با اهرم های ضریب بالا ، مجوز انجام این معاملات را صادر نمیکنند.
↵ اهرم و مارجین در معاملات CFD
به وسیله اهرم (Leverage) ارزش سرمایه معاملهگر چندین برابر میشود. معاملهگر میتواند با ارزش بیشتر از ارزش واقعی سرمایه خود، اقدام به انجام خرید و فروش کند. به وسیله اهرم، حاشیه سود و زیان معامله نیز چندین برابر میشود. به همین دلیل از اهرم ها در بازار های مالی به عنوان شمشیر دو لبه، یاد میشود. زیرا میتواند به آسانی، سود زیادی نصیب معاملهگران کند. در عین حال میتواند تمام سرمایه آنها را نیز نابود کند.
مفهوم مارجین در معاملات CFD تا حد زیادی مشابه همان اهرم است. به طور کلی مارجین در این معاملات عبارت است از مقدار سرمایه مورد نیاز برای باز کردن و باز نگه داشتن یه معامله اهرم دار.
↵ سخن پایانی
معاملات CFD پنجره جدیدی برای معاملهگرانی که سرمایه کافی برای خرید و فروش سهام شرگت های بزرگی مانند گوگل ، اپل و … و یا رمز ارزهای گران قیمتی مانند بیتکوین را ندارد، باز کرده است. در این نوع معاملات، خریداران و فروشندگان ارزش واقعی دارایی را پرداخت نمیکنند. در اصل بر سر نوسانات ارزش آن معامله میکنند. معاملات CFD از حیث دو طرفه و یک طرفه بودن با معاملات اسپات و از حیث زمان بندی با معاملات آتی یا فیوچرز تفاوت هایی دارند. در متن مقاله، چگونگی انجام اینگونه معاملات و رابطه اهرم های معاملاتی با آن را بیان کردیم.
سرمایهگذاران و معاملهگران با تجربه و فعال در بازار ارزهای دیجیتال، در آکادمی آینده گرد هم آمدند تا برگزاری دوره های آموزش ارزهای دیجیتال در مشهد (به صورت حضوری) و سایر شهرها (به صورت غیر حضوری) ، گام موثری در راستای کمک برای رسیدن دانش آموختگان خود به شرایط مالی خوب بردارند. برای دریافت مشاوره رایگان و اطلاع از جزئیات و سرفصل های دوره های آموزشی این مجموعه، میتوانید اطلاعات خود را برای ما ارسال کنید.
سرمایه گذاری چیست
سرمایه گذاری چیست ، انواع سرمایه گذاری ، بهترین سرمایه گذاری ، مقاله سرمایه گذاری ، تعریف سرمایه گذاری ، فرصت های سرمایه گذاری
چند لحظه صبر کنید.
امتیاز : 4.6
تعداد رای : 156
رویه های حسابداری:
مدیریت واحد تجاری باید رویه های خدمات حسابداری را به گونه ای انتخاب و اعمال کند که صورت های مالی با اتمام الزامات استانداردهای حسابداری مربوط مطابقت داشته باشد .برای رسیدن به پاسخ دقیق از دانستن پاسخ سرمایه گذاری چیست؟ تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید
سرمایه گذاری ها :
سرمایه گذاری نوعی دارایی است که واحدهای بنگاه اقتصادی برای کسب منابع اقتصادی از جمله دریافت منابع (به شکل سود سهام و سود تضمین ) افزایش ارزش ، پوشش ریسک های آتی یا مزایای دیگر ( مانند مزایای ناشی از مناسبات تجاری ) نگهداری می کند.
سرمایه گذاری بلند مدت :
طبقه ای از سرمایه گذاری هاست که به نیت استفاده مستمر در فعالیت های واحد تجاری نگهداری می شود . سرمایه گذاری هنگامی به عنوان دارایی غیر تجاری طبقه بندی می شود که نیت نگهداری آن برای زمان طولانی به طور مشهودی قابل اثبات باشد .
سرمایه گذاری جاری :
به طبقه بندی ای از سرمایه گذاری ها گفته می شود که سرمایه گذاری دارایی پایه چیست؟ بلند مدت نباشد.
سرمایه گذاری سریع معامله در بازار :
نوعی سرمایه گذاری است که برای آن بازار فعال آزاد و در دسترس وجود دارد به طوری که از طریق آن بتوان به ارزش بازار یا شاخصی قابل اتکا که محاسبه ارزش بازار را امکان پذیر سازد دست یافت .
اوراق مشتقه :
ابزار مالی یا قرارداد دیگری که دارای سه ویژگی زیر است :
الف : ارزش آن در واکنش به تغییرات قیمت دارایی پایه مانند سهام و کالا تغییر کند. ب : مستلزم سرمایه گذاری خالص اولیه نباشد یا در مقایسه با سایر قراردادهایی که انتظار می رود در برابر تغییر عوامل بازار واکنش مشابهی نشان دهند. سرمایه گذاری خالص اولیه کمتری نیاز داشته باشد . پ : در آینده تسویه شود.
سهام جایزه :
عبارت است از توزیع سهام بین صاحبان سهام واحد تجاری از محل سود انباشته ، اندوخته ها یا صرف سهام که با توجه به اصلاحیه قانون تجارت موکول به تصویب مجمع عمومی فوق العاده است . حق تقدم : با توجه به مفاد ماده 166 اصلاحیه قانون تجارت حقی است قابل نقل و انتقال متعلق به صاحبان دارایی پایه چیست؟ سهام واحد تجاری که هنگام خرید سهام جدید به نسبت سهامی که مالکند به ایشان تعلق می گیرد.
خالص ارزش فروش :
عبارت است از مبلغ وجه نقد یا معادل آن که از طریق فروش دارایی در شرایط عادی و پس از کسر کلیه مخارج فروش حاصل می شود .
انواع سرمایه گذاری :
سرمایه گذاری ممکن است به اشکال مختلفی صورت گیرد و به دلایل گوناگونی نگهداری شود . برخی سرمایه گذاری ها ممکن است در قالب اوراقی که بیانگر دارایی پولی برای دارندگان این گونه اوراق است ظاهر شوند (نظیر برخی اوراق مشارکت ) برخی از این سرمایه گذاری ممکن است متضمن سود تضمین شده حداقلی باشند . سرمایه گذاری ها همچنین می توانند در قالب مالکیت سرمایه یک واحد تجاری دیگر ظاهر شوند. این سرمایه گذاری ها بیانگر حقوق مالی است . سایر اشکال سرمایه گذاری ها شامل نگهداری فلزات گرانبها یا دیگر کالاها از جمله آثار هنری است . سرمایه گذاری های مختلف از نظر سهولت تبدیل به وجه نقد یا سایر دارایی ها ، میزان داد و ستد و ماهیت بازار مربوط ویژمتفاوتی از خود بروز می دهند.
دیدگاه شما