انواع اوراق بهادار در بورس
زمانی که افراد تصمیم به سرمایهگذاری میگیرند ممکن است با اصطلاحات و راهکارهای مختلفی مواجه شوند که تا پیش از آن مفهوم دقیقی در ذهن آنها در این باره نبوده است. یکی از راهکارهایی که در بازار سرمایه به عنوان یک گزینه سرمایهگذاری به شما معرفی میشود، استفاده از اوراق بهادار است. در حال حاضر استقبال از اوراق بهادار با هدف سرمایهگذاری و کسب سود٬ روشی بسیار محبوب در بین سرمایهگذاران است و پیشنهاد ما این است که اگر قصد سرمایهگذاری دارید این گزینه را نیز مورد بررسی قرار دهید. اما با مفهوم اوراق بهادار تا چه اندازه آشنایید؟ اگر میخواهید در این باره بیشتر بدانید ادامه این مطلب را همراه ما باشید تا تعریف دقیق اوراق بهادار و ساز و کار این ابزار سرمایهگذاری را بهتر بشناسید.
اوراق بهادار چیست؟
اصطلاح اوراق بهادار به یک ابزار مالی قابل انتقال و قابل معامله اشاره دارد که دارای نوعی ارزش مالی است و برای افزایش ارزش دارایی میتوان روی آن سرمایهگذاری کرد. به طور کلی اوراق بهادار برگهای است که پشتوانه مالی دارد و از ارزش پولی برخوردار است. اوراق بهادار سند مالیای است که دولت یا نظامهای مالی آن را ضمانت میکنند و ارزش آن از نظر مالی بر جای خود باقی است. زمانی که شما اوراق بهادار را به عنوان سرمایهگذاری میخرید، از طریق سهام در مالکیت یک شرکت سهامی عام مشترک شدهاید. نهاد (شرکت یا سازمانی) که اوراق بهادار را منتشر میکند به عنوان ناشر شناخته میشود و خریداران این اوراق سرمایهگذاران آن هستند. به زور کلی اوراق بهادار روشی است که شهرداریها، شرکتها و سایر سازمانهای تجاری به کمک آن میتوانند سرمایه جدید جذب کنند.
اوراق بهادار نیز مانند انواع دیگر سرمایهگذاریها نوسان ارزش دارد و عرضه و تقاضای این روش سرمایهگذاری وابسته به همین نوسان است. همانطور که واضح است اوراق بهادار در زمره داراییهای نامشهود افراد قرار میگیرد.
انواع اوراق بهادار
اگر اوراق بهادار نشان دهنده شراکت افراد سرمایهگذار در مالکیت یک شرکت یا سازمان تعریف شود، باید بگوییم که این شراکت در مالکیت از طریق سهام شرکت انجام میشود. سرمایهگذاری از طریق خرید اوراق بهادار میتواند به وسیله خرید انواع مختلفی از این اوراق انجام شود که هر کدام از این نوع ویژگیهای خود را دارند. اگر بخواهیم یک دستهبندی کلی برای اوراق بهادار ارائه کنیم، انواع مختلف آن در سه دسته قرار میگیرند.
دسته اول اوراق سهام یا اوراق حقوق صاحبان سهام است. دسته بعدی اوراق بدهی و دسته سود اوراق بهادار سوم هم اوراق ابزار مشتقه است. اما ممکن است دسته چهارمی هم با عنوان اوراق بهادار ترکیبی ذکر شود که ترکیبی از سه نوع ذکر شده است. اگر میخواهید در مورد انواع اوراق بهادار بیشتر بدانید٬ در ادامه این انواع را شرح خواهیم داد.
اوراق بهادار سهام
اوراق بهادار سهام که به آن اوراق حقوق صاحبان سهام نیز گفته میشود، نفعی که مالکان سهامدار از شرکت در یک شرکت یا سازمان میبرند را نشان میدهد. این منافع ممکن است شامل سهان عادی آن نهاد و یا سهام ممتاز آن باشد. اگر شما به عنوان یک سرمایهگذار اوراق بهادار یهام داشته باشید سود اوراق بهادار معمولا سود این سهام را دریافت میکنید. خرید این نوع از اوراق بهادار در بین سرمایهگذاران بسیار رایج است. دارنده برگه اوراق بهادار یک سازمان، علاوه بر کسب سود از افزایش قیمت این سهام، در سود حاصل از فعالیتهای شرکت در هر سال مالی به نسبتی که در شرکت سهام دارد٬ شریک است.
این نوع از اوراق بهادار نیز انواع مختلفی دارد و به زیرمجموعههای متعددی تقسیم میشود؛ برای مثال: سهام ممتاز، سهام عادی، سهام بانام و بینام، سهام جایزه، سهام نقدی و غیرنقدی، حق تقدم سهام و …
همه این انوع مختلف اصلیتی مشابه به یکدیگر دارند اما هر کدام ویژگیها و مزایایی متفاوت را نیز ارائه میدهند که سرمایهگذاران میتوانند با توجه به شرایط و اهدافشان یکی از این روشها را انتخاب کرده و پول خود را به آن تخصیص دهند.
اوراق بدهی
شرکتها و سازمانها ممکن است برای پیشبرد اهدافشان به منابع مالی نیاز دارند و ممکن است با کمبود منابع مالی روبرو شوند. از این رو اوراقی به نام اوراق بدهی منتشر میکنند تا سرمایهگذاران با خرید این اوراق منابع مالی لازم شرکت برای پیشبرد پروژههای تحت مدیریت تامین شود. سرمایهگذارانی که اوراق بدهی شرکتها را خریداری میکنند در کنار کسب سود، به سازمانها کمک میکنند تا اهدافشان را پیش ببرند.
زمانی که شما اقدام به خریداری اوراق بدهی یک شرکت میکند، آن شرکت موظف است اصل سرمایه شما و سود مشخص شده در اوراق بدهی را در سررسید به شما پرداخت کند. انتشار اوراق بدهی و خرید آن توسط سرمایهگذاران روش بسیار رایجی در بازار سرمایه است که برای دو طرف معامله سودرسان است. با این حال خرید و فروش اوراق بدهی مانند خرید و فروش سهام برای سرمایهگذاران جذابیت ندارد. به عنوان یک سرمایهگذار اگر به دنبال یک گزینه مطمئن و کم ریسک برای سرمایهگذاری هستید اوراق بدهی میتواند نظر شما را جلب کند. از این رو رویکرد اوراق بدهی شباهت زیادی به سرمایهگذاری در حسابهای بانکی دارد.
اوراق ابزارهای مشتقه
روش دیگر سرمایهگذاری در اوراق بهادار٬، خرید اوراق ابزارهای مشتقه است. برخلاف اوراق دیگر، به خودی خود ارزش مالی ندارند بلکه یک کالای فیزیکی به عنوان پشتوانه این اوراق وجود دارد که ارزش اوراق ابزارهای مشتقه به آنها وابسته است. مثلا اگر شما اوراق مشتقه طلا را با هدف سرمایهگذاری خریداری میکنید، این اوراق با پشتوانه طلا صادر شده است.
خوب است بدانید که این نوع اوراق در همه بازارهای بینالمللی نیز عرضه میشود.
اوراق ابزارهای مشتقه انواع مختلفی همچون قراردادهای آتی٬ سلف٬ اختیار معامله و سود اوراق بهادار معاوضه دارد.
اوراق بهادار ترکیبی
هنگام سرمایهگذاری در این دسته از اوراق بهادار، ترکیب سرمایهگذاری شما ویژگیهای اوراق بهادار و سهام را به طور همزمان تجربه میکنید. اوراق بهادار ترکیبی که افراد به عنوان یک سرمایهگذار میتوانند خریداری کنند شامل گواهی سهام، سهام ممتاز و اوراق قابل تبدیل است.
مثالی از انتشار اوراق بهادار
استارتاپ A را در نظر بگیرید. بنیانگذاران این استارتاپ از سرمایهگذاران خصوصی، اعضای خانواده و دوستان خود سرمایه جذب میکنند. با کمک انتشار اوراق قرضه، بنیانگذاران میتوانند سرمایه مورد نیاز خود برای پروژههای مختلف را به دست میآورند و افرادی را به عنوان سرمایهگذار در سودآوری پروژهها سهیم میکنند. این پول در واقع به صورت وامی عمل میکند که سرمایهگذاران به بنیانگذاران استارتاپ قرض دادهاند.
همان طور که بالاتر به آن اشاره کردیم اوراق بهادار انواع مختلفی دارد و بنابراین راههای زیادی هست تا شما بتوانید موردی که با برنامه و اهدافتان متناسب است را بیابید. راهکار سرمایهگذاری از طرق اوراق بهادار یک روش محبوب است چرا که ریسک این نوع سرمایهگذاری کنترل شده و به نسبت کمتر از سرمایهگذاری در سهام است و به عنوان روشی مطمئن در بین سرمایهگذاران شناخته شده است.
اگر در بین روشهای مختلف سرمایهگذاری مردد هستید و در مورد تصمیم خود مطمئن نیستید و یا اگر نمیدانید فرایند سرمایهگذاری در بازارهای مالی را از کجا شروع کنید٬ نزدیک د ر کنار شما است. اپلیکیشن سرمایهگذاری نزدیک با بررسی اهداف شما و روش مد نظرتان روشی امن و سریع برای سرمایهگذاری پیش پای شما میگذارد. برای تحقق هر چه بهتر اهدافتان در کنار شما هستیم.
۵ هزار سهامدار ۳۲ میلیارد ریال سود اوراق حامی گرفتند
مدیر تسویه اوراق بهادار شرکت سپرده گذاری مرکزی از پرداخت بیش از ۳۲ میلیارد و ۳۵۲ میلیون ریال اوراق اختیار فروش تبعی با نماد حامی ۱۴۰۱ به دارندگان این اوراق خبر داد.
به گزارش بیداربورس هادی علیپور با بیان اینکه سال گذشته سازمان بورس و اوراق بهادار « اوراق تبعی حامی» را با هدف حمایت از سهامداران خرد بازار سرمایه به تصویب رساند، گفت: روز گذشته تسویه حدود ۵ هزار دارنده این اوراق که طبق محاسبات شرکت فناوری بورس تهران، شرایط لازم برای اعمال این اوراق را داشتند از طریق اطلاعات سامانه سجام انجام شد.
وی با بیان اینکه در اسفند ماه سال ۱۳۹۹ طرح اوراق تبعی حامی با هدف حمایت از سرمایهداران خرد تصویب شد، گفت: بر اساس این مصوبه آن دسته از سهامدارانی که در تاریخ ۱۲ اسفند ۹۹ مجموع داراییهای سبد سهام آنها ۱۰ میلیون تومان یا کمتر از ۱۰ میلیون تومان بود سهامدار خرد محسوب میشدند.
مدیر تسویه اوراق بهادار سمات یادآور شد: بر اساس مصوبه سازمان بورس مقرر شده بود، این دسته از سهامداران چنانچه سبد سهام خود را تا تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ به فروش نرسانند و در این دوره زمانی کمتر از ۲۵ درصد سود کنند، به آنها سودی معادل ۲۵ درصد پرداخت شود که روز گذشته ۵ هزار سهامدار با این شرایط از سوی سمات شناسایی شده و سود خرید اوراق حامی به حساب شبای آنها واریز شده است.
علیپور تصریح کرد: در پرتفوی سهامداران دارای اوراق حامی چنانچه دارا و پالایش یکم و همچنین عرضه اولیههایی بوده که در این بازه سود بالای ۳۰ درصد کسب کرده باشند، در سبد پایه آنها محاسبه نشده یعنی ارزش ۱۰ میلیون تومانی سبد سهام به جز این موارد در نظر گرفته شده است.
اوراق بهادار چیست؟ — به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)
پیشتر، در مطالب «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با بازار بورس و مفاهیمی مانند شاخص بورس، تابلوخوانی، نوسانگیری و حجم مبنا آشنا شدیم. در این آموزش، مطالبی را درباره اوراق بهادار و انواع آن بیان میکنیم.
فیلم آموزش رایگان آشنایی با اوراق بهادار
فیلم آموزش رایگان اوراق بهادار به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص اوراق بهادار و انواع آنها، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ میدهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.
اوراق بهادار چیست؟
اصطلاح «اوراق بهادار» (Securities) یک ابزار مالی دارای ارزش پولی است که قابلیت تبدیل به پول نقد را دارد. اوراق بهادار میتواند نمایانگر ایفای مالکیت در یک شرکت سهامی عام (از طریق سهام) یا رابطه طلبکاری با یک نهاد دولتی یا یک شرکت (از طریق اوراق قرضه) یا حقوق مالکیت دیگری باشد.
اوراق بهادار علاوه بر سرمایهگذاری، یکی از راههای تأمین مالی است که برای آشنایی کامل با آن، پیشنهاد میکنیم به فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه در لینک زیر مراجعه کنید.
برای مشاهده فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه + اینجا کلیک کنید.
انواع اوراق بهادار
اوراق بهادار را میتوان به طور کلی به سه دسته تقسیم کرد: اوراق سهام (Equity Securities)، اوراق بدهی (Debt Securities) و اوراق مشتقه (Derivative Securities). با این حال، اوراق بهادار ترکیبی (Hybrid Securities) نیز وجود دارند که ترکیبی از سهام و اوراق بدهی با یکدیگر هستند.
اوراق بهادار سهام
اوراق سهام، نشان دهنده منافع مالکیتی سهامداران در یک نهاد (شرکت یا تعاونی) است و به شکل سهام سرمایه تحقق مییابد که شامل سهام عادی و ممتاز نیز میشود. دارندگان اوراق بهادار عادی معمولاً سود سهام خود را دریافت میکنند و هنگام فروش اوراق بهادار میتوانند از سرمایه سود ببرند (با فرض اینکه ارزش آن سهام افزایش یافته باشد). اوراق بهادار سهام از طریق حق رأی، به دارنده آن این حق را میدهد تا در مدیریت شرکتی که سهامدار آن است نقش داشته باشد. در صورت ورشکستگی شرکت، پس از پرداخت کلیه تعهدات به طلبکاران، این سهامداران فقط در باقیمانده سهم شریک هستند. برای آشنایی بیشتر با سهام و انواع آن، پیشنهاد میکنیم مطلب «سهام چیست و سهامدار کیست؟ — به زبان ساده» را مطالعه کنید.
اوراق بهادار بدهی
اوراق بدهی بیانگر و گواهی پولی است که صادرکننده آن اوراق وام گرفته است و باید بازپرداخت کند، البته با شرایطی که در آن مقدار وام، نرخ بهره و تاریخ سررسید یا تمدید تعیین شده است. اوراق بدهی، که شامل اوراق قرضه دولتی و شرکتی، گواهیهای سپرده و اوراق وثیقهدار هستند، به طور کلی صادرکننده خود را به پرداخت منظم بهره و بازپرداخت اصل آن (صرف نظر از عملکرد صادرکننده) ملزم میکنند، البته همراه با سایر حقوق قراردادی تصریح شده (که شامل حق رأی نیست). این اوراق معمولاً برای مدت معینی صادر میشوند و در پایان، صادرکننده میتواند آنها را بازخرید کند. اوراق قرضه میتوانند با تضمین (یا وثیقه) یا بدون تضمین (یا بیوثیقه) باشند.
فیلم آموزش اوراق قرضه
اوراق قرضه، یکی از انواع اوراق بهادار بدهی و یک روش سرمایهگذاری است. در این فیلم آموزشی، مفهوم اوراق قرضه، ساز و کار و چگونگی سرمایهگذاری با استفاده از آن تشریح شده است.
اوراق بهادار مشتقه
اوراق بهادار مشتقه در حقیقت قراردادهایی مالی هستند که ارزش آنها بر مبنای برخی از کالاها و داراییهای پایه مشتق شده است و به همین دلیل به آنها مشتقه میگویند. این دارایی پایه میتواند هر چیز باارزشی مثل کالا، سهام و… باشد. اوراق مشتقه در بورس یا بازارهای خارج از آن انجام میشود.
چهار نوع قرارداد مشتقه رایج امروز به شرح زیر است:
- قرارداد سَلَف: نوعی قرارداد است که در زمان معامله، خریدار مبلغ را پرداختی میکند، ولی فروشنده آن را در آینده تحویل خواهد داد.
- قرارداد آتی: در قرارداد آتی، فروشنده و خریدار متعهد میشوند که یک دارایی پایه را در زمان آینده با قیمت مشخصی داد و ستد کنند. در زمان مورد توافق، خریدار باید هزینه مشخص شده در قرارداد را پرداخت کرده و فروشنده باید کالا را تحویل دهد.
- قرارداد اختیار معامله: این قرارداد دو نوع دارد: اختیار خرید و اختیار فروش. در قرارداد اختیار خرید، به خریدار اختیار (و نه اجبار) داده میشود که یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا زمان مشخصی بخرد. فروشنده این قرارداد نیز اجبار دارد تا قبل از اتمام مهلت، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشته باشد، دارایی معین را در قیمت مشخص معامله کند. برعکس، در قرارداد اختیار فروش، فروشنده ملزم به فروش کالا نیست.
- قراردادهای معاوضه: در قرارداد معاوضه، یک دارایی یا تعهد در مقابل یک دارایی یا تعهد دیگر، به منظور تمدید یا کاهش سررسید معامله میشود.
اوراق بهادار ترکیبی
اوراق بهادار ترکیبی، همانگونه که از نامش مشخص است، برخی از مشخصههای اوراق بدهی و سهام را با هم دارد. مثالهایی از اوراق بهادار ترکیبی عبارتند از: گواهی سهام (از اختیارات اعطایی خود شرکت است که به سهامداران حق خرید سهام در یک بازه زمانی مشخص و با قیمت مشخص را میدهد)، اوراق قابل تبدیل (اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام عادی شرکت صادر کننده) و سهام ممتاز (سهامی که شرکت پرداخت بهره، سود سهام یا بازده سرمایه را در اولویت نسبت به سایر سهامداران قرار داده است).
هرچند سهام ممتاز از لحاظ فنی به عنوان نوعی سهام طبقهبندی میشود، اما اغلب به عنوان اوراق بدهی نیز در نظر گرفته میشود، زیرا «مانند اوراق» سهام ممتاز نرخ سود ثابتی دارد و ابزاری محبوب برای سرمایهگذارانی است که در جستوجوی درآمد هستند. این سهام در اصل اوراقی با درآمد ثابت است.
سرمایه گذاری و معامله اوراق بهادار
نهادی که اوراق بهادار را برای فروش منتشر میکند، به عنوان صادرکننده شناخته میشود و اشخاصی که آنها را میخرند، سرمایهگذار هستند. به طور کلی، اوراق بهادار نشان دهنده یک سرمایهگذاری و ابزاری است که توسط آن، شهرداریها، شرکتها و سایر بنگاههای تجاری میتوانند سرمایههای جدید را جذب کنند. شرکتها میتوانند با مراجعه به مردم پول زیادی به دست آورند؛ برای مثال سهام را با عرضه اولیه عمومی بفروشند. نهادهای کشوری، استانی و شهری میتوانند با صدور اوراق قرضه شهری، برای یک پروژه خاص سرمایه زیادی جذب کنند. بسته به تقاضای بازار یا ساختار قیمتگذاری یک مؤسسه، افزایش سرمایه از طریق اوراق بهادار میتواند یک جایگزین مناسب برای تأمین اعتبار از طریق وام بانکی باشد.
از طرف دیگر، خرید اوراق بهادار با پول وام، عملی که با نام خرید در حاشیه شناخته میشود، یک روش سرمایهگذاری محبوب است. در اصل، یک شرکت ممکن است حقوق مالکیت را به صورت پول نقد یا سایر اوراق بهادار بدهی (چه در زمان شروع و چه به طور پیشفرض) یا سایر تعهدات سود اوراق بهادار سود اوراق بهادار به نهاد دیگری تحویل دهد. امروزه این تصفیه دیون وثیقهای، به ویژه در بین سرمایهگذاران نهادی افزایش یافته است.
اوراق بهادار قابل معامله که در بورس اوراق بهادار فهرست شدهاند و صادرکنندگان آن میتوانند با اطمینان از بازار منظمی که در آن تجارت میکنند، به دنبال جذب سرمایهگذار باشند. سیستمهای تجارت الکترونیکی در سالهای اخیر رواج بیشتری یافتهاند و اکنون اوراق بهادار در بسترهایی مانند بورس، فرابورس یا مستقیماً در بین سرمایهگذاران به صورت آنلاین معامله میشود. برای آشنایی با تفاوتهای بورس و فرابورس، پیشنهاد میکنیم مطلب «تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ — به زبان ساده» را مطالعه کنید.
سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایهگذاری، تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آنها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهرهبرداری از این نوشتار با هدف سرمایهگذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.
مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، میتوانید فهرست این مطالب را ببینید:
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزشها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد میشوند:
گروه حسابداری دانشگاه باختر ایلام
حسابداري سرمايهگذاري در سهام و ساير اوراق بهادار شركت: حسابداری میانه
حسابداري سرمايهگذاري در سهام و ساير اوراق بهادار شركت:
موضوعات اساسي در ارتباط با سرمايهگذاريها عبارتند از:
1- طبقهبندي سرمايهگذاريها2- ارزشيابي و شناسايي درآمد سرمايهگذاريها 3- افشاي كامل سرمايهگذاريها.
1- طبقهبندي سرمايهگذاريها:
به طور كلي سرمايهگذاريهاي انجام شده توسط شركتها براساس نيت و هدف مديريت درتاريخ تحصيل سرمايهگذاري به سه گروه كلي زير طبقهبندي ميشوند:
الف) سرمايهگذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد:
اين گونه اوراق به اوراقي گفته ميشوند كه هدف مديريت از خريد آنها فروش مجدد آنها در آينده نزديك ميباشد و شركت قصد ندارد اين گونه اوراق را براي يك مدت طولاني نگهداري كند. معمولاً نيت و هدف مديريت از تحصيل اين گونه سرمايهگذاريها كسب سود ناشي از افزايش قيمت اوراق در بازار بورس ميباشد.
ب: اوراق بهادار آماده براي فروش:
به اوراقي گفته ميشود كه هدف و نيت مديريت از خريد آنها قصد نگهداري آنها براي آينده قابل پيشبيني ميباشد. به طور كلي اين گونه اوراق به اوراقي گفته ميشوند كه نه تحت عنوان اوراق قابل داد و ستد و نه تحت عنوان اوراق بهاداري كه تا تاريخ سررسيد نگهداري نميشوند طبقهبندي ميكردند.
ج: اوراق قرضهاي كه تا تاريخ سررسيد نگهداري ميشود:
به اوراقي گفته ميشود كه مديريت شركت تصميم ميگيرد آنها را تا تاريخ سر رسيد نگهداري نمايد و به ندرت پيش ميآيد كه اين گونه اوراق را قبل از تاريخ سررسيدشان سند به فروش برسانند.
] ارزشيابي و شناسايي درآمد سرمايهگذاري:
به طور كلي درآمد حاصل از سرمايهگذاري در اوراق بهادار به عنوان سود سهام و يا سود تضمين شده و يا سود و زيان ناشي از فروش سرمايهگذاريها را بايستي در دفاتر شناسايي و ثبت نمايند. و در صورت سود و زيان همان سال نيز گزارش گردد. اما طبق استانداردهاي جيد حسابداري شركتها ملزم هستند سود و زيان تحقق نيافته بعضي از سرمايهگذاريها را كه ناشي از نگهداري آنها ميباشد شناسايي و ثبت نمايند. به طور خلاصه عمليات ناشي از ارزشيابي و شناسايي درآمد سرمايهگذاريها به تفكيك سرمايهگذاريها در ذيل توضيح داده ميشود:
الف) اوراق بهادار قابل داد و ستد:
اين گونه اوراق در تاريخ ترازنامه بايستي به ارزش متعارف روز يا بازار شناسايي گزارش گردد. هرگونه سود يا زيان تحقق نيافته ناشي از نگهداشت اين گونه اوراق در صورت سود و زيان گزارش ميشود.
ب: اوراق بهادار آماده براي فروش:
اين گونه اوراق نيز بايستي در تاريخ ترازنامه به ارزش متعارف ارزشگذاري شود و هرگونه سود يا زيان تحقق نيافته ناشي از نگهداشت اين اوراق در قسمت حقوق صاحبان سهام ترازنامه گزارش ميشود.
ج: اوراق قرضهاي كه تا سررسيد نگهداري ميشود :
اين گونه اوراق در تاريخ ترازنامه بايستي به ارزش دفتري (ارزش اسمي + هرگونه صرف - هرگونه كسر) شناسايي شود. پس اين گونه اوراق را نبايستي به ارزش متعارف اندازهگيري كرد.
سود تحقق نيافته: سود ناشي از نگهداشت
سود تحقق يافته: سود ناشي از فروش
موضوعات اساسي در ارتباط با سرمايهگذاريها:
- ارزشيابي و شناسايي
- افشاء كامل سرمايهگذاري
طبق اصل بهاي تمام شده كليه سرمايهگذاريها بايستي به بهاي تمام شده ثبت گردند. منظور از بهاي تمام شده قيمت نقدي خريد سرمايهگذاريها + هزينههاي جانبي آنها شامل ماليات نقل و انتقال، حقالزحمه كارگذار و . . . ميباشد.
هزينههاي جانبي + قيمت نقدي خريد: ب.ت
ب.ت - ارزش متعارف: سود تحقق نيافته
شركت الف سرمايهگذاريهاي زير را در نتايج اول مهرماه x 1 انجام داده است:
1- خريد 1000 سهم از سهام عادي شركت ب به مبلغ هر سهم 2000.
2- خريد 2000 سهم از سهام ممتاز 10% شركت ج به مبلغ هر سهم 5000 كه 50 هزار ريال براي تحصيل سهام ممتاز، هزينههاي كارگذاري پرداخت شد.
مطلوبست ثبتهاي مربوط به تحصيل سرمايهگذاري
نيت مديريت از تحصيل اين گونه سرمايهگذاريها فروش آنها در آينده نزديك ميباشد.
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام عادي ب 000/000/2
000/000/2 = 1000 × 000/2
000/000/10 = 5000 × 2000
000/050/1 = 50 + 000/000/10
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام ممتاز ج 000/050/10.
* شركت ماهان اوراق بهادار زير را طي سال 85 تحصيل كرده است:
الف) تعداد 220 سهم عادي شركت آلفا نقداً به قيمت هر سهم 6000 ريال خريداري شد. هزينههاي كارگذاري و نقل و انتقال به مبلغ 30000 ريال توسط شركت ماهان پرداخت گرديد.
ب) تعداد 1000 سهم از سهام ممتاز شركت بتا در معاوضه با زمين تحصيل گرديد.
ارزش نقدي زمين 000/000/3 ريال است و ارزش متعارف آن طبق نظر كارشناس 000/4500 ريال بود. هزينههاي كارگذاري و انتقال سهام به مبلغ 000/100 ريال توسط شركت ماهان پرداخت گرديد.
در ضمن نيت مديريت از تحصيل اين گونه اوراق نگهداري آنها در آينده قابل پيشبيني ميباشد.
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام عادي شركت آلفا 000/350/1
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام ممتاز شركت بتا 000/100/5
-سود ناشي از تحصيل سرمايهگذاري 000/100/2
ارزش متعارف سهام قابليت بيشتري نسبت به ارزش متعارف زمين دارد.
اطلاعات مربوط به سرمایه گذاری های کوتاه مدت شرکت گلنوش که به عنوان سریع المعامله در بازارر تلقی شده وبه ارزش بازار ارزیابی میشوند در پایان سال 1×13 اولین سال سرمایه گذاری به شرح زیر است :
بهای تمام شده ارزش بازار
شرکت بهنوش 250000 240000
شرکت گلنوش 400000 430000
مطلوب است ثبت لازم در دفتر روزنامه در تاریخ 1×13 .
تعدیل ارزش سرمایه گذاری در سهام شرکت گلنوش 30000
تعدیل ارزش سرمایه گذاری در شرکت بهنوش 10000
درامد حاصل از سرمایه گذاری 20000
توجه به اطلاعات مثال بالا چنانچه سرمایه گذاری در سهام شرکت گلنوش در تاریخ 24/2/ 1×13 به مبلغ 420000 ریال به فروش برسد مطلوب است انجام ثبت لازم در دفتر روزنامه .
زیان حاصل از فروش سرمایه گذاری 10000
وجوه نقد 420000
سرمایه گذاری در شرکت گلنوش 400000
تعدیل ارزش سرمایه گذاری در سهام شرکت گلنوش 30000
شرکت ونوس در 15/2/1×13 تعداد 3000 سهام عادی شرکت اروم دشت و4000 سهم ممتاز شرکت ارس را یکجا به مبلغ 19300000 ریال خریداری نمود ومبلغ 200000 ریال نیز بابت کمیسیون خرید پرداخت نمود .
در تاریخ خرید ارزش هر سهم رکت اروم دشت 4000 ریال وهر سهم رکت ارس 3000 ریال بوده است مطلوب است تخصیص بهای تمام شده سهام خریداری شده براساس روش ارزش نسبی فروش؟
قیمت تمام شده سرمایه گذاری = 19500000=200000+19300000
نوع سهام تعدادخرید قیمت بازارهرسهم
سهام عادی ارم دشت 3000 4000
سهام ممتاز ارس 4000 2000
ارزش بازار سهام نسبت تحصیل بهای تمام شده
12000000 60% 11700000
8000000 40% 7800000
2000000 100% 19500000
قیمت تمام شده سهام اروم دشت 11700000=60%*19500000
قیمت تمام شده سهام ممتاز ارس 7800000=40%*19500000
استهلاك انباشته - ب.ت: ارزش دفتري
* شركت بامداد 000/4 سهم از سهام عادي شكرت گرگان را در تاريخ 2/1/85 به قيمت هر سهم 3000 ريال تحصيل كرد. شركت بامداد با توجه به ميزان سرمايهگذاري نميتواند در شركت گرگان نفوذ داشته باشد. مديريت شركت بامداد در نظر دارد سهام را براي مدت طولاني نگهداري كند.
قيمت بازار هر سهم در پايان سال 85 مبلغ 1700 ريال بود. مطلوبست ارائه ثبتهاي مربوط به سرمايهگذاري در شركت گرگان در دفاتر شركت بامداد.
چگونگي گزارشگري و انعكاس مانده حساب سرمايهگذاري را در صورتهاي مالي شركت بامداد توضيه دهيد.
- آماده براي فروش
- آماده براي فروش
- نگهداشته تا تاريخ سررسيد
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام عادي شركت گرگان 000/000/12
000/800/6 = 4000 × 1700
000/5200 = 000/800/6 سود اوراق بهادار - 000/000/12
-زيان تحقق نيافته 000/200/5
-حساب ارزشيابي 000/200/5
شركت سهام بامداد
سرمايهگذاري دراوراق بهادار آماده براي فروش - سهام گرگان 000/000/12
حساب ارزشيابي 000/200/5
ارزش متعارف 000/800/6
حقوق صاحبان سهام:
زيان تحقق نيافته ناشي از سرمايهگذاري در اوراق بهادار براي فروش - سهام گرگان
· شركت ماهر 2000 سهم از سهام عادي شركت ميهم را در تاريخ 1/8/85 به قيمت هر سهم 1000 ريال تحصيل نمود و بابت هزينههاي كارگذاري و انتقال مبلغ 000/30 ريال پرداخت كرد. شركت ماهر سهام را به قصد فروش در آينده نزديك و استفاده از سود ناشي از تغيير حقيقتها خريداري نموده است. شركت ماهر همچنين 8000 سهم از سهام عادي شركت نارگان را در تاريخ 10/10/85 به قيمت هر سهم 1800 ريال خريداري و مبلغ 000/200 ريال بابت هزينههاي انتقال و حقالزحمه كارگزار پرداخت كرد. شركت ماهر در نظر دارد سهام نارگان را براي آينده قابل پيشبيني نگهداري نمايد. حقيقت بازار سهام در پايان سال 85 به شرح زير است.
شركت ميهن 1300 ريال. شركت نارگان 1600 ريال
مطلوبست طبقهبندي سهام تحصيل شده تحت عنوان اوراق بهادار قابل داد و ستد يا اوراق بهادار آماده براي فروش.
ثبت تحصيل سرمايهگذاري و هرگونه تعديلات پايان سال 85 در دفاتر شركت ماهر نحوه انعكاس و گزارشگري سود و زيان تحقق نيافته در صورتهاي مالي شركت ماهر نحوه انعكاس و گزارشگري حساب سرمايهگذاري در سهام شركت ميهن و شركت نارگان در صورتهاي مالي شركت ماهر.
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام ميهن 000/030/2
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش سهام نارگان 000/600/14
-ح ارزشيابي سهام ميهن 000/570
-سود تحقق نيافته 000/570
-زيان تحقق نيافته - سهام نارگان 000/800/1
-حساب ارزشيابي 000/800/1
000/570 = 030/2 - 000/2600
زيان 000/800/1 = 000/600/14 - 000/800/12
صورت سود و زيان
سود تحقق نيافته ناشي از اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام ميهن 000/570
سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش
سهام نارگان 000/600/14
- ح ارزشيابي 000/800/1
ارزش متعارف سهام نارگان 000/800/12
سرمايهگذاري در اوراق بهادار - داد و ستد
سهام ميهن 000/030/2
+ ح ارزشيابي 000/570
ارزش متعارف سهام ميهن 000/2600
ح-ص-س: زيان تحقق نيافته ناشي از سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام نارگان 000/800/1
با توجه به اطلاعات مثال قبل فرض كنيد شركت ماهر سهام شركت ميهن و نارگان را تا پايان سال x 6 نگهداري كرده و قصد مديريت شركت ماهر از لحاظ نگهداري سرمايهگذاري تغيير نكرده است.
قيمت بازار سهام در پايان سال x 6 به شرح زير است:
هر سهم شركت ميهن 1700 ريال
هر سهم شركت نارگان 2500 ريال
مطلوبست ثبت هرگونه تعديلات لازم به تاريخ پايان سال x 6 در دفاتر شركت ماهان.
روند صعودی نرخ سود دربازارهای مالی هفته دوم خرداد 1401
اقتصادنیوز: در هفته دوم خرداد 1401 نرخ سود تمام بازارها مسیری صعودی داشته به جز یک بازار. در این میان در حالی که کانال نرخ سود وام مسکن به 26 درصد برگشته اما نرخ بهره بین بانکی مسیری نزولی اتخاذ کرده و در سطح 20.55 درصد قرار گرفت.
به گزارش اقتصادنیوز ، روند نرخ سود در سه بازار مالی هفته دوم خرداد ماه صعودی بود. بازار اولیه اوراق بدهی در میان این بازارها در سال جاری به دومین مرحله خود رسیده و روندی صعودی را در نرخ سود خود ثبت کرد.
به طور کلی بازار اولیه حراج اوراق بدهی محلی است که از طریق آن دولت با فروش اوراق بدهی دولتی به مشتریان خود سعی در تامین کسری بودجه دارد. این بازار به تازگی آغاز شده و با نرخ سود های بالا نشان از تصمیم جدی دولت در انجام معاملات سود اوراق بهادار سود اوراق بهادار در این بازار داشته است.
نرخ سود بازار اولیه حراج اوراق بدهی در هفته دوم خرداد 1401
در دومین مرحله برگزاری حراج اوراق بدهی دولتی 3 هزار و 10 میلیارد تومان اوراق به فروش رسید. در این بازار دو دسته اوراق به بانک ها و نهادهای تامین سرمایه عرضه شده که نرخ موزون سود آن ها در سطح 21.68 درصد بوده است.
اراد عرضه شده در این بازار اراد 104 و اراد 105 بوده که نرخ سود آن ها در هفته اخیر به ترتیب برابر با 21.5 درصد و 22 درصد به ثبت رسیده است.
افزایش نرخ سود می تواند یکی از عواملی باشد که مشتریان در مراحل برگزار شده در سال جاری تمایل بیشتری به مشارکت داشته و تاکنون 6 هزار و 580 میلیارد تومان از کسری بودجه دولت را تامین کنند.
نرخ سود وام مسکن در هفته دوم خرداد 1401
اوراق حق تقدم تسهیلات بانک مسکن (بهصورت خلاصه تسه) اوراقی هستند که مالکان آنها میتوانند بدون ایستادن درصف از بانک مسکن وام استقراض نمایند. هر کدام از این اوراق هزینه ای دارد که در بازار خرید و فروش آن مشخص می شود.
رفتار نرخ سود در بازار مسکن می تواند نمایان کننده هزینه این وام برای متقاضیان باشد. در همین خصوص در حالیکه در هفته اول خرداد ماه این روند کاهشی بود در هفته بعد دوباره صعودی شده و به مرز 26.5 درصد رسید. به عبارت دیگر هزینه اوراق دوباره در این بازار بالارفته و شروع به رکوردزنی کرده است.
روند نرخ سود بین بانکی در هفته دوم خرداد 1401
در صورت برخورد جدی بانک ها به کسری نقدینگی، مجبور به استقراض از یکدیگر هستند. در بازاری که بانک های مقروض اقدام به اسقراض نقدینگی از سایرین می کنند را بازار شبانه می گویند.
نرخ سود بین بانکی در این بازار همان نرخ بهره بوده که به نوعی به تورم و رکود ارتباط دارد. این نرخ از سطح 20.59 درصد با کاهشی 0.04 واحد درصدی به 20.55 درصد رسید و از رکورد 5 ماهه خود فاصله گرفت. این در حالی بود که رشد نرخ سود بازار باز احتمال رشد نرخ بهره بین بانکی را در بر داشت.
روند نرخ سود بازار باز در هفته دوم خرداد 1401
به طور کلی بانک مرکزی در هر هفته به منظور کنترل نقدینگی در بانکها و کنترل نرخ سود به بسط و قبض پول در بازار باز می پردازد
این بانک از این طریق نرخ سود بازار بین بانکی را تنظیم میکند. تنظیم نرخ سود بین بانکی به منظور رسیدن به رقمی مشخص بوده که در هدفگذاری نرخ تورم نیز دخیل خواهد بود. بنابراین این بازار می تواند بر وضع معیشتی مردم و قدرت خریدشان اثر گذار باشد.
در همین راستا معاملات بازار باز، که باخرید و فروش اوراق میان بانک ها و بانک مرکزی همراه است در این مدت روندی کاهشی گرفته و نرخ سود آن پس از 4 ماه دوباره سیری صعودی به خود گرفت. این نرخ در هفته دوم خرداد ماه برابر با 19.10 درصد ثبت شده و از کمترین سطح خود در این مدت فاصله گرفت.
دیدگاه شما