منظور از پول فیات چیست؟

از آن‌ جا که ارزش پول فیات یا بدون پشتوانه به دولت صادرکننده آن محدود است، چنانچه این دولت از بین برود، پولش هم بی‌ارزش می‌شود. این اتفاق در کشور عراق پس از حمله نیروهای بین‌المللی رخ داد و پول این کشور با سقوط بسیار شدیدی مواجه شد.

ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز رمز پایه دارد؟

اگر بخواهیم ارز فیات را به ساده ترین شکل ممکن تعریف کنیم باید بگوییم ارزی است بدون پشتوانه که اعتبار خود را از دولت ها و عرضه و تقاضای مردم دریافت می کند. دلار و ریال دو نمونه از ارز های فیات هستند اما چرا ارز های فیات به وجود آمدند و اولین Fiat Currency ها چه بودند؟

قبل از ارز های فیات

اگر از دوران مبادلات کالا به کالا بگذریم، به دورانی خواهیم رسید که مردم برای پرداخت هزینه های خود از سکه هایی از جنس طلا، نقره و یا سایر فلزات ارزشمند استفاده می کردند. استاندارد طلا و یا سیستم پولی با پشتوانه طلا به قرن ها پیش باز می گردد. مردم با ضرب سکه هایی از این جنس، به داد و ستد می پرداختند. بعد ها اسکناس رواج پیدا کرد. تمامی پول ها در این زمان بر مبنای طلا بودند. پشتوانه تمام این پول ها فلز ارزشمند طلا بود. منظور از پشتوانه به زبان ساده یعنی معادل اسکناسی که در دست دارید می توانید طلا دریافت کنید. مثلا دولت ایران تعیین می کند که هر اونس طلا قیمتی 500 هزار ریال دارد، به این واسطه مشخص شده است که ارزش ریال یک پانصد هزارم یک اونس طلاست.

چین اولین کشوری بود که تصمیم گرفت پول بدون پشتوانه طلا ایجاد کند. هرچند در قرن 13 ارائه این سیستم پولی موجب شد امپراطوری حاکم بر چین در آن دوران سقوط کند. اما بعد از رکود اقتصادی بریتانیا تصمیم گرفت طلا را از سیستم خود حذف کند. پس از بریتانیا باقی کشور ها نیز کم کم از سیستم پول بدون پشتوانه استقبال کردند. هر چند که در ابتدا در برخی کشور ها با شکست هایی مواجه می شد. این گونه بود که ارز های فیات به وجود آمدند.

ارز فیات چیست؟

ارز فیات ارزی است که توسط دولت یک کشور توزیع می شود. دولت اعلام می کند که این ارز، پول رایج برای پرداخت است، اما این ارز با هیچ کالایی مثل طلا، پشتیبانی نمی شود. منظور اینکه معادل دلار های آمریکا بانکی طلا نگهداری نمی کند!

ارزش این پول از ارتباط عرضه و تقاضا و ایمان مردم به آن پول تامین می شود، و به خاطر ارتباط آن با دولت است که ارزش آن همواره حفظ می شود. دلار آمریکا نمونه ای از ارز فیات است. این پول توسط هیچ نوع کالای فیزیکی پشتیبانی نمی شود، و ارزش آن تماما به دولت آمریکا بستگی دارد. البته این ارزش، از طریق روش مدیریت اقتصاد توسط دولت آمریکا نشات می گیرد و همواره در حال تغییر است. این جا است که در هنگام تبدیل یک ارز فیات به یک پول دیگر، نرخ تبدیل ارز به میان می آید. با این که ارز فیات می تواند کارآمد باشد، اما همین تفکر بی ارزش بودن که در پس آن هست، در نظر افرادی که محتاط هستند خوش نمی آید.

اما این تنها نکته منفی در خصوص پول های فیات نیست که این ارز را زیر سوال می برد.

معایب پول های فیات

قبل از اینکه معایب Fiat را برشمریم، باید واژه نقدینگی آشنا شوید. نقدینگی از واژه نقد گرفته شده است. پول نقد همان پولی است که شما می توانید با آن مبادله کنید. نقدینگی واژه ای عمومی تر است.

نقدینگی به درجه نقد شوندگی دارایی های مختلف در قیمت مشخص اطلاق می شود. مثلا فرض کنید شما برای خرید یک خانه به یک میلیارد پول نیاز دارید اما فقط 800 میلیون پول در بانک دارید. برای 200 میلیون باقی مانده شما باید ماشین خود را بفروشید. در این مثال اگر شما در نهایت یک میلیارد پول برای خرید خانه دارید اما سرعت تامین این دارایی متفاوت است. به زمانی که طول می کشد دارایی شما به پول نقد تبدیل شود، درجه نقدشوندگی گفته می شود.

چک ها نیز نوعی پول نقد محسوب می شوند. چرا که شما با داشتن یک چک روز، می توانید به بانک مراجعه کنید و پول نقد دریافت کنید.

به طور کلی به مجموعه پول شامل سپرده‌های بخش غیر دولتی نزد بانک‌ ها و اسکناس و سکه ها در دست اشخاص و شبه پول شامل سپرده‌های سرمایه‌ گذاری مدت‌ دار، سپرده‌ های قرض‌ الحسنه پس‌ انداز و سپرده‌ های متفرقه نقدینگی گفته می‌شود.

حال ارتباط نقدینگی با پول فیات چیست؟

پیشتر گفتیم این دولت ها هستند که ارزش یک پول را تعیین می کنند. میزان چاپ پول نیز در اختیار دولت هاست. زمانی که پول نقد به مقدار زیادی وجود داشته باشد، قدرت خرید مردم بالا می رود و این موضوع سبب می شود که کالا ها به قیمتی بیشتر از ارزش واقعی خود به فروش برسند. زمانی که سطح پایه ای کالایی افزایش غیر متناسبی را داشته باشد، تورم بالا شکل می گیرد.

از این رو یکی از خطراتی که ارز های فیات در صورت کنترل نکردن درست دولت ها، به وجود می آورند، تورم است.

اگر یک دولت فاسد به چاپ پول ادامه دهد، و اگر مدیریت آن ها نیز ضعیف باشد، تورم بالا به سرعت فراگیر شده و ارز را نابود می کند. از آن جایی که هیچ کالایی از این ارز پشتیبانی نمی کند و یا محدودیتی برای عرضه آن نیست، به سادگی می تواند از کنترل خارج شود، و این موضوع یکی از دلایل و مشکلات اصلی است که برای مقابله با آن، ارزهای رمز پایه ایجاد شدند.

فواید پول های فیات

با این وجود، پول فیات مزایایی نیز دارد. این که این نوع پول به طلا وابسته نیست، باعث می شود کنترل کردن آن آسان تر باشد، و در نتیجه از وقوع فاجعه جلوگیری شود. برای مثال دولت ایالات متحده آمریکا می تواند با کنترل ارزش دلار آمریکا، از اتفاقات و رویدادهای مصیبت بار جلوگیری نماید، مانند رکود اقتصادی سال 2008 که در پی سقوط ارزش پول به وجود آمده بود.

از آن جایی که ارزش قابل تبدیل دلار آمریکا ثابت است، در مقایسه با ارزی که ارزش آن مدام در حال تغییر و بالا و پایین رفتن است، کار را برای اهداف تجاری و ذخیره سازی نیز آسان تر می کند.

ارز فیات در مقایسه با ارز رمز پایه

ارز های دیجیتال دارای شباهت ها و تفاوت هایی با پول های رایج هستند. یکی از شباهت های این دو ارز، نبود پشتوانه فیزیکی برای هر دو است. اما در مقایسه با ارز های فیات عمومیت بهتری دارند. به این معنا که شما با خرید بیت کوین در ایران می توانید در تمام دنیا با آن معامله کنید و نیاز به تغییر ارز با تغییر مرز های جغرافیایی نیست.

رمز ارز ها امنیت بیشتری نسبت به سایر دارایی ها دارند. و از همه مهم تر آنکه تورم ارز های دیجیتال را تهدید نمی کند و این ارز ها را به یک پایگاه امن برای ذخیره دارایی ها تبدیل می کند.

آیا ارزهای رمز پایه می توانند جایگزین پول فیات شوند؟

این موضوع به نظر ممکن و شدنی می آید، و در حقیقت هم اکنون دولت هایی نیز در پی معرفی ارز رمز پایه خودشان هستند.برای این که یک ارز رمز پایه متمرکز بتواند جایگزین ارزهای فیات شود، در قدم اول باید قابل اعتماد بودن خودش را اثبات کند، همچنین احتمالا آن نیز باید یک دارایی وابسته باشد تا بتواند از پس وظایف دلار آمریکا برآمده و باز هم دارای مزایای رمز نگاری باشد.

آینده ارز فیات

به نظر می رسد که در دولت های آینده، بحث معرفی ارزهای رمز پایه داغ تر شود؛ ارزهای فیات جدید که دیجیتال باشند. ایجاد یک ارز غیر متمرکز بعید به نظر می رسد، اما یک سکه رمز گذاری شده که توسط دولت ایجاد شده باشد، می تواند توانایی ردیابی بسیار خوبی را به لطف بلاکچین ارائه دهد.

در آن زمان احتمالا پول کاغذی حذف خواهد شد، اما اصول فیات باقی می مانند، تا کنترل کامل بر همه چیز وجود داشته باشد. البته ارزهای رمز پایه سنتی نیز همانند همیشه به خوبی در کنار آن ها عمل خواهند کرد. این موضوع چگونه بر نحوه انجام تجارت در دنیا تاثیر می گذارد؟ برای پاسخ به این سوال باید منتظر باشیم.

استاندارد طلا و پول فیات (پول بی‌ پشتوانه یا دستوری)

از نخستین درس‌های تاریخچه پول تا درس حاضر، بیشتر با تاریخچه طلا کار داشتیم و از توجه بشر به طلا صحبت کردیم.

دیدیم که حتی وقتی سندهای مالی و حواله‌ها بین معتمدین دست‌به‌دست می‌شد، در نهایت اعتبار همه‌ی آن نامه‌ها و حواله‌ها، به سکه‌های طلای انباشته در انبار معتمدین بود.

حتی وقت بانکهای مرکزی هم شکل گرفتند، قرار بود مراقب باشند تا بانکهای دیگر، ارزش پول را حفظ کنند و اسکناسی که در اختیار مردم قرار می‌گیرد با پشتوانه‌ای که در بانک‌ها وجود دارد هم‌خوان و متناسب باشد.

اقتصاددان‌ها علاقه‌ دارند از این شکل پول و تبادلات پولی، به عنوان پول نماینده یا Representative Money نام ببرند.

وقتی از پول نماینده حرف می‌زنیم، منظورمان این است که شمش‌ها و سکه‌های طلا جایی در بانک‌ها یا در خزانه‌ی دولت‌ها وجود دارد و مردم سکه‌های فلزی معمولی و اسکناس‌ها را به عنوانِ سند مالکیت طلایی که انباشته شده میان خود دست‌به‌دست می‌کنند.

توسعه تجارت بین المللی و رواج یافتن استاندارد طلا

حتماً دقت کرده‌اید که تا این درس، ما به خاطر حفظ سادگی داستان، به تنوع ارزها و نحوه مبادله واحدهای پولی کشورهای مختلف اشاره نکرده‌ایم.

همیشه فرض‌مان بر این بوده که جامعه‌ای وجود دارد که درون خود، با پشتوانه‌ی طلا و ابزارهایی مانند اسکناس و حواله معامله‌هایی را انجام می‌دهد.

به تدریج از قرن هجدهم میلادی به بعد، تجارت میان کشورهای مختلف گسترش پیدا کرد و انواع پول میان بازرگانان و اهل صنعت، جابجا می‌شد.

بنابر این برای هر دولتی مهم بود که بازرگانان کشورهای دیگر، پول کاغذی (اسکناس) و سکه‌های فلزی معمولی آن کشور را درست مانند شمش و سکه‌های طلا بپذیرند و مبادله کنند.

دسترسی کامل به این درس برای کسانی در نظر گرفته شده که دو شرط زیر درباره‌ی آن‌ها صدق کند:

متمم باشند
• حداقل تمرین‌ یکی از درس‌های پایه‌ی تاریخچه‌ی پول را انجام داده باشند.

با عضویت به عنوان کاربر ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این مطلب و سایر بحث‌های مرتبط با تاریخچه پول، به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

البته از میان درس‌ها و مطالب مطرح شده در متمم، ما فکر می‌کنیم شاید بهتر باشد در کنار تاریخچه پول، ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:

ارز فیات چیست ؟ هرآنچه باید در مورد پول‌های فیات بدانید

همه ما در روز برای خریدوفروش کالاهای مختلف از پول‌های کاغذی یا کارت‌های بانکی استفاده می‌کنیم. اما برای کمتر کسی از ما این سوال پیش می‌آید که منشا این پول‌ها کجاست؟ درکی که شما از ارزهای فیات و انواع آن دارید (منظور همین پول‌هایی است که در طول روز از آن‌ها استفاده می‌کنیم)، می‌تواند در درک درست از پدیده‌های اقتصادی مانند تورم نیز کارساز باشد. به همین دلیل ما در این مقاله قصد داریم تا به این سوال پاسخ دهیم که منظور از ارز فیات چیست و تفاوت ارز دیجیتال و فیات کدامند؛ با ما همراه باشید.

با خرید سرور مجازی بورس ایران ،‌ برنده‌ی معاملات بورسی خود باشید و درست در لحظه‌ی طلایی با بیشترین سرعت ممکن به خرید و فروش سهام خود بپردازید.

ارز فیات چیست ؟

اصطلاح پول فیات برای توصیف ارزهایی استفاده می‌شود که توسط دولت صادرکننده آن حمایت می‌شوند. این نوع پول‌ها بدون پشتوانه‌اند؛ یعنی به ارزش یک کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره وابسته نیستند. در واقع آن‌ها ارزش خود را از طریق اعتماد عمومی به ناشران به دست می‌آورند.

در میان عموم مردم، همچنان این باور وجود دارد که پول‌های ملی پشتوانه‌ای از طلا یا دیگر فلزات ارزشمند دارند. اما این باور کاملاً اشتباه است. امروزه اکثر ارزهای موجود در جهان، پول فیات هستند. تا اواخر قرن بیستم، پول‌ها پشتوانه‌ای مثل طلا یا نقره داشتند. برای مثال اگر ۱۰۰۰ واحد از یک ارز در اختیار مردم قرار می‌گرفت، به همان اندازه طلا در بانک نگه‌داری می‌شد تا پشتوانه‌ای برای آن پول باشد. اوایل قرن بیستم، نظام استاندارد طلا، دولت‌ها را با مشکل کمبود نقدینگی مواجه کرد. در قرن بیستم، زمانی که دلار آمریکا از قیمت طلا جدا شد، استفاده گسترده از آن آغاز شد.

اواخر جنگ جهانی دوم، نمایندگانی از چند کشور جهان، طی توافق‌نامه‌ای تصمیم گرفتند به‌جای طلا، دلار ذخیره کنند و آمریکا به میزان دلارهای صادرشده، در خزانه خود طلا نگه دارد. اکتبر ۱۹۷۲ ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، دریافت طلا در ازای دلار را لغو کرد. او به صورت غیررسمی، پایان عصر استاندارد طلا را اعلام کرد. ارزشمندی تمام ارزهای فیات، به عرضه و تقاضا و اعتماد مردم به حکومت بستگی دارد.

با ظهور ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین، بحث هایی در مورد این‌که آیا چنین دارایی‌های دیجیتالی می‌توانند در نهایت جایگزین پول فیات به عنوان رسانه ترجیحی مبادله شوند یا حداقل یک جایگزین ارائه کنند، وجود دارد.

آشنایی با تاریخچه ارز فیات

پول فیات در قرن دهم از چین سرچشمه گرفت؛ زمانی که سلسله‌های یوان، تانگ، سونگ و مینگ در آن سرزمین حاکم بودند. در دوره حاکمیت سلسله تانگ (907-618)، تقاضای زیادی برای پول فلزی (سکه) وجود داشت که بیش از عرضه فلزات گرانبها بود. بنابراین مردم با کاربرد پول کاغذی (اسکناس) آشنا شدند و به‌راحتی تکه‌های کاغذ اعتباری را به رسمیت می شناختند. در واقع، کمبود سکه مردم را مجبور کرد پول را از سکه به اسکناس تبدیل کنند.

در طول سلسله سونگ (1276-960)، تجارت پررونقی در منطقه سیچوان وجود داشت که منجر به کمبود سکه مسی شد. بازرگانان شروع به انتشار اسکناس‌های اختصاصی کردند و این اولین ارز قانونی محسوب می‌شد. پول کاغذی همچنین تنها ارز قانونی در سلسله یوان (1367-1276) بود. در دوران حکومت سلسله مینگ (1644-1368)، صدور اسکناس به وزارت دارایی واگذار شد.

غرب در قرن 18 شروع به استفاده از پول کاغذی کرد. مستعمرات آمریکا و فرانسه، شروع به صدور اسناد اعتباری کردند که برای پرداخت استفاده می‌شد. در این زمان، صدور بیش از حد اوراق بهادار، تورمی جنجالی ایجاد کرد.

در برخی مناطق از جمله نیوانگلند و کارولینای آمریکا، با کاهش ارزش اسکناس‌ها، قیمت کالاها به‌صورت سرسام‌آوری افزایش یافت. در طول جنگ، کشورها برای حفظ ارزش فلزات گرانبها مانند طلا و نقره، به ارزهای فیات روی می‌آورند. به‌عنوان‌مثال، دولت فدرال ایالات متحده در طول جنگ داخلی آمریکا، نوعی ارز فیات به نام Greenbacks منتشر کرد. در این جنگ، دولت تبدیل پول کاغذی خود به طلا یا نقره را متوقف کرد.

روش کار ارز فیات چیست ؟

پول فیات ارزش ذاتی ندارد. به‌عنوان مثال، طلا به‌طور ذاتی باارزش و کمیاب است؛ اما ارزهای فیات به‌خودی‌خود فقط یک‌تکه کاغذ بی‌ارزش هستند. این ارزها به دستور دولت و قانون، به ارز رایج کشور تبدیل می‌شوند. احتمالاً عبارت «با حمایت کامل از ایمان و اعتبار دولت ایالات متحده» را در مورد دلار شنیده‌اید. این اصل بنیادین پول فیات است. از سوی دیگر، ارزهای دارای پشتوانه کالا، ارزش خود را از قیمت پایه طلا، نقره یا سایر موادی که با آن‌ها مرتبط هستند، به‌دست می‌آورند.

پول کاغذی به‌عنوان یک وسیله برای ذخیره‌سازی قدرت خرید و جایگزینی برای سیستم تبادل عمل می‌کند. این به مردم اجازه می‌دهد تا محصولات و خدمات را همان‌طور که نیاز دارند، بدون نیاز به مبادله کالا به کالا خریداری کنند. همان‌طور که در مورد تجارت مبادله‌ای وجود داشت.

با توجه به قابلیت ذخیره‌سازی قدرت خرید، افراد می‌توانند با خیالی آسوده برنامه‌ریزی کنند و فعالیت‌های اقتصادی‌شان را به انجام برسانند. به‌عنوان مثال، یک کسب‌و‌کار که با مونتاژ تلفن همراه سر‌و‌کار دارد، می‌تواند تجهیزات جدید بخرد، کارکنان موردنظر را استخدام کند و شعب خود را در مناطق دیگر گسترش دهد.

ارزش پول فیات بستگی به نحوه عملکرد اقتصاد یک کشور، نحوه اداره کشور و تأثیر این عوامل بر نرخ بهره دارد. کشوری که بی‌ثباتی اقتصادی را تجربه می‌کند، به احتمال زیاد دارای یک ارز ضعیف و قیمت‌های متورم کالاها خواهد بود، که خرید محصولات مورد نیاز را برای مردم دشوار می‌کند.

یک ارز فیات زمانی به‌خوبی کار می‌کند که عموم مردم به توانایی آن برای حفظ قدرت خرید، اعتماد کافی داشته باشند.

دلیل اهمیت ارزهای فیات چیست ؟

استفاده از پول-کالا در طول تاریخ رایج بوده است. سکه‌های ساخته شده از فلزات گرانبها مانند نقره و طلا برای هزاران سال به‌عنوان استاندارد شناخته می‌شدند. در قرن 18 و 19، ارزهای کاغذی شروع‌به‌کار کردند؛ اگرچه بسیاری از آنها به‌عنوان نوعی سفته برای پرداخت مقدار مشخصی از طلا و نقره به‌کار می‌رفت.

کشورهایی مانند بریتانیا و ایالات متحده، استاندارد طلا را پذیرفتند. یک سیستم پولی که یک واحد پول استاندارد را به ارزش مقدار معینی طلا گره می‌زند. زمانی که رکود بزرگ و دو جنگ جهانی به شدت اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار داد، رهبران جهان یک سیستم پولی بین‌المللی ایجاد کردند که دلار آمریکا را به‌عنوان یک ارز جهانی و مرجع مورد استفاده قرار می‌داد.

موجودی‌های بین المللی به دلار تسویه و با نرخ تبادل ثابت به طلا تبدیل می‌شد. استاندارد طلا تا سال 1971 برقرار بود؛ زمانی که ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور آمریکا، در مواجهه با تورم فزاینده و بیکاری بالا، به آن پایان داد. زیرا مقدار دلارهای خارجی از مقدار طلای موجود در ذخایر ایالات متحده فراتر رفت.

بزرگ‌ترین دلیل این‌که کشورها استفاده از استاندارد طلا را متوقف کردند، این است که توان‌مندی دولت‌ها را برای واکنش به رویدادهای اقتصادی محدود می کند. با پذیرش استاندارد طلا، عرضه پول به عرضه طلای موجود گره می‌خورد؛ در‌حالی‌که تقاضای پول در کشورها بر اساس رشد جمعیت و اقتصاد آن‌ها تغییر می کند.

اگر ایالات متحده و سایر کشورها همچنان روی استاندارد طلا باقی مانده بودند، عرضه پول جهان به طلای موجود محدود می شد؛ در‌حالی‌که مقدار طلا روی کره زمین در طی میلیاردها سال افزایش چندانی نداشته است. اما بدیهی است جمعیت انسانی، بازده اقتصادی آن و تقاضا برای پول با سیب تندی افزایش یافته است.

مزایا و معایب ارز دیجیتال فیات چیست ؟

ثبات نسبی پول فیات و توانایی بانک‌های مرکزی برای کنترل عرضه و مدیریت اقتصاد، یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های آن است. با این حال، این تلاش‌ها همیشه موفقیت‌آمیز نیستند. برخی از منتقدان استدلال می‌کنند که در صورت چاپ بیش از حد پول توسط سیاست‌گذاران، ارزهای فیات به جای ایجاد مانع در برابر شوک‌های اقتصادی، گاهی اوقات حتی می‌توانند آن‌ها را تشدید کنند.

مزایا استفاده از انواع ارز فیات

– به ناشران کنترل بیشتری بر عرضه پول می‌دهد و به آن‌ها در مدیریت اقتصاد کمک می‌کند.

– برخلاف ارزهای دارای پشتوانه، نسبتاً پایدار است ارزش خود را حفظ می‌کند. با استفاده از آن، قیمت کالاها معمولاً در کوتاه‌مدت نوسان ندارد.

– به طور گسترده در جهان پذیرفته شده است و می‌تواند به‌عنوان ابزار قانونی در معاملات مختلف استفاده شود.

معایب ارز فیات کدام است ؟

– چاپ بیش‌از‌حد پول، می‌تواند باعث افزایش تورم شود.

– عرضه بالقوه نامحدود، می‌تواند ارزش آن را از بین ببرد و حباب ایجاد کند.

– با توجه به وابستگی کامل آن به دولت، اگر صادرکننده با مشکل مواجه شود، ارزش ارز فیات نیز به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

چند نمونه از فیات و موردهای ناموفق آن

یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های پول فیات، اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی در کشور زیمبابوه در جنوب آفریقا روی داد. زمانی که این کشور درگیر مشکلات اقتصادی جدی بود، بانک مرکزی زیمبابوه بی‌محابا شروع به چاپ پول‌ کرد. نتیجه، قابل پیش بینی بود. این انتشار گسترده و سریع پول، منجر به تورم شدید شد. نرخ این تورم این کشور در سال ۲۰۰۸ به ۲۳۰ تا ۵۰۰ میلیارد درصد رسید! قیمت‌ها به قدری بالا رفت که مردم برای خرید کالاهای اساسی و روزمره، مجبور به حمل مداوم مقدار زیادی پول‌ در کیف‌های متعدد بودند.

ونزوئلا، جدیدترین نمونه چنین بحران پولی است. این کشور دچار رکود اقتصادی شدیدی شد که تورم سنگینی بر اقتصاد آن تحمیل کرد. اکنون بولیوار، واحد پول ونزوئلا، به‌عنوان کم‌ارزش‌ترین ارز دنیا شناخته می‌شود. گرچه این کشور تلاش کرد با معرفی رمزارز «پترو» بخشی از مشکلات پول فیات خود را حل کند؛ اما این اقدام نیز تاکنون، نتیجه قابل‌توجهی نداشته است.

بررسی تفاوت فیات و ارز دیجیتال

ظهور ارزهای دیجیتال، تردید‌های جدی را در مورد آینده ارزهای فیات و این‌که آیا در نهایت جای خود را به سکه‌های رمزارز خواهند داد یا نه، برانگیخته است. ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین، پول واقعی نیستند. زیرا از سوی هیچ مرجع قانونی صادر، کنترل یا پشتیبانی نمی‌شوند. در بیشتر موارد هم، مجموع عرضه آن‌ها با سقف معینی برنامه‌ریزی می‌شود.

ارزهای دیجیتال و پول فیات، شباهت‌های زیادی به هم دارند. هر دو نوع دارایی (رمزارزها و ارز فیات) ارزش ذاتی ندارند. برای مثال مانند طلا یا نقره نیستند که به‌خاطر کمیابی، سختی استخراج و موارد دیگر، به‌تنهایی ارزش بالایی داشته باشند. ارزش پول فیات و رمزارزها را، استقبال مردم در کشورهای مختلف تعیین می‌کند. همچنین این هر دو گونه دارایی‌ها، قابل تقسیم هستند. یعنی همان‌طور که می‌توان هر دلار را به ۱۰۰ سنت تقسیم کرد، یک بیت کوین را هم می‌توان به ۱۰۰۰ میلی بیت کوین تقسیم کرد.

همانند پول‌های فیات، ارزهای دیجیتال را نیز می‌توانیم جابه‌جا کنیم. یعنی از کسی رمزارز بگیریم یا برای او ارسال کنیم. امروز می‌شود ارزهای دیجیتال را، خیلی جاها به‌عنوان روش پرداخت استفاده کرد. هرچند هنوز فراگیری آن‌ها، قابل قیاس با پول‌های فیات نیست.

اما تفاوت این دو نوع دارایی‌ چیست؟ صاحب‌نظران بدبین معتقدند که بعید است ارزهای رمزپایه جایگزین پول فیات به عنوان رسانه غالب مبادله شود. اما محبوبیت کریپتو در حال افزایش است. به‌عنوان مثال، پارسال السالوادور به نخستین کشوری تبدیل شد که بیت کوین را به‌صورت قانونی برای معامله‌های رسمی پذیرفت. سامانه پی پال هم به بعضی از کاربران خود اجازه می‌دهد تا در خریدهایشان از بیت کوین برای پرداخت استفاده کنند. مؤسسه اعتباری ویزا نیز با پلتفرم های کریپتو در تبادلات کارتی شریک شده است.

سخن پایانی

امیدواریم که در این مقاله توانسته باشیم به طور کامل به این سوال پاسخ دهیم که رمز ارز فیات چیست و استفاده از آن چه مزایایی را برای شما به همراه دارد. اما اگر در این خصوص به مشکلی برخوردید، سوالات خود را با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید تا در سریع‌ترین زمان ممکن به آنها پاسخ دهیم. علاوه بر آن ما در پیج اینستاگرامی خود، پیرامون جدیدترین و تازه‌ترین اخبار حوزه‌ی تکنولوژی و فناوری صحبت خواهیم کرد. ما را در اینستاگرام دنبال کنید.

ارز یا پول فیات چیست؟ پولی که ارزش آن را دولت تعیین می‌کند

در اخبار و مقالات اقتصادی یکی از مفاهیم پایه‌ای که همیشه تکرار می‌شود و شاید مفهوم آن برای همه آشنا نباشد، پول فیات یا پول بدون پشتوانه است. مسئله مهم و ابتدایی در درک این مفهوم، تعریف پول و تفاوت آن با ارز است. با درک صحیحی از این اصطلاحات، می‌توان به توضیح مفهوم و کارکرد پول فیات پرداخت؛ این که منظور از آن چیست و چرا بدون پشتوانه است؟ اعتبار این پول از کجا تامین می‌شود؟ آیا بدون پشتوانه بودن آن موجب بی‌اعتباری‌اش نخواهد شد؟

تعریف پول و ارز

همان طور که در ابتدای مقاله اشاره شد، بهتر است همین ابتدا و پیش از آن‌ که بگوییم ارز یا پول فیات چیست، به تفاوت پول و ارز اشاره کنیم. چرا که بسیاری از ما معمولا این دو واژه را به صورت نادرست به جای یک‌دیگر استفاده می‌کنیم.

پول واسطه‌ای برای انجام مبادلات و ذخیره ارزش است و در گذر زمان ارزش خود را حفظ می‌کند. هم‌چنین از پول به عنوان واحد محاسبه نیز یاد می‌شود؛ یعنی می‌توان به کمک آن برای کالاها و خدمات مختلف ارزشی تعریف کرد. پول ارزشی ذاتی دارد و همیشه ارزشمند است. فلزات گران‌بهایی نظیر طلا و نقره که در گذشته به عنوان واسطه مبادلاتی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، پول به شمار می‌روند.

در سمت مقابل اسکناس‌ها و سکه‌هایی که نزد خود دارید و در مبادلات روزمره از آن استفاده می‌کنید، ارز هستند. ارز نیز یک واسطه مبادلاتی و مقیاس محاسباتی است. می‌توان گفت ارز همان تکه کاغذ بهاداری است که ارزش آن توسط دولت‌ها مشخص می‌شود. در واقع ارزش ارز به پذیرش قراردادی آن مربوط است. این کاغذ بهادار نوعی از دارایی است که شهروندان یک جامعه بر سر آن و ارزشمندی‌اش توافق دارند. پس ارز یا همان اسکناس فاقد ارزش ذاتی است ولی با استناد به اعتبار دولت‌ از آن به عنوان ابزاری برای ذخیره ارزش استفاده می‌شود.

می‌توان گفت زمانی که ارز (یک کاغذ که به صورت قراردادی بهادار است) را در بانک سپرده‌گذاری می‌کنید، آن را به پول تبدیل کرده‌اید.

در جدول زیر می‌توانید تفاوت‌ها و شباهت‌های دو مفهوم پول و ارز را به صورت مقایسه‌ای مشاهده کنید:

موارد مقایسه	پول	ارز
تعریف پایه	غیرقابل لمس و فاقد بو است	قابل لمس است
شکل	با اعداد نشان داده می‌شود	به صورت اسکناس (کاغذ)، سکه یا پلاستیک است
پشتوانه	متنوع است. مثلا پول موجود در یک حساب بانکی در زمان صدور چک به عنوان پشتوانه در نظر گرفته می‌شود	توسط دولت پشتیبانی می‌شود
مصادیق	حساب بانکی یا چک، حساب آنلاین	سکه و اسکناس
ارزش ذاتی	دارد	ندارد
حالت انتقال	به صورت آنلاین و غیرفیزیکی	به صورت دستی و فیزیکی
قابلیت حمل	دارد	دارد
قابلیت معاوضه	دارد	دارد
تقسیم‌پذیری	دارد	دارد

ارز یا پول فیات چیست؟

ارز فیات، پولی قانونی به شمار می‌رود. ارزش این پول به نهاد صادرکننده آن یعنی دولت مربوط است. یعنی زمانی که می‌گوییم این پول بدون پشتوانه است، منظور این است که به یک کالای فیزیکی هم‌چون طلا یا نقره وابسته نیست و ارزش آن به میزان عرضه و تقاضا بستگی دارد. واژه فیات در زبان لاتین به معنای بگذارید انجام شود ترجمه شده است.

اکثر کشورها در سراسر دنیا از ارز فیات به منظور خرید کالا و خدمات و پرداخت مالیات استفاده می‌کنند. این ارز هم‌چنین گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاران و کسانی که قصد پس‌انداز دارند به شمار می‌رود.

پس از ایجاد سیستم فیات که ارزشی برای پول قانونی ایجاد می‌کرد، جایگزین مناسبی برای استاندارد طلا و سایر سیستم‌هایی پیدا شد که بر مبنای کالا فعالیت می‌کردند. اکنون بیشتر پول‌های کاغذی هم‌چون دلار و یورو در دسته پول فیات یا بدون پشتوانه قرار می‌گیرند.

افزون بر پول بدون پشتوانه، ارز فیات را با اسامی دیگری نیز می‌شناسند. از جمله این نام‌ها می‌توان به پول حکمی، پول دستوری و پول اعتباری هم اشاره کرد.

مفهوم ارزش‌گذاری در اقتصاد برای ایجاد ارز فیات

پول فیات تماماً بر پایه‌ی یک بهای قراردادی است و خود آن به تنهایی ارزشی ندارد. این بهای قراردادی در اقتصاد، به واسطه‌ی سازوکاری به نام ارزش‌گذاری انجام می‌شود. در گذشته‌های دور که مبادلات به کمک طلا، نقره و برنز انجام می‌شد، ارزش‌گذاری سیستمی کاملا مشخص داشت. یعنی ارزش دارایی‌ها به ارزش ذاتی همین فلزات گران‌بها مربوط بود. با کمیاب‌ شدن طلا، ارزش آن نیز به مراتب افزایش پیدا کرد. همین مسئله موجب ایجاد نخستین انقلاب در اقتصاد شد. پس از آن بود که استفاده از کاغذهایی با عنوان اسکناس و به نمایندگی از طلا و منظور از پول فیات چیست؟ نقره رواج پیدا کرد.

با پیدایش این سیستم، اسکناس به منزله یک سند قرضی تلقی می‌شد. یعنی به کمک آن می‌شد دریافت که یک نفر چه میزان طلا به شخصی دیگر بدهکار است. با افزایش ارزش طلا و به منظور سهولت معاملات و پایین‌ نگه داشتن تورم، اسکناس‌ها رفته‌رفته کوچک‌تر شدند.

مزیت چنین شیوه ارزش‌گذاری آن است که قیمت‌ها می‌توانند ثابت بمانند. زیرا طلا نوسان کمی دارد و اگر مبنای ارزش‌گذاری در سیستمی دیگر باشد، آن سیستم نیز به تبعیت از همین مسئله نوسان کمی را تجربه می‌کند.

از آن جا که که ارز فیات یک پول بدون پشتوانه فیزیکی است، به دلیل تورم با خطر کاهش ارزش روبرو می‌شود. حتی در شرایطی که ابرتورم در جامعه وجود دارد، ممکن است ارزشش را به صورت کامل از دست بدهد.

بررسی تاریخچه ارز فیات

اگر بخواهیم به زادگاه اولیه پول فیات اشاره کنیم باید از استان سیچوان در کشور چین شروع کنیم. این استان نخستین بار در قرن یازدهم میلادی صدور پول کاغذی را در دستور کار قرار داد. در ابتدا پول کاغذی را می‌شد به ابریشم،‌ طلا یا نقره تبدیل کرد ولی پس از این‌ که در قرن سیزدهم قوبلای خان به قدرت رسید، سیستم ارز فیات ایجاد شد. مورخان می‌گویند این سیستم پولی نقشی پررنگ و اساسی در سقوط امپراتوری مغول به عهده داشت. به باور این افراد، هزینه‌های بیش‌ از اندازه و ابرتورم، مسائلی بودند که تیشه به ریشه امپراتوری مغول زدند.

در قرن ۱۷ میلادی در اروپا هم سر و کله این پول در کشورهای اسپانیا، سوئد و هلند پیدا شد. البته در کشور سوئد این سیستم با شکست مواجه شد و دولت به ناچار آن را کنار گذاشت. در طی دو قرن آینده، فرانسه نو در کشور کانادا و مستعمرات آمریکا و پس از آن دولت فدرال ایالات متحده به استفاده از ارز فیات روی آوردند. در آمریکا و طی سال ۱۹۳۳، دولت دیگر اجازه تبدیل پول کاغذی به طلا را صادر نکرد.

سرانجام در سال ۱۹۷۲ و در زمان ریاست جمهوری نیکسون، کشور آمریکا با استفاده از سیستم ارز فیات، استاندارد طلا را به صورت کامل کنار گذاشت. کشورهای مختلف نیز به تبعیت از آمریکا به استفاده از ارز فیات روی آوردند. از آن تاریخ تا به حال، پول آمریکا بدون پشتوانه است و پشتوانه آن اعتبار دولت و اعتماد مردم به آن است.

از آن‌ جا که ارزش پول فیات یا بدون پشتوانه به دولت صادرکننده آن محدود است، چنانچه این دولت از بین برود، پولش هم بی‌ارزش می‌شود. این اتفاق در کشور عراق پس از حمله نیروهای بین‌المللی رخ داد و پول این کشور با سقوط بسیار شدیدی مواجه شد.

بیشتر بخوانید

ویژگی‌های پول فیات چیست؟

برای پول بدون پشتوانه می‌توان چند ویژگی عمده را نام برد که به شرح زیر هستند:

• دولت این ارز را صادر و آن را قانونی می‌کند.
• ارزش مشخصی دارد.
• نمی‌توان آن را به کالای مشخص دیگری تبدیل کرد.
• فاقد ارزش ذاتی است و تنها به دلیل دستور دولت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ساز و کار ارز فیات

ارزش ارز فیات می‌تواند به دو عامل بستگی داشته باشد. یا دولتی که آن را صادر می‌کند در حفظ ارزش آن می‌کوشد یا طرفین یک تراکنش بر سر ارزش آن با هم توافق می‌کنند. اگر به تاریخچه پول نگاهی بیندازیم، می‌بینیم که در طول تاریخ دولت‌های مختلف با کمک فلزات گران‌بهایی نظیر طلا و نقره به ساخت سکه روی می‌آوردند. یا پولی را چاپ می‌کردند که می‌شد آن را به یک کالای ارزشمند تبدیل کرد. اما ویژگی ارز فیات غیرقابل تبدیل بودن آن است.

دلار آمریکا پول فیات است. هم‌چنین پولی قانونی است که به کمک آن می‌توان بدهی‌های عمومی و خصوصی را پرداخت کرد. در بسیاری از مواقع دولت‌ها ابتدا اقدام به صدور پول فیات می‌کنند و پس از آن پول صادرشده را به استانداردی برای پرداخت بدهی تبدیل می‌کنند. این مسئله موجب می‌شود فیات به عنوان پول قانونی در نظر گرفته شود.

در گذشته نوشته روی دلار آمریکا به این صورت بود:

دلار پولی قانونی است که تمام بدهی‌های عمومی و خصوصی دولت با آن پرداخت می‌شود. اما در خزانه‌داری ایالات متحده یا شعب بانک فدرال رزرو، نمی‌توان آن را به پول مشروع تبدیل کرد.

مزایا و معایب پول فیات چیست؟

پول بدون پشتوانه همان ‌طور که مزایای زیادی دارد، با معایبی نیز همراه است. طرفداران و منتقدان این ارز در دفاع از عقاید خود به مسائلی اشاره می‌کنند که‌ هر یک از منظری می‌تواند صحیح باشد.

• درآمد حاصل از چاپ و انتشار ارز فیات بسیار عالی است و این مسئله یکی از ویژگی‌های مثبت این ارز به شمار می‌رود.
• در ارز فیات خبری از محدودیت سیستم ارزی کالامحور نیست زیرا کمیابی کالای فیزیکی نظیر طلا اثری روی صدور ارز فیات ندارد.
• پول‌های کالامحور در مقایسه با ارز فیات هزینه‌های تولید بیشتری می‌طلبند.
• ارز فیات به سبب امکاناتی که در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می‌دهد، در مواجهه با شرایط نامطلوب و بحران‌های اقتصادی عملکرد بهتر و منعطف‌تری از خود نشان می‌دهد.
• ارز فیات در کشورهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد و از این منظر به لحاظ بین‌المللی مناسب است.
• ارزی که پشتوانه طلا دارد، نیازمند ذخایر فیزیکی است. در نظر بگیرید که نگهداری، حفاظت و نظارت بر این ذخایر تا چه میزان هزینه‌بر است. این در حالی است که ارز فیات به چنین ذخایری نیاز ندارد و این مسئله به لحاظ اقتصادی مقرون‌به‌صرفه است.
• درست است که دولت‌ها به سبب آن ‌که پول فیات فاقد ارزش ذاتی است، می‌توانند بدون هیچ محدودیت و یا پیش‌نیازی آن را تولید کنند؛ اما این مسئله موجب تورم و فروپاشی اقتصاد کشور خواهد شد. این مسئله بارها در تاریخ مشاهده شده است و به عنوان بزرگ‌ترین عیب ارز فیات از آن یاد منظور از پول فیات چیست؟ می‌شود.

تفاوت ارز فیات با استاندارد طلا چیست؟

در استاندارد طلا امکان تبدیل اسکناس‌های کاغذی به طلا وجود دارد. در سیستمی بر پایه این استاندارد، مقدار مشخصی از طلا به عنوان پشتوانه پول‌های کاغذی توسط دولت نگهداری می‌شود. در یک سیستم ارزی کالامحور، دولت در شرایطی قادر به تزریق ارز جدید به چرخه اقتصاد خواهد بود که ذخایر طلای آن به اندازه کافی باشد. این سیستم موجب می‌شود که توانایی تولید پول و افزایش ارزش آن از جانب منظور از پول فیات چیست؟ دولت با محدودیت‌هایی مواجه شود.

اما در سیستم پول فیات یا بدون پشتوانه امکان تبدیل وجود ندارد. مسئولین در چنین سیستمی می‌توانند به شکلی مستقیم در تعیین ارزش پول اثرگذار باشند و تغییرات قیمت آن را به شرایط اقتصادی مرتبط کنند. به این ترتیب دایره اختیارات دولت‌ها و بانک‌های مرکزی در هر کشور افزایش پیدا خواهد کرد و مسئولین با استفاده از ابزارهای مختلف واکنش‌های مناسبی در شرایط بحرانی انجام خواهند داد. اگر بخواهیم به نمونه‌ای از این ابزار اشاره کنیم، باید از بانک‌داری ذخیره کسری (Fractional Reserve Banking) و تسهیل کمّی (Quantitative Easing) نام ببریم.

در سیستم‌های پول بدون پشتوانه، امکان شکل‌گیری حباب وجود دارد که این مسئله به دلیل محدودیت در عرضه اتفاق می‌افتد. در طرف مقابل، سیستم‌هایی با پشتوانه طلا به دلیل عرضه محدود طلا، از ثبات بیشتری برخوردار هستند. افرادی که با استاندارد طلا موافق‌اند، معتقدند پشتوانه فیزیکی و ارزش‌مند یک سیستم ارزی کالامحور عاملی است که موجب ثبات بیشتر آن می‌شود. طرفداران ارز فیات نیز در پاسخ بیان می‌کنند که قیمت طلا هم دچار نوسان بوده و ثباتی در آن مشاهده نمی‌شود. پس این نقد وارد نیست؛‌ چرا که نوسان و افزایش و کاهش ارزش هم در ارزهای کالامحور و هم در ارزهای فیات دیده می‌شود. در عوض در سیستم ارز فیات، زمانی که شرایط خطرناک و بحرانی است دولت می‌تواند با آزادی و اختیار عمل بیشتری اقدامات لازم را انجام دهد.

بیشتر بخوانید

تفاوت پول فیات با رمزارز چیست؟

اگر بخواهیم به تنها شباهت و ارتباط بین پول فیات و بیت کوین اشاره کنیم، باید بگوییم هر دو ارز مذکور بدون پشتوانه هستند و این مسئله نقطه اشتراک میان این دو ارز است. اما تفاوت آن‌ها چیست؟

• برخلاف ارز فیات، ارز دیجیتال از طرف بانک‌ها و دولت‌ها پشتیبانی نمی‌شود. رمزارز به دلیل ماهیت غیرمتمرکز آن، نمی‌تواند مانند ارز فیات به صورت مستقیم توسط دولت‌ها و بانک مرکزی کنترل شود.
• نحوه تولید این دو ارز با هم تفاوت دارد. تولید اکثر رمزارزها مانند بیت کوین محدود بوده و مقدار مشخصی از آن‌ها به وجود می‌آید، اما ارزهای فیات بدون محدودیت و از طریق چاپ اسکناس تولید می‌شوند و به عبارتی نقطه‌ی اتمام ندارند.
• برای رمزارزها معادل و همتای فیزیکی تعریف نشده است و حد و مرزی ندارند. به همین دلیل در مقایسه با پول فیات در تراکنش‌های بین‌المللی با محدودیت‌های کمتری مواجه‌اند.
• تراکنش‌های ارز دیجیتال برگشت‌ناپذیر هستند ولی در ارز فیات چنین نیست.
• ویژگی غیرمتمرکز بودن رمزازها باعث می‌شود که دنبال کردن و پیگیری امور مالی مرتبط با آن‌ها در مقایسه با ارز فیات امری دشوارتر و حتی در شرایطی غیرممکن باشد.

اکنون بازار ارز دیجیتال از بازارهای سنتی کوچک‌تر است و نوسان بیشتری دارد. احتمالا به دلیل همین نوسان زیاد است که رمزارزها تا کنون در بخش‌های اصلی اقتصاد پذیرفته نشده‌اند. هر چند احتمال می‌رود که با ادامه رشد این بازار و فعالیت افراد زیادی در این بستر، این نوسان به مرور کاهش پیدا کند.

جمع‌بندی

پول بدون پشتوانه یا ارز فیات به پولی گفته می‌شود که دولت آن را صادر می‌کند و همین مسئله موجب ارزش‌مندی آن می‌شود؛ یعنی به جای دارایی‌های ارزشمندی مثل طلا، عرضه و تقاضای مردم یک جامعه پشتوانه این پول است و ارزش آن را تعیین می‌کند. در کشورهایی که سیستم اقتصادی قدرت‌مندی دارند و ارز آن‌ها در تمام دنیا مطرح است، این شیوه‌ ارزش‌گذاری موجب نوسان کمتری خواهد شد اما در سمت مقابل، در کشورهای بحران‌زده چنین شرایطی حکم‌فرما نیست و اثرات منفی این سیستم پولی، فلج‌کننده خواهد بود.

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال و بررسی مزایای آنها

سیستم‌های مالی جهان طی سال‌ها دچار تغییرات بسیاری شده‌اند. در واقع با گذر زمان و با ظهور ارزهای مجازی چالش‌های مالی جدیدی نیز ایجاد شد. همان‌طور که می‌دانید پول فیات در حال ناپدید شدن است و ارزهای دیجیتال جایگزین خوبی برای آن محسوب می‌شوند. اما کدام بهتر است؟ پول فیات یا ارز دیجیتال؟ تنها با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال می‌توان فهمید کدام یک کاربرد بهتری خواهد داشت.

آیا شما علاقه‌مند به دنیای سنتی هستید یا دنیای مدرن را بیشتر دوست دارید؟ پول فیات مناسب زندگی سنتی است و ارز دیجیتال بیشتر در زندگی‌ مدرن کاربرد دارد. با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال و بررسی و تحلیل مزایا و معایب هر یک از آنها می‌توانید به قطع تصمیم بگیرید که زندگی سنتی را بیشتر دوست دارید یا زندگی مدرن را؟ کیوسک آکادمی به طور خلاصه توضیح می‌دهد که هر دو این موارد نوعی ارز محسوب می‌شوند اما چند تفاوت چشمگیر دارند.

منظور از پول فیات چیست؟

پول فیات بیشتر برای معاملات مالی استفاده می‌شود. به طور کلی پول فیات نشان‌دهنده ارزش مالی هر کشور در سراسر جهان است. تاریخچه پول نشان می‌دهد در نخستین دوره‌های تمدن انسانی، جوامع مختلف دام‌ها یا حتی شتر خود را پول می‌دانستند. در واقع هر وسیله و محصولی از پوست گیاهان گرفته تا نمک نوعی پول محسوب می‌شد.

با گذر زمان پول شکل آشناتری پیدا کرد و به صورت سکه‌های گرانبها قابل دسترسی بود. در حال حاضر نیز پول فیات پول قانونی سراسر جهان محسوب می‌شود. این پول رایج توسط دولت‌ها صادر شده و هیچ ارزش ذاتی ندارد. در نظر داشته باشید تنها اسکناس‌های کاغذی جز پول فیات نیستند اما رایج‌ترین پول فیات اسکناس‌های صادرشده توسط دولت‌هاست.

با این حال ما قصد داریم در این مقاله به مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال اشاره کنیم. تاریخ به ما نشان می‌دهد که پول به طور دائم در حال تکامل است. پول فیات نیز دستخوش این به روز رسانی‌های اساسی قرار می‌گیرد. ارزش پول فیات جهانی، در حال عوض شدن است. جایگزینی برای پول فیات در نظر گرفته شده که قرار نیست تحت کنترل یک نهاد دولتی قرار بگیرد.

بررسی مفهوم ارز دیجیتال

برای مقایسه بهتر پول فیات و ارز دیجیتال باید درک درستی از رمز ارزها داشته باشید. درست است که ارزهای دیجیتال نیز همانند پول عمل می‌کنند و نوعی وسیله برای مبادلات دو طرفه محسوب می‌شوند. اما به طور حتم تفاوت‌های چشمگیری بین پول فیات و ارزهای دیجیتال وجود دارد. ارزهای دیجیتال بدون دخالت افراد واسطه معاملات بسیاری را انجام می‌دهند.

در ضمن ارزهای مجازی به نهادهای واسطه همانند بانک‌ها هیچ نیازی ندارند. پول فیات همیشه تحت تاثیر تورم قرار می‌گیرد و بانک‌های مرکزی بیشتر این تورم را در دست دارند. اما ارزهای مجازی پیشرو میدان مالی در سراسر جهان هستند و حتی تاحدود زیادی از طلا نیز کمیاب‌تر خواهند بود.

ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز ولی جهانی هستند. این رمز ارزها توسط هیچ دولت یا بانک مرکزی کنترل و نظارت نمی‌شوند. الگوریتم عرضه این ارزهای دیجیتال به صورت دیجیتالی است و شما موظف هستید مالیات وارده بر این ارزهای مجازی را پرداخت کنید. ناگفته نماند هرگز امکان ندارد که یک ارز دیجیتال تقلبی باشد در نتیجه امنیت مالی بازار ارزهای مجازی از پول فیات بسیار بیشتر است.

کارایی پول فیات و ارز دیجیتال در کنار یکدیگر چگونه خواهد بود؟

آیا ارزهای مجازی می‌توانند به تنهایی تمامی مبادلات را مدیریت کنند؟ عده‌ای معتقدند می‌توان ارزهای دیجیتال را در کنار پول فیات پذیرفت. البته پول فیات و ارز دیجیتال تا حدود زیادی در رقابت با یکدیگر قرار دارند.

همان‌طور که می‌دانید هر یک از این ارزها، پول فیات و ارزهای دیجیتال، کارایی‌های متفاوتی دارند. اما هر دو ارز می‌توانند با تعادل مناسبی کنار یکدیگر در گردش باشند. بدون‌شک نرخ بازدهی این دو ارز با یکدیگر متفاوت خواهد بود. اما صادرکنندگان هر یک از این ارزها، قوانین عرضه مخصوص به خود را دارند و همچنین خود هزینه‌های تولید را پشتیبانی می‌کنند.

به طور کلی این دو ارز در کنار یکدیگر می‌توانند بازدهی قابل قبولی داشته باشند اما به طور حتم درجه مقبولیت هر یک از آنها با دیگری متفاوت خواهد بود. پول فیات بیشتر در مدل‌ها و بازارهای سنتی طرفدار دارد. عده‌ای معتقدند ارز دیجیتال در مقابل پول فیات، پرهزینه‌تر است و کمتر موردپسند جوامع مختلف قرار می‌گیرد.

برابری ارز دیجیتال با پول فیات

ارزهای دیجیتال نیز همانند پول فیات عمل می‌کنند و به شما اجازه مبادله و معامله می‌دهند. تا زمانی که ارزهای دیجیتال نیز ارزش مالی مورد نظر شما را ذخیره و معامله‌ای بین دو طرف ایجاد کنند، پول محسوب می‌شوند. اما نمی‌توان گفت ارزهای دیجیتال با پول فیات برابر هستند. در ادامه مقایسه دقیق‌تری از پول فیات و ارز دیجیتال را توضیح می‌دهیم.

در حال حاضر ارزهای دیجیتال کارایی‌ها و قابلیت‌هایی دارند که پول فیات نمی‌تواند از پس این وظایف برآید. در نتیجه این مورد نقضی بر برابری پول فیات و ارز دیجیتال است. نابرابری دیگری که از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال به چشم می‌خورد مربوط به دریافت و ارسال این دو ارز است. ارزهای دیجیتال را می‌توان در هر نقطه و برای هرکسی بدون نیاز به هیچ بانک یا واسطه‌ای ارسال کرد.

ناگفته نماند انقلابی‌ترین ویژگی ارزهای دیجیتال مربوط به ارسال آن به هر نقطه‌ای از جهان است. هنگامی که تقاضا برای وام زیاد می‌شود، دولت‌ها مجبور به تولید پول بیشتری هستند. در این زمان پول فیات بیشتر از ارزهای مجازی استفاده می‌شود. پس پول فیات و ارزهای دیجیتال در سیستم بدهی مالی کارایی‌های متفاوتی دارند و با یکدیگر برابر نیستند. در واقع پول فیات بیشتر از ارزهای دیجیتال برای وام و بدهی استفاده می‌شود.

ارزهای دیجیتال جایگزین خوبی برای پول فیات هستند؟

طبق نظرسنجی و گزارشات جمع‌آوری‌شده از متخصصان بازار ارزهای مجازی، پول فیات تا سال 2050 به طور کامل از میدان مسائل مالی خارج می‌شود و جای خود را به ارزهای دیجیتال می‌دهد. اما آیا ارزهای دیجیتال جایگزین خوبی برای پول فیات هستند؟ 54 درصد از اعضای بزرگ هیئت ارزهای مجازی به افزایش کارایی ارزهای دیجیتال و جایگزینی آنها امیدوار و خوش‌بین هستند.

42 درصد از متخصصان نیز به طور کامل اطمینان دارند که ارزهای دیجیتال بهترین جایگزین پول فیات خواهند بود. در واقع موجب بهتر شدن روند معاملات مالی می‌شوند. در ضمن 44 درصد از متخصصان جهانی بازار ارزهای مجازی بعد از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال به این نتیجه رسیدند که: ارزهای دیجیتال هرگز از بین نمی‌روند بلکه جایگزین 100 درصد پول فیات می‌شوند.

با وجود اینکه عده‌ای بیان کردند ارزهای دیجیتال در حال حاضر کم‌ارزش هستند و به طور متوسط ارزش آنها با گذر زمان کاهش می‌یابد، اما پیش‌بینی‌های هیئت مدیران بازار ارزهای دیجیتال حاکی از پایان روند نزولی این بازار است. مدیر عامل شرکت مورفر (Morpher) مارتین فرهلر (Martin Frohler)بیشترین صعود و افزایش قیمت را برای بیت کوین پیش‌بینی می‌کند.

چهار مورد از تفاوت‌های اصلی ارز دیجیتال و پول فیات

این روزها خیلی از افراد از طریق پول‌های الکترونیکی معاملات و مبادلات مورد نظر خود را انجام می‌دهند. این افراد باور دارند که با گذر زمان ارزهای مجازی جایگزین پول فیات می‌شوند. البته با وجود برخی مخالفت‌های برجسته صادرشده توسط نهادهای نظارت مالی در سراسر جهان، ممکن است کمی طول بکشد تا ارزهای دیجیتال جایگزین پول فیات شوند.

ورود ارزهای مجازی به بازارهای مالی به سادگی انجام نشده است. بنابراین جایگزینی این ارزها نیز امری زمان‌بر خواهد بود. البته با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال هرکسی به فواید و معایب این دو ارز مسلط می‌شود. در واقع پس از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال، تصمیم‌گیری ساده‌تر خواهد بود.

دنیای مالی مسلط بر جهان در حال تغییر است. در واقع کم‌کم شاهد یک اقتصاد رایانه‌ای خواهیم بود. در نتیجه تنها بخش کوچکی از سیستم مالی آیندگان به شکل فیزیکی یا پول فیات قابل دسترسی خواهد بود. بنابراین بخش باقیمانده این سیستم در قالب ارزهای دیجیتال و الکترونیکی استفاده می‌شود. در ادامه 4 مورد از تفاوت‌های اساسی این دو ارز را بازگو می‌کنیم:

قانونی بودن

ارزهای فیات توسط دولت‌های بزرگ صادر می‌شوند. همچنین بانک‌های مرکزی این ارزها را منتشر می‌کنند. بنابراین پول فیات پول قانونی است که اغلب در بازارهای رسمی کاربرد مناسبی دارد. به خاطر داشته باشید که دولت‌ها بر عرضه پول فیات تسلط دارند و ارزش‌گذاری این پول‌ها تحت تسلط دولت است.

ازطرف دیگر ارزهای دیجیتال تنها جزئی از دارایی‌های دیجیتال محسوب می‌شوند که برای مبادلات مجازی بیشتر کاربرد دارند. در واقع دولت‌های بزرگ هیچ کنترلی بر ارزهای مجازی ندارند. در نتیجه هیچ نهاد دولتی یا مرکزی نمی‌تواند ارزش‌گذاری ارزهای دیجیتال را عهده‌دار شود.

ملموس بودن

احساس فیزیکی تنها مخصوص پول فیات است. نمی‌توان ارزهای دیجیتال را لمس کرد زیرا این ارزها به صورت آنلاین و سکه‌های مجازی وجود دارند. پس از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال متوجه می‌شوید که احساس فیزیکی برای ارزهای مجازی وجود ندارد و جنبه فیزیکی تنها چالشی مخصوص پول فیات است.

روش‌های تبادل

ارزهای دیجیتال به صورت دیجیتالی تبادلات لازمه را انجام می‌دهند. این ارزها توسط رایانه‌ها عمل می‌کنند و دارای کدها و رمزهای خصوصی هستند. بنابراین انواع تبادلات ارزهای دیجیتال، به طور کامل دیجیتالی انجام می‌شوند. در مقابل، پول فیات هم دیجیتالی و هم فیزیکی قابل مبادله است.

با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال متوجه می‌شوید که پول فیات از طریق خدمات و سرویس‌های پرداختی الکترونیکی به صورت دیجیتالی نیز قابل مبادله است اما ارزهای دیجیتال را به هیچ شکلی نمی‌توان به صورت فیزیکی مبادله کرد. روش مبادله نیز یکی از تفاوت‌های منحصربه فرد این دو ارز به حساب می‌آید.

تامین و عرضه

عمده‌ترین تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال مربوط به روش تامین و عرضه آنهاست. آیا می‌دانید پول فیات به شکل نامحدودی عرضه می‌شود؟ بدین ترتیب بانک‌ها و موسسات مرکزی برای تولید پول فیات هیچ محدودیتی ندارند. اما ارزهای دیجیتال سقف خاصی در عرضه و تامین دارند.

بدین معنا که مقدار مشخصی سکه ارز مجازی وجود دارند که در بیشتر مواقع در دسترس هستند. برای مثال تعداد کل سکه‌های تولیدشده بیت کوین حدود 21 میلیون است. یعنی عرضه بیت کوین تا به امروز از این تعداد پیشی نگرفته است. پس با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال مشخص شد که میزان سرمایه در گردش را می‌توان با کمک ارزهای دیجیتال و در هر زمانی بررسی کرد.

نتیجه‌گیری

در مقاله مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال ویژگی‌های این دو ارز را بیان کردیم و نشان دادیم که این ارزها ابزار اصلی برای خریدهای قانونی محسوب می‌شوند. در ضمن طی این مقاله به بررسی معایب و چالش‌های پول فیات و ارز دیجیتال نیز اشاره کردیم. اما به طور کلی این دو ارز به یک اندازه مورد توجه مردم در سراسر جهان هستند.

با وجود اینکه ارزهای دیجیتال در مقایسه با پول فیات مزایای بیشتری دارند اما هنوز به بلوغ کامل نرسیده‌اند. به نظر می‌رسد تا جایگزینی ارزهای دیجیتال زمان بسیاری باقیست. در واقع ارزهای دیجیتال هنوز روش پرداخت استانداردی برای مبادلات فعلی به حساب نمی‌آیند. در این مرحله بیشتر موضوع زمان حائز اهمیت است.

در نظر داشته باشید ارزهای دیجیتال به احتمال خیلی زیاد با گذر زمان تکامل بیشتری پیدا می‌کنند. کم‌کم این ارزها محصولات جدیدی روی کار می‌آورند که ممکن است سیستم مالی و پولی جهانیان را تغییر دهد. سخن پایانی اینکه معاملات در دنیای مدرن بیشتر به صورت خودکار انجام می‌شوند و بازار سنتی رو به فراموشی است.

آیا مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال برای شما مفید بود؟ خوشحال می‌شویم نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید.