جزئیات جدید از انتشار اوراق ارزی
انتشار اوراق ارزی پروژهای است، یعنی پروژهای برای این اوراق تعریف میشود که هم درآمد ارزی و هم بازده قابل قبول داشته باشد تا بتواند بازپرداخت را هم ارزی انجام دهد.
به گزارش کالاخبر به نقل از ایرنا، علی صالحآبادی درباره نوسان بازار ارز و چگونگی مدیریت آن گفت: بیشترین ذخیره ارزی اسکناسی را در تاریخ کشور داریم بنابراین از نظر برقراری تعادل عرضه و تقاضا در بازار ارز مشکلی نداریم و «از همه ظرفیتهای بانک مرکزی برای برقراری آرامش در بازار ارز » استفاده میکنیم.
وی ادامه داد: در بحث تقاضا تلاش داریم افرادی که در بحث ارز تقاضای واقعی دارند، در بازار نیما و متشکل ارزی پوشش کامل داده شوند.
رئیسکل بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که نرخ سود اوراق ارزی که قرار است به زودی منتشر شود اوراق ارزی چیست؟ چقدر است، اظهار داشت: این اوراق ارزی در قالب پروژهای است یعنی نخست پروژه تعریف و سپس اوراق ارزی برای تأمین مالی آن پروژه منتشر میشود.
صالحآبادی با اشاره به مشخص بودن زمان پروژه ادامه داد: زمان معمولا دو یا سه سال است و سررسید اوراق بسته به پروژهای که تعریف میشود، خواهد بود. تأمین به شکل ارزی است یعنی تأکید میشود که بازپرداخت هم اصل و هم سود، ارزی خواهد بود.
رئیسکل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: پروژهای تعریف و انتخاب میشود که حتما درآمد ارزی و بازده قابل قبولی داشته باشد که بتواند بازپرداخت آن را به شکل ارزی انجام دهد.
راه اندازی رمز ارز ملی
علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی، در همایش سیاستهای پولی و ارزی، از اجرایی شدن رمز ارز ریال از شهریور ماه امسال خبر داده است.
اصلاح قانون بانک مرکزی
با توجه به وظایف قانونی جدید، کمیتههایی در بانک مرکزی تشکیل شده است که امواتی همچون: حوزه های پولی، تورم و نقدینگی رسیدگی می کنند. همچنین این کمیته ها اصلاح رابطه دولت و بانکها با بانک مرکزی و اصلاح رابطه بانکها با مشتریان را در دستور کار خود دارند.
وظایف جدید بانک مرکزی به این شرح می باشد که، نباید موجب ایجاد بابرابری در سیستم بانکی شود. بانک مرکزی به عنوان بانکدار دولت، ارزهای حاصل از نفت را از دولت خریداری کرده و به صورت ریال عرضه میکند،. از امسال، سعی شده سایر بانکهای دولتی نیز عرضه کننده این ارزها به صورت ریال در بازار باشند و خودشان خریدار نباشند. اگر حکمرانی رمز ارز ریال اجرا شود، فرار مالیاتی، قاچاق، پولشویی و سوداگری کاهش قابل توجهی خواهد یافت.
افزایش اقتدار بانک مرکزی
سال گذشته حجم اوراق منتشر شده از سوی دولت، ۹۵ هزار میلیارد تومان بوده، اما اکنون به ۷۵ هزار میلیارد تومان رسیده است که میتواند رابطه نادرست بانکها با این اوراق را پایان دهد. همچنین اصلاح قانون بانک مرکزی در مجلس نیز دنبال میشود؛ به صورتی که اقتدار ساختارهای حکمرانی آن افزایش پیدا کند.
مطالبات بانکهای دولتی از دولت طبق دستور رئیس جمهور باید پرداخت شوند تا داراییهای بانکها اصلاح شود. امکان انتشار اوراق گواهی سپرده نیز فراهم شده است و بانکها به جای اضافه برداشت از بانک مرکزی، میتوانند از ابزارهای مالی در بازار استفاده کنند. البته قابل ذکر می باشد که اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی نسبت به سال گذشته نصف شده است.
چنانچه قصد ورود به بازار ارزهای دیجیتال و شروع خرید و فروش را دارید، اما فرصت کافی یا تخصص لازم برای تحلیل بازار را ندارید، برای سرمایه گذاری موفق در ارزهای دیجیتال میتوانید از دورههای آموزشی ارز دیجیتال همیار کریپتو استفاده کنید.
این دورهها بر اساس تحلیل بازار و متناسب با نیاز مخاطبان از پایه تا پیشرفته طراحی و بروز میشوند. تیم همیار کریپتو برای کمک به علاقهمندانی که قصد ورود به این بازار رادارند دوره های آموزش ارز دیجیتال در مشهد را بهصورت حضوری در مشهد و غیرحضوری برای علاقهمندان در نقاط مختلف کشور در فضای اسکای روم برگزارمیکند.
منتظر بهار صنایع صادراتی بورسی با اوراق ارزی باشیم؟
با توجه به اینکه اوراق ارزی به صورت پروژهای و برای تامین مالی شرکتها منتشر میشوند میتوان پیشبینی کرد که صنایع صادراتی بورسی در ردیف اول هدف سرمایهگذاری این پروژهها باشند.
اوایل خرداد ماه بانک مرکزی به طور رسمی اعلام کرد که برای نخستینبار، طرح انتشار اوراق ارزی را در دستور کار قرار داده است.
چندی بعد رئیسکل بانک مرکزی در تشریح سازوکار این اوراق دولتی جدید گفت: «انتشار اوراق ارزی پروژهای است، یعنی پروژهای برای این اوراق تعریف میشود که هم درآمد ارزی و هم بازده قابل قبول داشته باشد تا بتواند بازپرداخت را هم ارزی انجام دهد.»
علی صالحآبادی درباره سود اوراق ارزی، اظهار داشت: «این اوراق ارزی در قالب پروژهای تعریف شده است یعنی نخست پروژه تعریف و سپس اوراق ارزی برای تأمین مالی آن پروژه منتشر میشود.»
وی با اشاره به مشخص بودن زمان پروژه ادامه داد: «سررسید اوراق، بسته به پروژهای که تعریف میشود، معمولاً دو یا سه ساله خواهد بود. تأمین نقدینگی پروژه به شکل ارزی خواهد بود، یعنی بازپرداخت اصل و سود، ارزی خواهد بود. بنابراین پروژهای تعریف و انتخاب میشود که حتما درآمد ارزی و بازده قابل قبولی داشته باشد که بتوان بازپرداخت آن را به شکل ارزی انجام داد.»
در سالهای اخیر هر از گاهی اخباری مبنی بر انتشار اوراق ارزی توسط بانک مرکزی منتشر شده و هر بار هم به دلایل مختلف این طرح به سرانجام نرسیده است. در روزهای اخیر هم طرح این موضوع باعث واکنشهای مختلفی از سمت فعالان و نخبگان اقتصادی شده است.
اوراق ارزی اوراق ارزی چیست؟ چیست؟
اوراق ارزی به شکل ساده، نوعی از اوراق است که یک نهاد آن را برای تامین مالی منتشر میکند. اینطور که پیداست سرمایهگذار برای خرید این اوراق نیاز به دلار دارد. نهاد ناشر تضمین میدهد که در تاریخ سررسید اوراق، میزان تغییرات ارزش دلار را به قیمت روز محاسبه کرده و مابهالتفاوت زمان انتشار و سررسید را به خریدار پرداخت کند.
در کنار این، سود مشخصی هم برای این اوراق مشخص میشود. البته تاکنون بانک مرکزی اطلاعات دقیقی در رابطه با جزئیات این اوراق ارائه نکرده است و توضیح یاد شده صرفا الگوی کلی اوراق ارزی در ادبیات اقتصاد است. برخی گمانهزنیها از سود ۱۰ درصد برای این اوراق حکایت میکنند.
این بار اوراق ارزی
در حال حاضر نیز یکی از راهکارهای دولت به منظور جبران کسری بودجه و تأمین منابع مالی مورد نیاز، انتشار اوراق بهادار بدهی است. دولت از دیرباز از ابزار اوراق مشارکت به منظور تأمین منابع مالی مورد نیاز خود بهره برده و در سالهای اخیر اقدام به انتشـار حجم نسبتا بالایی از اسناد مالی اسلامی کرده است. با توجه به اینکه تأمین منابع مالی مورد نیاز پروژههای زیرساختی، زیربنایی و توسعهای از دغدغههای اصلی دولت در شرایط کنونی است، بنابراین اهمیت انتشار اوراق بهادار بویژه انتشار اوراق ارزی با هدف جذب سرمایهگذاران خارجی و همچنین مدیریت ارزی کشور، بیش از پیش نمود پیدا میکند.
مزیت انتشار اوراق برای خریداران، کسب سود متناسب با تغییرات بازار دلار است. نفع این ابزار، برای شرکتها و نهادهای ناشر، تامین منابع لازم بدون نهاد واسطه با پشتوانه سرمایه ارزی است. همچنین منفعت این تصمیم، برای سیاستگذار نیز معرفی یک ابزار جدید سیاستگذاری ارزی، در جهت کاهش تقاضا برای خرید اسکناس با هدف سفتهبازی است.
افزایش توان بازارسازی سیاستگذار
این اوراق به دلیل ویژگیهایی که دارد فرصتی برای ایجاد تنوع در داراییها و کسب سود است. میتوان گفت اوراق قرضهای که بر مبنای ارز خارجی منتشر میشود، به انتشاردهنده این امکان را میدهد که ریسک خود را در مقابل نوسانات ارزی به صفر برساند. علاوه بر این، انتشار اوراق ارزی منجر به متنوعسازی منابع تامین مالی و مدیریت بهتر بازار بدهی میشود.
در این شرایط سیاستگذار نیز یک ابزار مناسب برای مدیریت بازار ارز دارد. در صورتی که فشار برای خرید ارز کاهش یابد و اوراق ارزی جایگزین آن شود، رفتار سفتهبازی با اسکناس کاهش مییابد و از سوی دیگر، دست سیاستگذار ارزی برای مدیریت بازار ارز بالا میرود.
کاهش نگاه سرمایهای به دلار فیزیکی
یکی دیگر از منافع انتشار این اوراق این است که فشار برای تامین ارز در بازار نیز کاهش مییابد و شرکتها برای نیاز ضروری و نه انگیزه حفظ سرمایه، به بازار آزاد مراجعه میکنند. این موضوع برای سرمایهگذاران خرد نیز صادق است.
بررسی آمار تورم در دهه ۹۰ گویای آن است که در این دهه اقتصاد ایران شاهد تورمی پایدار و فزآینده بوده بطوریکه میانگین تورم در این دوره زمانی بیش از ۲۰ درصد برآورد میشود.
دور از ذهن نیست که سرمایهگذاران برای جلوگیری از کاهش ارزش داراییهای خود اقدام به سرمایهگذاری در ارزهای خارجی و حتی خروج سرمایه از کشور و سرمایهگذاری در طرحهای خارجی مانند خرید ملک در کشورهای همسایه کنند.
انتشار اوراق ارزی برای خریدار نیز دربردارنده منافعی است. اولین منفعت آن وجود یک منبع مطمئن برای سرمایهگذاری است. از طرفی اگر تحلیل فرد مبنی بر آن باشد که دارایی ارزی، دارای سود بیشتری از دارایی ریالی است، میتواند در این بستر سرمایهگذاری کند.
پس از چندی اگر امکان فروش این اوراق در بازار ثانویه ایجاد شود، فرد میتواند آن را در این بازار به فروش رسانده و تامین نقدشوندگی، از این طریق صورت گیرد و پویایی بازار حفظ شود.
اوراق ارزی و بازار سرمایه
تنها مسیری که بانک مرکزی میتواند اقدام به بازدهی ارزی نسبت به اوراق ارزی چیست؟ سرمایههای ارزی مردمی کند، سرمایهگذاری در صنایع ارز آور یا به عبارت دیگر صادراتی است.
در حال حاضر توسعه بخش قابل توجهی از صنایع صادارتی کشورمان مانند شیمیاییها، فولادیهایی، خودروییها، پالایشیها به واسطه تنگناهای ارزی متوقف شده است.
با وجود اینکه این واحدها در زمینه سرمایه در گردش ریالی مشکلی ندارند اما فشار تحریمها از یک سو و نبود ثبات در قیمت ارز از سوی دیگر باعث شده شرکتها در تجهیز، نوسازی و بهسازی دستگاهها و زیرساختها و همچنین اجرای پروژههای جدید با مشکل برخورد کنند.
در این خصوص باید به این نکته توجه کرد استفاده از ارز آزاد برای این تأمین نقدینگی مورد نیاز ا ین صنایع به دلیل تاثیری که بر قیمتها میگذارد، امکان پذیر نیست و بطورکلی بانک مرکزی هم چنین اجازهای به صنایع نمیدهد.
به عبارت دیگر انتشار اوراق ارزی مناسبترین شیوه تأمین مالی پروژههای نیازمند منابع ارزی است که با هزینه تأمین مالی به مراتب کمتر و بهصرفهتر نسبت به انتشار اوراق ریالی انجام خواهد شد.
رویکرد دولت در انتشار اوراق چیست؟
تهران- ایرنا- بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ حکایت از آن دارد که دولت سیزدهم با اتخاذ رویکرد افزایشی در درآمدها و در پیش گرفتن مسیر کاهشی در هزینهها، در پی انتشار حداقلی اوراق (بدون احتساب تعهدات مربوط به تسویه بدهی دولت قبل) برای جلوگیری از آثار سوء آن بر اقتصاد کشور است.
به گزارش روز شنبه ایرنا، موضوع رویکرد دولت سیزدهم در رابطه با انتشار اوراق به یکی از دغدغههای فعالان اقتصادی و حتی خود مسوولان تبدیل شده است. اهمیت این موضوع از آنجا ناشی میشود که چیستی و چگونگی برخورد دولت فعلی با انتشار اوراق در سال آتی اثرات قابل توجهی بر بازارهای مختلف از جمله بازار سرمایه خواهد داشت.
اگرچه بودجه سال ۱۴۰۱ توسط دولت جدید ارائه شده، اما تدوین لایحه بودجه منفک از قوانین بودجه سالهای گذشته نیست. بودجه سال آینده از برخی جهات از بودجه امسال و سالهای قبل اثر میپذیرد. یکی از این جهات، میزان انتشار اوراق است. اینکه دولت در ۱۴۰۱چقدر اوراق منتشر خواهد کرد، تا حدود زیادی به مقدار اوراق منتشر شده در ۱۴۰۰، ۱۳۹۹، ۱۳۹۸ و غیره بستگی خواهد داشت.
در قانون بودجه واگذاری داراییهای مالی به تامین منابع مالی از طریق صندوق توسعه ملی، فروش اوراق مشارکت، اخذ وامهای داخلی و خارجی اشاره دارد و به معنای استقراض دولت است. در جدول زیر، که خلاصه دیدگاه دولت قبل در بودجه ۱۴۰۰ است مقدار بودجهای که باید از طریق واگذاری این نوع داراییها تامین شود آمده است. همانطور که مشاهده میشود طبق قانون بودجه امسال دولت باید بیش از ۴۲۷ هزار میلیارد تومان از بودجه خود را از طریق واگذاری داراییهای سرمایهای تامین کند که بخش قابل توجهی از آن به انتشار اوراق مربوط میشود.
برای مثال در بند «ب» تبصره ۵ قانون بودجه ۱۴۰۰ به دولت اجازه داده شده تا برای تامین مالی مصارف خود از جمله تملک داراییهای سرمایهای تا مبلغ ۶۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی (ریالی-ارزی) منتشر کند.
موضوع دیگر به تملک داراییهای مالی مربوط است که به تسویه بدهیهای مالی دولت اشاره دارد. بدهیهای عمده دولت مربوط به پرداخت سود و اصل پول اوراق مشارکت فروخته شده در سالهای قبل، تسویه اصل و سود وامهای داخلی و خارجی و تعهدات مالیسالهای قبل است. چنانچه از جدول بودجه ۱۴۰۰ مشخص است دولت باید تا پایان سال بیش از ۱۸۲ هزار میلیارد تومان از بدهیهای مالی گذشته، از جمله اوراق منتشر شده و سود آنها را تسویه کند.
بر همین اساس دولت قبل تا تاریخ ۳۱ شهریورماه ۱۴۰۰ از طریق انتشار اسناد خزانه اسلامی و طی برگزاری ۱۸ هفته عرضه اوراق بدهی در مجموع معادل ۱۲۴ هزار و ۲۴۵ میلیارد تومان شامل ۴۳ هزار و ۲۴۵ میلیارد تومان به صورت عرضه نقدی و ۸۱ هزار میلیارد تومان در قالب اسناد خزانه اسلامی تامین مالی انجام داده است.
طبق اعلام سازمان برنامه و بودجه، دولت سیزدهم بهطور میانگین باید ماهانه ۱۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان اصل و سود اوراق متعلق به دولت سابق را خریداری کند که با توجه به چهار ماه باقیمانده تا پایان سال معادل ۴۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان میشود. این بدهی مربوط به اوراق منتشر شده سالهای گذشته است. با توجه به تداوم انتشار اوراق تا شهریور امسال، دولت کنونی مجبور است تا چند سال تملک داراییهای مالی ناشی از بدهیهای ایجاد شده توسط دولت قبل را ادامه دهد.
در لایحه بودجه ۱۴۰۱ مقدار انتشار اوراق کاهش قابل توجهی داشته است. چنانچه در جدول زیر آمده میزان اوراق ریالی (دولت، شرکتهای دولتی و شهرداریها) از حدود ۱۸۱ هزار میلیارد تومان در بودجه ۱۴۰۰ به ۱۱۵ هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه ۱۴۰۱ کاهش یافته است.
همچنین مجموع اوراق ریالی مجوز داده شده به دولت و شرکتهای دولتی از حدود ۱۷۱ هزار میلیارد تومان به ۱۰۶ میلیارد تومان رسیده که نشان از کاهشی حدود ۶۵ هزار میلیارد تومانی دارد.
مجموع اوراق ریالی مجوز داده شده به دولت نیز با حدود ۳۶ هزار میلیارد تومان کاهش ۹۸ هزار میلیارد تومان شده است.
به گفته رییس سازمان برنامه و بودجه، لایحه بودجه ۱۴۰۱ بدون کسری بسته شده است. از آنجایی که بودجه بدون کسری بسته شده است، میتوان پیش بینی کرد که رویکرد اصلی در انتشار اوراق معطوف به تسویه اوراق فروخته شده قبلی است. بر اساس محاسبات مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی از لایحه بودجه ۱۴۰۱ دولت سیزدهم در سال آینده باید حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق و وام را تسویه کند.
هرچند دولت امکان انتشار اوراق بیشتر، در صورت عدم تحقق درآمدهای نفتی را در نظر گرفته است، اما رویکرد کاهشی انتشار اوراق دستکم از دو جهت آثار مثبتی در پی خواهد داشت؛ نخست اینکه روند افزایشی بدهیهای دولت کندتر میشود؛ دوم، فعالان بازار سرمایه که یکی از مهمترین بازارهای کشور بوده و جمعیتی میلیونی را در خود جای داده است میتوانند از بابت اثرات منفی انتشار اوراق بر این بازار، نگرانی کمتری داشته باشند.
اوراق صکوک چیست و چطور آنرا بخریم؟
آیا می دانید اوراق صکوک چیست و انواع آن کدام است؟ اگر نمی دانید اوراق صکوک چیست و چطور می توانید آن را خریداری کنید، بهتر است تا انتها با کد بورسی همراه بمانید، چرا که به زبان ساده به این پرداخته ایم که اوراق صکوک چیست و چطور قادریم انواع آن را خریداری کنیم و سود کسب کنیم. لذا همه چیز درباره اوراق صکوک را در این مطلب به صورت رایگان یاد بگیرید.
اوراق صکوک چیست؟
صکوک در حقیقت یک ابزار مالی به حساب می آید که در اقتصادهای اسلامی مورد استفاده قرار می گیرد و به نوعی جایگزین اوراق قرضه محسوب می شود. واژه عربی صکوک جمع واژه “صک” است که به صورت چک یا cheque وارد زبان انگلیسی نیز شده است. به صورت کلی می توان صکوک را اوراق قرضه اسلامی دانست. در جهان به منظور تامین مالی پروژه های بزرگ از اوراق قرضه بهره می گیرند. با استفاده از این اوراق افراد فقط در سود حاصل از این پروژه ها سهیم خواهند شد و در تصمیم گیری ها هیچ گونه دخالتی نمی توانند داشته باشند.
از آن جایی که دین اسلام این گونه فعالیت ها را ربایی می داند، این اوراق در بازارهای اسلامی استفاده نمی شود! لذا ابزارهای تامین مالی اسلامی طراحی شدند و در حال حاضر شرکت ها در راستای تامین مالی خود از این ابزارها که به آن ها صکوک می گویند، استفاده می نمایند. بنابراین تا اینجا متوجه شدیم که به ابزارهای مالی اسلامی صکوک می گویند. صکوک جمع کلمه صک به معنی سند و سفته می باشد و در واقع کلمه چک در جابجایی بین زبان های انگلیسی و عربی از آنجا که در الفبای عربی حرف چ وجود ندارد، در آخر به شکل صک درآمده و به همین نام شهرت پیدا کرده است.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
ابزارهای مالی اسلامی به صورت معمول مبتنی بر یک دارایی فیزیکی ساخته می شوند، اجازه انتشار این اوراق مبتنی بر دِین هم وجود دارد. این اوراق منابع مالی را با پشتوانه ترازنامه و دارایی های فیزیکی شرکت های خاص جذب می کنند. در حقیقت با خرید این اوراق واقعا در یک پروژه شریک خواهید شد. این ابزار هم برای صاحبان اوراق و هم برای صاحب پروژه از منافع متقابلی برخوردار است. در این مقاله قصد داریم با صکوک و جزئیات آن بیشتر آشنا شویم و ببینیم چه فرق هایی بین آن و اوراق قرضه معمولی وجود دارد.
انواع اوراق صکوک در ایران
اوراق قرض الحسنه : اوراق قرض الحسنه طبق قرارداد قرض و بدون بهره منتشر می شوند. طی این قرارداد، ناشر به اندازه ارزش اسمی اوراق به دارندگان بدهکار می باشد. در تاریخ سررسید این مقدار می بایست پرداخت شود. به صورت معمول دولت ها و موسسات خیریه برای انجام طرح های عام المنفعه از این اوراق استفاده می نمایند.
اوراق اجاره : اوراق اجاره که به آن صکوک اجاره نیز می گویند، در واقع اوراق بهاداری هستند که به تامین مالی بنگاه های تولیدی و خدماتی کمک شایانی دارند. با استفاده از این اوراق حق استفاده از یک دارایی و یا منافع آن به بانی یا همان مصرف کننده انتقال می یابد. در حقیقت بانی با پرداخت اجاره بها می تواند از دارایی های مالک بهره مند شود.
اوراق مساقات : این نوع صکوک مثل صکوک مزارعه می باشد که در ادامه معرفی می کنیم، البته با این تفاوت که منحصر به باغداری است. ناشر این اوراق، پس از جمع آوری وجه لازم به منظور خرید باغات به نمایندگی از طرف مالکان اوراق با باغبانان قرارداد مساقات می بندد تا آن ها روی باغ کار کنند و در نهایت محصول کسب شده را با هم تقسیم نمایند. در این روش دارندگان اوراق به صورت مشاع مالک باغ هستند.
اوراق مضاربه : مضاربه عقدی است که فقط در حوزه تجارت کارایی دارد و به معنی تجارت با سرمایه شخص دیگر می باشد. دقیقا مثل این است که شما مالک یک دارایی یا سرمایه باشید و آن را به شخص دیگری بدهید تا با سرمایه شما کار نماید و شما سهم معینی از سود فعالیت تجاری را دریافت نمایید. این را در نظر داشته باشید که این سود بسته اوراق ارزی چیست؟ به نوع فعالیت تجاری متغیر است و در پایان دوره مشخص خواهد شد.
اوراق منفعت : این اوراق کارایی مختلفی دارد؛ یکی واگذاری منافع آینده دارایی های بادوام و دیگری واگذاری خدماتی در آینده است. در حقیقت صکوک منفعت، اوراقی هستند که بیانگر مالکیت دارنده آن بر مقداری معین از خدمات و یا منافع آینده از یک دارایی است. دقیقا مثل این است که شما مبلغی پول برای خرید این اوراق می پردازید تا در آینده بتوانید در یک هتل معین برای مدت مشخص اقامت داشته باشید. این اوراق در بازار ثانویه نیز مورد معامله قرار می گیرند، بنابراین نگرانی از لحاظ نقدشوندگی آن نباید به خودتان راه دهید.
اوراق مرابحه : ماهیت این صکوک بدین شکل است که یک فروشنده کالا همه هزینه های که برای خرید، حمل و نقل و نگهداری یک کالا یا دارایی کرده است محاسبه کرده و در ادامه قیمت را با درصدی از سود به اطلاع مشتری می رساند. با خریداری این اوراق به صورت مشاع مالک دارایی یا دِین خواهید شد که در قرارداد ذکر شده است.
این اوراق بازدهی ثابتی به دارندگان خود می دهند و امکان خرید و فروش در بازار ثانویه را نیز خواهند داشت. اوراق مرابحه تامین مالی، اوراق مرابحه تامین نقدینگی، اوراق تشکیل سرمایه شرکت های تجاری و اوراق مرابحه نقدی نمونه ای از انواع اوراق مرابحه به حساب می آیند که می توانید با توجه به نیاز و قصدی که از خرید صکوک دارید، بهترین نوع آن را برای خود انتخاب کرده و آن را خریداری کنید.
اوراق مزارعه : اسم این اوراق از سه حرف اصلی زرع گرفته شده است که به معنی کاشتن و زراعت است. در طول این قرارداد یک زمین برای مدتی مشخص به شخص دیگری سپرده خواهد شد تا در آن زراعت کند و آن چیزی که به دست می آید را با هم تقسیم کنند. حال این طور فرض کنید شما قصد خریداری زمینی را دارید تا در آن زراعت شود، ولی پول کافی برای خرید زمین را ندارید، لذا این اوراق را انتشار می دهید و وجوه کافی برای خرید زمین در اختیارتان قرار خواهد گرفت. کسانی که این اوراق را از شما می خرند، به صورت مشاع مالک زمین هستند و در سود سهیم خواهند بود.
اوراق رهنی : اوراق رهنی، صکوکی به حساب می آیند که به وسیله ناشر مطالبات رهنی انتشار پیدا می کنند. مطالبات رهنی می تواند شامل مطالبات مدت دار اشخاص حقوقی باشد. مانند مطالبات ناشی از قرارداد اجاره به شرط تملیک و مواردی از این دست.
اوراق استصناع : استصناع به معنی سفارش ساخت چیزی را دادن است و از سه حرف صنع گرفته شده است. در عقد استصناع شخص با تولید کننده ای قرارداد تنظیم می کند که یک چیز مشخصی را در زمان مشخصی برایش بسازد و در قبال این کار مبلغی پول می پردازد. اوراق استصناع به منظور تامین پول لازم جهت ارسال سفارش ساخت یک چیز مشخص انتشار می یابند. به صورت معمول در زمان عقد قرارداد کل مبلغ پرداخت نخواهد شد.
اوراق سلف : قرارداد سلف، قراردادی است که برای تامین مالی فروشنده و یا جبران کسری بودجه مورد استفاده قرار می گیرد. در حقیقت با استفاده از قرارداد سلف شما وجه لازم برای تکمیل کالای خود را از مشتری می گیرید و در آینده کالای تکمیل شده را در تاریخ قرارداد به او تحویل می دهید. طی این قرارداد کالاها با قیمتی پایین اوراق ارزی چیست؟ تر از قیمت نقدی، به خریداران فروخته می شوند. چنانچه قیمت کالا در تاریخ سررسید بالاتر از قیمت توافقی در قرارداد سلف باشد آنگاه اختلاف این دو مبلغ، به عنوان سود شناسایی خواهد شد.
اوراق مشارکت : اوراق مشارکت، صکوکی است که بیانگر مشارکت صاحب آن در یک طرح یا پروژه می باشد و بیانگر مالکیت دارنده آن ها در بخشی از یک دارایی که متعلق به دولت، شرکت های تعاونی یا خصوصی می باشد.
صکوک خرید دِین : اوراق خرید دین، اوراقی محسوب می شوند که از آن ها به منظور خرید مطالبات مدت دار اشخاص حقوقی به جز سلف استفاده می گردد. به عنوان مثال یک بنگاه اقتصادی به منظور رفع مشکل نقدینگی خود می تواند این اوراق را انتشار می یابد و مطالبات مدت دار خود را پایین تر از ارزش اسمی به دیگران به فروش برساند. دیگر اشخاص از اختلاف قیمت خرید و مبلغ دریافتی در سررسید سود به دست می آورند.
اوراق جعاله : جعاله قراردادی است که یکی از طرفین تعهد می کند که در برابر کاری که برای او انجام می شود، مبلغ تعیین شده ای را به کسی که کار را برای او انجام می دهد بپردازد. در حقیقت جاعل این اوراق را برای تامین مبلغ لازم به منظور پرداخت در قبال خدمت انجام شده، منتشر می نماید. در این حالت همه کسانی که اوراق را خریداری می کنند، به صورت مشاع، مالک بخشی از دارایی خواهند بود.
چگونگی خرید و فروش صکوک در ایران
چنانچه کد بورسی فعال داشته باشید، می توانید از طریق پنل کارگزاری خود اوراق صکوک مورد معامله قرار دهید و از سودهای دوره ای این اوارق استفاده نمایید. نمادهای معاملاتی صکوک در بورس ایران با حرف ص شروع می شوند. امروزه از بین نمادهای صکوکی که در بازار سرمایه قابلیت خرید و فروش دارد، می توانیم به نمادهای صایپا، صخود، صشستا و صفارس اشاره داشته باشیم.
خرید اوراق صکوک چه ریسک هایی به همراه دارد؟
با وجود پایین بودن ریسک معامله این اوراق، ولی نمی توان این اوراق را به صورت کامل بدون ریسک دانست. در این بخش ریسک هایی که با خرید و سرمایه گذاری روی این اوراق متحمل می شوید را آورده ایم؛
- ریسک نرخ سود : در صورتی که نرخ سود سپرده بانکی افزایش پیدا کند و دارایی پشتوانه اوراق شاهد افزایش ارزش نباشد، تمایل مردم برای خرید این اوراق کم می شود و در ادامه موجب کاهش ارزش سرمایه تان خواهد شد.
- ریسک کاهش ارزش دارایی : هرچند در شرایط وجود تورم در کشور، این ریسک کمینه می شود ولی همچنان نمی توان آن را در نظر نگرفت. به عنوان مثال چنانچه اوراق صکوک با پشتوانه یک دارایی بر اساس نرخ دلار ۲۵ هزار تومانی خرید یا فروش شود، با افت نرخ دلار به ۲۰ هزار تومان، موجب کاهش ارزش دارایی و نهایتا کاهش ارزش اوراق صکوک خواهد شد.
- ریسک از بین رفتن دارایی : از آنجایی که اوراق صکوک با پشتوانه یک دارایی انتشار پیدا می کنند، در صورت بروز حادثه و صدمه دیدن آن دارایی، ارزش دارایی کاهش پیدا می کند.
مقایسه اوراق صکوک و اوراق قرضه
بنابراین صکوک نوعی ابزار برای تامین مالی می باشد که شرکت ها می توانند با فروش آن به وجوه نقد دسترسی پیدا کنند، ولی تفاوت صکوک و اوراق قرضه چیست؟ حائز اهمیت ترین نکته در مورد صکوک این است که این اوراق مبتنی بر دارایی های فیزیکی و ملموس هستند و دارنده صکوک در حقیقت مالک مشاع یک دارایی مشخص و منافع حاصل از آن است و این در حالی است که اوراق قرضه صرفا گواهی تعهد بدهی است و نشان می دهد صادرکننده به دارنده اوراق قرضه بدهکار است. به جز این، صکوک و اوراق قرضه فرق های دیگری نیز دارند. برای مثال اعتبار صکوک به ارزش دارایی یا دارایی های پشتوانه آن وابسته است، ولی اعتبار اوراق قرضه وابسته به صادرکننده آن است.
همچنین در صکوک امکان افزایش ارزش اصل دارایی و در نهایت افزایش ارزش ورقه صکوک وجود دارد، اما امکان چنین افزایش ارزشی برای اوراق قرضه وجود ندارد. صکوک و اوراق قرضه البته شباهت های بسیاری با هم دارند. شاید حائز اهمیت ترین شباهت در امکان تامین وجوه نقد برای صادرکننده باشد. شباهت دیگر در اینجاست که مثل اوراق قرضه، امکان معامله صکوک در بازار ثانویه وجود دارد، ولی تفاوت آن در این است که معامله اوراق قرضه در بازار ثانویه در اصل خرید و فروش کردن بدهی است و این در حالی است که خرید و فروش اوراق صکوک به معنای معامله مالکیت دارایی یا دارایی های پشتوانه اوراق صکوک می باشد.
نتیجه گیری و کلام آخر
تامین مالی به معنای فراهم آوردن سرمایه برای یک پروژه یا هر نوع موسسه دولتی یا خصوصی است. یکی از انواع رایج تامین مالی، اوراق قرضه است که در کشورهای اسلامی ممنوع است. صکوک به عنوان ابزار جدید برای تامین مالی جایگزین مناسبی برای اوراق قرضه در نظر گرفته شد.
صکوک نوعی دارایی مطمئن به حساب می آید که در زمره اوراق بهادار تضمینی و قابل معامله گروه بندی می شود. در این مقاله ابتدا به این موضوع پرداختیم که اوراق صکوک چیست و در ادامه با شباهت ها و تفاوت های صکوک و اوراق قرضه آشنا شدیم و انواع آن را شناختیم. همچنین با ریسک هایی که با خرید و فروش این اوراق متحمل می شوید نیز آشنا شدیم.
همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به اوراق ارزی چیست؟ این پرداختیم که اوراق صکوک چیست و چطور میتوانیم آنرا مورد معامله قرار دهیم.
اگر دوست دارید بدانید اوراق اختیار فروش تبعی چیست بهترین راهنمای شما این مطلب ساده و مختصر است.
به نظر شما خرید اوراق صکوک در شرایط حاضر سود مناسبی به همراه دارد یا خیر؟
دیدگاه شما