خرید سهام بیت‌ کوین ETF

اگر بیت کوین اوراق بهادار باشد، آنگاه مشکلات اساسی دیگری ایجاد می‌شود. به‌ عبارت‌ دیگر، بیت کوین اوراق بهاداری ثبت نشده و عرضه‌شده به صورت عمومی خواهد بود. به‌علاوه قرار دادن بیت کوین در دسته بندی اوراق بهادار، می‌تواند باعث شود تا اعتبار مالی ارائه شده، به شکل یک متعهد اوراق بهادار بیت کوین به حساب بیاید.

etf بیت کوین چیست؟ راهنمای کامل و اطلاعات صندوق etf بیت کوین

ارزهای دیجیتال با گذشت بیش از یک دهه از ظهور آن فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشته است و از یک جامعه کوچک در ابتدا امروزه به یکی از پر رونق ترین بازار در سراسر دنیا تبدیل شده است. به همین خاطر سرمایه گذاران رمز ارزها همواره تلاش می کنند که به آن رسمیت و اعتبار قانونی ببخشند و یکی از همین روش ها که به تازگی در ایالت متحده آمریکا مطرح شده است etf بیت کوین یا همان صندوق قابل معاوضه در بورس می باشد که در ادامه در صرافی ارز دیجیتال بیستکس به تشریح بیشتر آن خواهیم پرداخت.

etf بیت کوین چیست؟

در رابطه با اینکه etf بیت کوین چیست؟ باید گفت ای تی اف بیت کوین در واقع صندوقی است که در آن مقدار زیادی ارز دیجیتال بیت کوین ذخیره شده است و همچنین ممکن است این صندوق به بازار آتی ارز بیت کوین متصل شده باشد. این به این معنا است که اشخاص حقیقی و حقوقی می توانند هر مقدار که می خواهند سهام ای تی اف بیت کوین را مانند دیگر سهام موجود در بورس معامله کنند و قیمت هر سهم بیت کوین بر اساس قیمت آن در بازار نوسان دارد. بنابراین معامله ‌گران می‌ توانند به جای صرافی های ارز دیجیتال سهام های ای تی اف بیت ‌کوین را از بورس خرید و فروش کنند و فعالیت بازار آن همزمان با فعالیت بازار بورس می باشد.

کاربردهای etf بیت کوین

با توجه به این که در ای تی اف بیت کوین، این ارز به صورت سهام به افراد واگذار می شود. کاربری های متنوع تری نسبت به بیت کوین در بازار ارزهای دیجیتال خواهد داشت که مهمترین آن ها عبارتند از:

• این شکل از بیت کوین رسمیت و وجه قانونی دارد و حتی افراد می توانند بعد از مرگ آن را به بازماندگان خود به ارث بگذارند.

• این روش از معامله برای سرمایه گذاران ثروتمندی که زیاد از بازار پیچیده ارزهای دیجیتال اطلاع ندارند بسیار ساده تر می باشد و نگهداری از آن نیز خیلی راحت‌ تر است و شیوه نگهداری آن بسیار راحت تر از شیوه ارز دیجیتال می باشد.

• در بسیاری از کشورها سهام ای تی اف شامل تخفیف مالیاتی می‌شود خرید سهام بیت‌ کوین ETF که این به معنای کسب درآمد بیشتر برای یک معامله گر می باشد.

اولین etf بیت کوین چه بوده است؟

اولین صندوق etf بیت کوین در بازار بورس آمریکا توسط شرکت پروشیز عرضه شد و در بازار بورس نیویورک معامله قرار گرفت. قیمت سهام از همان ابتدای عرضه نوسانات زیادی را داشت و این معاملات با نماد اختصاری BITO ارائه شده است و قیمت هر سهام آن ۴۰.۹۹ دلار خرید و فروش می شود.

معایب etf بیت کوین چیست؟

در کنار مزایای etf بیت کوین که سبب ترغیب افراد به سمت این نوع سرمایه‌گذاری شده است معایبی هم در آن وجود دارد که مهمترین این معایب عبارتند از:

• تمرکز گرایی این نوع سهام که ممکن است موجب تمرکز بخش عمده ای از ارز بیت کوین توسط سهامداران بزرگ شود هدف آن که تمرکز زدایی می باشد را به خطر می‌ اندازد.
• مالکیت بیت کوین حقیقی نیست به این معنا که مالک بیت کوین کسی است که کلید های خصوصی یا کلمات پشتیبانی کیف پول خود را در اختیار داشته باشد در حالی که در این شیوه از سهام چنین چیزی رخ نمی دهد.
• خطر حریم خصوصی افراد برای اینکه در بورس فعالیت داشته باشند و سهام بیت کوین خریداری کنند. باید احراز هویت شده و اطلاعات معامله گر به صورت دقیق ثبت می شود این امر حریم خصوصی معامله‌ گر را به خطر می‌اندازد.

Etf سنتی چیست؟

Etf سنتی به معامله یا صندوقی گفته می شود که در آن صندوق یک یا چند دارایی قرار دارد و سرمایه گذار با خرید سهم از آن صندوق در تمام دارایی های موجود در آن صندوق سرمایه گذاری کرده است. به روش سنتی برای دارایی های با ارزشی از جمله طلا و نفت صندوق هایی در بورس کشورها وجود دارد و افراد می ‌توانند بدون مالکیت فیزیکی آن در این زمینه ها سرمایه گذاری کنند.

Etf چه تاثیراتی بر روی نوسان قیمت دارد؟

برخی از تحلیلگران معتقدند که پذیرش ای تی اف بیت کوین در بازار بورس آمریکا ممکن است منجر به افزایش قیمت نجومی این ارز در آینده شود. چرا که معامله بیت کوین به این روش رسمیت و وجهه قانونی به آن می‌ بخشد و این گونه نهادها و سازمانهای گوناگون می توانند با خیال راحت در این زمینه سرمایه‌ گذاری کند. این به منزله ورود سرمایه های کلان و گسترده در بازار ارز دیجیتال بیت کوین می‌شود.

جدول اطلاعات

جدول زیر شامل اطلاعات مختصر و کلیدی مر بوط به etf بیت کوین می باشد:

موضوع	etf بیت کوین
etfخلاصه چه عبارتی است؟	d Exchange-traded به معنی صندوق قابل معامله در بورس
این اصطلاح مربوط به کدام ارز می باشد؟	ارز دیجیتال بیت کوین
اولین بار صندوق etf بیت کوین در کجا تشکیل شد؟	توسط شرکت پروشیز در بورس آمریکا
روش صندوق پذیرفته شده در بورس آمریکا	روش etf آتی

صندوق قابل معامله در بورس چیست؟

fund Exchange-traded به معنی صندوق قابل معامله در بورس می باشد که به اختصار به آن ETF گفته می شود. این عبارت به صندوقی اشاره دارد که در آن یک یا چند دارایی با ارزش وجود دارد و در بازار عرضه شده است. خریداران و سرمایه ‌گذاران در بازار می ‌توانند با خرید سهام از این صندوق ها در دارایی های موجود در آن سهیم شوند و در سود و زیان ناشی از معاملات آن شریک باشند. به تازگی و با تلاش بسیار برخی از شرکت ها ارز دیجیتال بیت کوین نیز به صورت ‏etf در بازار بورس آمریکا عرضه شده است و قابل معامله می باشد.

خرید و فروش etf بیت کوین

خرید و فروش ‏etf بیت کوین در بازار بورس همانند دیگر صندوق های دارایی می باشد. به این معنا که مقدار مشخصی سهام با ارزش و قیمت روز در بازار عرضه می شود و اشخاص حقیقی و حقوقی می توانند با توجه به میزان دارایی خود هر مقدار از این سهام بیت کوین را خرید و یا فروش کنند.

بررسی etf بیت کوین

با بررسی etf بیت کوین به این نتیجه می رسیم که دیدگاه ها و اظهار نظرها در رابطه با این روش معامله متفاوت است. عده ای معتقدند که ورود bitcoin به صندوق معاملات در بورس موجب افزایش قیمت این ارز و معرفی رمز ارزها به عنوان یک کلاس دارایی در کنار دیگر دارایی های موجود در بورس می ‌شود. از طرف دیگر عده‌ای معتقدند که این امر با ماهیت و کاربردی که برای بیت کوین معرفی شده در مغایرت است و آن را از هدفی که برای آن به وجود آمده است دور می کند.

Etf فیزیکی چیست؟

در رابطه با ارز بیت کوین دو نوع صندوق قابل معامله در بازار بورس وجود دارد. که یکی از این صندوق ها صندوق etf فیزیکی می باشد و به این معنا است که دارایی های بیت کوین در این صندوق با بیت کوین واقعی پشتیبانی می شود. ریسکی که در این زمینه وجود دارد این است که نگهداری بیت کوین به شکل واقعی و در حجم بالا بسیار دشوار می باشد.

Etf آتی چیست؟

دیگر صندوق قابل معامله خرید سهام بیت‌ کوین ETF بیت کوین ای تی اف آتی ( فیوچرز ETF) می باشد و به این معنا است که دارایی ها به صورت مستقیم توسط بیت کوین پشتیبانی نمی شود بلکه در این روش بازار از قراردادهای آتی استفاده می شود. بنابراین در صندوق بیت کوین واقعی نگهداری نمی شود بلکه فقط با قیمت بیت کوین ارزش سهام آن بالا و پایین می رود. این روش صندوق ای تی اف بیت کوین پذیرفته شده در بورس آمریکا می باشد.

خریدن بیت کوین منطقی است یا خریدن etf بیت کوین؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که هر کدام از این روشها مزیتها و معایب مخصوص به خود را دارد و هر سرمایه گذار با توجه به دیدگاه و بینشی که از استراتژی سرمایه گذاری دارد، می ‌تواند در هر کدام از این روش ها سرمایه گذاری کند. سرمایه گذارانی که می ‌خواهند حریم شخصی شان حفظ شود و از ریسک در بازار هیچ ترسی ندارند طبیعتاً خریدن ارز بیت کوین برای آنها مطلوب تر می باشد. در مقابل سرمایه‌ گذارانی که تمایلی به درگیر شدن در بازار پیچیده ارزهای دیجیتال را ندارند و به دنبال نوعی سرمایه ‌گذاری در فضای محافظت شده هستند و دوست دارند در زمینه بیت کوین سرمایه گذاری کنند خریدن etf بیت کوین بهترین گزینه سرمایه گذاری برای آنها می باشد.

آیا سرمایه گذاری در این راستا می تواند سود ده باشد؟

سرمایه گذاری به این روش در زمینه بیت کوین مانند سرمایه ‌گذاری در دیگر دارایی های بازار بورس هم می ‌تواند سود آور باشد و هم زیان آور و این امر به اطلاعات و دانش معامله گر از بازار بورس دارد که بتواند در مطلوب ‌ترین شرایط در etf بیت کوین سرمایه گذاری داشته باشد و موفق به کسب سود بشود.

نگهداری از این سبک ارزها چگونه است؟

در این روش از معامله سرمایه گذار مقدار مشخصی از ارز بیت کوین را به صورت سهام خریداری می کند اما این به معنای مالکیت ارز بیت کوین نیست. چرا که افراد در صورتی می توانند مالک ارز خریداری شده شوند که کلمات پشتیبانی بهترین کیف پول ارز دیجیتال خود را در اختیار داشته باشند. در صورتی که در صندوق های بورس این گونه نیست و این دارایی ها در صندوق بورس نگهداری می شود و افرادی که از آن سهام خریداری می ‌کنند فقط در آن شریک می شود.

معافیت مالیاتی ای تی اف به چه صورت است؟

در بیشتر کشورها برای جذب سرمایه گذاران به بازار بورس صندوقهای ای تی اف از معافیت ها یا تخفیفهای مالیاتی بهره مند می‌شوند. بنابراین سرمایه گذارانی که می خواهند در زمینه بیت کوین سرمایه گذاری کنند و به دنبال درگیری شدن با مسائل مالیاتی و هزینه های هنگفت آن نیستند، می‌ تواند برای فرار از آن به جای سرمایه گذاری در زمینه بیت کوین واقعی در etf بیت کوین سرمایه گذاری کنند.

پذیرش ای تی اف چه تاثیری بر قیمت بیت کوین و سایر ارزها دارد؟

پذیرش ‏etf بیت کوین نه تنها برروی قیمت این ارز تاثیر گذار است و موجب افزایش قیمت آن می شود. بلکه با رسمیت بخشیدن به یک ارز دیجیتال دیدگاه عمومی سرمایه گذاران و معامله‌ گران بازار نسبت به بازار ارزهای دیجیتال تغییر می ‌کند و این امر موجب آشنایی بیشتر و گرایش سرمایه ‌گذاران به سمت بازار ارز دیجیتال و در نتیجه افزایش قیمت در آن می شود.

سوالات متداول

ای تی اف بیت کوین در واقع صندوقی است که در آن مقدار زیادی ارز دیجیتال بیت کوین ذخیره شده است.

اولین صندوقetf بیت کوین در بازار بورس آمریکا توسط شرکت پروشیز عرضه شد و در بازار بورس نیویورک معامله قرار گرفت.

این شکل از بیت کوین رسمیت و وجه قانونی دارد و حتی افراد می توانند بعد از مرگ آن را به بازماندگان خود به ارث بگذارند.

تمرکز گرایی، این نوع سهام که ممکن است موجب تمرکز بخش عمده ای از ارز بیت کوین توسط سهامداران بزرگ شود هدف آن که تمرکز زدایی می باشد را به خطر می‌اندازد.

Etf سنتی به معامله یا صندوقی گفته می شود که در آن صندوق یک یا چند دارایی قرار دارد.

اولین صندوق ETF اتریوم به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد

کانادا پشتیبانی مجدد از بازار رمزارزها را شروع کرده است و اولین صندوق قابل معامله در بورس (ETF) برای اتریوم (Ethereum) را در آمریکای شمالی تنها چند ماه پس از راه اندازی اولین صندوق ETF بیت کوین (Bitcoin) در این قاره راه اندازی می‌کند.

صندوق‌های ETF سهولت معاملات سهام را با سودهای متنوع صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک ترکیب می‌کنند. اغلب، آنها کارمزد کمتری نسبت به نوع دیگر وجوه دارند، اما با قیمت‌های از پیش تعیین شده در بازار معامله می‌شوند که ممکن است با قیمت دارایی اساسی که صندوق آن را پوشش می‌دهد، متفاوت باشد.

اکنون صندوق ETF اتریوم پرپس اینوستمنت (Purpose Investment)، صندوق ETF اتریوم سی‌آی گلوبال (CI Global) و ایوالو (Evolve)، هر سه به صورت زنده دسترسی سرمایه گذاران سنتی و قدیمی سهام را به اتر (ETH)، دارایی دیجیتالی که بلاکچین اتریوم را مدیریت می‌کند، ایجاد کرده‌اند.

تا زمانی که سرمایه گذاران آمریکایی به بورس اوراق بهادار تورنتو دسترسی نداشته باشند، قادر به خرید و فروش اولین صندوق ETF اتریوم نخواهند بود.

سام سیف (Som Seif)، بنیانگذار و مدیرعامل پرپس اینوستمنت می‌گوید:

“در حالی که بیت کوین به عنوان اولین و بزرگترین ارز دیجیتال توجه زیادی را به خود جلب می‌کند، آنچه اتر و اکوسیستم اتریوم نشان می‌دهند یکی از جذاب ترین چشم اندازهای فناوری جدید امروز در جامعه است.

با راه اندازی اولین ETF در جهان که مستقیماً شامل اتریوم است و تاثیرات مستقیمی از تغیرات قیمت اتریوم می‌گیرد، ما به هر سرمایه گذار امکان دسترسی به این فرصت و اکوسیستم بی نظیر را می دهیم.”

آمریکای شمالی و به خصوص کانادا در ETFهای رمزارز پیشرو بوده است، اولین صندوق بیت کوین آمریکای شمالی نیز در اوایل سال جاری در بورس اوراق بهادار تورنتو راه اندازی شد. این ETFها اکنون بیش از یک میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت دارند.

ارزش ذاتی بیت‌کوین

درست مانند سرمایه‌گذاری در بازار سهام، کالا یا هر چیز دیگری، معامله‌گران هنگام سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین هم باید از خود بپرسند که در نهایت چقدر حاضرند برای این ارز دیجیتال بپردازند؟ به‌عبارت دیگر، ارزش ذاتی بیت‌کوین چقدر است؟

به گزارش فینوپیا، مفهوم ارزش ذاتی یک مفهوم مالی قدیمی است که قدمت آن به بیش از یک قرن می‌رسد و در بطن اکثر تصمیمات سرمایه‌گذاری قرار دارد. اگرچه، بسیاری از این مفهوم برای بی‌اعتبار کردن بیت‌کوین استفاده می‌کنند، طرف‌داران این ارز دیجیتال باور دارند ادعای اینکه بیت‌کوین ارزش ذاتی ندارد، ناشی از تفسیر اشتباه ارزش ذاتی است.

مانند بسیاری از سؤالات فلسفی، احتمالاً افراد ارزش ذاتی را به طور یکسان تعریف نمی‌کنند. برخی ارزش ذاتی را ارزش درک‌شده یا محاسبه‌شده یک شرکت با استفاده از تحلیل بنیادی می‌دارند و در محاسبات خود عوامل مشهود و نامشهود را در نظر می‌گیرند.

ارزش ذاتی یک کالا می‌تواند با ارزش بازاری آن برابر باشد، اما این امر همیشگی نیست. دایر‌هالمعارف استنفورد ارزش ذاتی یک چیز را ارزشی می‌داند که «به‌خودی‌خود» یا «به‌خاطر آن چیز» به وجود آمده است.

برخی نیز ارزش ذاتی را ادراک یک سرمایه‌گذار از ارزش اصلی یک دارایی، مانند یک شرکت، سهام، قرارداد اختیار معامله یا املاک و مستغلات می‌دانند.

تعداد این تعاریف بسیار زیاد است و با وجود تمام تفاوت‌ها، نکات مشترک مهمی هم با یکدیگر دارند. در تمام این تعاریف، ارزش ذاتی به یک دارایی اختصاص داده می‌شود و جزء صفات ذاتی آن است. علاوه بر این، درک مالک یا سرمایه‌گذار از ارزش ذاتی در تمام آنها از اهمیت بالایی برخوردار است و اعداد مربوط به آن می‌تواند با ارزش بازار یا قیمت آن در بازار متفاوت باشد.

معامله‌گران معمولاً ارزش ذاتی یک سهام یا اوراق قرضه را با تنزیل جریان‌های نقدی آتی یا سود سهام آن به دست می‌آورند. در این حالت، فعالان بازارهای مالی اغلب از مدل جریان‌های نقدی تنزیل‌شده (DCF) یا مدل تنزیل سود سهام (DDM) برای ارزیابی ارزش ذاتی آنها استفاده می‌کنند.

علاوه بر این، سرمایه‌گذاران بازارهای مالی می‌توانند از شاخص‌های مالی هم برای بررسی ارزش ذاتی سهام استفاده کنند.

نسبت قیمت به درآمد (P/E)، نسبت قیمت به ارزش دفتری (P/B) یا نسبت ارزش شرکت به درآمد قبل از سود و مالیات (EV/EBITDA) نمونه‌هایی از شاخص‌های مذکور هستند.

در نهایت، اگر قیمت اوراق بهادار در بازار آزاد یا ارزش بازار آن کم‌تر از ارزش ذاتی آن باشد، یک سرمایه‌گذار محتاط به این نتیجه می‌رسد که اوراق بهادار مذکور کم‌تر از آنچه که باید، ارزش‌گذاری شده است.

حال که بیش از یک دهه از راه‌اندازی بیت‌کوین می‌گذرد و این ارز دیجیتال توانسته است چهار چرخه رونق و رکود را پشت سر بگذارد، ارزش ذاتی آن همچنان موضوع اصلی بحث‌های موجود است.

منتقدان و شکاکان این ارز دیجیتال، بی‌چون‌وچرا، ارزش ذاتی بیت‌کوین را صفر می‌دادند. اغلب این افراد با توجه به چهارچوب‌های قدیمی خود توانایی بیت‌کوین و ایده‌های مربوط به آن را بی‌ارزش نشان می‌دهند.

مری وول اِستوِنکِرافت گادوین شِلی، نویسنده مشهور انگلیسی، می‌گوید هیچ‌چیز به‌اندازه یک تغییر ناگهانی و بزرگ برای ذهن انسان نیست.

به همین خاطر است که سرمایه‌گذاران بیت‌کوین ارزش ذاتی آن را نه با چهارچوب‌های قدیمی، بلکه با ویژگی‌های نامشهود آن محاسبه می‌کنند. از بین این ویژگی‌های نامشهود می‌توان به تغییرناپذیری، امنیت بالا و مخصوصاً غیرمتمرکزسازی اشاره کرد.

هرچند که اکثر سرمایه‌گذاران صنعت ارز دیجیتال باور دارند که بیت‌کوین می‌تواند جایگزینی برای ارزهای فیات و ابزاری برای ذخیره ارزش باشد، شدیداً با قرار دادن این ارز دیجیتال در چهارچوب‌های سیاسی و اقتصادی مخالف‌اند.

در همین راستا، آنها در کنار پذیرش مفاهیمی مانند دارایی‌های دیجیتال، باورهای قدیمی درمورد ارزش ذاتی را زیر سؤال برده‌اند.

از طرفی، منتقدان بیت‌کوین باور دارند که چون سهام و اوراق قرضه جریان‌های نقدی ایجاد می‌کنند، ارزش ذاتی یک دارایی به‌عنوان ارزشی که آن دارایی تولید یا ایجاد می‌کند، در نظر گرفته می‌شود.

برای مثال اگر فردی مزرعه‌ای را خریداری کند، مالکیت تمام آنچه را که در مزرعه تولید می‌شود، به دست می‌آورد. اگر سرمایه‌گذاران سهامی را خریداری کنند، از جریان نقدی کسب‌وکار مذکور تأثیر می‌گیرند.

اگر هم شخصی اوراق خزانه خریداری کند، به او قول سود داده می‌شود. در نتیجه، به نظر آنها چون این ارز دیجیتال جریانی از ارزش برای صاحبان خود ایجاد نمی‌کند، ارزش ذاتی ندارد.

این در حالی است که صاحبان بیت‌کوین، با توجه به بنیادی‌ترین ویژگی این ارز دیجیتال، یعنی کد منبع‌باز آن، یک جریان ارزش دائمی به دست می‌آورند.

به‌عبارت دیگر، هر بار که کد بیت‌کوین «فورک» یا تکرار می‌شود، خریداران بیت‌کوین مالکیت توکن‌های تازه‌ای را به دست می‌آورند که با فورک شدن بیت‌کوین به ‌وجود می‌آید.

چنین پویایی باعث می‌شود تا هولدرهای بیت‌کوین بتواند از یک جریان دائمی نوآوری که از بیت‌کوین ایجاد می‌شود و به‌نوعی محصول جانبی نظرات مخالف در مورد هدف یا آینده این ارز دیجیتال است، بهره ببرند.

تاکنون ۱۰۰ فورک بیت‌کوین ایجاد شده است که حدود ۷۴ مورد از آنها باقی مانده‌اند و همچنان قابل‌استفاده هستند. برای مثال می‌توان به هارد فورک بیت‌کوین کش در سال ۲۰۱۷ اشاره کرد که منجر به هارد فورک بیت‌کوین ساتوشی ویژن در ۲۰۱۸ شد.

هولدرهای بیت‌کوین، مالکیت بسیاری از این نسخه‌های فورک‌شده را به دست می‌آورند؛ نسخه‌هایی که در نهایت زنجیره اصلی را رها می‌کنند و با قیمت بازار غیر صفر و با تقاضای واقعی به بازار می‌آیند.

بنابراین هرچند که هنوز مشخص نشده است نسخه‌های فورک‌شده بیت‌کوین در طول زمان چه ارتباطی با آن خواهند داشت و چه نوآوری ایجاد می‌کنند، نمی‌توان انکار کرد که با داشتن این ارز دیجیتال، شخص مستحق جریان ارزشمندی از نوآوری می‌شود.

در هر حال، مانند مفاهیمی مثل زیبایی، ارزش ذاتی ارزهای دیجیتال هم به نقطه‌نظر فرد بستگی دارد و می‌تواند امری نسبی باشد.

با گذشت زمان و ادامه حرکت بیت‌کوین، ارزش ذاتی این ارز دیجیتال و در نتیجه، ارزش بازار آن هم تغییر خواهد کرد. اگرچه مسیر پیش روی بیت‌کوین نامشخص است، اما مسلماً ارزش زیادی دارد.

ETF بیت کوین چیست؟

بیت کوین مانند سایر پروژه‌ها که تیم و افراد مشخصی در پشت آن قرار دارند و برنامه‌های آینده پروژه را مشخص می‌کنند، نیست. زیرا فرد، موسسه یا دولت خاصی پشت آن نیست و توسط جامعه طرفداران آن هدایت می‌شود. بنابراین اتفاقات آینده آن را می‌توان در دو گروه جای داد: یکی در رابطه با قانونگذاری کشورهای مختلف در مورد آن و درنتیجه میزان مقبولیت و استفاده افراد مختلف از آن، و دیگری توسعه‌ها و اتفاقاتی که اکثریت جامعه بیت کوین بر سر انجام آن به توافق می‌رسند. ETF بیت کوین نیز از برنامه های مهم پیش روی بیت کوین است که در صورت عرضه ی آن، می توان اتفاقات خوبی را برای این ارز دیجیتال پیش بینی کرد. در این مقاله قصد داریم به توضیح و شرح ETF بپردازیم.

عرضه ETF سنتی چیست؟

با توجه به بحث و جدل‌های زیاد درباره ETF برای ارزهای دیجیتال ابتدا لازم است که بدانیم دقیقا ETF چیست و چه کاربردی دارد.

ای‌تیاف‌ها اساسا نوعی دارایی برای سرمایه‌گذاری هستند و به عنوان اوراق بهادار دسته‌بندی می‌شوند. ای‌تی‌اف‌های سنتی امروزه در دارایی‌های مهمی مانند طلا، نفت و بسیاری از کالاهای کاربردی نسبت به قیمت آن‌ها، خرید و فروش می‌شوند.

سرمایه‌گذارانی که دارای ای‌تی‌اف هستند از سود و زیان یک دارایی بدون آنکه واقعا آن را داشته باشند، بهره‌مند می‌شوند.

به عنوان مثال به جای خرید، انتقال و نگهداری طلا می‌توانید به سادگی یک ای‌تی‌اف بخرید که با قیمت طلا بالا و پایین می‌شود. به این ترتیب شما از سود و زیان طلا بدون اینکه واقعا آن را داشته باشید بهره‌مند می‌گردید.

یک ETF همچنین می‌تواند به عنوان یک صندوق دارای سهام در نظر گرفته شود و سهام آن نیز خرید و فروش شود. ای‌تی‌اف‌ها معمولا به صورت روزانه و فعالانه معامله می‌شوند و قیمت آنها در طول روز تغییر می‌کند.

حد مشخصی برای سرمایه گذاری در ETF‌ها وجود ندارد و نقدینگی آن‌ها به شدت بالاست. برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Fund) معمولا به جای خریدوفروش از واژه صدور و ابطال استفاده می‌کنند. به این ترتیب که در هنگام خرید، یک واحد برای شما صادر می‌شود. وقتی شما واحد خود را می‌فروشید این واحد را باطل می‌کنند. پولی که برای صدور می‌پردازید اندکی بیشتر از هزینه ابطال در همان روز است.

در صندوق‌های ETF لازم نیست برای صدور و ابطال به کارگزاری مراجعه کنید. بلکه در بورس می‌توانید یک یا چند واحد سرمایه‌گذاری بخرید.

معافیت مالیاتی از مهم‌ترین ویژگی‌های ETF است. در هنگام فروش، بر خلاف سهام لازم نیست مالیات پرداخت کنید و برخلاف سرمایه‌گذاری مشترک هزینه صدور و ابطال نمی‌پردازید!

عرضه ETF بیت کوین چیست؟

یک ETF بیت کوین صندوقی است که داخل آن مقدار زیادی بیت کوین قرار دارد و سهام‌های آن صندوق براساس قیمت بیت کوین بالا و پایین می‌شوند و سرمایه گذاران می‌توانند بدون فرایندهای پیچیده صرافی‌ها و تجارت‌های بدون قانون، با استفاده از ETF خرید و فروش خود را انجام دهند.

همچنین با سهام ETF سرمایه‌گذاران نیازی ندارند تا مستقیما بیت کوین بخرند و درگیر خطرات امنیت و نگهداری آن شوند. از سوی دیگر، ETF بیت کوین به عنوان یک دارایی رسمی قابل به ارث رسیدن در نظر گرفته می‌شود که این مشکل بیت کوین را هم حل می‌کند.

برخی سرمایه‌گذاران بزرگ به دلیل شرایط پیچیده قانون‌گذاری، از سرمایه‌گذاری در این حوزه امنتاع می‌کنند.

با راه‌اندازی ، آن‌ها به صورت رسمی و قانونی مالک بیت کوین خواهند شد که مشروعیت آن به هیچ عنوان قابل رد کردن نیست.

یکی دیگر از مزایای مهم ETF بیت کوین قابلیت فروش استقراضی از کارگزاران بورس است که امکان کسب سودهای فراوان را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان می‌آورد. صندوق‌‌های قابل معامله در بورس می‌توانند زمینه را برای ایجاد اسکناس‌های مبتنی بر بیت کوین فراهم نمایند.

عرضه ETF چه تاثیری بر قیمت بیت کوین دارد؟

تقریبا تمام سرمایه گذاران عادی بیت کوین منتظر اعلام تایید ETF هستند تا دوباره بتوانند شاهد افزایش ارزش روزافزون دارایی‌های خود باشند. این افراد نمودارهای قیمتی طلا بعد از ETF را به عنوان اثبات به منتقدان نشان می‌دهند.

پس از عرضه ETF طلا در سال ۲۰۰۰، قیمت این دارایی که پیش از این با سقوط مواجه شده بود در کمتر از چند سال به رشد چند برابری رسید که این اتفاق می‌تواند برای بیت کوین خرید سهام بیت‌ کوین ETF هم رخ دهد البته نه ۱۰۰ درصد.

با معرفی ETF های بیت کوین، شانس اضافه شدن سرمایه گذاران بزرگ به بیت کوین به شدت بالا خواهد رفت و این یعنی تزریق میلیون‌ها دلار پول به بازار ارزهای دیجیتال. سرمایه گذاران نهادی با ETF به صورت رسمی مالک بیت کوین می‌شوند و دیگر از بابت قانون و مقررات، به ارث رسیدن و همچنین نگهداری امن بیت کوین‌ها نگرانی نخواهند داشت.

اما این یک روی سکه بود. باید درباره ETF‌های بیت کوین روی دیگر سکه را در نظر گرفت که حتی می‌تواند باعث رکود قیمت بیت کوین شود.

معایب احتمالی ETF‌های بیت کوین

تا زمان اجرا نشدن این طرح و مشخص نشدن نحوه اجرای آن نمی‌توان به طور قطع از معایب آن سخن گفت.

طرح ETF برای بیت کوین شاید موجب از بین رفتن هدف اصلی این ارز دیجیتال شود. ساتوشی ناکاموتو خالق این ارز دیجیتال ، شبکه بیت کوین را به منظور جدایی از نهادهای متمرکز و دادن قدرت به مردم ایجاد کرده بود یا حداقل مدعی آن شده بود.

آندرس آنتونوپولوس که یکی از افراد سرشناس و فعال در حوزه ارزهای دیجیتال است، عقیده دارد که اگر بیت کوین جزئی از این بازار شود، ایده اصلی و دلیل به وجود آمدن آن فراموش شده و تنها قیمت آن مورد توجه قرار می‌گیرد.

شاید بگویید که برای من هم فقط قیمت مهم است اما اگر هدف اصلی بیت کوین از بین برود، طرفدارانش را از دست خواهد داد و همین موضوع به احتمال فراوان موجب نابودی قیمت هم خواهد شد.

آقای آنتونوپولوس بر این باور است که پیشنهاد صندوق مورد معامله بیت کوین در بازار بورس ایده‌ای هولناک است. چراکه این صندوق متولی و صاحب سرمایه تمام بیت کوین‌ ها خواهد بود. صاحبان سهام هر کدام بخشی از این صندوق را در اختیار خواهند داشت، اما به‌طور واضح مالک واقعی بیت کوین‌هایی که بر روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند نخواهند بود. در واقع کسی صاحب بیت کوین‌ هایش است که کلید خصوصی آن را داشته باشد و هرکسی این کلیدها را در اختیار داشته باشد، صاحب بیت کوین و مالک آن است.

او معتقد است که صندوق ETF برای بیت کوین می‌تواند مکانیزم‌های اساسی آن را تغییر داده و قابلیت «رأی دادن» در شبکه را به‌عنوان یک دارنده بیت کوین از سرمایه‌گذاران بگیرد. با اینکه هر صندوق ETF مشتریان و سرمایه‌گذاران زیادی خواهد داشت اما این مدیر صندوق خواهد بود که تصمیمات اساسی را مثلاً درباره کوین‌های فورک شده خواهد گرفت.

مشکل دیگری که وجود دارد، متمرکز شدن است. مدیر صندوق کلید این دارایی‌ها را در اختیار خواهد داشت و دفتر کار متمرکزی برای صندوق به وجود خواهد آمد که مدیریت آن به‌صورت غیرمستقیم بر آن تاثیرگذار است. با اینکه آقای آنتونوپولوس اطمینان دارد که این پایان بیت کوین نیست، اما آن را عاملی برای دست‌کاری قیمت‌ها و مذاکرات پشت پرده که مکانیزم بیت کوین را در آینده تغییر می‌دهند، می‌داند.

نظر دیگری که آقای آنتونوپولوس دارد این است که فورک جدیدی از بیت کوین اجتناب ناپذیر خواهد بود و اگر صندوق‌های ETF بر بیت کوین حاکم شوند، در اینصورت با همکاری همدیگر می‌توانند بر فورک جدید ارائه شده تسلط کامل یابند و یک نسخه شرکتی از بیت کوین (Corpocoin) بسازند.

چیزی که او درباره آن نگران است، شنیده نشدن صدای دوست‌داران واقعی بیت کوین خواهد بود. او همچنین درباره بدتر شدن امنیت و حریم خصوصی در بلاک چین بیت کوین مثال‌هایی می‌زند. برای مثال اگر توسعه‌دهندگان راهی برای اینکه حریم خصوصی در این بلاک چین بیشتر رعایت شود پیدا کنند، مدیران صندوق‌ها و دیگر حامیان مالی ETF از اینکه این نسخه بهبودیافته عملی نخواهد شد اطمینان خواهند یافت تا خاطر دوستانشان را در دولت آزرده نسازند.

آقای آنتونوپولوس با این حرف صحبت خود را به اتمام رساند که درباره فریب خوردگانی که از ETF بیت کوین حمایت می‌کنند، نگران است. چرا که آن‌ها کلید بیت‌ کوین‌هایشان را در اختیار نخواهند داشت و در صورتی که اختلافی بین سرمایه‌داران اصلی و بقیه به وجود آید، مدیران صندوق‌ها پشت سرمایه‌داران اصلی خواهند ایستاد و بقیه را تنها خواهند گذاشت.
چرا پذیرش ETF لزوما باعث افزایش قیمت شدید نخواهد شد؟

پذیرش ETF به احتمال فراوان موجب افزایش قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال خواهد شد زیرا حداقل از نظر روانی و احساسی باعث افزایش تقاضا می‌شود اما ۲۰ درصد یا ۱۰۰۰ درصد بودن این افزایش قیمت را نمی‌توان به سادگی حدس زد.

پذیرش ETF راه را برای سرمایه گذاری سرمایه داران بزرگ باز خواهد کرد اما آیا آن‌ها وارد این سرمایه گذاری خواهند شد؟

از نظر تئوری یک صندوق ETF‌ می‌تواند حاوی ۲۰ میلیون حشره مرده خرید سهام بیت‌ کوین ETF باشد. آیا سرمایه گذاری در حشرات مرده که ارزشی ندارند سرمایه گذاری خواهد کرد؟ یا آیا صندوق‌های ETF برای حشرات مرده گسترش خواهند یافت؟

برای بیت کوین هم همین امر صدق می‌کند. راه برای سرمایه‌گذاران بزرگ باز می‌شود اما آیا آن‌ها قطعا پول‌های عزیز خودشان را به سرمایه گذاری در بیت کوین اختصاص خواهند داد؟ یا آیا به جز یک یا دو صندوق کوچک، صندوق‌های دیگری پس از آن راه‌اندازی می‌شود؟

اگر بیت کوین کاربردی نباشد و آینده ای نتوان برایش متصور بود مانند همان مگس‌های مرده نمی‌تواند بزرگان را مجاب به سرمایه گذاری در این بازار کرد.

در مورد ETF طلا که باعث افزایش قیمت شدید این دارایی شد، تفاوت وجود دارد. این فلز گران بها در صنایع الکتریکی و جواهرسازی بسیار کاربردی است و سرمایه‌گذاران در آن زمان نگرانی زیادی درباره آینده آن نداشتند.

شاید باور کردنش سخت باشد اما درباره ETF بیت کوین حتی می‌توانیم احتمال سقوط قیمت این ارز دیجیتال در بلند مدت را هم بدهیم. یکی از سناریوهای سقوط احتمالی این است که البته احتمال بسیار کمی دارد:

پس از ETF، هدف و آرمان‌های بیت کوین تا حد زیادی به خطر می‌افتد و اعتماد مردم به این ارز دیجیتال تضعیف می‌شود. ارزهای دیجیتال جایگزین رخ نمایی می‌کنند. از طرف دیگر تراکنش‌های بیت کوین هنوز بسیار کند و پر هزینه هستند و کاربردپذیری برای آن اتفاق نیفتاده است. افزایش فروش ETF‌های بیت کوین و سقوط قیمت که در نتیجه بی اعتمادی طولانی مدت را در پی دارد.

هر چند که این یک سناریو کلی و با احتمال بسیار پایین بود، اما شرط عقل این است که برای سرمایه گذاری، تمام سناریوهای محتمل، در نظر گرفته شود. نکته کلی اینجاست که قیمت بیت کوین پس از ETF به احتمال فراوان افزایش خواهد یافت اما این افزایش می‌تواند ناچیز باشد یا در بلند مدت حتی باعث سقوط شود زیرا ETF‌ می‌تواند هدف بیت کوین را زیر سوال ببرد. کاربرد پذیری بیت کوین هم در این میان قطعا موثر است، زیرا ارز دیجیتالی که نتواند کاربرد داشته باشد، بی ارزش خواهد بود.

چه زمانی ETF بیت کوین پذیرفته می‌شود؟

هیچ‌کس واقعا نمی‌داند. تنها چیزی که می‌دانیم یک مشت احتمالات است اما به نظر می‌رسد به پذیرش آن نزدیک هستیم.

از سال ۲۰۱۳ تا اواسط ۲۰۱۸ طرح‌های مختلف ای‌تی‌اف به کمیسیون بورس ایالات متحده (SEC) ارسال شد که بلافاصله با نظر مخالف این سازمان تنظیم کننده روبرو شدند. اولین بار در سال ۲۰۱۳ طرح ETF توسط برادران ثروتمند وینکلواس ارائه شد که همان موقع به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های مناسب توسط SEC رد شد.

سپس شرکت مدیریت دارایی VanEck پیشنهاد خود را ارائه کرد که بازهم به دلیل عدم وجود قراردادهای آتی بیت کوین و ساختار نامنظم صرافی‌ها در ژانویه ۲۰۱۷ رد شد.

برادران وینکلواس بازهم برای ETF بیت کوین اقدام کردند که این دو درخواست هم به ترتیب در مارس ۲۰۱۷ و جولای ۲۰۱۸ از طرف کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا رد شده‌اند.

چهارمین طرح مهم و اساسی این بار با اصلاحات فراوان در ژوئن ۲۰۱۸ ارائه شد.شرکت VanEck که قبلا یک طرح ای‌تی‌اف ناموفق ارائه کرده بود، با شرکت خدمات مالی SolidX اعلام همکاری کرد و طرح دیگری که مدعی بود کاملا تضمین شده است، ارائه داد. با گذشت ماه‌ها از ارائه این طرح، کمیسیون بورس هنوز نتوانسته دلیلی برای رد کردن آن پیدا کند و زمان تصمیم‌گیری نهایی درباره آن را عقب و عقب‌تر می‌اندازد. ابتدا گفته شد که تصمیم نهایی در آگوست اعلام خواهد شد و سپس دوباره تا پایان سپتامبر به تعویق افتاد.

این صندوق به شاخص MVIS متعلق به شرکت VanEck مرتبط است که قیمت آنی و واقعی بیت کوین را بر اساس درخواست‌های خرید و فروش برگرفته از بازارهای فرابورس ارز دیجیتال واقع در آمریکا محاسبه می‌کند. شرکت SolidX هم به عنوان حامی و اسپانسر این پروژه فعالیت خواهد کرد. انتظار می‌رود که صندوق مذکور در بورس اوراق بهادار شیکاگو راه‌اندازی شود.

برخلاف طرح ای‌تی‌اف برادران وینکلواس و همچنین ای‌تی‌اف‌های دیگری که توسط SEC رد شده بودند، طرح دو شرکت VanEck وSolidx بر روی بیمه تاکید بسیاری دارد. از آنجایی که شرکت‌ها بیت‌ کوین را خریداری و ذخیره می‌کنند از سرقت اوراق و متضرر شدن جلوگیری می‌شود. هر سهم قرارداد تراست این دو شرکت با قیمت قابل توجه ۲۰۰ هزار دلار عرضه خواهد شد. دانیل اچ گلنسی (Daniel H. Gallancy)، مدیرعامل SolidX پیش از این در شبکه‎‏ی تلویزیونی CNBC اعلام کرده بود قیمت این ارز به علت جذب سرمایه‌گذاران بزرگ به جای خرده‌فروشان، بالا در نظر گرفته شده است.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات‌متحده آمریکا (SEC) بار دیگر در نامه‌ای رسمی اعلام کرد که بیت کوین جزو اوراق بهادار به حساب نمی‌آید و در این دسته‎‌بندی جای نمی‌گیرد.

به گزارش «کوین تلگراف»، این نامه اول اکتبر (۹ مهر) در پاسخ به درخواست ثبت شرکت Cipher Technologies Bitcoin Fund منتشر شد. «سایفر تکنولوژیز» درخواست ثبت شرکتی در حوزه سرمایه‌گذاری بر مبنای قانون ۱۹۴۰ شرکت‌های سرمایه‌گذاری را داشت و در نامه درخواست خود، از بیت کوین به‌عنوان اوراق بهادار یاد کرده بود.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار ضمن اعلام این مسئله که بیت کوین در دسته بندی اوراق بهادار جای نمی‌گیرد، دلایل دیگری را نیز برای رد درخواست سیفر مطرح کرد.

هیئت کمیسیون بورس و اوراق بهادار با بیان این مسئله که دلایل مطرح شده توسط سیفر بر اساس «تست هاوی» (Howey Test) و چارچوب‌های لازم در خصوص دارایی‌های دیجیتال که ماه آوریل (اردیبهشت) منتشر شد قابل تایید نیست، افزود:

علاوه بر مسائل دیگر، بر این باوریم که خریداران فعلی بیت کوین ، به نسبت خریداران دیگر ابزارهای سرمایه‌گذاری، اقدامات ضروری مدیریتی و کارآفرینانه‌ای برای کسب سود انجام نمی‌دهند. از همین رو، به دلیل اینکه سیفر قصد دارد تا اساسا تمام دارایی‌هایش را خرید سهام بیت‌ کوین ETF با ساختار فعلی در بیت کوین سرمایه‌گذاری کند، تحت تعریف «شرکت سرمایه‌گذاری» که در قانون «لایحه شرکت سرمایه‌گذاری» آمده است جای نمی‌گیرد و به اشتباه اقدام به پر کردن فرم درخواست N-2 نموده است.

در بخش دیگری از نامه، کمیسیون بورس و اوراق بهادار ذکر می‌کند:

اگر بیت کوین اوراق بهادار باشد، آنگاه مشکلات اساسی دیگری ایجاد می‌شود. به‌ عبارت‌ دیگر، بیت کوین اوراق بهاداری ثبت نشده و عرضه‌شده به صورت عمومی خواهد بود. به‌علاوه قرار دادن بیت کوین در دسته بندی اوراق بهادار، می‌تواند باعث شود تا اعتبار مالی ارائه شده، به شکل یک متعهد اوراق بهادار بیت کوین به حساب بیاید.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار همچنین اظهار کرده سیفر ملزومات قانونی و استانداردهای حمایتی را رعایت نکرده است. در بخش پایانی نامه آمده است:

هیئت در حال حاضر بررسی‌های بیشتری را در خصوص سیفر انجام نخواهد داد.

تصمیم جدید دولت برای ETF ها

سرانجام اصلاحات اساسنامه صندوق‌های دارا یکم و پالایشی یکم به تصویب هیئت دولت رسید و امید می‌رود با این اتفاق ضرر سهامداران این صندوق‌ها جبران شود.

به گزارش ایسنا، اصلاحات اساسنامه صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارا یکم و پالایشی یکم که روز گذشته به تصویب هیات وزیران رسید به این صورت است که:

این صندوق‌ها به صندوق‌های سرمایه‌گذاری بخشی تبدیل می‌شود. همچنین مدیریت صندوق از مدیریت غیرفعال به فعال تبدیل خواهد شد. از طرف دیگر رکن بازارگردان برای صندوق‌های مزبور اضافه می‌شود.

با اعمال اصلاحات اساسنامه به شرح فوق صندوق امکان تغییر پرتفوی سهام خود مطابق امیدنامه و صنعت مربوطه را خواهد داشت و بازارگردان صندوق به عنوان یک شخص حقوقی به ارکان صندوق اضافه شده و در راستای نقدشوندگی صندوق و کاهش فاصله بین nav و قیمت بازار مجاز به صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارا یکم و پالایشی یکم است.

بر اساس این گزارش و به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه، اجرایی شدن تغییرات فوق بدین صورت است که پس از ابلاغ اصلاحات مزبور توسط هیات وزیران باید رکن بازارگردان انتخاب و به تایید سازمان رسیده سپس رکن بازارگردان پیشنهادی به همراه اصلاحات اساسنامه به تصویب مجمع صندوق برسد.

ماجرای ETF ها چیست؟

سال ۱۳۹۹ و در روزهایی که شاخص کل بورس برای گذر از مرز دو میلیون واحد کمین کرده بود، وعده عرضه سه صندوق دولتی در قالب ETF از سوی دولتمردان داده و قرار شد صندوق نخست بانکی و بیمه‌ای، صندوق دوم پالایشی و صندوق سوم خودرویی و فلزی باشد. در واقع دولت بنا داشت باقیمانده سهم خود در برخی بانک‌ها، بیمه‌ها، پالایشگاه‌ها، شرکت‌های خودرویی و فولادی را در بازار عرضه و از این طریق سهام خود را به مردم واگذار کند. این صندوقها با ۲۰ تا ۳۰ درصد تخفیف به مردم واگذار شد و هر ایرانی دارای کد ملی می‌توانست خریدار آن‌ها باشد.

نکته جالب این بود که وزیر سابق اقتصاد در آن زمان بارها تاکید کرد که این صندوق‌ها فرصت خوبی برای توزیع ثروت بین آحاد ایرانی است. همچنین اعلام کرد که با توجه به تخفیف ۲۰ درصدی این صندوق اگر فردی پنج میلیون تومان سهام پالایشی یکم بخرد، یک میلیون تومان تخفیف خواهد گرفت و در واقع به میزان یک میلیون تومان از ثروت بهره‌مند خواهد شد.

در این راستا صندوق اول با نام دارا یکم در اوایل تابستان سال ۱۳۹۹ عرضه و در سوم تیرماه قابل معامله شد. در واقع وزارت امور اقتصادی و دارایی از طریق این واگذاری، به نمایندگی از دولت، باقیمانده سهام خود در بانک‌های ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمه‌های البرز و اتکایی امین را واگذار کرد.

در پذیره نویسی صندوق دارایکم بیش از چهار میلیون نفر مشارکت کردند. صندوقی که هم راستا با روزهای صعودی بازار سرمایه، بازدهی چشمگیری داشت و تا ۲۰۰ درصد سود هم پیش رفت. سوددهی دارایکم به گونه ای بود که حتی با وجود سقوط چشمگیر شاخص کل بورس از دو میلیون واحد به کمتر از یک میلیون واحد، این صندوق همچنان در سود قرار داشت. اما عمر این سود طولانی نبود و سقوط های پی در پی بازار این صندوق را هم به ته چاه کشاند.

ادامه ضرر سهامداران مسئولان بازار سرمایه را بر آن داشت تا با اصلاح اساسنامه این صندوق‌ها حداقل جلوی ضرر بیشتر خریداران گرفته شود.