نفت در مدار کاهش قیمت ماند
قیمت نفت روز چهارشنبه برای سومین روز متوالی تحت تاثیر ریسک رو به رشد رکود جهانی و تشدید محدودیتهای کووید در چین، کاهش پیدا کرد.
به گزارش چابک آنلاین به نقل از ایسنا، بهای معاملات نفت برنت با ۵۱ سنت معادل ۰.۵ درصد کاهش، به ۹۳ دلار و ۷۸ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۶۹ سنت معادل ۰.۸ درصد کاهش، به ۸۸ دلار و ۶۶ سنت در هر بشکه رسید. هر دو شاخص روز گذشته دو درصد سقوط کرده بودند.
صندوق بین المللی پول روز سه شنبه پیش بینی نرخ رشد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۳ را کاهش داد و درباره ریسک فزاینده رکود جهانی، هشدار داد. اما صندوق بین‌المللی پول همچنین از بانک‌های مرکزی خواست مبارزه علیه تورم را ادامه دهند؛ هر چند که سرمایه گذاران نگران رکود اقتصادی شدید ناشی از افزایش بسیار سریع هزینه های استقراض هستند.
لورتا مستر، رئیس فدرال رزرو کلیولند گفت: بانک مرکزی آمریکا باید به روند تحکیم سیاست پولی ادامه دهد زیرا هنوز نتوانسته است تورم را کنترل کند.
دلار شب گذشته صعود کرد. قویتر شدن دلار، معاملات نفت که به این ارز انجام می شود را برای خریداران غیرآمریکایی گرانتر کرده و تقاضا را کاهش می دهد.
تینا تِنگ، تحلیلگر شرکت سی ام سی مارکتس گفت: معامله‌گران محتاطانه مراقب انتشار آمار شاخص قیمت مصرف کننده آمریکا در روز پنج شنبه هستند. اگر این آمار رشد بالایی داشته باشد، باعث التهاب بیشتر بازار شده و با تشدید نگرانی‌ها نسبت به وقوع رکود، قیمت نفت را تحت فشار کاهشی بیشتری قرار می‌دهد.
بازار نفت از تشدید محدودیتهای کووید ۱۹ در چین که دومین مصرف کننده بزرگ نفت در جهان است، تحت فشار قرار گرفته است. شهرهای بزرگ چین شامل شانگهای و شنزن تست کووید ۱۹ را افزایش داده و محدودیتها را پس از افزایش چشمگیر آمار ابتلا، تشدید کرده اند.
تحلیلگران گروه تحقیقاتی ANZ Research در یادداشتی نوشتند: مقامات چینی اعلام کرده اند سیاست کووید صفر تسهیل نخواهد شد که به منزله وخامت وضعیت تقاضا برای سوخت است.
در بخش عرضه، تحلیلگران در نظرسنجی رویترز برآورد کردند ذخایر نفت آمریکا پس از دو هفته کاهش، در هفته منتهی به هفتم اکتبر، به میزان ۱.۸ میلیون بشکه رشد کرده است. انتشار آمار هفته جاری به دلیل تعطیلات روز دوشنبه، یک روز به تاخیر افتاد. آمار موسسه امریکن پترولیوم روز چهارشنبه و آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا روز پنج شنبه منتشر می شود.
تولیدکنندگان اوپک پلاس هفته گذشته کاهش تولید نفت به میزان دو میلیون بشکه در روز از نوامبر را تصویب کردند.
به گفته تحلیلگران ANZ، دورنمای محدودیت عرضه پس از تصمیم اوپک پلاس، اکنون تا حدودی زیادی در بازار نادیده گرفته شده است.
قیمت دلار چگونه تحت تاثیر تحریم و ناآرامی‌ها قرار نگرفت؟
بازار ارز که تا پیش از این با کوچکترین تکانه اقتصادی یا سیاسی همچون سونامی بر اقتصاد ایران آوار می‌شد، این روزها دیگر نه تحریم شرکتهای و موسسات اقتصادی و نه اغتشاشات خیابانی قادر به تحریک آن نیست، این را تجربه هفته‌های اخیر بازار ارز می گوید.
به گزارش ایبنا، بانک مرکزی در راستای مدیریت بازار ارز، شفاف‌سازی و تعامل سازنده با بازیگران بازار را در دستور کار قرار داد و برخلاف گذشته که از طریق ارزپاشی نوسانات بازار مدیریت می‌شد، نظام عرضه و تقاضا را سرلوحه کار خود قرار داد و امروز به عنوان یک سیاستگذار متکی به ابزار بازار تغییر مسیر داده است.
نگاهی به عملکرد بانک مرکزی به عنوان بازیگر اصلی و سیاستگذار بازار ارز از روند حاکم بر این بازار رمزگشایی می‌کند.
بانک مرکزی این روزها، از یک دستگاه مداخله‌گر سنتی در بازار با اتکای به ابزار ارز پاشی، به یک سیاستگذار متکی به ابزار بازار تغییر مسیر داده است و به جرات می‌توان گفت که رمز اصلی ثبات بخشی به بازار ارز در همین نکته نهفته است.
این نهاد سیاستگذار از ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم رویکرد شفاف‌سازی و تعامل سازنده با بازیگران بازار ارز را در دستور کار خود قرار داده است و برخلاف گذشته که از طریق ارز پاشی اقدام به کنترل نوسانات بازار می‌شد، نظام عرضه و تقاضا را سرلوحه کار خود قرار داد به طوری که از یک سو با همکاری برون سازمانی به مبارزه با پولشویی و تامین مالی قاچاق کالا، تقاضا را کنترل کرد و از سوی دیگر با مواجه مستقیم و تعامل سازنده صادر کنندگان و دارندگان ارز با صرافی ها به بازار عمق بخشید.
دلار بی اعتنایی به تحولات
مجموع این رویکردها موجب شد تا بازار ارز در شرایط تحریم و بحران‌های سیاسی و جنگ روانی ثبات خود را حفظ کند به طوری که در هفته های اخیر بازار ارز با وجود تشدید ابهام‌ها در سرانجام مذاکرات لغو تحریم‌ها از یک سو؛ و دو عامل همزمان تحریم تعدادی از شرکتهای پتروشیمی و بروز اغتشاشات خیابانی در کشوراز سوی دیگر نه تنها تاثیری از این تحولات نپذیرفت بلکه روندی کاهشی در پیش گرفت.
نرخ ارز از ابتدای هفته جاری برخلاف هفته‌های گذشته روند نزولی داشت و در بازار متشکل ارزی، صرافی‌های بانکی و فردایی به طور میانگین ۳۹۰ تومان کاهش یافت.
نرخ ارز تحت تاثیر ناآرامی‌های موجود با افزایش همراه شد به طوری که در بازار غیررسمی قیمت هر دلار آمریکا به بیش از ۳۳ هزار تومان هم رسید، اما دوباره در هفته سوم مهرماه و از روز شنبه ۱۶ مهرماه شاهد کاهش تدریجی قیمت دلار بودیم.
بر این اساس قیمت دلار هرات از ۳۲ هزار و ۵۴۰ تومان به ۳۲ هزار و ۱۳۰ تومان، دلار در سبزه میدان تهران از ۳۲ هزار و ۸۵۰ تومان به ۳۲ هزار و ۳۸۰ تومان و نرخ دلار در بازار متشکل ارزی که دادوستدها با نرخ توافقی انجام می‌شود از ۳۱ هزار و ۵۵۰ تومان به ۳۱ هزار و ۲۶۴ تومان رسید.
همچنین از ابتدای هفته نرخ ارز در صرافی‌های بانکی نیز ثابت بود و تغییر نداشت و برابر ۲۸ هزار و ۸۸۳ هزار تومان بود.
بر اساس این گزارش آمار از ابتدای هفته عرضه ارز در بازار متشکل ارزی همواره از میزان دادوستدها پیشی گرفته است. طبق آمار در روزهای شنبه و یکشنبه به ترتیب ۹۵۵ میلیون دلار و ۹۲۵ میلیون دلار بوده است و از این رقم تنها ۱۷۸ و ۱۸۸ میلیون دلار مبادله شده است.
نرخ ارز یکی از عوامل موثر بر قیمت بازار طلا است و بر این اساس قیمت سکه تمام بهار آزادی که هفته گذشته وارد کانال ۱۵ میلیون تومان شد در روزهای پایانی هفته گذشته و از ابتدای هفته دوباره به کانال ۱۴ میلیون تومان بازگشت.
این درحالی است که انتظارات بازار در هفته‌های اخیر به سبب جنگ روانی ایجاد شده ناشی از تحولات داخلی و بین المللی همگی حاکی از احتمال رشد جهشی قیمت ارز داشت ، اما چه شد که بازار ارز به لنگرگاه ثبات رسید؟
سه اقدام بانک مرکزی در کنترل بازار ارز
در این‌باره، علی صالح‌آبادی رئیس کل بانک مرکزی، در زمینه مجموعه اقدامات بانک مرکزی برای شفاف سازی بازار ارز می‌گوید: «راه‌اندازی بازار معاملات ارز توافقی»، «انتشار عمومی حجم و عمق بازار ارز» و «راه‌اندازی درگاه یکپارچه اعلام نرخ ارز صرافی‌ها» مهمترین اقدامات بازار متشکل معاملات ارز ایران برای نیمه اول سال 1401 در راستای شفاف‌سازی بازار ارز بود.
به گفته مسئول سیاستگذاری نظام ارزی کشور، نخستین اقدام بانک مرکزی در این راستا راه‌اندازی بازار معاملات ارز توافقی بود، که ابتدا به شکل محدود در بازار متشکل ارزی ایران صورت گرفت و در ادامه توسعه پیدا کرد و تابلوی مشخصی به بازار توافقی اختصاص پیدا کرد.
همچنین انتشار عمومی حجم و عمق معاملات ارز بازار متشکل معاملات ارز ایران از دیگر اقدام تأثیرگذار بر عرضه و تقاضا در بورس شفاف سازی بازار ارز کشور بود، هدف از این اقدام، این بود که مردم بتوانند همانند صرافان حجم معاملات و عرضه و تقاضای بازار را مشاهده کنند و هم‌اکنون این نرخ‌ها و معاملات لحظه‌به‌لحظه بروزرسانی می‌شود.
راه اندازی «درگاه یکپارچه اعلام نرخ ارز صرافی‌ها» گام بعدی بانک مرکزی برای شفاف سازی بازار ارز بود تا علاوه بر این که صرافان پشت ویترین خود نرخ‌های خرید و فروش را ارائه می‌کنند، در یک سامانه همان نرخ‌ها اعلام شود.
ارتباط نزدیک بانک مرکزی با صادر کنندگان
در کنار اقدامات بانک مرکزی برای شفاف سازی در بازار ارز اقدامات این بانک برای تامین ارز مورد نیاز واردات کالاهای اساسی با همکاری نزدیک این بانک با صادر کنندگان محصولات پتروشیمی و دیگر صادر کنندگان محصولات غیر نفتی بستری فراهم شد تا شاهد رشد ۸۰ درصدی تامین ارز مورد نیاز و ارد کنندگان از طریق سامانه نیما در 6 ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته باشیم به طوری که به گفته رئیس کل بانک مرکزی در 6 ماهه نخست امسال ۲۲ میلیارد و ۴۳۰ میلیون دلار در بازار نیما معامله شد، در حالی که در ۶ ماه سال گذشته ۱۲ میلیارد و ۳۶2 میلیون دلار بوده است.
به گفته دکتر رئیس‌کل بانک مرکزی در سال جاری با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و نیمایی‌شدن نرخ ارز، تقاضا برای ارز کالاهای اساسی به شدت کاهش یافته، چون نیازهای کاذب حذف شده و نیازهای واقعی اعلام می‌شود؛ بنابراین هم‌اکنون ارز‌هایی که در گذشته فقط برای واردات کالاهای اساسی استفاده می‌شد، هم برای کالاهای عرضه و تقاضا در بورس اساسی و هم سایر کالا‌ها استفاده می‌شود و عرضه ارز بسیار بیشتر از تقاضا است.
همچنین در 6 ماهه نخست امسال به منظور تامین ارز مورد نیاز بخش‌های خدماتی مبلغ ۶۰۰ میلیون دلار به صورت اسکناس با نرخ توافقی در بازار متشکل ارزی معامله شد رویکردی که نیاز مراجعه مردم به دیگر بازارها را کاهش داد.
تقویت دیپلماسی اقتصادی
اما در کنار مجموعه اقداماتی که با محوریت بانک مرکزی و هم افزایی دیگر نهادها و دستگاههای اجرایی برای کنترل و ساماندهی عرضه و تقاضای ارز و حفاظت منابع ارزی ارزشمند کشور انجام شده است نباید اقدامات دولت سیزدهم در عرصه دیپلماسی اقتصادی را برای آزاد سازی منابع ارزی بلوکه شده کشور که به دلیل تحریم های ظالمانه از دسترس کشور خارج بود از نظر دور داشت در همین راستا با مجموعه اقداماتی که دستگاه دیپلماسی کشور به سرانجام رسانده است هم اکنون ۷ میلیارد دلار دیگر از منابع بلوکه شده کشور در کره جنوبی در آستانه آزاد‌سازی است رویکردی که تا پیش از این منوط به پذیرش شروط غیر منطقی برجام شده بود.
آثار آزاد سازی منابع بلوکه شده
کارشناسان براین باور هستند که آزاد شدن منابع بلوکه شده موجب کاهش نرخ ارز و رونق بورس و رشد تولید می‌شود که در نهایت توسعه اقتصادی را به همراه خواهد داشت ضمن اینکه آزاد شدن این منابع بر بهبود روابط اقتصادی با کشورهای مختلف جهان تاثیرگذار است، زیرا با آزاد شدن این منابع مواد اولیه بیشتری برای تولید در کشور وارد می‌شود که در نتیجه شاهد افزایش تولید در شرکت‌ها خواهیم بود و با رشد تولید توسعه اقتصادی نیز تقویت خواهد شد.
در این‌باره، فرید ضیاء الملکی ، کارشناس پولی و بانکی و تحلیلگر بازارهای مالی، معتقد است: یکی از مزیت‌های آزاد شدن منابع ارزی این است که بازار سرمایه تقویت خواهد شد، زیرا با آزاد شدن منابع ارزی که رشد تولید را در پی خواهد داشت، رشد تولید خود موجب افزایش سودآوری شرکتهای بورسی خواهد شد و در ادامه با افزایش سود آوری مجموع شرکتهای بورسی موجب خواهد شد تا اولا ریزش بازار سرمایه خاتمه یابد و دوما شاخص کل بازار سرمایه تقویت شود.
سخنگوی بانک مرکزی: عرضه ارز افزایش یافت
سخنگوی بانک مرکزی با بیان اینکه تامین و عرضه ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما افزایش یافت، گفت:تقاضا در بازار ارز واقعی شده است.
مصطفی قمری‌وفا سخنگوی بانک مرکزی اعلام کرد: تامین و عرضه ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما افزایش یافت. در شش ماهه ابتدایی امسال، معامله ارز در این سامانه معادل 22 میلیارد و 430 میلیون دلار عرضه و تقاضا در بورس بوده که از ابتدای مهرماه تا امروز هم روزانه بطور متوسط تا 150 میلیون دلار به آن اضافه شده است.
وی از رشد 80 درصدی معاملات نسبت به عرضه و تقاضا در بورس عرضه و تقاضا در بورس مدت مشابه پارسال خبر داد و گفت: حجم معاملات در بازار متشکل ارزی هم در این مدت به صورت اسکناس و برای تأمین نیازهای خدماتی از مرز 610 میلیون دلار گذشت. میزان تقاضای ارز برای واردات کالاهای اساسی در نیمه نخست امسال هم علیرغم رشد قیمت جهانی کالاهای اساسی، 2 میلیارد دلار کاهش یافت.
قمری وفا ضمن اشاره به واقعی شدن تقاضا و حذف تقاضاهای کاذب برای ارز گفت: عرضه و تأمین ارز از طریق بازار توافقی و متشکل بیشتر شده و تعمیق این بازار و شفافیت معاملات هم‌اکنون در دسترس است.
افزایش عرضه ارز در سامانه نیما | تقاضا در بازار ارز واقعی شده است
سخنگوی بانک مرکزی با بیان اینکه تامین و عرضه ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما افزایش یافت، گفت:تقاضا در بازار ارز واقعی شده است.
به گزارش همشهری آنلاین، مصطفی قمری‌وفا، سخنگوی بانک مرکزی، اعلام کرد: تامین و عرضه ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما افزایش یافت. در شش ماهه ابتدایی امسال، معامله ارز در این سامانه معادل ۲۲ میلیارد و ۴۳۰ میلیون دلار بوده که از ابتدای مهرماه تا امروز هم روزانه به طور متوسط تا ۱۵۰ میلیون دلار به آن اضافه شده است.
وی از رشد ۸۰ درصدی معاملات نسبت به مدت مشابه پارسال خبر داد و گفت: حجم معاملات در بازار متشکل ارزی هم در این مدت به صورت اسکناس و برای تأمین نیازهای خدماتی از مرز ۶۱۰ میلیون دلار گذشت. میزان تقاضای ارز برای واردات کالاهای اساسی در نیمه نخست امسال هم علیرغم رشد قیمت جهانی کالاهای اساسی، ۲ میلیارد دلار کاهش یافت.
قمری وفا ضمن اشاره به واقعی شدن تقاضا و حذف تقاضاهای کاذب برای ارز گفت: عرضه و تأمین ارز از طریق بازار توافقی و متشکل بیشتر شده و تعمیق این بازار و شفافیت معاملات هم‌اکنون در دسترس است.
عرضه و تقاضا در بورس
عرضه خودرو در بورس کالا مسیر واقعی سازی قیمت
در حالی که قیمت گذاری دستوری همچنان یکی از اصلی ترین مشکلات خودروسازان به شمار می رود، مدیرعامل ایران خودرو در مورد عرضه خودرو در بورس کالا صحبت کرده است و می گوید: «هر چه بیش تر تولید می کنیم، بیش تر ضرر می کنیم.»
به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، مهدی خطیبی با اشاره به فروش برخی محصولات ایران خودرو در بورس کالا تصریح می کند: «یکی از اصلی ترین دغدغه ها، سیاست ها و خواسته هایی که دنبال می کنیم، فروش محصولات به قیمت منصفانه است. یعنی قیمتی که خودرو در بازار ارائه می‌شود، باید قیمتی باشد که منصفانه باشد، نباید فروش قیمت محصولات با قیمت کارخانه این قدر اختلاف قیمت داشته باشد.»
وی اضافه می کند: «این وضعیت به نفع تولیدکننده و مصرف کننده نیست، بلکه تنها تعداد کمی که در این قرعه‌کشی‌ها برنده می‌شوند منفعت می برند، اما در حالت عادی به ضرر مردم و در نهایت، اقتصاد ملی است که دارد ضرر می‌کند.»
برنامه عرضه محصولات ایران خودرو عرضه و تقاضا در بورس در بورس کالا
این فعال صنعت خودروسازی می افزاید: «یکی از راهکارهایی که پیشِ روی ما بود و پس از موافقت وزیر محترم صمت نسبت به انجام آن اقدام کردیم، عرضه خودرو در بورس کالا بود؛ اوایل شهریور ماه با اخذ مجوز ۵۰۰ دستگاه برای اولین بار عرضه شد.»
مدیرعامل ایران خودرو با اشاره به این که به دنبال اخذ مجوز برای سایر محصولات نیز هستیم تأکید می کند: «متأسفانه برای تولید برخی محصولات استراتژیک ایران خودرو زیان قابل توجهی را متحمل می شویم. با این شیوه هر چه بیش تر تولید می‌کنیم، به همان میزان نیز بیش تر هم ضرر می‌کنیم.»
افزایش تیراژ؛ افزیش زیان و خروج نقدینگی
مدیرعامل آبی پوشان جاده مخصوص در ادامه با بیان این که فروش خودرو در بورس کالا می تواند نقش مهمی در تأمین نقدینگی ایفا کند، توضیح می دهد: «قرار است امسال ایران خودرو نسبت به سال قبل ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو کامل بیش تر تولید کند. سال گذشته ۴۵۰ هزار دستگاه تولید شده بود و امسال این تیراژ باید ۷۵۰ هزار دستگاه تولید کامل داشته باشیم. این در حالی است که برخلاف سال های گذشته چهار تا پنج هزار میلیارد تومانی که شورای پول و اعتبار هر سال تصویب می‌کرد، تصویب نشده است. قیمت قطعات و مواد اولیه افزایش قابل توجهی داشته است.»
خطیبی تأکید می کند: «این‌ها را اگر یک دو دو تا چهار تا ساده نیز کنیم، مشخص است که در حال حاضر در حوزه تأمین نقدینگی به مجموعه گروه صنعتی ایران خودرو فشار وارد می‌شود. از سوی دیگر، محصولاتی هم که می‌فروشیم، به جای اینکه سود داشته باشد و آن سود وارد چرخه نقدینگی شود نه تنها در حال ضرر دادن هستیم، بلکه شاهد خروج نقدینگی نیز هستیم.»
تثبیت قیمت ها باعث افزایش زیان انباشته
وی تصریح می کند: «تثبیت قیمت‌ها همچنان باعث افزایش زیان انباشته می‌شود. بنابراین مسلم است که هر چه بیش تر تولید کنیم به همان میزان نیز بیش تر ضرر کرده و به زیان انباشته افزوده خواهد شد. بنابراین با توجه به شرایط به دنبال برخی راهکارهایی هستیم که این زیان را متوقف کنیم. یکی از این راهکارها عرضه خودرو در بورس کالاست که در صورت تداوم، می تواند تا حد زیادی مشکل نقدینگی را برطرف کند.»
دیدگاه شما