روش های تعیین حد سود و حد ضرر – قسمت اول
اگر در بازار مدتی فعالیت داشته اید و با مفاهیم کلی آن آشنایی داشته باشید، به احتمال زیاد با مفهوم “حد سود” و “حد ضرر” نیز آشنایی دارید. اگر هم مبتدی هستید و به تازگی وارد دنیای معامله گری شده اید، هیچ اشکالی ندارد. ما در طلاچارت سعی میکنیم به ساده ترین شکل ممکن این مفاهیم و روش های صحیح پیاده سازی آن را برای شما توضیح دهیم.
حد سود و حد ضرر چیست؟
تقریبا کاربرد آنها از نامشان مشخص است. اما تعریف دقیق تری از آنها را مجددا ارائه میدهیم.
حد سود یا Take Profit: هنگامی که وارد معامله ای می شویم و آن معامله در جهت دلخواه ما پیش میرود، باید مکانی را برای خارج شدن از آن معامله با سود در نظر بگیریم. مکان قرار گیری حد سود جایی است که ما این احتمال را میدهیم که معامله انجام شده مجددا در خلاف جهت ما برگشت کند و سودمان را کاهش دهد.
چندین روش برای مشخص کردن مکان قرار گیری حد سود قرار دارد که همه آنها بستگی به استراتژی معاملاتی شما دارد. در ادامه با مثال های مختلف به شرح کامل پیاده سازی حد سود خواهیم پرداخت.
حد ضرر یا Stop Loss: مطمئن باشید قرار دادن حد ضرر یکی از مهمترین کارهایی است که هر تریدری باید انجام دهد. حد ضرر باعث می شود شما در برابر زیان های ناخواسته و سنگینی که در اثر روندهای بزرگ و یا حرکت های بسیار سریع ایجاد میشوند، بیمه شوید.
بگذارید اهمیت قرار دادن حد ضرر را با یک مثال به شما نشان دهم. این مثال برای افرادی که بدون حد ضرر اقدام به معامله می کنند بسیار تامل برانگیز خواهد بود.
فرض کنید معامله خریدی را روی اونس طلا در قیمت ۱۵۲۶ دلار و سطح حمایتی بسیار مستحکمی که در تایم هفتگی مشاهده می شود انجام داده ایم.
قیمت افت می کند معامله ما زیانده میشود. اکنون سعی میکنیم با امیدواری و اینکه بازار مجددا به بالای سطح حمایتی برمیگردد، پوزیشن خرید خود را با ضرر خاتمه ندهیم و یا بدتر از آن، به حجم خریدهای خود اضافه کنیم.
ببینیم چه اتفاقی افتاده است.
۵ سال گذشته است و قیمت هنوز به نقطه ای که ما پوزیشن خرید گرفته ایم بازنگشته است. میبینید که هر چیزی در بازار می تواند رخ دهد.
ممکن است بازار مجددا به نقطه ورود شما بازگردد؛ اما چه زمانی؟ شاید چند سال دیگر!
استفاده از حد سود و حد ضرر کاملا ضرروی است. مخصوصا استفاده از حد ضرر. چرا که جلوی نابودی سرمایه تان را خواهد گرفت. در این مطلب میخواهیم روش تعیین صحیح نقاط قرار گیری حد سود و حد ضرر را به شما نشان دهیم.
روش تعیین حد سود بر اساس روش های مختلف
تعیین حد سود بستگی به استراتژی شما دارد. اگر استراتژی شما نمی تواند حد سود مشخصی به شما بدهد، پس کاملا بیخیال آن شوید و سراغ یک استراتژی دیگر بروید! در ادامه روش های مختلفی که برای تعیین حد سود به کار میروند را بررسی خواهیم کرد.
حد سود ثابت
در این روش حد سود شما ثابت است. فرض کنید در بازار سکه آتی فعالیت می کنید. برای هر معامله ای که انجام میدهید ۱۰ هزار تومان حد سود در نظر میگیرید و با رسیدن به هدف ۱۰ هزار تومانی از بازار خارج می شوید.
روش ساده ای است اما معایبی نیز دارد. ممکن است بازار بر اساس نواحی مهمی که مدنظر معامله گران بازار قرار دارد، اصلا توان این را نداشته باشد که به حد سود شما دستیابی پیدا کند. یا اینکه در بین این فاصله ۱۰ هزار تومانی یه ناحیه حمایتی یا مقاومتی وجود داشته باشد و باعث جلوگیری از حرکت به سمت هدف شود.
حد سود بر اساس شناسایی نواحی مهم چارت
در این روش نواحی مهم چارت را شناسایی کرده و پس از ورود به معامله، حد سود را روی نقطه بعدی قرار خواهیم داد.
در تصویر زیر مشاهده می کنید که قیمت به حد سودهای تعیین شده توسط ما رسیده است. هر سه سطح نیز به وسیله شناسایی نواحی مهم چارت تعیین شده اند.
استفاده از الگوهای قیمتی
الگوهای قیمتی (مثلث -متقارن، کاهشی، افزایشی-، دوقلو، سر و شانه و …) هر کدام حد سودهای منحصر به خود را دارند که کار را برای تریدرها راحت می کند. قبلا در طلاچارت الگوهای قیمتی مختلفی را معرفی کرده ایم که با خواندن مطالب مرتبط با هرکدام در بخش ۰ تا ۱۰۰ تحلیل تکنیکال می توانید روش تعیین حد سود آنها را نیز یاد بگیرید.
در ادامه با یک مثال ساده جلو خواهیم رفت.
در تصویر زیر بر اساس هدف تکنیکالی الگوی دوقلو هدف را مشخص کرده ایم و قیمت نیز به آن برخورد کرده است.
حد سودهای محاسباتی
برخی از روش ها مثل کاماریلا و پیوت پوینت نیز حد سودهای محاسباتی دارند که با استفاده از فرمول های ساده ریاضی بدست می آیند. در روش کاماریلا و پیوت پوینت با فرمول های محاسباتی سطوح قیمتی مختلفی حد سود و زیان مشخص می شوند که از آنها برای ورود به معامله و تعیین حد سود استفاده می شود.
تعین حد سود و حد ضرر
حد سود میزانی از سود است قبل از آغاز معامله توسط تریدر یا معامله گر تعیین می شود، یعنی اینکه یک تریدر قبل از اینکه بخواهد پوزیشن معاملاتی خود را باز کند و یا یک معامله را آغاز کند تخمین میزند که از این معامله چه مقدار سود عایدش می شود
حد ضرر مقدار ضرری است که یک تریدر یا یک معامله گر می پذیرد در آن سوی یک معامله ضرر کند. می دانیم که هر معامله ای در بازارهای مالی و چه در خارج از بازارهای مالی دو سو دارد، یکی ضرر و یکی سود ! پس هر معامله گری که می خواد وارد یک معامله جدید شود باید بداند که یک طرف معامله ضرر است و تنها معامله ای از لحاظ ریاضی و منطق ارزش ریسک کردن دارد که سودش از ضررش بیشتر باشد . یعنی حد ضرر ما همیشه از حد سود ما کمتر است!
حد سود یا take profit (TP)
تیک پروفیت ویا حد سود به معنای خروج از یک معامله سوده از پیش تعیین شده می باشد که بر اساس تحلیل ما پیش رفته و در زمان و قیمت مورد نظر به سود رسیده است. معامله گر در محل حد سود به خروج از معامله و دریافت سود هایش میاندیشد
حد سود همیشه نسبتی به اندازه دو یا سه برابر حد ضرر تعیین می شود. اگر ما بخواهیم حد سود را به اندازه حد ضرر در نظر بگیریم تحلیل ما با شیر یا خط انداختن هیچ فرقی ندارد !
زیرا در هر دو مورد ما وارد یک معامله قمار گونه شده ایم ، اما اگر ریسک به ریوارد ما یا همان سود به ضرر ما مقادیری به نسبت های یک به دو ،یک به سه ، یک به پنج و یا یک به ۷ و بالاتر باشد این معامله بسیار منطقی و پولساز خواهد بود.
پس در تعیین حد سود، داشتن استراتژی و خط فکر معامله گری و پیاده سازی آن بسیار حائز اهمیت است
حد سود حد ضرر حد درد سیو سود
حد ضرر یا stop loss (SL)
به معنای خروج از یک معامله ضررده می باشد که متاسفانه بر خلاف تحلیل ما پیشرفته و قبل از انجام آن معامله ریسک آن را پذیرفته ایم، مقدار ضرر را برای خود مشخص کردهایم و آن مقدار را حد ضرر می گویند .معاملگر در این محل با تمرکز و تسلط بر خود از معامله خارج میشود تا از ضرر های بیشتر جلوگیری نماید .
حد سود و حد ضرر فقط توسط استراتژی معاملاتی ما مشخص می گردد
فردی که استراتژی معاملاتی اش خط روند ها و یا کانال کشی بر روی روند ها می باشد حد ضرر و حد سود خود را بر روی ضلع های آن کانال ها مشخص می کند و یا حد ضرر و حد سود خود را بر روی خط های روند مشخص میکند
یا فرد دیگری که استراتژی اش بر مبنای مووینگ اوریج ها تنظیم شده است حد ضرر و حد سودش برخورد با مووینگ اوریج تعیین می کند استراتژی عضو لاینفک تعیین حد ضرر و حد سود است استراتژی است که به شما می گوید قبل از باز کردن یک موقعیت و یا یک معامله چرا آن موقعیت را باز می کنید؟! چقدر توقع سود کردن دارید ؟! و حاضرید چه قدر ضرر برای رسیدن به آن سود را بپذیرید
حد سود حد ضرر حد درد سیو سود
حد سود و حد ضرر اتوماتیک
در بازارهای پیشرفته بین المللی برای اینکه معامله گر قبل از باز کردن یک معامله تکلیف خود را با میزان سود و میزان ضررش روشن کرده باشد و قاطعانه نسبت به باز کردن آن معامله اقدام کند قابلیت ست کردن حد سود و حد ضرر وجود دارد . متاسفانه آپشنی که در بازار بورس ایران جایش خالی است
قبل از این که معامله خود را باز کنید برای آن پلتفرم معاملاتی تعریف میکنید که من پیش بینی می کنم 40 درصد سود کنم و تیپی یا همون حد سود خود را 40 درصد بالاتر از قیمت فعلی قرار میدهید در ازای مثلاً ۱۰ درصد ضرر حد سود و زیان و استاپ لاس خود را ۱۰ درصد زیر قیمت فعلی ست می کنید و سپس دکمه ورود را میفشارید
در بازار ایران و بورس اوراق بهادار شما باید به صورت دستی این کار را انجام دهید که گاها دیده میشود معاملهگران نوپا و آماتور در میانه راه حد ضرر و حد سود خود را شروع به دستکاری کرده و یادشان می رود که با چه استراتژی وارد شدند.
برای همین توصیه من به شما اینست که بر روی یک کاغذ مکتوب حد ضرر و حد سود و استراتژی و دلیل ورود خود را بنویسید تا در میانه راه که فشار روانی معامله غالب شد به آن رجوع کنید .
حد سود حد ضرر حد درد سیو سود
تعیین حد سود و حد ضرر take profit stop loss
اما اگر یک نسخه اولیه و کلی برای میزان حد ضرر و حد سود در نظر بگیریم میتوان گفت در معاملات کوتاه مدت حد ضرر را به اندازه ۸ تا ۱۰ درصد در نظر میگیرند ودر معاملات میانمدت و بلندمدت حد ضرر را ۱۰ تا ۲۰ درصد در نظر میگیرند از آن طرف حد سود در معاملات کوتاه مدت بین ۲۰ تا ۳۰ درصد در نظر گرفته می شود و در معاملات بلند مدت بین 60 تا 100 درصد در نظر گرفته می شود
حد سود حد ضرر حد درد سیو سود
اما مهمتر از تعیین حد ضرر و حد سود در یک معامله پایبندی و اجرای آن است که در بسیاری از معاملهگران آماتور و گاهن حرفهای مشاهده میشود که بعد از رسیدن قیمت به حد ضرر ، حد ضرر خود آن را جابجا کرده تا معامله خود را نبندند که شاید تحلیلشان درست از آب در بیاید!!
در صورتی که مطمئنا قبل از وارد شدن به معامله می دانستند که آن نقطه حد ضرر ، جایی است که تمام ریسمان های امید پاره می شود و دیگر نباید ادامه دهند اما فشار روانی در حین معامله باعث می شود که این حرکت اشتباه را مرتکب شوند و حساب خود را غرق در زیان کند
در کنار حد سود و حد ضرر مفهومی به نام حد درد نیز قابل بررسی است
حد درد در معاملگری
حد درد فراتر از حد ضرر است . حد ضرر یک پارامتر تکنیکالی و فنی است که با استراتژی شما تعیین می شود و شما می دانید که با رسیدن قیمت به آن حد تحلیل شما اشتباه از آب درآمده و باید از آن خارج شویم اما حد درد یک پارامتر روانی است که شما با از دست دادن مبلغ آن بسیار رنجیده و ناراحت می شوید و تمرکز خود را از دست میدهیم
اگر حد ضرر شما به حد درد شما منطبق باشد معاملات شما با ریسک بسیار زیادی مواجه هست یعنی اینکه اگر شما مقدار پول زیادی را وارد معاملات میکنید که ۱۰ درصد ضرر آن برای شما عذاب آور و ناراحت کننده است شما حد درد خود را با حد ضرر خود منطبق کردید و تنها راه جلوگیری از رسیدن به حد درد در معاملات وارد کردن مقدار اصولی و حساب شده پول اولیه به معاملات است
برای مثال گفتم در معاملات شما 10 درصد حد ضرر در نظر میگیرید . حال اگر بیشتر از ظرفیت و توانایی خود پول وارد معامله کنید آن 10 درصد میشود مبلغ زیادی که از دست دادنش باعث ناراحتی شما میشود . پس باید مبلغی به عنوان بالانس حساب حد سود و زیان وارد معامله شود که حد درد شما را نشانه نگیرد .
در کنار آن تعیین حد ضرر ما باید با حد سود و سیو سود نیز آشنا شویم
سیو سود
سیو سود به برداشت وجه و خارج شدن از معامله همراه با سود گفته می شود . این تکنیک به روشهای مختلفی انجام میشود که دو مورد آن را به شما آموزش خواهیم داد
در آموزش حمایت و مقاومت به شما تعیین سطوح را آموزش دادم .وقتی میخواهیم حد سودی را مشخص کنیم اولین قدم تعیین این سطوح می باشد
حال فرض کنید که ما در یک روند صعودی میخواهیم حد سود خود را مشخص کنیم لذا تمام مقاومت های سر راه ما می تواند حد سود ما باشد که ما در ابتدای کار دو تا از مقاومت های پیش رو را به عنوان دو تا از تیپی ها انتخاب می کنیم به همین شکل حمایت قبلی هم می شود حد ضرر ما
همانطور که در قسمت قبل گفته شد فاصله قیمت تا اولین تیپی باید حداقل ۳ برابر فاصله قیمت تا اولین حد ضرر باشد تا یک معامله با ریسک به ریوارد یک به سه داشته باشیم
حا که محل های تی پی و استاپ لاس ما مشخص شد معامله را آغاز می کنیم، برفرض مثال تحلیل ما درست پیش رفت و قیمت به اولین مقاومت ما که همان اولین تیپی ما میباشد می رسد .اینجا دو اقدام میتوانیم انجام دهیم
اقدام اول آنکه بر روی همین تیپی به صورت کامل از معامله خارج شویم و منتظر یک معامله بهتر دیگر با پتانسیل بیشتر شویم ،این نوعی سیو سود است .سیو سودی که به صورت کامل انجام می شود
اقدام دوم به این شکل است که شما اینجا مثلاً ۵۰ درصد از سود خود را از معامله خارج میکنید و منتظر می شوید تا قیمت سقف پیشرو را بشکند و به تیپی دوم شما برخورد کند
در این حالت اگر قیمت نتواند سطح پیش رو که همان تیپی اول شماست را بشکند و به پایین برگردد شما ۵۰ درصد از سود خود را برداشته اید و ۵۰ درصد مابقی را در همان نقطه ورود خارج می شوید و اصطلاحاً سربهسر می شوید
اما از طرف دیگر اگر قیمت بتواند سطح پیشرو را بشکند و به تیپی دوم شما برخورد کند شما سودی دو برابر حالت اول با نصف دارایی خود کسب کرده اید که می تواند بالانس حساب شما را رشد خوبی دهد .
حد سود حد ضرر حد درد سیو سود
#حد ضرر
?چند نکته کلیدی در تعیین حدضرر
– حدضرر را در معاملات کوتاه مدت روی محدوده حمایت در موج نزولی قبلی قرار دهید (به شرطی که بین 8 تا 10 درصد باشد)
– اگز دیدگاه شما میان مدت است حدضرر را روی محدوده حمایتی معتبر بین 15 تا 20 درصد قرار دهید.
– وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت کردید، حدضرر را روی مقاومت شکسته شده که حالا به عنوان حمایت عمل میکند قرار دهید.(تسطیح سطوح)
– اگر حدضرر را در فاصله کوتاهی از قیمت خرید قرار دهید، در معاملات کوتاه مدت ممکن است به دلیل نوسان زیاد قیمت، خروج زودهنگامی از بازار داشته باشید (سهم خیلی زود فروخته شود.)
– اگر حدضرر را در فاصله زیادی از قیمت خرید قرار دهید، باعث زیان بیشتر شما میشود. (سهم خیلی دیر فروخته میشود)
بنابراین یافتن حدوسط در تعیین حدضرر استراتژی هوشمندانه و بهتری میباشد.
– همیشه به حدضرر تعیین شده عمل کنید. اگر پس از عمل کردن به حدضرر، رشد سهم شروع شد، نیازی نیست خودتان را ملامت کنید و از آن به بعد در تعیین حدضرر دقت و مطالعه بیشتری انجام دهید. به جای ناراحت بودن، در عوض خوشحال باشید که براساس استراتژی تان معامله را انجام داده اید.
– برخی از افرادی که به دید بلندمدت سرمایه گذاری میکنند اعتقادی به تعیین حدضرر ندارند. شما هم اگر به وضعیت بنیادی شرکت مطمئن هستید و قصد سرمایه گذاری بیش از 9 ماهه دارید میتوانید حدضرر تعیین نکنید
دو مفهوم مهم در مدیریت ریسک
معاملهگرانی که در بورس بازارهای مالی با دیدگاه کوتاهمدت و میانمدت فعالیت میکنند معمولا برای تعیین زمان خروج خود از معاملات از حد حد سود و زیان سود و حد ضرر استفاده میکنند. این سرمایه گذاران که بیشتر بر اساس تحلیل تکنیکال به خرید و فروش در بازارهای مالی مانند سهام، ارز و … مشغول هستند، اغلب برای میزان سود و زیان خود محدودههایی را تعیین میکنند. در این حالت، خروج از معامله با هدف کاهش زیان و افزایش سود انجام میشود. فرض کنید شخصی سهامی را در قیمت ۲۰۰ تومان خریده است. او بر اساس حد سود و زیان نتایج تحلیلی که روی این سهام انجام داده – که معمولا از جنس تحلیل تکنیکال است – تصمیم میگیرد با رسیدن قیمت به اولین سقف قیمتی مورد انتظار، مثلاً ۲۲۰ تومان سهام خود را به فروش برساند. در صورتی که قیمت سهام به ۱۸۰ تومان کاهش یابد نیز او سهام خود را خواهد فروخت. در این حالت، حد ضرر او ۱۸۰ تومان خواهد بود.
همه افراد فعال در بورس، می دانند که برای موفقیت و کسب سود و درآمد در این بازار باید با مبحث حد سود و حد ضرر در بورس آشنا باشند تا با به کار گیری آن میزان سود و دارایی خود را افزایش دهند.در بازار بورس ، افراد برای کسب درآمد به فعالیت هایی چون معامله گری، سرمایه گذاری و خرید و فروش سهام روی می آورند. اما باید بدانند که برای کسب سود و درآمد در این بازار باید نکات بسیار مهمی را رعایت کنند. یکی از این نکات مهم، توجه به حد سود و ضرر در بورس می باشد.
مفهوم حد ضرر:
تشخیص قیمت و زمان فروش سهام، نیاز به تجربه و اطلاعات کافی دارد. برای حفظ سرمایه و رسیدن به سود، لازم است قبل از خرید هر سهمی روندها، مقاومتها حمایتها، وضعیت بنیادی و… سهم را بررسی کنیم. با بررسی کامل یک سهم، این انتظار وجود دارد که قیمت سهم صعودی باشد و به سود مورد نظر برسد. حال اگر بعد از خرید یک سهم برخلاف انتظار ما قیمت آن شروع به کاهش کرد، به این معنی است که یا در محاسبات خود اشتباه کردهایم یا بر خلاف روند بازار، وارد شدهایم و تحلیل درستی از سهم نداشتیم. در این وضعیت دو راه پیش روی ما قرار دارد:
۱-صبر کنیم تا بعد از کاهش قیمت، سهام دوباره به قیمت مورد نظر ما برسد.
۲-بعد از اندکی کاهش بلافاصله از سهم خارج شویم.
باقی ماندن در سهام بدون هیچ برنامهای تا زمانی که به قیمت موردنظر ما برسد، ریسک زیادی دارد چرا که میتواند منجر به از دست رفتن بخش اعظمی از سرمایه شود. خروج از سهام بعد از تحمل مقداری کاهش، منطقیتر به نظر میرسد؛
یک سرمایهگذار حرفهای با بررسی کامل سهمی را میخرد و حد سود و زیان را تعیین میکند. در صورتی که به سود مورد نظر دست یافت یا سهم به مقاومت خود رسید، از سهم خارج میشود. زیرا هیچ سهمی برای همیشه حالت صعودی نخواهد داشت. ولی اگر سهام بجای رشد، افت کرد و به حد ضرر رسید، بلافاصله باید از سهم خارج شد. اگر بازار بورس روند نزولی داشته باشد، حد ضرر در کل بازار باید در نظر گرفته شود و اگر به آن حد رسید، کاملا از بازار خارج میشویم و تا زمان بازگشت بازار به روند طبیعی، نظارهگر میمانیم. در این حالت باید از سهامی که به حد ضرر هم نرسیده خارج شویم.افرادی که با مطالعه و شناخت از بازار مورد نظر و توجه به میزان سرمایه خود، سرمایهگذاری میکنند بهطور حتم برای خود اهداف قیمتی تعیین کردهاند. این اهداف شامل مواردی از جمله قیمت خرید، قیمت فروش، مقدار سود و مقدار زیان است. برای سرمایهگذاری در بورس باید ابتدا انتظارات خود را تعریف کنیم و به سوالاتی نظیر زمان ورود یا خروج در یک سهم، سود مورد انتظار و میزان ضرری که حاضر به پذیرش آن هستیم، پاسخ دهیم. دانستن این نکته حائز اهمیت است که اگر معامله موفقی را انجام دادیم کجا خارج شویم و اگر معامله ما به هر دلیلی، مخالف انتظار ما پیش رفت آنگاه چه مقدار ضرر باید متحمل شویم.حد ضرر ابزاری است که سرمایهگذاران به کمک آن میتوانند درصورتیکه سود موردانتظار محقق نشد، از ضرر بیشتر و از بین رفتن اصل سرمایه جلوگیری کنند. حد ضرر یا حد توقف زیان به معنی آن است که وقتی کاهش قیمت سهام به حد مشخص و تعیین شدهای رسید، باید آن را بفروشیم تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود. کم شدن سود هم نوعی ضرر است، بنابراین زمانی که قیمت سهام بالا رفت حد ضرر را نیز باید متناسب با قیمت افزایش داد.
نکات کلیدی برای حد ضرر
- حد ضرر را در معاملات کوتاه مدت روی محدوده حمایت در موج نزولی قبلی قرار دهید (به شرطی که بین 8 تا 10 درصد باشد)
- حدضرر را در خریدهای میانمدت و بلندمدت روی محدوده حمایتی معتبر تعیین کنید (بین 10 تا 20 درصد پایینتر از قیمت خرید)
- وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت کردید، حدضرر را روی مقاومت شکسته شده که حالا به عنوان حمایت عمل میکند قرار دهید.
- اگر حدضرر را در فاصله کوتاهی از قیمت خرید قرار دهید، در معاملات کوتاه مدت ممکن است به دلیل نوسان زیاد قیمت، خروج زود هنگامی از بازار داشته باشید (سهم خیلی زود فروخته شود.)
- اگر حدضرر را در فاصله زیادی از قیمت خرید قرار دهید، باعث زیان بیشتر شما میشود. (سهم خیلی دیر فروخته میشود)
بنابراین یافتن حدوسط در تعیین حد ضرر استراتژی هوشمندانه و بهتری میباشد. - همیشه به حد ضرر تعیین شده عمل کنید. اگر پس از عمل کردن به حدضرر، رشد سهم شروع شد، نیازی نیست خودتان را ملامت کنید و از آن به بعد در تعیین حدضرر دقت و مطالعه بیشتری انجام دهید. به جای ناراحت بودن، در عوض خوشحال باشید که براساس استراتژی تان معامله را انجام داده اید.
- برخی از افرادی که به دید بلند مدت سرمایه گذاری میکنند اعتقادی به تعیین حدضرر ندارند. شما هم اگر به وضعیت بنیادی شرکت مطمئن هستید و قصد سرمایه گذاری بیش از 9 ماهه دارید میتوانید حدضرر تعیین نکنید.
نسبت ریسک به ریوارد چیست:
کاربرد نسبت ریسک به ریوارد در بورس در اولویت بندی کردن پوزیشن های خرید می باشد. یعنی در صورتی که برای خرید دو یا چند سهم تردید داشتید و تمامی سهم ها به لحاظ تکنیکی و بنیادی موقعیت خوبی برای خرید داشتند، میتوانید به کمک این شاخص، یکی از آن سهم ها را انتخاب کنید و باید توجه داشته باشد که سهمی را که ریسک به ریوارد کمتری دارد انتخاب کنید.
به عبارت دیگر یکی از پارامترهای بسیار مهم و تاثیر گذار در معاملات نسبت ریسک به ریوارد یا همان نسبت سود به زیان میباشد که در هنگام تجارت در بازار معاملات به خصوص فارکس، باید به آن توجه ویژه داشت.یکی از روشهای کاهش ریسک، تشکیل سبد سهام است و متنوع سازی آن است اما روش دیگر آن توجه به نسبت ریسک به ریوارد می باشد.شاخص یا نسبت سود به زیان یا همان “ریسک به ریوارد” شاخصی برای تعیین حد ضرر و حد سود برای سرمایه گذاری در معاملات بورس می باشد، این شاخص می تواند جهت تصمیم گیری برای خرید یا عدم خرید سهم مورد توجه سرمایه گذاران قرار گیرد.ریسک به ریوارد تنها یک عدد است که خود بر اساس پارامترهای احتمالی بنا نهاده شده است.
نحوه محاسبه ریسک به ریوارد:
برای محاسبه این نسبت ابتدا باید ریسک و ریوارد را طبق فرمول زیر بدست بیاوریم؛
حد ضرر – قیمت سهم = ریسک
حد سود – قیمت سهم = ریوارد
بنابراین پس از تعیین ریسک و ریوارد، ریسک را بر ریوارد تقسیم می کنیم تا نسبت آن مشخص شود، بطوری که هر چقدر که این نسبت کمتر از ۵۰% باشد، سهم برای خرید مناسب می باشد.
مثال:
فرض کنید شما قصد خرید سهمی را در بازار بورس ایران با واحد پولی ریال را دارید که قیمت آن مبلغ ۱۶۸۱ ریال است و تارگت ( حد سود ) سهم مبلغ ۲۱۲۰ ریال و حد ضرر سهم مبلغ ۱۵۵۰ ریال می باشد، بنابراین برای تصمیم گیری جهت خرید یا عدم خرید سهم ابتدا باید ریسک و ریوارد را مشخص نماییم.
۱۳۱ = ۱۵۵۰ – ۱۶۸۱ = ریسک
۴۳۹ = ۲۱۲۰ – ۱۶۸۱ = ریوارد
حالا طبق مطالب گفته شده ریسک را تقسیم بر ریوارد می کنیم که می شود:
۲۹۸ / ۰ = ۴۳۹ / ۱۳۱ = Risk/Riward
بنابراین نتیجه محاسبه می شود؛ ۰٫۲۹۸ یا ۲۹٫۸% و چون این نسبت کمتر از ۵۰% می باشد پس سهم برای خرید مناسب است.
تجزیه و تحلیل نسبت ریسک به ریوارد:
شاخص ریسک به ریوارد شاخص خوبی برای تعیین حد ضرر و حد سود است، یعنی اگر پس از خرید سهم، قیمت آن تا مبلغ۱۵۵۰ریال سقوط کرد آن را می توانیم بفروشیم و با ضرر از آن خارج شویم و اگرقیمت سهم بالا رود و تا مبلغ ۲۱۲۰ ریال رسید، باز هم می توانیم تصمیم به فروش سهم بگیریم. به عبارت دیگر مبلغ ۴۳۹ ریال سود در مقابل مبلغ ۱۳۱ ریال ضرر که ریسک به ریوارد سهم می شود ۲۹% و یا یک سوم مبلغ سرمایه گذاری، بنابراین ریسک به ریوارد، به این مفهوم است که شما حاضرید در مقابل ۲۹ درصد سود، مقداری از سرمایه خود را (به اندازه مبلغ سرمایه گذاری) به خطر بیندازید.
حد ضرر چیست و چگونه تعیین و اعمال میشود؟
هدف همه ما از انجام معامله و ورود به بازارهای مالی و بورس، کسب سود و منفعت هر چه بیشتر است؛ هدفی که تنها با تکیه بر دانش، تجربه و تصمیمگیریهای درست و به موقع به ثمر خواهد رسید. اما پیش از کسب سود، بسیار اهمیت دارد که در این بازار نامتنهی، اصل دارایی خودمان را حفظ کرده و اجازه ندهیم، سرمایه اولیهمان به باد رود؛ بر همین اساس، مهم است توجه ویژهای به ضرر و زیان ناشی از معاملات داشته باشیم. ضرر واژهای معمول و آشنا به گوش اهالی بازار است؛ اما چطور میتوان از ضرر کردن جلوگیری کرد؟ تا چه مدت باید سهمی را نفروشیم و چگونه، حساسترین زمانِ فروش را تشخیص بدهیم؟ تمامی این سوالات به مفهومی مشترک با عنوانِ «حد ضرر» ختم خواهند شد که در ادامه، به تعریف و تشریح مفصل آن خواهیم پرداخت.
حد ضرر یا stop loss چیست؟
حدد ضرر، حد توقف یا نقطه خروج سه عنوانِ هم معنایی هستند که دانستن مفهومشان برای هر سرمایهگذاری از شروط ماندگاری در بازار سرمایه به حساب میآید. هر معاملهگری باید قبل از خرید سهام، قیمتی را تحت عنوان حد ضرر برای خود مشخص کند. همانطور که از نامش پیداست، حد ضرر با هدفِ مقابله با زیان تعیین میشود و در صورتی که قیمت سهام از عدد تعیین شده پایینتر بیایند، یا حتی در نزدیکی و مجاورت آن قرار گرفته باشند؛ وقت قبول ضررِ وارد آمده و فروش سهام خواهد بود.
پویا بودن بازار، شرایط اقتصادی و سیاسی متغییر، باعث میشود تا اشتباه در معاملات امری طبیعی تلقی شود؛ اما پایبندی به حد ضرر مشخص شده و جلوگیری سریع از زیانِ هر چه بیشتر از الزامات پایداری در بازارهای مالی است. زمانی که قیمت برخلاف انتظار و محاسبات شما پیش رفت، با توجه به حد ضرر و به دور از تصمیمات آنی و احساسی، به موقع سهم را فروخته و از سرمایه خود حفاظت کنید.
باید توجه داشته باشید که کم شدن سود هم نوعی ضرر است، بنابراین در زمانی که قیمت سهام بالا رفت، stoploss را نیز متناسب با قیمت، افزایش بدهید.
مهمترین روشهای تعیین حد ضرر
سرمایه گذارانی که در انواع بازارهای مالی به سرمایه گذاری میپردازند برای تعیین حد ضرر و رسیدن به سودی متناسب با سرمایه خود در این بازارها، روشهای متقاوتی را انتخاب و از آنها استفاده میکنند، که در ادامه به معرفی و بررسی پرکاربرترین آنها خواهیم پرداخت.
حد ضرر ثابت
حد ضرر ثابت همانگونه که از نامش پیداست؛ مقدار ثابتی دارد و به دو صورت مختلفِ عددی و درصدی اعمال میشود. در این روش سرمایهگذار عددی را به عنوان حد ضرر معین کرده و هنگامی که قیمت سهم به آن عدد رسید، سهام خود را خواهد فروخت.
مثال تعیین حد ضرر با مقدار ثابت عددی:
فرض کنید سرمایه گذاری حد ضرر دارایی خود را عدد 100 تومان در نظر گرفته. در این حالت، هر موقع قیمت سهام خریداری شده به اندازه 100 تومان، نسبت به قیمت زمان خرید پایین آمد، وقت فروش سهم خواهد بود.
مثال تعیین حد ضرر با مقدار ثابت درصدی:
فرض کنید معاملهگر سهمی را با قیمت 100 تومان خریده و حد ضرر خود را 10% تعیین کرده است. در این حالت، وقت فروش سهام زمانی است که سهم به اندازه 10% قیمت خرید اولیه افت قیمت پیدا کرده باشد.
متداولترین درصد تعیین حد ضرر
برای تعیین حد ضرر قاعده و قانون ثابتی وجود ندارد و چیزی نیست که بشود برای همگان به طوری یکسان و مشخص تعیینِ تکلیفش کرد. هر سرمایه گذاری باید با توجه به روحیات خود، حد ضرر خاص خودش را انتخاب کند. ممکن است یک نفر از روحیه ریسک پذیری بالایی برخوردار باشد و بتواند به راحتی با ضررهای سنگین کنار بیاید، اما یک نفر دیگر در همین شرایط، دچار حملات عصبی شده و زندگیش در وضعیت نگران کنندهای قرار بگیرید. بر همین اساس، حد ضرر مقارن و مناسب با روحیه و سقف تحمل افراد مشخص خواهد شد. اما اگر بخواهیم با توجه به اعتقاد اکثریت، یک رای کلی صادر کرده و میانگینی معقول را ارائه دهیم، بهترین درصد برای حد ضرر، عدد 8% است.
این یعنی اگر زمانی قیمت سهم با افت 8 درصدی مواجه شد، سرمایه گذار باید فورا اقدام به فروش کند. اما متداولترین محدوده تعیین حد ضرر 5 الی 15 درصد و میانگین، در حوالی 10% کل سرمایه است. یادتان باشد اگر رفتار سهم شما نسبت به حد سود و زیان کل بازار متوقف مانده و در حال درجا زدن بود، این اتفاق هشداری است که مجدد سهام خود را مورد تحلیل و بررسی قرار بدهید.
حد ضرر متحرک یا تکنیکال و ترسیمی
برای تعیین حد ضرر با استفاده از روش تکنیکال و ترسیمی، از همان ابزارهای ترسیم نموداری استفاده میکنند که در تحلیلهای تکنیکال کاربرد دارد. حالا شرایطی را در نظر بگیرید که پس از تعیین حد ضرر و خرید، سهام شما بیش از حد انتظار رشد کردند؛ در چنین شرایطی باید حد ضرر را تغییر داده و سقف بلندتری برای آن مشخص کنید. اگر سرمایهگذار پس از سودهای چشمگیر، حد ضرر خود را حرکت نداده و به همان عدد قبلی اکتفا کند، امکان از دست رفتن سودهای بالقوه زیاد خواهد بود. پس منطقی است که با هر پله بالا آمدن سهام، حد ضرر را هم به همان میزان بالا بیاورید. به تغییر حد ضدد در چنین شرایطی حد ضرر متحرک یا Trailing Stop Loss میگویند.
نحوه تعیین و اعمال حد ضرر
احتمالا تا به این جای کار متوجه شدهاید که حد ضرر یک فاکتور نسبی است؛ بنابراین نمیتوانیم برای تعیین و محاسبه آن از فرمول ثابت و مخصوصی استفاده کنیم؛ با این وجود مشخص کردن حد ضرر از الزامات دنیای سرمایه گذاری است. برای انتخاب یک حد ضرر متناسب باید دو عامل مهم قیمت سهام و حجم معامله را در نظر داشته باشیم. پس از مشخص کردن حد ضرر، تلاش کنید در شرایط نامساعد روحیه خود را حفظ کرده، از احساسی برخورد کردن بپرهیزید، ضرر را قبول کنید و حد ضرر را تغییر ندهید. در کلیت سعی کنید وارد معاملاتی نشوید که نسبت سودشان به ضرر کم باشد و بدانید ریسک کمتر، مساوی وجود فرصت بیشتر برای خطا خواهد بود.
مفهوم ریسک به ریوارد حد ضرر
میزان ریسکی پذیری یک نفر در مقابل سودی که برای رسیدن به آن برنامه ریزی کرده است را ریسک به ریوارد میگویند. در واقع، ریوارد همان سود است و ریسک به ریوارد، نسبت ریسک پذیری افراد به سودِ پیش بینی شده. سرمایه گذاران برای آن که در معاملات خود به ریوارد یا سود خوبی دست یابند، باید متحمل مقداری از ریسک شده باشند. یکی از مهمترین فاکتورهای موفقیت در معاملات، نسبت سود به ضرر آن معامله است.این نکته را فراموش نکنید که درصد احتمال رسیدن به حد ضرر کمتر خواهد شد اگر، حد ضرر در فاصله مناسبی با قیمت قرار گرفته باشد؛ پس هر چقدر این دو عدد به یکدیگر نزدیک باشند، احتمال رسیدن به حد ضرر بیشتر خواهد شد.
فرض کنید برای شرکت در یک مسابقه بخت آزمایی، باید مبلغ 10 هزار تومان هزینه کنید و اگر بخت یارتان باشد و برنده از میدان بیرون بیایید، صاحب 10 میلیون تومان خواهید شد. این معادله به معنای آن است که شما با حد ضرر 10 هزار تومان و سود 10 میلیون تومانی وارد مسابقه شده باشید. در واقع سود این معامله بخت آزمایی بسیار بالا خواهد بود اگر با موفقیت همراه باشد و اگر مسابقه را ببازید هم ضرر چندانی نخواهید کرد اما، شما باید موارد دیگری را هم در نظر داشته باشید و آن تعداد شرکت کنندگان است. اگر تعداد شرکت کنندگان حاضر در این مسابقه 1 میلیون نفر باشد؛ فکر میکنید حضور در این مسابقه تا چه اندازه توجیح پذیر خواهد بود؟
برای محاسبه و اندازهگیری سود و ریسک واقعی در معاملات بازارهای مالی، میتوانید از فرمولهای زیر استفاده کنید:
حد ضرر چیست؟ + نحوه تعیین حد ضرر
حد ضرر یکی از مفاهیم مهم هنگام سرمایهگذاری در بازارهای مالی مثل بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال است. در بازارهای بینالمللی مثل فارکس این مفهوم با اسم Stop Loss (استاپ لاس) شناخته میشود. تعریف بهتر آن “حد توقف ضرر” است و برخلاف مفهوم ساده آن، در اکثر موارد توسط معاملهگران نادیده گرفته میشود. یکی از مهمترین تفاوتها بین معاملهگران حرفهای و آماتور، تعیین حد ضرر و پایبندی به آن است! از مزایای تعیین استاپ لاس میتوان به جلوگیری از ضررهای سنگین، جلوگیری از خواب سرمایه و عادت به استراتژی معاملاتی اشاره کرد. در این آموزش بورس به واکاوی مفهوم Stop Loss، فرمول محاسبه و نحوه تعیین آن به همراه استراتژی معاملاتی مطلوب خواهیم پرداخت.
حد ضرر چیست؟
مفهوم حد ضرر به زبان ساده “جلوگیری از زیان بیشتر در معاملات” است. واژه انگلیسی آن یعنی Stop Loss (تلفظ: استاپ لاس) به معنی “توقف ضرر” مفهوم کاملی را تداعی میکند. معاملهگران تازهوارد بازارهای مالی مثل بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال، عموما شوق برای کسب سود دارند. اما باید بدانید که اولین اصل در تمام بازارهای مالی “حفظ سرمایه” است و بعد از آن “کسب سود”!
برای معامله در بازارهای مالی نیاز به تجزیه و تحلیل دارید که تحلیل تکنیکال یکی از روشهای آن است. همیشه بخاطر بسپارید که “هیچ عصای موسیای در تحلیل تکنیکال وجود ندارد!”. در واقع حتی تحلیلگران حرفهای و باسابقه نیز نمیتوانند ادعا کنند که تحلیلشان 100% درست است. بنابراین اولین اقدام بعد از تحلیل نمودار، تعیین حد ضرر است. یعنی اگر روند حرکت قیمت برخلاف تحلیل شما باشد چه زمانی از معامله خارج خواهید شد؟! در بازار یک سویه مثل بورس تهران، حد ضرر یعنی “اگر قیمت سهام کاهش پیدا کرد تا چه مبلغی حاضر به تحمل کاهش قیمت هستید؟”.
نکته: در بازارهای دوسویه مثل فارکس و ارزهای دیجیتال، معاملهگران میتوانند از نزول قیمتها نیز کسب سود کنند. در واقع پوزیشنهای معاملاتی Buy و Sell هر دو فعال است. پُر واضح است در پوزیشن معاملاتی Sell، با افزایش قیمتها معاملهگر ضرر میکند. بنابراین در بازارهایی مثل Forex و ارزهای دیجیتال، حد ضرر صرفا به معنای جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت نیست!
نحوه تعیین حد ضرر
هر دلار (ریال) از سرمایه خود را به عنوان یک سرباز و بازار مالی را میدان جنگ درنظر بگیرید! وظیفه اولیه شما حفاظت از این سربازها است! قاعده و معیار خاصی بصورت مطلق برای تعیین حد ضرر وجود ندارد. پارامترهایی مثل دیدگاه سرمایهگذاری، ریسکپذیری و استراتژی معاملاتی، چشمانداز شرکت، مبلغ سرمایهگذاری، وضعیت شاخص بورس و … در نحوه تعیین آن موثر هستند. به طور کلی میتوان روشهای تعیین حد ضرر را به 3 دسته تقسیم کرد:
- بصورت ثابت (درصدی)
- با استفاده از تحلیل تکنیکال
- بصورت ترکیبی (درصدی و تکنیکال)
بصورت ثابت (درصدی)
تعیین حد ضرر بصورت ثابت یکی از مرسومترین روشها است. در این روش تریدر درصد مشخصی از قیمت معامله را به عنوان Stop Loss در نظر میگیرد. این درصد با توجه به دید سرمایهگذاری میتواند بصورت زیر تعریف شود.
- سرمایهگذاری بلندمدت: بین 10 تا 20 درصد
- تحلیل کوتاه مدت: بین 5 تا 10 درصد
- نوسانگیری: کمتر از 5%
با استفاده از تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال یکی از مهمترین روشهای تحلیلی در بازارهای مالی است. تحلیل تکنیکال به زبان ساده یعنی “پیشبینی آینده روند قیمتها با استفاده از تجزیه و تحلیل نمودار قیمت در گذشته”. ابزارها و روشهای متعددی در بحث تحلیل تکنیکال جهت تعیین حد ضرر وجود دارد مثل:
- سطوح حمایت و مقاومت
- امواج الیوت
- الگوهای کلاسیک مثل کف دوقلو، سر و شانه، مثلث کاهشی
- ابزارهای فیبوناچی مثل ریتریسمنت مثل مووینگ اوریج و Parabolic SAR
آموزش تخصصی هر کدام از این ابزارها در قسمت “آموزش تحلیل تکنیکال” ارائه شده است. برای مثال در قسمت پایانی مقاله آموزشی “حمایت و مقاومت” بصورت مجزا به واکاوی “نحوه تعیین حد ضرر با استفاده از حد سود و زیان سطوح حمایت و مقاومت” پرداختیم.
بعد از واکنش چارت به خط حمایت و افزایش قیمتها، حد ضرر روی محدوده حمایتی درنظر گرفته شود. در پوزیشن معاملاتی Buy، عموما استاپ لاس در محدوده “اولین حمایتِ مهم” درنظر گرفته میشود. فاصله این محدوده با قیمت خرید نیز نباید بیشتر از 10% باشد.
عدم توانایی نمودار در شکست خط مقاومت و افت قیمت میتواند پوزیشن معاملاتی Sell در بازاری مثل فارکس باشد. در این وضعیت، تریدر میتواند محدوده مقاومت را به عنوان استاپ لاس درنظر بگیرد.
بصورت ترکیبی
اگر هنگام تعیین حد ضرر توسط تحلیل تکنیکال، قواعد روش ثابت (درصدی) را درنظر بگیریم اعتبار استاپ لاس بیشتر میشود. برای مثال با تعیین Stop loss روی محدوده حمایتی، نباید اختلاف آن با قیمت خرید، بیشتر از 5 – 10 درصد باشد.
چه زمانی حد ضرر فعال میشود؟
معیار فعال شدن حد ضرر، قیمت پایانی (Close Price) است نه قیمت لحظهای. البته افرادی که قصد نوسانگیری دارند عموما قیمت لحظهای را ملاک قرار میدهند. برای مثال هنگام خرید سهام، اولین کندل منفی زیر خط حمایت به منزله هشدار فعال شدن استاپ لاس است. برخی معاملهگران معتقدند برای خروج از معامله باید قیمت زیر محدوده حد ضرر تثبیت شود. ثبت چند کندل زیر Stop loss را به عنوان معیار تثبیت قیمت درنظر میگیرند. در این حالت خروج از معامله با ضرر بیشتری همراه است.
حجم معاملات یکی از مهمترین پارامترها برای فعال شدن استاپ لاس است که باید به آن توجه شود.
چتر نجات شما در معاملات، حد ضرر است و فعال شدن آن یعنی هشدار سقوط. اگر میخواهید از این سقوط جان سالم به در ببرید باید چتر نجات خود را فعال کنید!
حد ضرر شناور یا متغییر (Trailing Stop Loss)
همیشه ضرر به معنی کاهش اصل سرمایه شما نیست! از دست رفتن سود یک معامله به نوعی ضرر محسوب میشود! بنابراین با افزایش سود در یک معامله، باید حد ضرر خود را نیز تغییر دهید تا در صورت تغییر جهت روند قیمت، سود خود را از دست ندهید.
به سود اجازه پیشروی بدهید اما باید با بهروزرسانی استاپ لاس از سود خود محافظت کنید! برای مثال با شکست پر قدرت خط مقاومت، این خط به حمایت تبدیل میشود. بنابراین این محدوده حمایتی میتواند به عنوان حد ضرر جدید درنظر گرفته شود. این نکته را بخاطر بسپارید “به سود اجازه پیشروی بدهید اما مطلقا به ضرر اجازه پیشروی ندهید!” بنابراین با افزایش قیمتها در روند صعودی، Stop Loss را بالاتر بیاورید.
استراتژی حد ضرر و 5 نکته مهم
- شاید تعیین حد ضرر کار دشواری نباشد اما مطمئن باشید که “پایبندی به آن” کار بسیار سختی است! از همین حالا تمرین کنید. با فعال شدن Stop Loss، بدون هیچگونه تردید، ترس و استخارهای! اقدام به بستن معامله کنید. حال اگر بعد از فروش سهام، قیمت آن صعودی شد خود را سرزنش نکنید و به دنبال ایراد تحلیلتان باشید. از تحلیل غلط، تجربه کسب کنید و نگذارید باعث ترس شما در فعال شدن حد ضرر معاملات بعدی شود! بپذیرید که ضرر بخشی از روند کار یک معاملهگر است. هرگز فراموش نکنید که اولین اصل بورس و سایر بازارهای مالی “حفظ سرمایه است نه کسب سود”.
- برخی معاملهگران با بررسی بنیادی یک شرکت اقدام به خرید سهام آن با دید بلندمدت میکنند. بنابراین این افراد هیچ حد ضرری تعیین نمیکنند! و معتقدند کاهش قیمت نیز جزء روند بازار است. در واقع با توجه به چشمانداز مثبت شرکت هر کاهش قیمتی را اصلاح قیمت در یک کانال صعودی میدانند.
- برای مدیریت سرمایه و ریسک خود، استراتژی معاملاتی داشته باشید و به آن وفادار بمانید. البته این وفاداری به منزله عدم اصلاح و تغییر استراتژی معاملاتی نیست. حتی در سرمایهگذاری بلندمدت نیز Stop Loss را تعیین کنید.
- نسبت ضرر و برگشت سرمایه اولیه خطی نیست! یعنی اگر شما 50% ضرر کنید برای اینکه به اصل پول خودتان برسید به سود 100 درصدی نیاز دارید. در واقع هر چه ضرر شما بیشتر شود شانس شما برای دستیابی به اصل پولتان کمتر میشود! اگر 90% ضرر کنید بایستی 1000% سود کنید تا به سرمایه اولیه خود برسید.
- برای اینکه به اهمیت حد ضرر و ضرورت تعیین آن در معاملات خود واقف شوید به نمودار زیر نگاهی بیندازید. با خرید سهام ایرانخودرو در پیک قیمتی و عدم تعیین Stop Loss، در کمتر از 1 ماه، 50% ضرر میکردید. البته خرید در آن پیک قیمتی خودش جای سوال دارد!
اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه میکنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارسسهام باشید.
دیدگاه شما