تعریف اوراق بهادار

تا تکمیل فرایند ادغام شبکه اتریوم، قیمت رمزارز اتر می‌تواند از سایر رمزارزهای موجود در بازار جدا شود زیرا سهام‌گذاری در این شبکه باعث می‌شود اتریوم شبیه به ابزار سرمایه‌گذاری مثل اوراق قرضه یا حالا با حق بیمه چشمگیر عمل کند.

چگونه با سهام خود بدون ضامن وام بگیریم؟ / پاسخ به متداول‌ترین پرسش‌های سامانه ستاره

ساعت24-اقتصادآنلاین نوشت:ستاره یا همان «سامانه توثیق الکترونیک روشمند و هوشمند» برای هوشمند و الکترونیکی کردن وثیقه گذاری راه اندازی شده است؛ هدف از اجرایی شدن آن این است که افراد و متقاضیان دریافت وام بتوانند سهام خود را به عنوان وثیقه ارائه دهند و با احراز سایر شرایط، تسهیلات خود را دریافت کنند.

اوایل مرداد ماه امسال،‌با حضور دادستان کل کشور، وزیر اقتصاد و رییس سازمان بورس، از سامانه ستاره رونمایی شد. به گفته خاندوزی، بر اساس طرح توثیق الکترونیک سهام، مردم برای دریافت وام از شبکه بانکی و همچنین سایر خدمات در قوه قضائیه می‌توانند از توثیق سهام به صورت الکترونیک بدون کمترین مراجعه به شبکه بانکی استفاده کنند. وزیر اقتصاد در این مراسم تاکید کرد که سیم کارت، طلا، خودرو و دیگر دارایی ها در آینده نزدیک می توانند با اضافه شدن به این سامانه اعتبار شخص را برای وثیقه گذاری و همچنین اعتبار سنجی بالا ببرند تا به شکل واقعی از کار مردم گره گشایی صورت بگیرد. در ادامه و بر اساس اطلاعات شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه مهم‌ترین تعاریف و پرسش‌های متداول را با هم مرور می کنیم.

تعاریف مهم در سامانه ستاره

ابتدا به برخی از تعاریف مهم می پردازیم:

وثیقه گیر: شخصی است که وثیقه به نفع او انجام پذیرفته است (در این فرآیند بانک ها)

وثیقه گذار:منظور مالک اوراق بهادار یا نماینده وی است که اوراق بهادار را به نفع وثیقه گیر، توثیق می نماید (در این فرایند سهامداران حقیقی)

اوراق بهادار: منظور اوراق بهاداری است که در شرکت سپرده گذاری مرکزی، سپرده شده است.

توثیق هوشمند نوع ۲: در این نوع از توثیق که بصورت الکترونیکی انجام ‌می‌شود، کلیه عایدات شامل سود و افزایش سرمایه(جایزه و یا حق تقدم) به وثیقه گذار تعلق می‌گیرد.

اوراق بهادار وثیقه: اوراق بهاداری است که تحت مالکیت وثیقه گذار قرار دارد و به دلایل قانونی یا مقرراتی ممنوعیتی جهت معامه اوراق بهادار مذکور وجود ندارد و به نفع وثیقه گیر توثیق شده است.

اوراق بهادار قابل توثیق: دارایی که نزد بانک دیگری وثیقه نشده باشد، توقیف نباشد، ممنوع المعامله نوع B نباشد، فریز نباشد و دارایی غیرسپرده نباشد.

نرخ کارمزدهای توثیق بر حسب تعداد دارایی

۵ ریال به ازای هرسهم تا سقف ۲۵ میلیون سهم

۴ ریال به ازای هر سهم تا سقف ۵۰ میلیون سهم

۳ ریال به ازای هر سهم تا سقف ۷۵ میلیون سهم

۲ ریال به ازای هر سهم تا سقف ۱۰۰ میلیون سهم

۱ ریال به ازای هر سهم مازاد بر ۱۰۰ میلیون سهم

(کارمزد توثیق مربوط به مصوبه مورخ ۲۹خرداد۱۳۸۹ دستور العمل سازمان بورس اوراق بهادار)

پرسش‌ های متداول سامانه ستاره

در صورتیکه یک بانک جدید درخواست برای وثیقه کردن سهام را از شرکت سمات دارد چه کارباید انجام دهد؟

درخواست مکتوب تحت نامه به مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی ارسال شود؛ می افراد می‌توانند برای جهت کسب اطلاعات بیشتر ‌می‌توانند با مدیر پروژه توثیق تماس حاصل نمایند.

سهامدار برای وثیقه گذاشتن دارایی و سهام خود چه شروطی باید داشته باشد؟

سهامدار باید سجامی ‌باشد.

شرایط عمومی بانک‌ها (اعم از نداشتن چک برگشتی، داشتن حساب نزد بانک مربوطه و . ) را داشته باشد.

دارایی قابل توثیق داشته باشد.

در تلفن همراه اپلیکیشن مورد نظر بانک را داشته باشد و با موبایل به نام و سجامی شده خود احراز نماید.

در حال حاضر چه اپلیکیشن هایی خدمت توثیق کلیه اوراق بهادار را انجام می‌دهند؟

اپلیکیشن ایوا بانک ملی (نشان بانک/خدمت توثیق اوراق بهادار)

سهامدار در اپلیکیشن بانک چه فرایندی تعریف اوراق بهادار را باید طی کند؟

انجام احراز اراده با ورود به اپلیکیشن

در ابتدا شخص به بانک وکالت فروش می‌دهد (در صورت عدم تعهد به اقساط بانک)

سپس دارایی سهامدار نمایش داده می‌شود و سهامدار می‌تواند شخصا نسبت به میزان و ارزش دارایی که می‌خواهد وثیقه شود اقدام نماید.

انجام احراز اختیار (توسط پیامک ارسال شده از سجام)

پرداخت کارمزد توثیق (اتصال به درگاه پرداخت)

اتمام فرایند و دریافت استعلام‌ها توسط سیستم

آیا امکان فسخ درخواست و استرداد کارمزد توثیق وجود دارد؟

خیر، کارمزد به هیچ عنوان قابل استرداد نمی‌باشد. همچنین عملیات توثیق یا بطور کامل انجام می‌شود و یا خیر.

مدت بازپرداخت اقساط به چه صورت است و چه زمانی بانک نسبت به فروش سهم اقدام می‌کند؟

قوانین این امر از سوی بانک عامل مشخص می‌شود.

چه زمانی دارایی از وثیقه خارج می‌شود؟

پس از بازپرداخت اقساط در موعد مقرر رفع توثیق دارایی انجام خواهد شد.

آیا در صورتیکه سهام در زمان وثیقه افزایش سرمایه داد و یا شامل جایزه و حق تقدم شد، سهامدار می-تواند از حق خود در اینباره استفاده نماید؟

بله، توثیق مکانیزه های انجام شده از نوع ۲ وثیقه است که در آن تمامی عایدات اعم از افزایش سرمایه و سود مجمع به سهامدار داده می‌شود.

نرخ سود و بازپرداخت اقساط به چه صورتی می‌باشد؟

شرایط و مبلغ وام وابسته به بانک عامل است. اما بطور کلی وام ۱۸ درصد با بازپرداخت ۳تا۵ سال می‌باشد که جزئیات آن از سوی بانک قابل تشریح است.

چه میزان از ارزش دارایی می‌تواند تبدیل به مبلغ وام شود؟

بطور کلی ۵۰ درصد از ارزش دارایی می‌تواند تحت عنوان وام پرداخت شود.

کدام تعریف اوراق بهادار بانک ها در سامانه توثیق سهام حضور دارند؟

ملی، رسالت و مهر ایران؛ بانک هایی هستند که در سامانه توثیق سهام حضور دارند و متقاضیان حقیقی و حقوقی می توانند برای دریافت تسهیلات از این طریق اقدام کنند.

آیا پس از ادغام شبکه اتریوم این رمزارز از بازار جدا می‌شود؟

کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده ( SEC ) طی سالیان گذشته سعی داشته با تعریف دارایی‌های رمزارزی به‌ویژه بیت کوین و اتریوم به عنوان نوعی اوراق قرضه و کالا، مقررات سخت‌گیرانه‌تری را بر صنعت رمزارزها تحمیل کند. گرچه این نهاد دولتی آمریکا تا به امروز موفق به این نشده است، اما گزارش جدید پلتفرم چینالیسیس حاکی از آن است که پس از ادغام شبکه اتریوم و حرکت به سمت پروتکل اثبات سهام ( PoS ) این رمزارز را به راحتی می‌توان اوراق قرضه دیجیتال توصیف کرد. با تیم شهر سخت‌افزار همراه باشید.

پلتفرم تجزیه و تحلیل داده‌های بلاک چینی چینالیسیس در گزارش جدید خود اعلام کرده است که ارزش و قیمت اتریوم پس از ادغام شبکه و حرکت به سمت پذیرش پروتکل اثبات سهام ( PoS ) ممکن است از سایر رمزارزهای موجود در بازار جدا شده و همبستگی خود را بشکند، زیرا سهام‌گذاری ( Staking ) و برداشت سود به طور بالقوه منجر به افزایش سطح پذیرش این دارایی دیجیتال در بین سرمایه‌گذاران سازمانی خواهد شد.

در گزارشی که محققان Chainalysis روز ۷ سپتامبر (16 شهریور) منتشر کرده‌اند، توضیح داده شده که ارتقای شبکه اتریوم علاوه بر کاهش خطرات زیست‌محیطی این شبکه رمزارزی محبوب، به سرمایه‌گذاران سازمانی اجازه می‌دهد از شبکه اتریوم هم مانند بازار اوراق قرضه سود و بازده بسیار بیشتری دریافت کنند. این در حالی است که انتظار می‌رود روند سهام‌گذاری در شبکه اتریوم سالانه چیزی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد سودآوری برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد.

با توجه به اینکه سود سرمایه‌گذاری در بازار سهام و اوراق قرضه بسیار کم‌تر از این میزان است، اتریوم می‌تواند به یک جایگزین جذاب و سودآور برای سرمایه‌گذاری سازمانی تبدیل شود.

در بخش‌هایی از گزارش چینالیسیس آمده است:

تا تکمیل فرایند ادغام شبکه اتریوم، قیمت رمزارز اتر می‌تواند از سایر رمزارزهای موجود در بازار جدا شود زیرا سهام‌گذاری در این شبکه باعث می‌شود اتریوم شبیه به ابزار سرمایه‌گذاری مثل اوراق قرضه یا حالا با حق بیمه چشمگیر عمل کند.

بر اساس داده‌های منتشر شده در پلتفرم Chainalysis ، تعداد سهام‌داران سازمانی شبکه اتریوم (سرمایه‌گذارانی که معادل یک میلیون دلار یا بیشتر رمزارز اتریوم سهام‌گذاری کرده‌اند) طی دو سال گذشته شدیداً افزایش یافته است. طبق آمار تعداد سهام‌داران سازمانی شبکه اتریوم در ژانویه ۲۰۲۰ (دی ماه ۱۳۹۸) چیزی حدود ۲۰۰ نفر اعلام شده است، در حالی که این رقم در ماه آگوست سال جاری (مرداد ماه ۱۴۰۱) به ۱۱۰۰ نفر افزایش یافته است.

اتریوم‌های سرمایه‌گذاری شده فعلاً قابل برداشت نیست

لازم به ذکر است که اترهای سهام‌گذاری شده در شبکه اتریوم فعلاً در یک قرارداد هوشمند قفل شده و تا زمان آغاز ارتقای شبکه شانگهای ( Shanghai upgrade )، این دارایی‌های دیجیتال قابل برداشت نیستند. تیم توسعه‌دهنده اتریوم معتقد است که به‌روزرسانی شانگهای حدود شش تا 12 ماه پس از ادغام کامل شبکه انجام خواهد شد.

در همین رابطه بخوانید:

به این ترتیب بازار سهام اتریوم در حال حاضر نقدینگی ندارد و همین مسئله باعث شده تا برخی ارائه‌دهندگان خدمات سهام‌گذاری شبکه اتریوم دارایی‌های مصنوعی معادل ارزش اتر در اختیار سرمایه‌گذاران و مشتریان خود قرار دهند.

البته در نظر داشته باشید که این دارایی‌های مجازی گاهی توانایی حفظ ارزش ۱ به ۱ با اتریوم را نخواهند داشت و همبستگی خود با تغییرات قیمت اتریوم را از دست می‌دهند.

مدل جدید رتبه‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری در راه است

با ترکیب درجه‌بندی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و رتبه‌بندی کیفیت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توان به مدل درجه‌بندی و رتبه‌بندی رسید.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از صدای بورس؛ قاسم محسنی مدیرعامل شرکت رتبه‌بندی اعتباری برهان در رابطه با درجه و رتبه‌بندی صندوق‌ های سرمایه‌گذاری گفت: سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای با توجه به تعداد زیاد صندوق‌هایی که تشکیل شده است، نیازمند راهنمایی هستند برای اینکه دریابند در چه صندوقی سرمایه‌گذاری کنند. اینکه عملکرد گذشته صندوق سرمایه‌گذاری به چه صورت بوده و کدام بهتر بوده، کدام صندوق عملکرد ضعیف‌تری داشته و. می‌تواند به ارزیابی آینده صندوق‌ها براساس عملکرد گذشته آنها کمک کند.

به گفته او موضوع دیگری که وجود دارد به دلیل بزرگی صندوق‌ها نیاز است که مدیریت مناسبی در صندوق‌ها حاکم باشد تا بتواند این اطمینان را به وجود بیاورد که‌ در آینده صندوق می‌تواند کارایی گذشته خود را تکرار کند.

محسنی افزود: با ترکیب درجه‌بندی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و رتبه‌بندی کیفیت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توان به مدل درجه‌بندی و رتبه‌بندی رسید. او در ادامه توضیح داد: شرکت رتبه‌بندی اعتباری برهان در سایت فیپ ایران صندوق‌های سرمایه‌گذاری را رتبه‌بندی کرده و از یک تا پنج ستاره به آنها رتبه داده است. این مدلی که در ادامه برای رتبه‌بندی توضیح داده می‌شود، مدل جدیدی است که هنوز اجرایی نشده و مدل قدیمی همچنان پا بر جاست.

به گفته وی صندوق‌ها ابتدا باید تقسیم شوند به صندوق‌هایی که از نظر مقررات و تشکیل دارایی‌ها با یکدیگر شباهت دارند و سپس بازده آنها را با یکدیگر مقایسه کرد.

مدیرعامل شرکت رتبه‌بندی اعتباری برهان در رابطه با گروه‌های همتا گفت: گروه‌های همتا شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بازار پول که البته در حال حاضر در بازار سرمایه ایران حضور ندارند و صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالا (برای سرمایه‌گذاری در فلزات یا محصولات کشاورزی) می‌شوند.

وی در مورد مدلی که برای رتبه‌بندی وجود دارد تصریح کرد: برای درجه‌بندی عملکرد ابتدا بازدهی مازاد را برای عملکرد صندوق به دست آورده و سپس ریسک نامطلوب را از آن کم می‌کنیم. همچنین در درجه‌بندی عملکرد عوامل تعدیل‌گری وجود دارد که شامل سه ریسک تمرکز دارایی‌ها، نقدشوندگی دارایی‌ها، تمرکز مالکان و رتبه کیفیت مدیریت صندوق می‌شود.

محسنی با اشاره به نحوه درجه‌بندی عملکرد صندوق‌ها اضافه کرد: درجه‌بندی عملکرد صندوق‌ها از یک ستاره تا پنج ستاره است که به ترتیب یک ستاره بازدهی ضعیف، دو ستاره پایین‌تر از متوسط، سه ستاره متوسط، چهار ستاره خوب و در نهایت پنج ستاره بازدهی عالی را دارد.

او ادامه داد: محاسبه عملکرد صندوق‌ها از طریق محاسبه میانگین مازاد امکان‌پذیر است که در آن بازده روزانه از تغییرات ارزش خالص داریی‌های صندوق (NAV) _به نرخ ابطال_ محاسبه می‌شود و فرض می‌شود که سود تعریف اوراق بهادار نقدی در همان روز مجددا سرمایه‌گذاری می‌شود. همچنین اثر ذخایر افزایش ارزش دارایی‌ها و سود توزیع شده از این محل، برای محاسبه بازده خنثی می‌شوند. مورد دوم محاسبه میانگین ریسک نامطلوب است که سرمایه‌گذاران نگران زیان هستند، به همین علت برای اندازه‌گیری ریسک از معیار ریسک نامطلوب استفاده شده است. بازدهی زمانی نامطلوب است که کمتر از بازدهی بدون ریسک باشد، همچنین میانگین بازدهی نامطلوب، بیانگر ریسک نامطلوب است.

مدیرعامل شرکت رتبه‌بندی اعتباری برهان با اشاره به اینکه برای رتبه‌بندی باید بازدهی مازاد را از ریسک آن کم و هم مقیاس کنیم افزود: برای هم‌مقیاس کردن از به‌ هنجارسازی داده‌ها استفاده می‌شود. به‌ هنجارسازی باعث بی‌مقیاس شدن داده‌ها شده و آنها را بین صفر تا یک محدود می‌کند. روش‌های مورد استفاده آن هم به‌هنجارسازی فازی و به‌هنجار سازی با حداقل رضایت بخشی است.

وی در رابطه با نرخ بازده بدون ریسک تاکید کرد: میانگین وزنی بازده تا سر رسید اوراق خزانه اسلامی برای محاسبه نرخ بازده بدون ریسک ماهانه استفاده شده است؛ تنها اوراق خزانه اسلامی که حداکثر سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده است در محاسبات استفاده شده‌اند و حجم روزانه معاملات روی هر ورقه اوراق خزانه اسلامی به عنوان وزن آن در نظر گرفته شده است.

او با بیان اینکه سه عامل تعدیل کننده ریسک داریم، ادامه داد: در رابطه با ریسک تمرکز سبد سرمایه‌گذاری می‌توان گفت، ریسک نامطلوب لزوما دربرگیرنده ریسک تمرکز نیست، از شاخص هرفیندال ـ هیرشمن برای اندازه‌گیری ریسک تمرکز سبد سرمایه‌گذاری استفاده شده است، ریسک تمرکز در سطح صنعت و شرکت اندازه‌گیری شده و با هم ترکیب می‌شود، برای به‌هنجار سازی ریسک تمرکز، از روش حداقل رضایت بخش استفاده شده است و حد مطلوب شاخص HHI در سطح صنعت حداکثر برابر ۰/۲۲ و در سطح شرکت حداکثر برابر ۰/۳۵ است.

به گفته محسنی نسبت میانگین وزنی ارزش معاملات ۹۰ روز گذشته سبد دارایی‌های صندوق به کل بازار به عنوان شاخص نقدشوندگی در نظر گرفته می‌شود. ریسک تمرکز مالکان نیز با استفاده از شاخص HHI محاسبه می‌شود.

او درمورد سایر معیارهای مورد استفاده افزود: سایر معیارها بازدهی تعدیل شده بر مبنای ریسک مورنینگ استار، بازدهی تعدیل شده بر مبنای ریسک مودیگلیانی، نسبت شارپ، نسبت شارپ بر مبنای نیم واریانس، نسبت شارپ بر مبنای ریسک نامطلوب، نسبت T و نسبت اطلاعات هستند.

مدیرعامل شرکت رتبه‌بندی اعتباری برهان در بخش دوم ارائه خود تشریح کرد: رتبه‌بندی کیفیت مدیریت، درمورد شرایط حال و آتی مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری قضاوت می‌کند و گزارش رتبه‌بندی کیفیت مدیریت، اطلاعات جامعی را راجع به وضعیت حال و آتی تعریف اوراق بهادار مدیریت صندوق ارائه می‌دهد که می‌تواند مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد.

وی از جمله عوامل کیفیت فرآیند و سیاست سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک را انطباق سیاست‌های سرمایه‌گذاری با نیازها و سلایق سرمایه‌گذاران، رعایت محدودیت های مقرراتی و تحلیل‌های اقتصادی ـ مالی، وجود منابع انسانی کافی و ماهر برای اجرای فرآیند سرمایه‌گذاری و در پایان ارزیابی انواع ریسک‌ها اعم از ریسک بازار، ریسک نقدشوندگی ریسک نکول و. و. و تعریف سطح ریسک قابل قبول بیان کرد.

محسنی همچنین درمورد موارد مورد نیاز مدیریت و ساختار سازمانی گفت: باید توجه کرد که آیا سازمان دارای تعریف شرح وظایف، آموزش مدیران و کارکنان، حاکمیت شرکتی، ثبات مدیریت ساختار سازمانی متناسب، تخصص و تجربه هیات مدیره و مدیران و نظام‌های انگیزشی مدیران و کارکنان کلیدی است یا خیر.

او در باره حاکمیت شرکتی به ارائه توضیحات بیشتری پرداخته و توضیح داد: حاکمیت شرکتی تمام جنبه‌های وظایف مدیریت در پیگیری اهداف اعم از برنامه‌های عملیاتی، کنترل داخلی و بیرونی و ارزیابی عملکرد را در بر می‌گیرد؛ بررسی استقلال مدیران سرمایه‌گذاری با تحلیل روابط تجاری، نسبت خانوادگی، مشاغل و سهامداری آنها انجام می‌شود؛ همچنین باید تصمیمات خرید و فروش دارایی‌های تحت مدیریت حاوی حداکثر یا حداقل قیمت، تعداد قابل خرید و فروش و دوره زمانی مجاز برای خرید یا فروش باشد و پیش از اخذ هر تصمیم راجع به سرمایه‌گذاری باید بررسی شود که آیا اجرای آن منجر به نقض محدودیت‌های مربوط به ترکیب سرمایه‌گذاری می‌شود یا خیر.

وی با اشاره به حاکمیت شرکتی و نظام کنترلی در این بحث تصریح کرد: پیشگیری از وقوع اشتباهات، سوء استفاده، تقلب، گم شدن، تعریف اوراق بهادار سرقت و اختلاس اموال شرکت و همچنین ارتقای رعایت مقررات با اجرای نظام کنترل داخلی صورت می‌گیرد. موارد دیگری که در این موضوع می‌توان به آنها اشاره کرد مستندات مربوط به ثبت و گزارشگری رویدادهای مالی، اطمینان از دریافت درخواست‌های صدور و ابطال از شخص سرمایه‌گذار، کنترل‌های تعبیه شده برای اطمینان از واریز مبالغ پرداختی به سرمایه‌گذاران به حساب ایشان و وجود واحد مستقل برای حسابرسی داخلی با نیروی انسانی کافی و صلاحیت‌دار است.

قاسم محسنی با بیان اینکه باید دانست که آیا صندوق سرمایه‌گذاری تداوم فعالیت دارد یا خیر افزود: با ارزیابی توانایی مالی مدیر صندوق با بررسی عواملی چون تنوع محصولات و خدمات، میزان سودآوری، میزان سرمایه در گردش و کفایت جریانات نقدی؛ بررسی تنوع درآمدهای عملیاتی و انعطاف‌پذیری در هزینه‌ها و عوامل دیگر می‌توان به این موضوع که آیا صندوق تداوم فعالت دارد یا خیر رسید.

به گفته وی از دیگر موارد مهم در رتبه‌بندی و درجه‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، روابط آنها با صندوق‌ها و فعالیت‌های پشتیبان آنهاست که با ترکیب تمام موضوعاتی که ذکر شد می‌توان به رتبه‌بندی از مدیریت دست یافت.

تخصیص ۷ هزار میلیارد تومان به منابع مالی پرداخت مستمری صندوق‌های بازنشستگی نفت

۷ هزار میلیارد تومان از سود شرکت‌ سرمایه‌گذاری اهداف برای تأمین بخشی از منابع مالی پرداخت مستمری و مقرری‌ صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت، تخصیص داده شد.

به گزارش نفیرنفت | شبکه خبری صنعت نفت ایران؛ به نقل از صندوق‌های بازنشستگی نفت، مجمع عمومی سهامداران برای سال مالی منتهی به ۳۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ شرکت سرمایه‌گذاری اهداف با حضور رئیس و اعضای هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت، مدیرعامل و مدیران شرکت سرمایه‌گذاری اهداف و با حضور حسابرس مستقل و بازرس قانونی، نمایندگان سازمان بورس و اوراق بهادار و اعضای کارگروه حسابرسی داخلی صندوق‌ها تشکیل و مجمع پس از شنیدن گزارش فعالیت هیئت‌مدیره و گزارش حسابرس و بازرس قانونی، صورت‌های مالی شرکت اهداف برای سال مالی مذکور را تصویب کرد.

با تعریف اوراق بهادار توجه به تأمین بخشی از منابع مالی مستمری و مقرری پرداختی به بازنشستگان و بازماندگان صنعت نفت در سال مالی گذشته از محل سود حاصل از سرمایه گذاری‌ها، امسال نیز مبلغ ۷ هزار میلیارد تومان از محل سود سال مالی منتهی به ۳۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ برای این منظور تخصیص داده شد.

در این نشست‌ها حسابرس مستقل و روزنامه رسمی نیز تعیین و اهم اقدام‌ها در حوزه‌ شتاب‌بخشی به طرح‌ها، تأمین منابع مالی پروژه‌ها، اصلاح نظام حکمرانی میان شرکت‌های اصلی و تابعه، فعالیت‌های انجام شده در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان و تولید داخل، تدوین طراح‌های جدید به منظور تکمیل زنجیره ارزش و برنامه‌های پیش‌رو در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری بررسی شد.

در حوزه امور انجام شده و جاری، «آغاز مطالعات یکپارچه‌سازی طرح‌های در حال اجرا در منطقه کنگان و منطقه دهلران، امضای تفاهم‌نامه همکاری با بانک‌های ملی، شهر، ملت، و تجارت، تسویه ۳۰ میلیون یورو تسهیلات بانک خاورمیانه شرکت مهندسی توسعه سروک آذر، پیگیری وصول تعریف اوراق بهادار مطالبات، تغییر رویکرد از کنترل استراتژیک به کنترل مالی به‌منظور افزایش نظارت ستاد بر تدوین راهبردها و عملکردها با مشارکت شرکت‌های سرمایه‌پذیر، برنامه‌ریزی برای تمرکز فعالیت‌های بازرگانی گروه اقتصادی صندوق‌ها در یک شرکت تخصصی، حسابرسی داخلی متمرکز برای گروه اقتصادی، ایجاد شوراها و کارگروهای تخصصی مانند شورای عالی طرح‌ها، شورای برنامه‌ریزی و کنترل تولید برای شرکت‌های تولیدی، بازارهای مالی، عملیات ارزی، فعال‌سازی پروژه‌های راکد صبا نفت، بازنگری آیین‌نامه معاملات شرکت‌های گروه، بررسی طراحی‌های اولیه برای ایجاد هلدینگ‌های تخصصی گروه اقتصادی صندوق‌ها، فعال‌سازی دوباره شرکت تلاش گستران به‌عنوان هلدینگ تخصصی بالادستی نفت و گاز و انعقاد هفت تفاهم‌نامه در بخش بالادست نفت، افزایش سرمایه‌های شرکت‌های پتروشیمی مهستان، پتروپالایش کنگان، پتروشیمی تابان فردا، مایع‌سازی گاز ایران از محل مطالبات؛ تعیین تکلیف شرکت‌های غیرفعال، تعامل با نهادهای نظارتی به منظور شفاف‌سازی، بومی‌سازی تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت در شرکت‌های دانش‌بنیان گروه، و تعریف طرح‌های جدید برای تکمیل زنجیره ارزش» از اهم موارد مطرح شده در نشست سالانه مجمع گروه اقتصادی اهداف بود.

«تدوین و تصویب راهبردهای (استراتژی‌ها) سازمانی گروه، تعریف و اجرای طرح‌های جدید به‌منظور تکمیل زنجیره ارزش، تنوع‌بخشی و کاهش خطرپذیری (ریسک) سرمایه‌گذاری‌ها با رعایت اسناد بالادستی، پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه و ورود محصولات در بورس‌های کالا و انرژی، ادامه بهینه‌سازی سبد سرمایه‌گذاری‌های گروه (اعم از سهام و سایر دارایی‌ها) حضور مؤثر در انجمن‌های حرفه‌ای و تعامل فعال در نهادهای اتاق بازرگانی» نیز در این نشست‌ها به‌عنوان بخشی از برنامه‌های پیش رو مطرح شد.

بهره بانکی؛ خالق رکود بورس؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد گرچه رابطه مستقیم بین رکود در بورس و نرخ‌بهره وجود دارد، اما سهم نااطمینانی از نرخ بهره بیشتر است.

به گزارش فرهیختگان،برخلاف بازار سهام که این روز‌ها بی‌رمق و خسته‌کننده شده، جدل‌های اطراف آن بسیار داغ است. وضعیت بازار به‌صورتی است که اگر یک‌بار تابلوی بازار در ساعات اولیه روز را چک کنید با تابلوی بسته‌شده فرقی نخواهد داشت و برخی سهم‌ها حتی یک‌هزارم حجم مبنای خود را پر نکرده‌اند. اما در هفته‌های اخیر برخلاف تابلوی کم‌رمق بورس، تابلوی رسانه‌های بورسی داغ و محور کل بحث‌ها نرخ بهره بین‌بانکی و افزایش آن بوده است. رسانه‌ها و فعالان بورسی معتقدند آنچه بورس را در رکود فرو برده و همزمان مستعد ریزش نیز کرده، افزایش نرخ بهره بین‌بانکی است که در راستای موضع بانکی مرکزی در جمع‌کردن نقدینگی (سیاست انقباضی) در سقف کریدور (18 تا 22 درصد) خود به سر می‌برد. دورشدن نرخ بهره بین‌بانکی از کریدور آن منجر به افزایش نرخ سود سپرده و نرخ بهره وام در شعب بانک‌ها می‌شود و می‌تواند فشار مضاعفی در تولید نقدینگی از محل‌های جدید باشد، از همین‌رو باید مراقب دامی که نقدینگی در بالا‌رفتن نرخ‌های بهره پهن می‌کند، بود. اما عملکرد بانک مرکزی و کنترل این نرخ در کریدور مذکور بهترین تجویزی است که می‌توان برای بازار بانکی و مالی این روز‌ها داشت. در این گزارش به این موضوع پرداخته شده که تاثیر‌گذاری نرخ بهره بین‌بانکی در بازار سهام از کارایی این ابزار نبوده بلکه از حساسیت بسیار بالای بازار سهام نشات می‌گیرد و بانک مرکزی باید به سیاست انقباضی خود البته با رعایت سقف کریدور نرخ بهره بین‌بانکی ادامه دهد.

5 منظور از رکورد‌شکنی نرخ بهره بین‌بانکی
احتمالا درمورد نرخ‌های بالای بهره بین‌بانکی و تبعات منفی آن در بازار سهام در هفته‌های اخیر تحلیل‌های متفاوتی را شنیده‌اید و بیش از همه این فعالان بازار سهام بوده‌اند که از رکوردشکنی‌ها و تبعات رکودی این رکوردشکنی‌ها خبر داده‌اند و کاهش این نرخ را به مطالبه جدی خود تبدیل کرده‌اند. قبل از ورود به بحث و تحلیل آنچه بانک مرکزی می‌خواهد و آنچه را فعالان بورسی طلب می‌کنند، لازم است کمی درمورد نرخ بهره بین‌بانکی و این ابزار بیشتر بدانیم. مثل همه افراد عادی که به‌عنوان مثال در پایان هر ماه دخل و خرج خود را با هم تطابق می‌دهند و اگر کسری داشته تعریف اوراق بهادار باشند مجبور می‌شوند قرض بگیرند و اگر مازادی به دست بیاید می‌توانند آن را در بانک یا در هر بازار دیگری سپرده یا سرمایه‌گذاری کنند و سودی بابت آن دریافت کنند. بانک‌ها نیز همین هستند با این تفاوت که این کار را به‌صورت روزانه انجام داده و درصورت داشتن کسری یا مازاد، مخاطب آنها صرفا بانک‌های دیگر یا درنهایت بانک مرکزی بوده است. به‌عنوان مثال یک بانک در پایان ساعت اداری خود در یک روز نیاز به دوهزار میلیارد تومان پیدا می‌کند که این پول را یا باید از بانک‌های دیگر با نرخ بهره‌ای که نرخ بهره بین‌بانکی نامیده می‌شود قرض بگیرد یا در همان بازار معامله خود را با بانک مرکزی انجام می‌دهد. به این صورت که بانک مرکزی به بانکی که پول نیاز دارد، قرض می‌دهد اما برای تضمین آن از بانک مذکور اوراق دولتی (که بانک قبلا خریداری کرده) را به‌عنوان وثیقه دریافت می‌کند. با این اوصاف مشخص است که هر زمان که نرخ بهره بین‌بانکی بالا‌تر برود یعنی بانک‌ها سخت‌تر و با نرخ‌های بالاتری به یکدیگر وام می‌دهند و بانک مرکزی نیز با نرخ‌های بالاتری به بانک‌ها پول تزریق می‌کند. همه اینها در قالب یک استراتژی به نام سیاست انقباضی بانک مرکزی تعریف می‌شود که بانک مرکزی علاقه چندانی به کمبود نقدینگی بانک‌ها ندارد و سعی می‌کند نرخی را که با آن پول به بانک‌ها قرض می‌دهد (نرخ توافق بازخرید گفته می‌شود) را بالا برده و درمقابل نیز خود بانک‌ها با نرخ‌های بالاتر به یکدیگر پول قرض می‌دهند. بنابراین افزایش نرخ بهره بین‌بانکی پنج مفهوم و منظور را می‌رساند: 1- سیستم بانکی کمبود نقدینگی دارد و حاضر است این کمبود را با نرخ‌های بالایی مانند 22 درصد قرض بگیرد، 2- نرخ بهره بین‌بانکی بالای 20 درصد برای بانک‌ها مطلوب نبوده؛ چراکه بیشتر از اندازه‌ای که به مردم سود می‌دهند (درحدود 20 درصد) باید منابع را تهیه کنند، 3- تامین مالی سخت‌تر برای نظام بانکی یعنی پرداخت تسهیلات و وام کمتر از قبل خواهد شد، 4- بانک مرکزی درحال اجرای سیاست انقباضی در راستای کنترل نقدینگی است و از همین‌رو سعی بر کاهش اضافه‌برداشت بانک‌ها داشته و برای همین نرخ توافق بازخرید را بالاتر برده و سخت‌تر به بانک‌ها قرض می‌دهد و 5- این موارد نشان‌دهنده عزم سیاستگذار درجهت کنترل تورم و نقدینگی است و این سیگنال خوبی برای بازار‌های دارایی به‌خصوص بازار سهام نبوده و با کاهش انتظارات فعالان بازار بورس از سودی که در آینده این بازار خواهد داد، منجر به ایجاد رکود در بازار خواهد شد. درست یا غلط بودن این مورد مهم‌ترین گزاره مورد‌ بحث در این روزهاست که سوژه اصلی این گزارش نیز بوده است.

نرخ بهره بین‌بانکی بالاتر هم می‌رود؟
با اعلام نرخ بهره بازار بین‌بانکی در پایان تیرماه و رسیدن آن به عدد 21.31 درصدی، این نرخ گرچه هم‌اکنون در هفته دوم شهریورماه به 20.74 درصد رسیده است، اما از ابتدای سال 1395 تابه‌حال بازار بین‌بانکی تنها یک‌بار آن هم در آبان‌ماه 1399 بوده که نرخی بالاتر از نرخ تیرماه سال‌جاری را تجربه کرده است. به‌طورکلی روند نرخ بهره بین‌بانکی طی 6 سال اخیر در کریدوری که سقف آن حدودا 22 درصد و کف آن حدود 18 درصد بوده در نوسان بوده و تنها در ماه‌های اردیبهشت، خرداد و تیر 1399 آن هم در کوران شیوع کرونا که سیاست‌های انبساطی دولت در جهت مقابله با تبعات رکودی کووید-19 لازم و واجب بوده، کف این کریدور شکسته شده بود و نرخ‌های عجیبی مانند 11 درصد را نیز به‌خود دیده بود. بلافاصله اما در همان فواصل مجدد نرخ به کریدور مذکور بازگشته است. در ابتدای سال ۱۴۰۱ میزان این نرخ به 20.36 و در پایین‌‌ترین رقم خود در ۲۵ فروردین ۱۴۰۱ به 20.29 رسید. در هفته‌های اخیر این نرخ در بازه ۲۰ تا ۲۱ درصد در نوسان بوده و حالا در هفته دوم شهریورماه به حدود 20.74 درصد رسیده است. لازم به‌ذکر است این نرخ در هفته اول شهریورماه 20.65 و قبل از آن 20.64 و 20.59 درصد بوده است. به‌نظر می‌رسد سیاستگذار پولی فعلا قصدی برای کاهش این نرخ ندارد؛ چراکه در هفته‌های اخیر «مانده ریپو» درحال کاهش بوده است. براساس آخرین گزارش بانک مرکزی از عملیات پولی خود، مانده ریپو (اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی) به 60 هزار میلیارد تومان رسیده و نرخ توافق بازخرید یا همان نرخ ریپو به‌دلیل عدم تامین تقاضای وجه بانک‌ها از سوی بانک مرکزی به بالاترین رقم خودش از زمان اجرای عملیات بازار باز در حدود 21.5 رسیده است. طبعا عدم تامین تقاضای نقدینگی بانک‌ها در بازار باز، این مازاد تقاضا را به بازار بین‌بانکی سوق داده و قطعا باید منتظر افزایش نرخ بهره بین‌بانکی در آمار جدید باشیم.

بورس قربانی افزایش نرخ بهره بین‌بانکی است؟
حالا که صحبت‌ها از افزایش نرخ بهره بین‌بانکی و رکوردشکنی آن و همچنین موضوع انقباضی بانک مرکزی در جمع‌آوری نقدینگی است، آنچه متهم به ریزشی کردن بازار سهام و قرمز پوش کردن آن می‌شود همین ابزار است. در هفته‌های اخیر فشار فعالان بورسی و درخواست‌های متعدد آنها مبنی‌بر کاهش نرخ بهره بین‌بانکی به‌حدی رسیده که جلسه‌ای با رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در همین مورد تشکیل ‌شده و از سوی دیگر احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد نیز طی نامه‌ای به صالح‌آبادی از تبعات افزایش این نرخ گفته است. بررسی‌های آماری و آنچه در نمودار آمده نشان می‌دهد که ظاهرا همبستگی بالایی بین نرخ بهره بین‌بانکی و شاخص کل وجود داشته و به‌خصوص از اواسط سال 99 به بعد هر بار که نرخ بهره بین‌بانکی کاهش پیداکرده، شاخص کل بافاصله زمانی، پاسخ مثبت به آن داده و البته برعکس. فعالان بورسی از همین سیاست بانک مرکزی را مردود دانسته و به نحوی تقاضای سرکوب نرخ بهره بین‌بانکی به‌صورت دستوری را دارند که به‌نوبه خود جالب است.
در پنج مورد به کلیاتی اشاره‌ شده که نشان می‌دهد تاثیرگذاری نرخ بهره بین‌بانکی بر بازار سهام درحال‌حاضر نمی‌تواند دلیل کافی و وافی از رکورد بازار باشد؛ 1. یکی از نگرانی‌های فعالان بورسی این است که نرخ بهره بین‌بانکی منجر به افزایش نرخ بهره سپرده‌ها و نرخ بهره وام‌دهی بانک‌ها باشد که همین موضوع فعالان اقتصادی را به پس‌انداز پول خود در بانک یا بازارهایی غیر از بورس علاقه‌مند کند. این درحالی است که براساس آمارهای بانک مرکزی، نسبت پول (منظور سپرده‌های جاری که سیالیت دارند و آماده حمله‌ور شدن به بازارها هستند) به نقدینگی به 22 درصد رسیده است. این درحالی است که در بهمن 1398 تا مرداد 1399 که شاخص کل بازار سهام چندبرابر شد، این نسبت از 17 درصد به 20.7 درصد رسید. درواقع به‌لحاظ پول در گردش اقتصاد، شرایط فعلی از آن موقع نیز بدتر است و به‌قول اقتصادی‌ها پول داغ‌تر از همیشه است اما بازار رشد خاصی ندارد، 2. گزارش چهارماهه شرکت‌های بورسی که اخیرا منتشرشده در گروه‌ها و شرکت‌های زیادی از بازار بسیار جذاب بوده و نشان‌دهنده ارزندگی بسیاری از سهام‌های بازار است، اما این موضوع جذابیت خاصی برای سرمایه‌گذاران نداشت، 3. نرخ تجمیعی تورم در پنج‌ماهه ابتدایی سال 1401 بیش از 25 درصد بوده و علی‌رغم اینکه شرکت‌های عضو بازار سهام کشور، دارایی‌محور بوده و از این افزایش قیمت‌ها سود برده‌اند، بازهم موردتوجه فعالان اقتصادی نبوده، 4. نرخ دلار حول‌وحوش 30 هزار تومان تثبیت ‌شده و با وجود ایجاد فاصله بین دلار نیمایی و بازار، انتظار افزایش مجدد نیز وجود دارد. نرخ ارز مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر بازار سهام و انتظارات موجود در آن است که در شرایط فعلی رشد آن هم حتی برای بازار سهام جذابیتی ایجاد نکرده است و 5. برخلاف سالیان گذشته به‌نظر می‌رسد بازار سهام هیچ‌گونه حساسیتی به خبرهای برجامی و توافق یا عدم توافق ندارد.

نااطمینانی عامل اصلی رکورد بازار سهام
در قسمت قبل ادعا شد که عوامل برای جذابیت بازار سهام همچنان فعال هستند اما ظاهرا این عوامل برای توجیه حقیقی‌ها و ورود پول‌های جدید به بورس کافی نبوده و یقینا تنها متغیر منفی که بر همه اینها غالب شده، «نااطمینانی» موجود در بازار و حول آن است. به‌واقع تجربه تلخ سال 99 و از بین رفتن سرمایه بسیاری از سرمایه‌گذاران و ادامه دخالت‌های دستوری دولت در بازار و بعضا بی‌برنامگی آنها که همگی در بی‌اعتمادی و نااطمینانی در بازار تعریف می‌شوند، مهم‌ترین عاملی است که وضعیت بازار را به این روزهای بی‌رمق و خسته‌کننده رسانده است. چنین بازار بی‌رمقی مانند آدمی است که به‌لحاظ روحی شکننده بوده و کوچک‌ترین حرفی می‌تواند شکننده‌ترش کند. درواقع نسبت بازار سهام و نرخ بهره بین‌بانکی در این روزها به همین صورت است. با وجود اینکه نرخ بهره حقیقی منفی و چیزی در حدود 30 درصد است، به هیچ عنوان نگهداری پول از سوی مردم در بانک‌ها توجیهی ندارد و همین را در روند تبدیل شبه‌پول به پول می‌بینیم اما آنچه باعث می‌شود تغییر 0.5 درصدی در نرخ بهره بر بازار سهام موثر باشد، همان شکننده بودن بازار و وجه غیرمعتبر خود بازار است. درواقع فعالان بازار به‌خوبی می‌دانند آنچه می‌تواند متضمن پایدارتر شدن بازار باشد، کاهش دخالت‌های دستوری در آن است و درست نیست وقتی منفعت برخی فعالان بسیار بزرگ بازار به‌خطر افتاده، خواسته غیرمعقول کاهش نرخ‌های بهره را از سیاستگذار داشت. این مصداق همان دخالت دستوری است که متهم ردیف اول وضعیت فعلی بازار سهام است.