برای سفارش خدمات ارزش گذاری شرکت، استارت آپ و … تماس بگیرید.
ارزش دفتری چیست؟ – محاسبه ارزش دفتری سهام در بورس
با محاسبهی ارزش یا بهای خالص یک دارایی که در ترازنامهی شرکت ثبت شده و و با کم کردن هزینهی استهلاک انباشته از قیمت خرید یا بهای تاریخی، میتوانیم بفهمیم که این ارزش چیست. ارزش دفتری درواقع معیاری است برای اندازهگیری ارزش سهام که سرمایهگذاران از آن استفاده میکنند. در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم این ارزش آشنا کنیم.
نحوه محاسبهی ارزش دفتری چیست؟
ارزش دفتری را میتوان به زبان سادهتر به این شکل تعریف کرد: «ارزش تمام داراییهای شرکت به جز بدهیهایی که دارد.». این ارزش معمولا بر مبنای هر سهم بیان میشود. در صورتی که مقدار حقوق صاحبان سهام شرکتی را تقسیم بر تعداد سهام کنیم، عددی که بدست میآید ارزش دفتری هر سهم را نشان میدهد.
با یک مثال این موضوع را واضحتر بیان میکنیم. تصور کنید یک دستگاه به ارزش ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ برای شرکت خود خریدهاید. همچنین برای گسترش ظرفیت تولید دستگاه نیز ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان دیگر هزینه کردهاید. هزینهی استهلاک انباشته دستگاه از آن زمان تا کنون ۵۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان و هزینهی تعمیر ایرادهای آن ۲۵.۰۰۰.۰۰۰ برآورد شده است.ارزش دفتری دستگاه ۴۵.۰۰۰.۰۰۰ تومان خواهد بود. (۵۰،۰۰۰،۰۰۰+۲۵،۰۰۰،۰۰۰) – (۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰+۲۰،۰۰۰،۰۰۰۰) =۴۵،۰۰۰،۰۰۰ تومان
دلیل مفید بودن ارزش دفتری چیست؟
مزیت اصلی مبنا قرار دادن این ارزش برای ارزیابی شرکت به این دلیل است که در محاسبهی آن هیچگونه استنباط شخصی دخیل نمیشود.
هزینهی خرید هنگامی که یک دارایی را خریداری میکنید، برای ثبت ارزش دارایی وارد ترازنامه میشود. آن دارایی با گذشت زمان مورد استفاده قرار میگیرد و هزینهی استهلاک به تدریج ارزشی که در ترازنامه ثبت شده است را کاهش میدهد.
افت واقعی ارزش دارایی در طول زمان معمولا توسط روشهای محاسبه استهلاک نشان داده نمیشوند. با این وجود، میتوان دیدگاه نسبتا دقیقی با این تخمین از ارزش فعلی دارایی بدست آورد. سرمایهگذاران به رقم این ارزش در صورتی که معاملات سهامشان را بر مبنای ارزش شرکتی انجام دهند، توجه زیادی میکنند. در صورتی که ارزش سهام از مبلغ ارزش دفتری آن کمتر باشد، سرمایهگذاران معمولا خرید این دارایی را به چشم یک فرصت میبینند.
اگر ارزش دارایی با دستکاری، رقم بالاتری در ترازنامه ثبت شده باشد، مبلغ ارز آن قابل توجیه است و قیمت سهام معامله نشان داده نمیشود.
ایرادهای ارزش دفتری چیست؟
از مشکلات عمدهی ارزش دفتری، نشان ندادن درست ارزش داراییهای نامشهود مانند حقوق مالکیت معنوی است.
ارزش دفتری شرکتهایی که ماشین آلات یا ابزارهای مالی زیادی دارند، بالا است. در مقابل، این ارزش شرکتهای معاملاتی، خدماتی یا طراحی، کم یا ناچیز است. افرادی که در آن کار میکنند و تجهیزات این شرکتها، سرمایهی شرکت است و بهای زیادی برایشان ندارد.
برای ارزیابی گروه دوم، استفاده از این روش خیلی مفید نیست. با این حال برای گروه اول، بسیاری از سرمایهگذاران از این معیار مهم استفاده میکنند. میتوان از این ارزش برای حل این مشکل، به صورت معیاری مقایسهای در یک صنعت مشخص، استفاده کرد. به عنوان مثال اگر در یک شرکت فناوری نسبت قیمت به این ارزش بسیار پایینتر از شرکتی دیگر باشد، این معامله ممکن است سوآور و زیر قیمت به نظر رسد.
همچنین در نمونههای مشابه این امکان هست که ارز دفتری شرکتی که به داراییهایش به شدت وابسته است، نسبت به یک شرکت نکنولوژ محور کمتر باشد.
اگر در آن شرکت نسبت قیمت به ارزش دفتری، از سایر شرکتهای موجود در همان صنعت بیشتر باشد، احتمالا از ارزش واقعی آن بیشتر قیمت گذاری شده باشد. ایراد دیگر این ارزش، به روز نبودن ارزش داراییهای شرکت در ترازنامه است. ممکن است در زمان محاسبه، قیمت داراییها افزایش چشم گیری پیدا کرده باشد.
کلام آخر
از منظر ارزیابی، ارزش دفتری معیاری مهمی محصوب میشود. از آن برای تعیین ارزش یک شرکت و همچنین بررسی بالاتر یا پایینتر بودن قیمت سهام آن از ارزش واقعیاش، مورد استفاده قرار میگیرد. باید همهی گزارشهای مالی در زمان ارزیابی، به دقت مطالعه شوند و گزینههایی مانند بدهیها و ماهیت دارایی، سودآوری شرکت در حال حاضر و … مورد بررسی قرار گیرد.
سود در سرمایه گذاری چگونه محاسبه میشود؟
برای هر سرمایهگذار، مهمترین معیار عملکرد، بازگشت سرمایه (ROI) یا سود در سرمایه گذاری است به این معنی که با صرف چه هزینهای، ثروت خود را بیشتر میکنند. در ادامه به صورت کامل به نحوه محاسبه سود در سرمایه گذاری میپردازیم.
سود در سرمایه گذاری و بازار بورس
به بیان بسیار ساده تفاوت قیمت خرید و فروش به عنوان سود و زیان در نظر گرفته میشود. اما در این تعریف، هزینهها به صورت کلی در نظر گرفته نشدهاند. برای محاسبه سود سهام باید کارمزد کارگزاری، کمیسیون و مالیات (صندوقهای سرمایهگذاری معاف از مالیات است) را در نظر بگیرید.
فرض کنید ۱۰۰۰ سهم از یک شرکت را با قیمت ۱۰۰۰ تومان خریدید، پس در ابتدا ۱ میلیون تومان هزینه کردید. با گذشت زمان و رشد این سهام، قیمت هر عدد سهم به ۵۰۰۰ تومان و سرمایه شما به 5 میلیون تومان میرسد.
با تفریق این دو عدد به مبلغ ۴ میلیون میرسیم اما این عدد سود ناخالص است و باید کارمزد کارگزاری و مالیات را کم کنیم که تقریبا 1.5 درصد ارزش خرید و فروش میشود. به طور مثال اگر فرض کنیم ۷۰ هزار تومان کارمزد پرداخت شده، و هزینه دیگری نداشتهاید، سود شما از این معامله ۳ میلیون و ۹۳۰ هزار تومان خواهد بود.
شما به تقسیم این عدد به تعداد سهم، میتوانید میزان سود بدست آمده در ازای هر سهم را نیز محاسبه کنید.
نرخ بازگشت سرمایه یا ROI چیست؟
نرخ بازگشت سرمایه معیار مالی است که به سرمایه گذار اجازه میدهد سطح موفقیت مالی خود را با مقایسه نسبت سود کل تولید شده به هزینه سرمایهگذاری اندازهگیری کند. از ROI میتوان برای تعیین میزان سرمایهگذاری فردی یا مجموعهای از سرمایهگذاریها استفاده کرد.
سرمایهگذاری ممکن است روی افزایش دانش شما از طریق شرکت در دورهها، کارگاهها، دانشگاه و غیره تمرکز داشته باشد. شما میتوانید با هدف ایجاد بازدهی و سود باکیفیت، روی افزایش سطح مهارتها یا دانش خود متمرکز شود تا به هدف خود دست یابید و همزمان با انتخاب ابزارهای مناسب سرمایهگذاری (پیشنهاد میشود در ابتدا، سرمایهگذاری غیرمستقیم انتخاب شود) روی افزایش داراییهای مالی مانند پول نقد، سهام و املاک نیز سرمایهگذاری کنید.
از نرخ بازگشت سرمایه میتوان به عنوان معیار جذابیت مالی قبل از سرمایهگذاری یا هنگام فروش دارایی برای تعیین درصد سود استفاده کرد. همه سرمایهگذاریها ثمربخش نیستند، بنابراین میزان سود میتواند بر اساس قیمت خرید و فروش سرمایهگذاری مثبت یا منفی باشد.
اگرچه میزان بازگشت سرمایه به درک بازدهی حاصل از سرمایهگذاری شما کمک میکند، اما ارزش زمانی پول، یا بازدهی بر اساس مدت زمانی که سرمایه گذاری انجام شده است، را در نظر نمیگیرد. با محاسبه درصد بازده سرمایه گذاری، در مجموع سود، یا زیان به عنوان درصدی از کل سرمایه به صورت سود یا زیان نشان داده میشود. اگرچه ROI یکی از روشهای محاسبه بازگشت سرمایه است، اما به صورت کلی دو روش معمول برای محاسبه سود در سرمایه گذاری وجود دارد.
نحوه محاسبه سود در سرمایه گذاری بر اساس نرخ بازگشت سرمایه
نرخ بازگشت سرمایه به روشهای مختلفی محاسبه میشود. در ادامه دو روش محاسبه ROI ارائه شده است. از آنجایی که در اکثر روشها از املاک و مستغلات به عنوان یک وسیله درآمد منفعل نام برده میشود، ما به یک مثال در مورد سرمایه گذاری در املاک و مستغلات نگاهی میاندازیم.
روش اول
یکی از راههای موثر محاسبه ROI استفاده از این فرمول است
ROI = بازده خالص تقسیم بر هزینه سرمایه گذاری ضرب در ۱۰۰ درصد
مراحل زیر را هنگام استفاده از این فرمول در نظر بگیرید
۱. بازده خالص سرمایه گذاری را مشخص کنید
فرض کنید یک خانه تک واحدی را به قیمت ۳۰۰ میلیون تومان خریداری کردهاید. یک سال بعد، به دلیل تقاضای زیاد و عرضه پایین، توانستید همان خانه را با ۶۰ میلیون تومان افزایش به قیمت ۳۶۰ میلیون تومان بفروشید. فرض کنید ۵ درصد ارزش فروش ملک (۲.۵ درصد برای هر طرف) یا ۱۸ میلیون تومان پرداخت میکنید. همچنین درصدی را باید بابت هزینههای اداری و انتقال سند پرداخت کنید؛ با فرض در نظر گرفتن 3 درصد، ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان نیز اینگونه کسر میشود. همچنین احتمالا باید ۲۵ درصد نیز بابت مالیات و عوارض شهرداری خرج کنید، که ۱۵ میلیون تومان دیگر نیز اینجا هزینه میکنید. ممکن است هزینههای دیگری نیز متحمل شوید که برای ساده بودن مثال، آنها را در نظر نمیگیریم.
(توجه داشته باشید که تمام اعداد بر اساس فرض مشخص شدهاند و هزینهها ممکن است بالاتر یا پایینتر باشد)
با اطلاعات ارائه شده، بازده خالص سرمایه اینگونه محاسبه میشود
ابتدا از ۳۶۰ میلیون تومان، ۳۰۰ میلیون (هزینه اولیه خانه) و سپس از ۶۰ میلیون تومان تمام خرجها را کم میکنیم که ۱۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان باقی میماند.
۲. تعیین هزینه سرمایه گذاری
فرض کنید شما ۳۰۰ میلیون تومان هزینه خرید خانه در آن زمان از طریق وام مسکن با ۲۰ درصد سرمایه اولیه یا ۶۰ میلیون تومان خریداری کردهاید، بنابراین هزینه سرمایه گذاری شما در اینجا ۶۰ میلیون تومان خواهد بود.
۳. تقسیم سود خالص بر هزینه سرمایه گذاری ضرب در ۱۰۰ درصد
آخرین مرحله این است که بازده خالص سرمایه گذاری ۱۶ میلیون و دویست هزار تومانی خود را از مرحله ۱ بر هزینه سرمایه گذاری ۶۰ میلیون تومانی مرحله ۲ تقسیم کنید و اعشار را در ۱۰۰ درصد ضرب کنید تا ROI خود را در قالب درصد دریافت کنید.
نتیجه ۲۷ درصد خواهد بود.
روش ۲
یکی دیگر از روشهای موثر محاسبه ROI، روش زیر است:
ROI = (ارزش نهایی سرمایه گذاری – ارزش اولیه سرمایه گذاری) / هزینه سرمایه گذاری x ۱۰۰٪
سخن پایانی
محاسبه سود سرمایه گذاری فقط به فرمول های بالا محدود نمیشود و روشها و ابزارهای زیادی وجود دارد. بسیاری از اپلیکیشنهای سرمایه گذاری در بورس این امکان را برای شما فراهم میکنند، که سود خود را مشاهده کنید.
همانگونه که گفته شد، ابزارها و روشهای زیادی برای سرمایهگذاری وجود دارد. نکتهای که نباید فراموش شود این است که سرمایهگذاری کاملا یک مهارت تخصصی است. سامانه مدیریت ثروت مانو، این امکان را فراهم کرده است که افراد با هر سطح از دانش مالی، بدون نیاز به صرف زمان بابت تحلیل اخبار و فاکتورهای اقتصادی، متناسب با درجه ریسکپذیری خود، بهترین گزینههای سرمایهگذاری را انتخاب کنید.
ارزش گذاری شرکت
چه در صورتی که بخواهید کسب و کاری را بخرید یا استارت آپ خودتان را بفروشید، باید قیمتی برای آن تعیین کنید. یک سری روش های مختلف برای ارزش گذاری شرکت وجود دارد؛ این ارزش شامل ارزش دارایی ها، ارزش کسب و کارهای مشابه و اندازه پیش بینی شده برای جریان پولی آینده می باشد. حتی در صورتی که شما فردی را برای ارزیابی شرکت استخدام کنید و ارزش یک کسب و کار را با موفقیت برآورد کنید، شناخت روش های محاسبه ارزش برای شما اهمیت زیادی خواهد داشت. برای اینکه بطور دقیقتر بدانید ارزش گذاری چیست، به مقاله آن در سایت مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان (گروه متیس) مراجعه کنید.
برای سفارش خدمات ارزش گذاری شرکت، استارت آپ و … تماس بگیرید.
ارزش گذاری دارایی، ارزش گذاری شرکت، ارزش گذاری استارت آپ، مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان آماتیس (متیس)
چرا ارزش گذاری شرکت اهمیت دارد؟
محاسبه ارزش شرکت در صورت تمایل شما برای خرید یا فروش اهمیت دارد، ولی این مورد تنها دلیل اهمیت ارزش گذاری نیست؛ سایر دلایل ارزش گذاری عبارتند از:
- در صورتی که شما به دنبال تأمین مالی باشید، وام دهنده ها، بانک های سرمایه گذار و سرمایه گذاران مخاطرهآمیز تمایل خواهند داشت که در مورد ارزش شرکت شما مطلع شوند.
- در صورتی که شما دارای شرکتی باشید و شریکتان بخواهد از آن خارج شود، باید ارزش سهم شریکتان از شرکت را محاسبه کنید.
- در یک طلاق هم ارزش شرکت ضرورت پیدا می کند، چرا که دارایی های مربوط به زندگی ازدواجی باید به صورت عادلانه تقسیم شوند.
ارزش گذاری شرکت می تواند یک موضوع اختلاف برانگیز باشد. برای مثال در سناریوی شراکت، ممکن است شریک شما نسبت به سهم واقعی که دارد مقدار بالاتری بخواهد. به همین دلیل روش های ارزش گذاری هدفمند مفید می باشند.
ارزش گذاری شرکت با استفاده از قیمت سهام
زمانی که یک شرکت به صورت عمومی معامله می شود، به راحتی و با استفاده از قیمت سهام می توان ارزش بازاری آن را برآورد کرد. فرض کنید که 500000 سهم یک شرکت به صورت عمومی مبادله شود و ارزش هر سهم در حال حاضر برابر با 20 دلار باشد. در این قیمت ارزش کل شرکت برابر با 10 میلیون دلار خواهد بود.
این روش ساده ترین روش برای مشخص کردن ارزش شرکت است، ولی بهترین روش موجود نیست. قیمت سهم مبتنی بر ارزش درک شده از شرکت است و نشان دهنده ارزش واقعی شرکت نمیباشد. جنبه ذهنی قیمت سهام یکی از دلایل نوسان آن است. استفاده صرف از قیمت سهام برای ارزش گذاری ریسک زیادی دارد، چرا که:
ریسک های استفاده از قیمت سهام در ارزش گذاری
- ممکن است سرمایه گذاران ارزش سهم را بر مبنای موفقیت یک محصول در حال ساخت جدید برآورد کنند. زمانی که یک محصول شروع به کار می کند، ممکن است قیمت ثابتی داشته باشد یا ارزش سهام کاهش یابد.
- سرمایه گذارانی که میخواهند سهام یک شرکت را خریداری کنند، ممکن است ارزش گذاری موثقی از آن کسب و کار نداشته باشند.
- ممکن است سرمایه گذاران رشدی را در آینده پیشبینی کنند که هیچ وقت اتفاق نیفتد.
- ممکن است سرمایه گذاران این فرض را داشته باشند که به دلیل رشد شرکت در یک سال اخیر، همین رشد در سال آینده هم وجود خواهد داشت. هیچ لزومی برای مصداق داشتن این پیشبینی در همه موارد وجود ندارد.
- ممکن است قیمت سهام در واکنش به خبرهای بدی تغییر پیدا کند و نشان دهنده ارزش واقعی شرکت نباشد.
- در صورتی که یک شرکت به صورت سنگین مورد معامله قرار نگیرد، قیمت سهام معنادار نخواهد بود.
البته در صورتی که شرکت شما به صورت عمومی مورد معامله قرار نگیرد (شرایطی که اکثر کسب و کارهای کوچک دارند)، برای تخمین ارزش شرکت به یک روش متفاوت نیاز خواهید داشت و این روش یک تخمین نادرست به شما خواهد داد.
ارزش گذاری شرکت
ارزش گذاری یک شرکت با استفاده از comps
فرمول دیگری که برای تعیین کردن یک قیمت وجود دارد، عبارت از مقایسه کردن شرکت با یک شرکت مشابه است. برای مثال در صورتی که بخواهید کسب و کار خودتان را بفروش برسانید، میتوانید شرکت خودتان را با شرکتهایی مقایسه کنید که در منطقه جغرافیایی شما هستند و در یک صنعت مشابه فعالیت میکنند.
یکی از روشهای مناسب برای بدست آوردن comps عبارت از پیدا کردن کسب و کارهای اخیرا فروش رفته و مشخص کردن قیمت فروش است. یک روش دیگر عبارت از انتخاب کردن یک شاخص همانند نسبت قیمت / درآمدها است که در صورت در دسترس بودن اطلاعات کافی میتوان از آن استفاده کرد.
استفاده از این روش یک سری محدودیت هایی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- این امکان وجود دارد که نتوانید فروشهای قابل قیاس را پیدا کنید.
- در صورتی که اطلاعات مربوط به فروش به روز نباشد، نشان دهنده ارزش بازاری فعلی نخواهد بود.
- شرکتهای محدودی وجود دارند که با هم مشابه هستند. نحوه تعدیل کردن فرمول به منظور نشان دادن تفاوتهای کلیدی (برای مثال ممکن است تجهیزات یک شرکت قدیمی باشد یا کارمندانش آموزش بهتری دیده باشند) به مهارت خاصی نیاز دارد.
برای سفارش خدمات ارزش گذاری شرکت، استارت آپ و … تماس بگیرید.
ارزش دارایی ها
یک ارزیابی مبتنی بر ارزش دارایی ها عبارت از روشی است که به محاسبات ریاضی پیچیدهای نیاز ندارد. در این روش باید ارزش دارایی های خودتان را جمع کنید، بدهی های خودتان را کسر کنید و در نهایت ارزش کل شرکت خودتان را بدست بیاورید. برای این فرمول ارزش گذاری دو رهیافت وجود دارد که عبارتند از:
- ادامه دادن به فعالیت: در این رهیافت فرض میشود که کسب و کار ادامه پیدا کند و شما داراییهای اصلی خودتان را نفروشید.
- تسویه: در این رهیافت ارزش کسب و کار بر مبنای دریافتی شما در صورت تعطیل کردن آن، فروش داراییهای خودتان و پرداخت بدهیهایتان محاسبه میشود. این فرمول، تخمین حد پاینی را از ارزش شرکتتان ارائه می کند، چرا که فروش های تسویه ای معمولا با قیمت بازاری یکسان نیستند.
یکی از نواقص ارزش گذاری شرکت بر مبنای دارایی این است که یک کسب و کار خوب ارزش بیشتری نسبت به ارزش تجهیزات، ملک ها، موجودی انبار و سایر دارایی ها دارد.
هزینه شروع فعالیت
یک فرمول دیگر که برای ارزش گذاری شرکت وجود دارد (هر چند که به صورت گسترده استفاده نمیشود)، عبارت از تخمین هزینه شروع همان کسب کار از نقطه صفر است. برای مثال در صورتی که شما یک شرکت تولیدی را بررسی کنید، میتوانید هزینه خرید تجهیزات، اجاره فضای مورد نیاز، خرید ماشین آلات و استخدام نیروی کار را محاسبه کنید. با استفاده از این روش میتوانید ارزش شرکت تأسیس شده را تخمین بزنید.
روش نرخ جریان پول تنزیل شده (DCF)
روش DCF یک روش انعطاف پذیر برای تخمین ارزش شرکت است. ارزشگذاری شرکت با استفاده از DCF در مقایسه با روش ارزیابی دارایی به محاسبات عددی پیچیده تری نیاز دارد. با این وجود در نظر گرفتن میزان درآمد آتی شرکت در این روش باعث میشود که دید مناسبتری در مورد ارزش واقعی شرکت داشته باشیم.
منطق مربوط به مبنا قرار دادن جریان پول نقد برای ارزیابی یک شرکت عبارت از این است که پول آن چیزی است که مالکان میخواهند و به آن نیاز دارند. در صورتی که درآمد آتی شرکت شما شگفتانگیز باشد، ولی جریان پولی شما منفی باشد، نخواهید توانست بدهیهای خودتان، اجارهها و حقوق کارکنانتان را پرداخت کنید.
فرمول محاسبه DCF
- درآمد آتی خودتان را محاسبه کنید. میتوانید درآمد خودتان را بر مبنای پیشبینی رشد ساده تخمین بزنید یا عواملی همانند قیمت، حجم، رقابت و مشتری را در آن دخیل کنید. گزینه دوم زمانبرتر و سخت تر است.
- هزینهها و داراییهای سرمایهای خودتان را مشخص کنید. ترکیب این موارد با درآمد باعث خواهد شد که شما جریان پولی آیندهتان را مشخص کنید.
- ارزش نهایی جریان پولی را مشخص کنید. برای مثال ارزش کل جریان پولی شما بعد از پنج سال چقدر خواهد بود؟
- در نهایت به منظور مشخص کردن ارزش واقعی بر مبنای فرمول های استاندارد، از ارزش نهایی استفاده کنید. در صورتی که جریان پولی شرکت منجر به ایجاد ارزش نهایی 17.5 میلیون دلاری شود و این ارزش برای پرداخت بدهیهای شما کافی نباشد، برای مشخص کردن ارزش پول آیندهتان در زمان حال باید جریان پولی خودتان را تنزیل کنید. عدد به دست آمده نشانگر ارزش شرکت شما خواهد بود.
مزیت های فرمول DCF:
استفاده از DCF برای ارزش گذاری شرکت دارای مزیت های زیادی است که برخی از آنها عبارتند از:
- این روش هیچ نیازی به اطلاعات سایر شرکت ها ندارد.
- می توانید انتظارات و فرضیات خودتان در مورد آینده شرکت را در محاسبات DCF دخیل کنید.
- بر اساس شرایط مختلفی که ممکن است در آینده پیش بیاید، میتوانید از سناریوهای مختلفی در DCF استفاده کنید.
- هرچند که این روش به محاسبات ریاضی پیچیدهای نیاز دارد، ولی با استفاده از Excel میتوانید محاسبات آن را ساده تر کنید.
معایب DCF:
با این وجود ارزش گذاری با استفاده از DCF یک سری معایب هم دارد، که برخی از آنها عبارتند از:
- شما برای مشخص کردن رشد و جریان پولی آتی از یک سری فرضیات استفاده می کنید. همین مورد باعث وسوسه شدن برای خوشبینی بیش از حد می شود.
- تغییر دادن فرضیات منجر به تغییر قابل توجه جریانات پولی آینده میشود.
- تخمین ارزش با استفاده ازDCF یک روش پیچیده است و به همین دلیل احتمال خطا یک احتمال بالا است.
- هرچند که استفاده از اکسل منجر به تسهیل استفاده از روش DCF میشود، با این وجود استفاده از اکسل هم به مهارت و تجربه کافی نیاز دارد.
ضریبی از درآمد
درآمد هم مانند جریان پولی یک ابزار سنجش از میزان درآمدی می باشد که یک شرکت میتواند ایجاد کند. روش ضریب درآمد از این مورد (درآمد) برای ارزشیابی یک شرکت استفاده میکند. در این روش باید درآمد سالیانه فعلی شرکت را حساب کنید، آن را در عددی همانند 0.5 یا 1.3 ضرب کنید و ارزش شرکت را حساب کنید.
تعیین این ضریب در اختیار شما نیست. برای مثال این ضریب در صنعت محصولات خانگی 2.56 و برای صنعت غذا برابر با 1.3 است. استفاده از روش ضریب درآمد برای شرکتی که دارای 360.000 دلاری در هر سال می باشد، در صنعت غذا ارزشی معادل 500.400 و در صنعت محصولات خانگی ارزشی معادل 921.600 را برای شرکت تعیین خواهد کرد.
تحلیل گران کسب و کار به جای اینکه از فرمول ضریب درآمد برای تعیین ارزش شرکت استفاده کنند، از این روش به منظور تعیین یک حد بالا از ارزش شرکت استفاده میکنند.
مازاد و بدهی
بعد از تعیین عددی برای ارزش شرکت، شما فقط با این عدد سروکار خواهید داشت. اکثر روشها هیچ اهمیتی نسبت به پول نقد در دسترس و میزان کل بدهی شرکت قائل نیستند. شما قبل از تعیین ارزش یک شرکت باید این موارد را مد نظر قرار دهید.
برای مثال فرض کنید که میخواهید شرکت خودتان را بفروشید و روش جریان پول تنزیل شده ارزش خالص شرکت را برابر با 560.000 دلار برآورد کند. با این وجود شما یک وام 200.000 دلاری داشته باشید. در صورتی که بدهیها متعلق به شرکت باشد، خریدار فقط حاضر به پرداخت 360.000 دلار خواهد بود.
در صورتی که پول در دسترس شما بیش از پول مورد نیاز برای مخارج فوری باشد، تمایل خواهید داشت تا قیمت کسب و کار خودتان را بالا ببرید و مازاد پول نقد خودتان را به نحوی نشان دهید. همچنین شما میتوانید این مازاد پول نقد را به نحوی از شرکت خارج کنید و بقیه موارد را به خریدار انتقال دهید.
استفاده از یک متخصص
در صورتی که به تنهایی اقدام به ارزش گذاری شرکت نکنید، احتمال انجام دادن این کار به صورت بهتر افزایش خواهد یافت. حتی در صورتی که شما دانش مناسبی نسبت به بحثهای مالی و نرم افزارهای صفحه گسترده (همانند اکسل، اکسس و … ) داشته باشید، باید به این نکته توجه کنید که ارزش گذاری یک مجموعه مهارت تخصصی است. یک ارزیاب حرفه ای نسبت به استفاده از ضرایب مناسب، دادههای مربوط به شرکتهای مشابه، شرایط مربوط به بازار و نحوه استفاد از آنها در شرکتهای منحصر به فرد نسبت به شما تخصص بیشتری دارد.
نکته حائز اهمیت دیگری که وجود دارد عبارت از این است که متخصصان هدفمند هستند. چه در صورتی که شما به دنبال یک استراتژی خروج باشید یا اینکه خودتان را برای خرید یک شرکت مدنظرتان آماده کنید، فقط یک تصور سطحی از این کار خواهید داشت. استفاده از یک متخصص ارزیاب حرفهای باعث خواهد شد که شما از اشتباهات احتمالی دوری کنید.
همچنین یک ارزیابی واقعی منجر به تسریع پروسه میشود. یک ارزیابی حرفه ای نسبت به نحوه قیمت گذاری یک شرکت بمنظور فروش مناسب آن در محیط بازار فعلی تسلط بیشتری دارد. (منبع: https://economictimes.indiatimes.com/)
انتخاب فرمول ارزش گذاری شرکت
تغییر دادن فرضیات حتی در حین استفاده از یک فرمول (برای مثال استفاده از روش ارزش گذاری DCF برای یک شرکت) باعث میشود که میزان ارزش تخمین زده شده به صورت قابل توجهی تغییر کند. در روشهای ضریبی، تغییر ضریب منجر به بدست آمدن ارزش های متنوعی میشود. استفاده از فرمول ارزش گذاری مبتنی بر دارایی باعث میشود که ارزش تخمینی نسبت به روش ارزش جریان پولی تغییر کند. همچنین ارزش تخمین زده شده در روش Comps ممکن است بالاتر از ارزش تخمین زده شده در اکسل باشد.
اگر بخواهیم شرکت را بفروشیم
در صورتی که هدف شما فروش باشد، باید از روشی استفاده کنید که قیمت تعیینشده توسط آن بهترین قیمت ممکن و در عین حال یک قیمت واقعی باشد. همچنین در صورتی که بخواهید کسب و کاری را بخرید، قیمت تعیین شده علاوه بر اینکه باید تا حد ممکن پایین باشد، بلکه همچنین باید قیمتی باشد که فروشنده را نسبت به قبول آن ترغیب کند. علاوه بر این هیچ علم دقیقی در مورد بهترین گزینه و روش تخمین وجود ندارد. بنابراین در حین ارزش گذاری حتما باید موارد زیر را مد نظر قرار دهید:
- از خودتان بپرسید که چه نیازی به ارزشگذاری دارید. در صورتی که میخواهید مزایا و معایب مربوط به خرید یک شرکت را ارزیابی کنید، باید در مورد سودده بودن این خرید اطمینان کسب کنید. همچنین در صورتی که بخواهید شرکت خودتان را بفروشید، نیازهای متفاوتی خواهید داشت.
- آیا شرکت شما سرمایه سنگینی دارد؟ در صورتی که شرکت شما دارایی سنگینی همانند زمین یا دارایی های مهم داشته باشد، ارزش دفتری دارایی ها ممکن است بالاتر از ارزش تخمین زده شده با استفاده از جریان پولی تنزیل شده یا روش ضریب درآمد باشد.
- نرم های صنعت شما به چه نحوی هستند؟ ارزش گذاری مبتنی بر دارایی بیشتر برای تولید کنندگانی مناسب است که تجهیزات زیادی دارند. در صورتی که شما خدمات حرفه ای ارائه دهید و تجهیزات خاصی نداشته باشید، استفاده ار روش مربوط به ارزش دارایی ها نامناسب خواهد بود.
سایر روش ها
در صورتی که بخواهید وقت خودتان را صرف اینکار کنید، می توانید با استفاده از روش های مختلف تخمین های متعددی را در مورد ارزش شرکت بدست بیاورید. روش استاندارد مورد استفاده بانکداران به این صورت می باشد: بررسی شرکت های قابل قیاس و فروش های اخیر و بعد از آن استفاده از تحلیل جریان پولی تنزیل شده. استفاده از برآورد میانگین این روش باعث می شود که سرمایه گذاران ایده مناسبی در مورد میزان سرمایه گذاری خودشان در یک شرکت بدست بیاورند.
ارزش گذاری در گروه مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان آماتیس
ارزش گذاری شرکت ها در شرایط کرونایی
همه گیری ویروس منحوس کرونا چالشی غیر طبیعی برای متخصصان ارزش گذاری ایجاد کرده، چرا که ما در مورد نحوه برخورد شرکت ها، کسب و کارها و صنایع با محدودیتهای ایجادشده در نتیجهی شیوع کووید 19 و اینکه آیا اقتصادهای جهان قدرت ادامه دادن به فعالیتهای خودشان بطور طبیعی را دارند، آگاه نیستم. بنابراین شرایط خاصی در چنین فضایی حاکم است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص ارزش گذاری شرکت در شرایط کرونایی، بهتر است به مقالهای که در این خصوص نوشتهایم مراجعه کنید.
برای سفارش خدمات ارزش گذاری شرکت، استارت آپ و … تماس بگیرید.
سود انباشته چیست؟ نحوه محاسبه سود انباشه به چه صورت است؟
آیا می دانید سود انباشته چیست؟ سرمایه گذاری در شرکتها و بورس، همیشه با هدف دریافت سود و افزایش درآمد، انجام میشود. هیچگاه همه ی سود یک شرکت به سهامداران تحویل داده نمیشود، بلکه درصدی از سود خالص را به حساب سهامداران واریز کرده و درصدی از سود را که به منظور های مختلف استفاده میشود را تحت عنوان سود مذکور در حسابی به نام سهامداران ذخیره میکنند که معمولا در این حساب، درصدی از سود انباشته ی سالهای قبل هم موجود می باشد. به درصدی از سود خالص که با فرمول و روش های خاص حسابداری محاسبه میشود، سود انباشته میگویند، چون امکان اینکه سود چند سال در حساب ذخیره شود وجود دارد اصطلاحا سود انباشته میگویند.
تعریف سود انباشته چیست؟
Retained earnings سود انباشته، در واقع درصدی از سود را دربرمیگیرد که در شرکت سهامی به منظورهای متفاوت استفاده میشود و در نهایت به سود سهامداران ختم میشود. در پایان هر سال یا به عبارتی در پایان سال مالی لازم است به همه ی حساب ها، اعم از بدهکاری ها، بستانکاری ها، هزینه ها، درآمد، درآمد خالص، سود، سود خالص، ضرر و زیان، زیان ناخالص، زیان خالص و انباشته ی باقیمانده ی سال سپری شده، رسیدگی شود و به صورت نتیجه ای مکتوب درآورد. سود مذکور از فرمول مخصوص حسابداری به صورت زیر به دست می آید:
سود انباشته= سود ابتدای دوره+ سود و زیان خالص- سود سهام نقدی- سود سهمی.
سود مذکور و هر کدام از عبارات ذکر شده با استفاده از این فرمول به دست می آیند. البته امروزه استفاده از نرم افزارهای حسابداری، انجام این محاسبات را آسان نموده است.
سود ابتدایی دوره، سودی موثر بر مقدار سود انباشته
سود ذخیره شده دوره های قبلی در سال مالی اخیر، به عنوان سود ابتدایی دوره شناخته میشود. این عدد امکان دارد منفی و یا مثبت باشد. مقدار سود ذخیره شده ابتدای دوره، نقش مهمی در مقدار آن ایفا میکند. اگر در سال مالی گذشته، مقدار هزینه ها و بدهی ها از سود مذکور بیشتر شده باشد، این مقدار منفی میشود. برای جبران سود ذخیره شده منفی، از سود انباشت دوره ی جدید کسر میشود. به این معنی که در دوره ی پیش رو هم اثر منفی انباشت سال گذشته را باید محاسبه ارزش سهام جبران نمود و هم سود بیشتر کسب نمود.
سود و زیان خالص، موثر بر سود انباشته
سود یا زیان خالص، از محاسبهی هزینه های عملیاتی، هزینه های غیر عملیاتی، مالیات، درآمدهای عملیاتی و درآمدهای غیر مالیاتی، به دست می آید.
فرمول سود و زیان خالص
مالیات- درآمدهای غیر عملیاتی+هزینه های غیر عملیاتی+درآمدهای عملیاتی.
درآمدهای عملیاتی، همانگونه که اسمش پیدا است. شامل درآمدهایی است که با انجام کار از قبیل: فروش محصولات تولید شرکت، ارائه ی خدمات به مشتریان شرکت، اجاره ی بخشی از دارایی های شرکت، انجام شراکت به منظور انجام کار بیشتر.
درآمدهای غیرعملیاتی، شامل درآمدهای حاصل از سود بانکی، دریافت بازپرداخت وامی که به کارکنان داده شده است.
هزینه غیر عملیاتی شامل هزینه هایی از قبیل بازپرداخت وام، یا پرداخت بهره ی وام به بانک می باشد.
مالیات، بخشی از درآمد می باشد به اداره ی دارایی تسلیم میگردد. طبق مصوبه ی دولتی، اگر درآمد شرکت ها از حدی بالاتر برود، آن درآمد مشمول مالیات میشود.
با جایگزین کردن مقدار عددی عبارات ذکر شده در فرمول سود و زیان خالص، یک عبارت عددی به دست می آید. مقدار به دست آمده اگر مثبت باشد یعنی سود خالص، و اگر منفی باشد یعنی زیان خالص. محاسبه ی دقیق سود یا زیان خالص، در محاسبه ی سود انباشته موثر میباشد.
سود خالص نسبت به سود ناخالص، کمتر می باشد اما برای برنامه ریزی، قابل اطمینان تر میباشد. برای محاسبه سود خالص، باید هزینه های پنهان را از سود ناخالص کسر کرد. هزینه های پنهان شامل:
- هزینه ی اجاره املاک
- هزینه ی آب، برق، گاز و تاسیسات
- هزینه هایی که به منظور نوسازی محل کار متحمل میشوند
- هزینه ی تبلیغات
- هزینه ی تعمیر و خرید ابزارآلات و دستگاه
- بیمه ی پرداختی
- هزینه ی خدماتی نظیر غذا، چای، نظافت و باغبانی
- سود سهام نقدی، عددی موثر در سود انباشته:
سود سهام، به مبلغی که هر شرکت سهامی در پایان سال مالی موظف است به سهامداران تحویل دهد، اطلاق میشود. البته در یک دوره ی مالی، ممکن است به علت زیان مالی شرکت، اصلا سودی به سهامداران تعلق نگیرد. زمانی که در جلسات عمومی، نرخ سود سالیانه بررسی و تصویب شد. شرکت سهامی موظف میشود که سود را ظرف مدت معینی به سهامداران عرضه کند.
سود سهمی، سودی که از مقدار سود انباشته می کاهد
سود سهمی، همانگونه که از نامش پیدا است سودی میباشد که به بالا بردن ارزش و تعداد سهم سهامداران منجر میشود. سود سهمی به طور مستقیم به سهامداران عرضه نمیشود. بلکه با افزایش تعداد سهم آنها، به صورت غیرمستقیم، سهام را افزایش داده و به سهامداران، سود میرسانند. سود سهمی برای شرکت های سهامی هم مزیت هایی به همراه دارد. با این توصیفات، لازم شد مثالی از محاسبهی مقدار سود انباشته را مطرح نماییم.
سود ذخیره شده ابتدایی دوره:10.350.000
سود سهام نقدی: 80.000.000
سود سهمی: 20.000.000
سود و زیان خالص:200.000.000
10.350.000+ 200.000.000– 80.000.000– 20.000.000= 100.350.000
سود ذخیره شده این شرکت، عددی مثبت و برابر با صد میلیون و سیصد و پنجاه هزار ریال میباشد. سود انباشته در موارد مختلفی چون:
- تولید محصولات با کیفیت تر
- گسترش خط تولید یا خدمات
- پرداخت وام ها و بدهی ها
- خرید سوله یا املاک جهت افزایش دارایی های شرکت
- افزایش جذب نمایندگی
- افزایش جذب کارگر و پرسنل
- افزایش تبلیغات
به مصرف میرسد. همه ی این فعالیت ها موجب رونق کسب و کار، افزایش ارزش سهام و افزایش سود دهی، بدون پرداخت هیچ گونه آورده ای از طرف سهامداران میشود. قطعا سهامداران حقیقی از این پیشرفت خرسند خواهند شد و سود انباشته را مفید می پندارند. مدیران و صاحبان مشاغل، برای ارتقای سود و همچنین سود انباشته، باید تمام عوامل موثر در کاهش یا افزایش سود انباشته را بررسی کرده و در جهت افزایش سود انباشته برنامه ریزی کنند. انجام پروژه هایی که ریسک زیان بالایی دارند، موجب احتمال کاهش سود انباشته میشود. راه اندازی بخش جدید در تولید محصولات، احتمال افزایش سود انباشته را بالا می برد. افزایش تبلیغات قطعا در دراز مدت، افزایش سود انباشته را موجب میشود. سود انباشته، در ترازنامه یا صورت وضعیت مالی شرکت ها در دوره ای معین، درج میشود. ترازنامه صورت وضعیتی است از دارایی ها، بدهی ها و سرمایه ی دوره ی مالی سپری شده که توسط حسابرسان و بخش حسابداری تهیه میشود.
ترازنامه، سند درج سود انباشته
ترازنامه ها همگی به یک صورت ارائه میشوند. ترازنامه شامل سه ستون، دارایی، بدهی و سرمایه میباشد.
- دارایی: همه اموال، اسناد، املاک، بستانکاری ها، وسایل و تجهیزات در بخش دارایی ترازنامه به صورت لیستی براساس کاهش نقدینگی ثبت میشوند.
دارایی ها با معیار زمان به دو دسته ی جاری و غیرجاری تقسیم میشوند. دارایی هایی که در زمان کمتری به نقدینگی تبدیل میشوند، دارایی جاری یا نقدینگی بالاست و نوع غیرجاری، دارایی است که زمان زیادی برای تبدیل آن به پول نقد نیاز است.
- بدهی ها: بدهی ها معمولا بخش جدا نشدنی ترازنامه ها محسوب میشوند، بدهی ها شامل تمام وامها، چک و سفته ها و بدهی هایی که شرکت موظف به پرداخت آنهاست، میباشد. کاهش بدهی ها و تمرکز بر افزایش سود به ارائه ی ترازنامه ای با کیفیت کمک میکند.
- سرمایه: سود سهامداران، حق و حقوق سهامداران و سود انباشته سالیانه در این بخش ترازنامه ثبت میشوند.
ترازنامه در اصل حاوی معادله ی بنیادی حسابداری مبتنی بر دارایی= بدهی +سرمایه، میباشد.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته
اگر سود ذخیره شده شرکت های سهامی به حد نصاب برسد، مدیران میتوانند اوراق سهم جدید به سهام شرکت اضافه کنند. این افزایش سهام موجب رونق و بالا رفتن سود خواهد شد. در کنار افزایش سرمایه از طریق سود انباشته، سهم هایی را هم به عنوان سهم جایزه به سهامداران ارائه خواهند کرد. این افزایش اوراق سهام هر سهامدار، تاثیری در سود سالیانه فرد نخواهد داشت. اشکالی که روش افزایش سرمایه از سود انباشته دارد، این است که به صورت کاذب سرمایه را افزایش میدهد. به عبارتی نه ارزش سهام افزایش می یابد، نه شرکت صاحب پول بیشتری میشود. بلکه فقط تعداد سهم هر شخص افزایش می یابد. مزیت افزایش تعداد ورق سهام فرد هم که مشخص است، فرد در هنگام فروش سهام سود کسب میکند.
گسترش کسب و کار و افزایش سوددهی شرکت با محاسبه ارزش سهام استفاده از سود انباشته، افزایش سرمایه ی شرکت و سهامداران را نیز به همراه دارد.
تاثیر سود انباشته بر قیمت سهام شرکت
هنگامی که یک شرکت اوراق سهم هایش را به فروش میگذارد، قطعا خریداران به سود انباشته آن شرکت توجه میکنند. شرکت ها و صنایع پرمصرف نسبت به شرکتهای دیگر، از سود انباشته بیشتری برخوردار هستند. انباشته ی بالا و قابل توجه در ترازنامه ی شرکتها، نشان از موفقیت و سود مثبت آن شرکت دارد. شرکت هایی که سود انباشته کم و یا غیر قابل توجهی دارند، موفقیتشان ریسک بالاتری دارد. البته باید توجه نمود که مقایسه ی سود انباشت شرکتها با توجه به صنف فعالیت، مدت فعالیت و میزان پشتیبانی دولتی یا خصوصی انجام گیرد. با توجه به تقاضای بیشتر برای سهام شرکتهای با سود انباشته ی بالاتر، قیمت اوراق سهام آن شرکت ها قابل توجه است.
البته امکان اینکه شرکتهای با سود ذخیره شده کمتر، موفق شده و سود بیشتری کسب کنند، وجود دارد به شرط اینکه مدیریت فعال و حسابرس دلسوز داشته باشند.
سود انباشته سهام عدالت
به گفته برخی از کارشناسان اقتصادی، سود انباشته سهام عدالت مبلغ بسیار بالایی است. مدیران و مسئولان این شرکتها، از سود انباشته به منظور انجام فعالیت های دیگری استفاده میکنند. اگر از سود انباشته به عنوان منبع افزایش سرمایه استفاده میکردند، 150 هزار تومان به ارزش سهام عدالت 570 هزار تومانی افزوده می شد.
سود اندوخته، متفاوت با سود انباشته
طبق قانونی که در ترازنامه موجود است، هر شرکت سهامی موظف است سالانه در پایان دوره ی مالی، 5%از سود خالص و نهایی خود را به عنوان سود اندوخته، ذخیره کند. این موضوع یک بحث حسابرسی است و به منظور حفظ دارایی و منافع شرکت ها میباشد. فقط کافی است که بدانیم سود اندوخته و سود انباشته با یکدیگر متفاوت هستند.
چگونه از سود انباشته مختص هر شرکت اطلاعات کسب کنیم؟
از آنجایی که اکثر مردم به سرمایه گذاری در بورس علاقه مند هستند،لازم است قبل از سرمایه گذاری اطلاعاتی درمورد شرکت مورد نظر خود کسب کرده و سپس سرمایه گذاری انجام داد.
به منظور کسب اطلاعات مربوط به ترازنامه ی شرکت های فعال در بورس، میتوان به سایت کدال با آدرسcodal.ir مراجعه کرد. برای اطلاع از مقدار سود انباشته ی هر شرکت، ابتدا روی بخش اطلاعیه کلیک کرده و مشخصات شرکت مدنظر را انتخاب نموده تا اطلاعات سود انباشته را آپلود کند.
سود انباشته متعلق به هر سهم را چگونه محاسبه کنیم؟
به منظور محاسبه سود انباشته متعلق به هر حساب، مقدار عددی سود انباشته را بر تعداد کل سهم ها تقسیم کرده و عددی که به دست می آید، سود انباشته مختص هر سهم میباشد.
سود انباشته شامل مالیات نمیشود:
با توجه به اینکه ابتدا مالیات پرداخت میشود، سپس سود انباشته محاسبه میگردد، میتوان گفت مالیات به طور غیر مستقیم از انباشته کسر میگردد. شرکت هایی که در طول دوره ی مالی، دچار زیان انباشته شده باشند. می توانند با درج زیان انباشته در اظهارنامه ی مالیاتی، از دادن مالیات با توجه به مصوبات مالیاتی، معاف گردند.
سهامداران باید بدانند، کسب سود و درآمدزایی از طریق سرمایه گذاری و خرید سهام، نیازمند صبر میباشد. اگر صاحبان سهام، دریافت سود زیاد در زمان کمی را مدنظر قرار دهند. قطعا با سود انباشته موافق نخواهند بود و آن را نمیپذیرند، غافل از اینکه سود انباشته اگر به درستی مدیریت شود، در دراز مدت موجب رونق شرکت، بالا رفتن ارزش سهام و به طبع سوددهی بیشتر میشود.
شرکت خود را به بهترین شکل مدیریت کنید
هر مدیر خوب نیازمند ابزاری قدرتمند است تا بتواند مجموعه خود را به بهترین شکل مدیریت کند. مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو ابزاری قدرتمند است که می تواند به مدیران در کنترل کارمندان و محاسبه حقوق و دستمزد آنها کمک کند.
شما همیشه یک مدیر لایق هستید و باید بهترین ها برای شما باشد. با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو کار مدیریت خود را بسیار آسان تر کنید.
محاسبه ارزش سهام
نحوه محاسبه مالیات بر سهم در معاملات سازمان بورس و اوراق بهادار مطابق قانون مالیاتهای مستقیم (مصوب ۱۳۶۶ همراه با اصلاحات ۱۳۹۴)
بورس اوراق بهادار بعنوان بخش اصلی بازار سرمایه، نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی کشورها بعهده دارد.
همچنین در بازار بورس اوراق بهادار با پس انداز نقدینگی بخش خصوصی، به تامین مالی پروژه های بلند مدت کمک میشود و از طرفی مرجع رسمی امنی برای سرمایه گذاران خرد با سرمایه های راکد است.
در بازار بورس اوراق بهادار، سهام شرکت ها، اوراق قرضه دولتی مطابق قوانین و مقررات خاصی مورد معامله قرار میگیرد.
با بررسی قوانین و نظام مالیات ستانی کشور در رابطه با بازارهای معتبر سرمایه گذاری از جمله بورس اوراق بهادار شاید بتوان بر رونق اقتصادی این بخش از چرخه اقتصاد و مشتاقان سرمایه گذاری در آن افزود. در زیر به نحوه محاسبه مالیات بر سهام در معاملات سازمان بورس و اوراق بهادار در ایران خواهیم پرداخت.
معافیت مالیاتی سود سهام
مطابق ماده ۱۴۵ از باب چهارم قانون مالیات های مستقیم در خصوص معافیت های مالیاتی، سود سهام بورس اوراق بهادار از پرداخت مالیات معاف است دلیل اصلی این معافیت مالیاتی نیز جلوگیری از اخذ مالیات مضاعف است. به عبارت دقیقتر، از آنجا که شرکتهای سهامی قبل از آنکه سودی تقسیم کنند مالیات آن پرداخت کردهاند، لازم نیست سهامداران شرکت بابت سود نقدی که دریافت میکنند مالیات مضاعفی پرداخت کنند. ولی در مواد مختلفی صرفنظر از ریسک بازده سود سهام خریداری شده که ممکن است مثبت یا منفی باشد، در شرایطی که ذیلاً به آن میپردازیم، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم فعالیت های مرتبط با سهام را مشمول پرداخت مالیات نموده است که مثال بارز آن در باب نقل و انتقال سهام است.
لزوم اظهار معاملات سهام از خارج از کشور
ماده ۱ ق.م.م.[۱] در بند ۲ اشخاص حقیقی محاسبه ارزش سهام ایرانی مقیم ایران را نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل، مینماید مشمول پرداخت مالیات قلمداد میکند:
مطابق این ماده اگر اشخاص حقیقی ایرانی در خارج از کشور سهام شرکتی را معامله نمایند، میبایست درآمد حاصل از این فعالیت را به سازمان امور مالیاتی ایران اعلام و مالیات آن را پرداخت نمایند مگر مدارک پرداخت این مالیات را به اداره مالیات کشور متبوع سهام به سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند.
فعالیت های مشمول مالیات برای اشخاص حقوقی خارج از شمول پرداخت مالیات
ماده ۲ ق.م.م. (اصلاحی سال ۲۷/۱۱/۸۰) بطور کلی اشخاصی را از شمول پرداخت مالیات موضوع این قانون خارج نموده است :
اما فعالیت های اقتصادی خاص اشخاص حقوقی موضوع این ماده از جمله خرید و فروش سهام، مشمول پرداخت مالیات خواهد بود.
هزینه های غیر قابل قبول مالیاتی
باب چهارم از فصل دوم ق.م.م. به هزینه های قابل قبول پرداخته است، که مطابق آن میتوان نکاتی در خصوص هزینه های غیر قابل قبول برای سازمان امور مالیاتی ذکر نمود:
در بحث اخذ تسهیلات برای اشخاص حقوقی و نحوه ورود و استفاده آن در تشکیلات حقوقی، مواردی که میبایست رعایت گردد تا بازپرداخت تسهیلات اخذ شده بعنوان هزینه های قابل قبول دارایی تلقی شود، در قانون ذکر گردیده، نکته قابل توجه در بحث ما ردیابی موارد مصرف تسهیلات است که برای اداره مالیات اهمیت بالایی دارد و با وجودیکه این ردیابی بسیار سخت است اما سازمان امور مالیاتی راهکارها و قراینی برای اثبات آن دارد. دلیل اهمیت این ردیابی نیز این است که تسهیلات اخذ شده برای شرکت نباید در راه سرمایه گذاری صرف شود و باید در چرخه تولید و امثال آن صرف گردد، حال اگر مدیران شخصیت حقوقی تصمیم گرفته اند با تسهیلاتی که به نام شرکت دریافت نموده اند، سهام خریداری نمایند، اداره دارایی بلافاصله بخشی از هزینه مالی شرکت را برگشت می دهد قرینه این ردیابی بعنوان مثال میتواند افزایش در سرمایه شرکت باشد.
* بطور کلی ورود سهام شرکت ها در هر دارایی اشخاص حقوقی که معاف از پرداخت مالیات است یا مالیات آن با نرخ مقطوع محاسبه می گردد، ممنوع است.
معافیت سهام حساب تعدیلات سنواتی
* مطابق دستوالعمل ۲۱۰۱۲ مورخ ۲۵/۱۰/۱۳۹۱ با موضوع رسیدگی به حساب تعدیلات سنواتی و رأی شماره ۱۱۴۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال بند الف ـ۱ این بخشنامه، از جمله درآمد سود سهام سال های قبل که توسط مودی ابراز نشده و در دوره مالی جاری ابراز گردیده است که با توجه به رای مذکور دیوان عدالت اداری، ادراه دارایی بابت معافیت آن بخش از درآمد ثبت اصلاحی زده و آن را از درآمد مشمول مالیات خارج می نماید.
مالیات بر ارث سهام
مطابق بند ۲ ماده ۱۷ ق.م.م. مالیات سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آنها که در نتیجه فوت شخص اعم از فوت واقعی یا فرضی انتقال می یابد، معادل یک و نیم (۵/۱) برابر نرخهای مذکور در تبصره(۱) ماده(۱۴۳) و ماده(۱۴۳مکرر) این قانون طبق مقررات مزبور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث، محاسبه و اخذ می گردد.
مالیات سهام شرکت ها
مطابق ماده۴۸ ق.م.م. سهام و سهم الشرکه کلیه شرکتهای ایرانی موضوع قانون تجارت به استثنای شرکتهای تعاونی براساس ارزش اسمی سهام یا سهم الشرکه به قرار نیم در هزار مشمول حق تمبر خواهد بود.
نرخ مقطوع مالیات نقل و انتقال سهام
طبق محاسبه ارزش سهام ماده ۱۴۳ مکرر: هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکتها اعم از ایرانی و خارجی در بورسها یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز، مشمول پرداخت مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد (۵/۰%) ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام خواهد بود و این در حالی است که از بابت این نقل و انتقال وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام* و همچنین حق تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نخواهد شد.
* در این ماده منظور از عبارت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام مطالبه نخواهد شد، همان سود حاصل از نقل و انتقال سهام (اختلاف بین قیمت خرید و فروش) است که معاف از پرداخت مالیات میباشد.
و مطابق تبصره ۱ ماده ۱۴۳: از هر نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام و سهم الشرکه شرکا در سایر شرکتها (منظور شرکت هایی است که سهام آنها در بورس اوراق بهادار عرضه نشده است) مالیات مقطوعی به میزان چهار درصد (۴%) ارزش اسمی آنها وصول میشود. از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال فوق مطالبه نخواهد شد.
موارد مذکور در خصوص نقل و انتقال سهام شرکتها بطور خلاصه از این قرار است:
–مالیات مقطوع نقل و انتقال سهام شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار نیم درصد (۰.۵%) مبلغ فروش آن است
–مالیات مقطوع نقل و انتقال سهام سایر شرکت ها که در بورس حضور ندارند، ۴ درصد ارزش اسمی سهام است.
– پرداخت مالیات نقل و انتقال به عهده واگذار کننده سهام است.
معافیت شرکتهای بورسی و خارج از بورس
مطابق صدر ماده ۱۴۳ : شرکتهایی که در بورس کالا حضور دارند، معادل ده درصد (۱۰%) از مالیات بردرآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس کالا به فروش میرسد معاف از پرداخت مالیات هستند و شرکت های که خارج از بورس هستند معادل ۵ % معافیت دارند.
اگر سهام شناور شرکتهای مذکور بالای ۲۰ % باشد و سازمان بورس اوراق بهادار این مطلب را تایید نماید، تاییدیه را به سازمان امور مالیاتی ارسال نموده و نرخ های معافیت مذکور در ماده ۱۴۳، ۲ خواهد شد، معافیت در شرایط ۱۰ درصد، معادل ۲۰ % و معافیت در شرایط ۵ درصد ، معادل ۱۰ % اعمال میشود. به بیان ساده تر نرخ مالیات برای شرکتهای بورسی ۲۲.۵ درصد و برای شرکتهای بورسی دارای سهام آزاد شناور بیش از ۲۰ درصد، برابر ۲۰ درصد محاسبه میشود.
با مطالعه اجمالی تطبیقی چند نظام مالیات ستانی از بورس و اوراق بهادار، در میابیم که در کشورهای توسعه یافته که گردش بازارهای سرمایه برای آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است، با کاهش شدید نرخ مالیات مقطوع خرید و فروش سهام، موفقیت بزرگی در جذب سرمایه گذاران کسب نموده اند و البته به این نکته باید اشاره کرد که در بحث جذب سرمایه های خارجی و رونق سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم خارجی، تفاوت پرداخت مالیات سهام از سوی سرمایه گذاران خارجی و داخلی مشهود و قابل تامل است بدینگونه که مالیات نقل و انتقال و همچنین سود سهام برای سرمایه گذاران خارجی تقریباً معادل نصف نرخ سود آن برای سرمایه گذاران داخلی است. همچنین با تفکیک سرمایه گذاری بلند مدت و کوتاه مدت در این بازار و اخذ مالیات کمتر در سرمایه گذاریهای بلند مدت نیز میتوان گام بلندی در تشویق سرمایه گذاران برای نگهداری سهام خود در بلند مدت برداشت.
با توجه به موارد مذکور و با در نظر گرفتن آییننامه سرمایهگذاری خارجی در بورسها و بازارهای خارج از بورس (تصویب نامه شماره ۱۷۷۹۳/۴۲۴۵۹ مورخ ۱۳۸۹/۰۱/۲۹ هیأت وزیران) به نظر میرسد با وضع قوانین مالیاتی جدید برای سرمایه گذاران خارجی در بورس اوراق بهادار و طرح تفکیک نرخ مالیات سرمایه گذاری بلند و کوتاه مدت میتوان به رونق این بخش مهم از اقتصاد کشور کمک شایانی نمود.
دیدگاه شما